Panaanap Tayoy Andukdukey a Bilay

“Say too a nianak ed bii, daiset so saray agew to, tan napno ed gonigon. Ompaway a singa bulaklak, tan sikato so nasipi; ombatik met a singa anino, tan agmagnayon.​—Job 14:1, 2.

ANGGAN natan et pigpigara so mangontra ed sayan kanonotan nipaakar ed kinatikey na bilay, anggaman nisulat itan ed manga 3,500 taon lay apalabas. Lawas naroromogan na totoo ya agmakapenek so maganon pakaeksperiensia ed matalonan peryodo ed bilay insan ontakken tan ompatey. Kanian, dinmakerakel iray metodo ed pamarukey na bilay diad intiron awaran.

Diad panaon nen Job et saray Ehipsio so angan na saray paltak na ayayep diad maapan panasalin nipawil so inkatobonbalo ra. Sakey ed saray manunan gagala na kapegleyan a panaon a panag-eksperimento et say pamawalay tutumaren a makapangitonton ed andukdukey a bilay. Sisiaen na dakel ya alchemist a say artipisyal ya apawalan balitok so mangiter na imortal a bilay tan say pangusar ed binalitokan iran plato pian panganan et mamarukey na bilay. Inisip na kadaanan iran Tsinon Taoista a nayarian dan salatay chemistry na laman diad pangusar na saray metodo a singa say pandalepdep, ehersisyoy panlinawa, tan panagdieta tan diad ontan et nagamoran so imortalidad.

Say Español a managsukimat a si Juan Ponce de León so balitado lapud agmanundan panaanap toy subol na inkatobonbalo. Sakey a koma-18 siglon doktor so angirekomenda ed libro ton Hermippus Redivivus a saray kalangweran a birhen so nepeg ya ikulong ed melag a kuarto ed panaoy primabera tan ikarga ed botilya so ingas da tan usaren bilang pamarukey na bilay. Agla kaukolan ya ibaga, anggapo ed sarayan metodo so tinmalona.

Natan, manga 3,500 a taon kayarin inkurit nen Moises so balikas nen Job, akaonla lay too ed bulan, akaimbento na saray kotsi tan computer, tan akausisa la ed atomo tan selula. Ingen, anggaman ed amin na saratan ya inyaligwas ed teknolohiya, siansia nin “daiset so saray agew [tayo], tan napno ed gonigon.” Tua a diad maaligwas iran bansa say dukey na bilay so biglan inmatagey no ikompara ed apalabas a siglo. Balet saya so manunan resulta na inmaligwas a panangasikaso ed bunigas, mas epektibo iran paraan ed kalinisan, tan magmaong a nutrisyon. Alimbawa, manlapud kapegleyan na koma-19 siglo anggad inggapo na dekaday 1990, say kabkaabigan a dukey na bilay ed Sweden so tinmagey manlapud 40 a nagmaliw a 75 taon parad lalaki tan 44 a nagmaliw a 80 taon parad bibii. Balet kasin kabaliksan na saya a say pilalek na toon manbilay ya andukdukey et apenek la?

Andi, lapud anggaman diad arum a bansa et dakdakel a totoo so manbibilay a makaeksperiensia ed inkatatken, saray salitan insulat nen Moises ed dakel lan taon ed apalabas so siansia nin onaaplika: “Pitomplo a taon so dukey na pambilay mi, odino nisengeg ed kaksilan walomplo a taon: . . . ta sikato so napaso ed magano, tan ontekkiab kami la.” (Salmo 90:10) Diad magano lan arapen, kasin nanengneng tayo so pananguman? Kasin makapambilay so too ya andukdukey ed makabaliksan a dalan? Singbaten na onsublay ya artikulo iratan a tepet.