Kapigan so Dugan Panaon na Pansalita?

1. Antoy naaralan tayo ed Eclesiastes 3:1, 7?

LABALABAY na arum ed sikatayo so manlabir. Say arum balet et ngalngali ag-onesel. Idadanet na pinagkateman teksto na sayan artikulo ya walay panaon na pansalita tan panaon na ag-iyesel. (Basaen so Eclesiastes 3:1, 7.) Wala ray agagi ya labay tayon onlabir met ira komon, balet wala met iray agagi ya labay tayon bawasan da komon so inkalabir da.

2. Siopay walaan na kanepegan ya mangibaga no kapigan tan panon so nepeg ya pansalita?

² Say abilidad ya mansalita et regalo nen Jehova ed sikatayo. (Exo. 4:10, 11; Apo. 4:11) Panamegley na Biblia, ipapaamta to no panon tayon usaren itan ya regalo. Diad sayan artikulo, aralen tayo iray alimbawa ed Biblia ya makatulong pian amta tayo no kapigan tayo mansalita tan no kapigan tayo ag-onesel. Aralen tayo met no antoy nalilikna nen Jehova ed saray ibabaga tayo. Balet, amtaen tayo nin unona no kapigan itayo nepeg ya mansalita.

KAPIGAN TAYO NEPEG YA MANSALITA?

3. Base ed Roma 10:14, kapigan tayo nepeg ya mansalita?

³ Nepeg ya lanang tayon akaparaan ya mansalita nipaakar ed si Jehova tan say Panarian. (Mat. 24:14; basaen so Roma 10:14.) No ontan so gagawaen tayo, aaligen tayoy Jesus. Say sakey ya manunan rason no akin ya linmay Jesus diad dalin et pian ipaamta so katuaan nipaakar ed Ama to. (Juan 18:37) Balet nepeg tayon tandaan ya importante met so paraan na panagsalita tayo. Kanian no ibabaga tayod arum so nipaakar ed si Jehova, mansalita tayo “tekep na inkaulimek tan aralem a respeto,” tan ikonsidera tayoy liknaan tan papanisiaan na katongtong tayo. (1 Ped. 3:15) Agtayo labat mitotongtong ed totoo​—ibangat tayo ra tan pansagpotan tayon sabien so puso ra.

4. Base ed Proverbio 9:9, panon tayon nausar so abilidad tayon mansalita pian tulongan so arum?

⁴ Saray elder et agnepeg ya natatakot ya mansalita no walay agi ya kaukolan ya bilinen. Siempre, seguroen da ya diad dugan panaon so pansalita ra pian agnasakitan so agi. Ompan kaukolan da ni manalagar anggad anggapo lay arum ya makarengel. Pansasagpotan na saray elder so manimbawa diad paraan ya nalikna na katongtong da so respeto. Anggaman ontan, ag-ira manaalangan ya mangiter na saray prinsipyo ed Biblia ya makatulong ed sikato ya manggawa na dugan desisyon. (Basaen so Proverbio 9:9.) Akin ya importantin agtayo natatakot ya mansalita no kaukolan? Imanoen so duaran mandumaan ya alimbawa: Say unona et ama ya kaukolan ton ipetek iray ananak to, tan say komadua et bii ya kaukolan ton katongtongen so sakey ya apilin magmaliw ya ari.

5. Antoy situasyon ya nepeg ya nansalita komon so Atagey a Saserdoten si Eli?

⁵ Inar-aro na Atagey a Saserdoten si Eli so duaran anak ton lalaki. Balet sarayan ananak to et anggapoy respeto rad si Jehova. Ambelat so responsabilidad da ta manlilingkor irad tabernakulo bilang saserdote. Balet inabuso day autoridad da, anggapon balot so respeto ra ed saray apay ya parad si Jehova, tan anggapoy baing da ya nanggawa na seksual ya imoralidad. (1 Sam. 2:12-17, 22) Base ed Mosaikon Ganggan, nepeg ya pateyen iray ananak nen Eli. Balet lapud konsintidor si Eli, nampasnokan to ra labat na daiset tan inabuloyan to iran mantultuloy ya manlingkor ed tabernakulo. (Deu. 21:18-21) Antoy reaksion nen Jehova ed ginawa nen Eli? Imbaga tod si Eli: “Akin et papagalangan mo iray ananak mo nen say siak?” Nandesisyon si Jehova ya pateyen iyan duaran mauges a lalaki.​—1 Sam. 2:29, 34.

6. Antoy naaralan tayo ed si Eli?

⁶ Walay importantin naaralan tayo ed si Eli. No naamtaan tayo ya ag-inunor na kaaro o kanayon tayo so ganggan na Dios, katongtongen tayo tan ipanonot tayod sikato iray estandarte nen Jehova. Insan tayo seguroen ya sikatoy natulongan na saray elder ed kongregasyon. (Sant. 5:14) Agtayo labay ya aligen si Eli, ya mas pagalangan tayo so kaaro o kanayon tayo nen say si Jehova. Tua, nepeg tayon pakpelan so liknaan tayo pian katongtongen so sakey a mankaukolan na panangipetek, balet seguradon maabig so resulta na satan. Imanoen so pandumaan nen Eli tan say alimbawa na Israelitan bii ya si Abigail.

7. Akin ya kinatongtong nen Abigail si David?

⁷ Si Abigail et asawa nen Nabal, ya mayaman tan maawang so dalin to. Nen tatakasan nen David tan saray bataan to si Arin Saul, akaiba da iray managpastol nen Nabal tan prinotektaan da iray karnero to ed saray matakew. Kasin akisalamat si Nabal ed sayan ginawa ra? Andi. Nen imbaki nen David iray bataan to pian mikerew na daiset ya naakan tan danum ed si Nabal, ineyag-eyagan tan ininsulto to ra! (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14) Nen naamtaan itan nen David, sikatoy linmusob pian pateyen so amin ya lalaki ed sankaabungan nen Nabal. (1 Sam. 25:13, 22) Anto kasi nepeg ya gawaen pian ag-itan natuloy? Naisip nen Abigail ya kaukolan toy mansalita, kanian makpel ya sinmabat ed 400 ya armadon lalaki ya narnarasan tan ampetang so ulo ra, tan kinatongtong toy David.

8. Antoy naaralan tayod alimbawa nen Abigail?

⁸ Nen kaarap la nen Abigail si David, sikatoy nansalita ya makpel, marespeto, tan diad makakombinsin paraan. Anggano aliwan si Abigail so akankasalanan, sikato lay kinmerew na perdona ed si David. Nanmatalek si Abigail ya sikatoy tulongan nen Jehova. Tan imbaga to ya maomaong ya too si David kanian imposiblin manggawa na mauges. (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34) Singa si Abigail, kaukolan tayoy manpakpel ya mansalita no walay nanengneng tayo ya aliwa lay aarapen to. (Sal. 141:5) Importante ya marespeto so pitongtong tayo balet mapekder. No maaro tayon bilinen so agi tayo, papaneknekan tayo ya tua tayon kaaro.​—Pro. 27:17.

9-10. Antoy nepeg ya tandaan na saray elder no walay simbawaen da?

⁹ Mas kaukolan na saray elder so manpakpel no walay katongtongen da ya kabiangan na kongregasyon ya aliwa lay aarapen to. (Gal. 6:1) Mapaabeban bibidbiren na saray elder ya agmet ira perpekto tan nayarin onsabi panaon ya kaukolan da met so nasimbawa. Balet aliwan satan so rason ya agda la ipetek iray mankaukolan na disiplina. (2 Tim. 4:2; Tito 1:9) No walay simbawaen da, maanos iran mitongtong tan pansagpotan dan sabien so puso to. Inaro da so agi ra kanian labay dan tulongan. (Pro. 13:24) Balet say manunan sankanonot da et say pamagalang ed si Jehova kanian kaukolan dan unoren so estandarte to tan protektaan so kongregasyon.​—Gawa 20:28.

¹⁰ Apantongtongan tayo la no kapigan so panaon na pansalita. Balet wala ray panaon ya mas maabig so agla onesel. Akin ya no maminsan et mairap itan ya gawaen?

KAPIGAN TAYO AG-ONESEL?

11. Anton ilustrasyon so inusar nen Santiago, tan akin ya matukoy itan?

¹¹ Aliwan mainomay ya kontrolen so panagsalita tayo. Angusar si Santiago na matukoy ya ilustrasyon pian ipanengneng ya talagan mairap itan. Inkuan to: “No walay agnalilingo ed panagsalita to, sikatoy perpekto, a nakontrol to met so interon laman to. No mangiyan tayoy renda ed sangi na saray kabayo pian ontulok ira ed sikatayo, napatulok tayo met so interon laman da.” (Sant. 3:2, 3) Say renda et isusulong ed ulo na kabayo tan akakonekta itan ed metal ya inyan ed sangi to. Guyoren na akalugan ed kabayo so renda pian ipaarap ed kawanan o kawigi odino pian patundaen so kabayo. No naikbanan toy lubir na renda, agto la nakontrol so kabayo tan ompan naaksidente so kabayo, pati sikato. Ontan met ed panagsalita tayo. No agtayo kontrolen, ompan panlapuan itan na dakel ya problema. Pantongtongan tayo natan iray situasyon ya kaukolan tayon “rendaan” so dila tayo tan agtayo la onesel.

12. Kapigan tayo nepeg ya “rendaan” so dila tayo tan agtayo la mansasalita?

¹² Antoy nepeg mon gawaen no walay agi ya wala ray amta ton kompidensyal ya impormasyon? Singa bilang, panon to no walay akabat mon agi ya manaayam ed bansa ya sebel so kimey tayo? Kasin salien mon tepetan no panon dan gagawaen so kimey tayo ed satan ya bansa? Ompan maong met so intension mo. Inar-aro tayo ray agagi tayo kanian labay tayon kumustaen so kipapasen da. Labay tayo met ya espisipiko iray pikakasi tayo parad sikara. Balet diad onia ran situasyon, nepeg tayon “rendaan” so dila tayo tan agtayo la mantetepet. No piliten tayo so agi ya mangibaga na kompidensyal ya impormasyon, agtayo ipapanengneng so panangaro ed sikato tan ed saray agagi ya manmamatalek ya agto ipaamta so nipaakar ed kimey da. Seguradon agtayo labay ya sikatayo so rason ya mas onirap so kipapasen na saray agagi ya manaayam ed saray bansa ya sebel so kimey tayo. Tan segurado met ya aglabay na saray agagin manlilingkor ditan ya ipaamta iray detalye nipaakar ed ministeryo odino arum nin aktibidad da.

13. Base ed Proverbio 11:13, antoy nepeg ya gawaen na saray elder, tan akin?

¹³ Mas kakkaukolan ya iyaplika na saray elder so prinsipyo na Biblia ed Proverbio 11:13 nipaakar ed kompidensyal iran bengatla. (Basaen.) Aliwa yan mainomay lalo la no walay asawa na sakey ya elder. Pian mansiansian malet so ulopan na sanasawa, lanang iran mantotongtong tan ibabaga dad sakey tan sakey iray iisipen, nalilikna, tan pampapagaan da. Balet tatandaan na sakey ya elder ya nepeg ton pansiansiaen ya sekreto iray “kompidensyal” ya impormasyon ya imbaga na saray agagi. Ta no andi, naekal so talek dad sikato tan dederalen toy reputasyon to. Saray walaan na responsabilidad ed kongregasyon et nepeg ya “napanmatalkan” ira. (1 Tim. 3:8; paimanod leksab) Labay ton ibaga, agda istoryaen o itsismis iray kompidensyal ya impormasyon. No inaro na elder so asawa to, agto ipapaamta ed sikato iray impormasyon ya agto kaukolan ya naamtaan.

14. Panon ya makatulong so asawa na elder pian mansiansia so maong a reputasyon na asawa to?

¹⁴ Baleg so nitulong na asawan bii pian mansiansia so maong a reputasyon na asawa to. Nagawaan to itan no agto tepeten iray kompidensyal ya bengatla. No ontan so gawaen na asawan bii, ipapanengneng to ya susuportaan toy asawa to tan rerespetoen to iramay manmamatalek ed asawa to. Tan say sankaimportantian, napapaliket toy Jehova lapud sikatoy mitutulongan pian napansiansia so kareenan tan pankakasakey ed kongregasyon.​—Roma 14:19.

ANTOY NALILIKNA NEN JEHOVA ED SARAY IBABAGA TAYO?

15. Antoy alikna nen Jehova ed ginawa na taloran lalaki ya linmad si Job, tan akin?

¹⁵ Dakel so naaralan tayo ed libro na Biblia ya Job nipaakar ed no panon tan kapigan tayo mansalita. Kayari na nantutumbokan ya makapaermen ya trahedyan dinalan nen Job, walay apatiran lalaki ya linmad sikato pian ligliwaen tan simbawaen da. Abayag ya ag-inmesel irayan lalaki. Balet nen nansalita lay Elifaz, Bildad, tan Zofar, mapatnag ya agda inisip no panon dan natulongan si Job. Imbes, say inisip da et no panon dan napaneknekan ya walay mauges ya ginawa nen Job. Wala ra met so duga ya imbaga ra, balet ta ansasakit tan aliwan tua so dakel ed saray imbaga ra nipaakar ed si Job tan Jehova. Hinusgaan day Job. (Job 32:1-3) Antoy reaksion nen Jehova? Pinasyay pasnok tod sarayan taloran lalaki. Tinawag to ran makulangkulang tan imbaki to rad si Job pian ipikasi to ra.​—Job 42:7-9.

16. Anto ray naaralan tayo ed makapuy ya alimbawa nen Elifaz, Bildad, tan Zofar?

¹⁶ Walay pigaran naaralan tayo ed makapuy ya alimbawa nen Elifaz, Bildad, tan Zofar. Unona, agtayo huhusgaan iray agagi. (Mat. 7:1-5) Imbes, dengelen tayo ran maong antis tayon mansalita pian talagan natalosan tayoy situasyon da. (1 Ped. 3:8) Komadua, no mansalita tayo la, nepeg tayon seguroen ya maabig tan duga iray ibaga tayo. (Efe. 4:25) Komatlo, amta nen Jehova iray ibabaga tayod arum.

17. Anto ray naaralan tayo ed alimbawa nen Elihu?

¹⁷ Say komapat ya binmisita ed si Job et si Elihu ya kanayon nen Abraham. Sikatoy ag-inmesel legan ya mantotongtong si Job tan saramay taloran lalaki. Mapatnag ya sikatoy dinmengel ya maong ta nen sikato lay nansalita, nipanengneng toy pililikna tan dugaruga imay simbawa ya inter to kanian nipetek so panagnonot nen Job. (Job 33:1, 6, 17) Say manunan sankanonot nen Elihu et say pamagalang ed si Jehova, aliwan say sarili to odino arum a too. (Job 32:21, 22; 37:23, 24) Naaralan tayod alimbawa nen Elihu ya walay panaon na idengel tan ag-iyesel. (Sant. 1:19) Naaralan tayo met ya no mangiter tayoy simbawa, nepeg ya say sankanonot tayo et say pamagalang ed si Jehova, aliwan say sarili tayo.

18. Panon tayon nipanengneng ya papablien tayo so abilidad tayon mansalita?

¹⁸ Nipanengneng tayo ya papablien tayoy abilidad tayon mansalita no uunoren tayoy simbawa na Biblia nipaakar ed no kapigan tan no panon so pansalita. Oniay impaisulat na Dios ed makabat ya Arin Solomon: “Singa saray mansanas a balitok ed pilak a pananginan so salitan imbalikas ed dugan panaon.” (Pro. 25:11) No dengelen tayon maong so ibabaga na arum tan mannonot tayo ni antis tayon mansalita, saray salitan ibalikas tayo et singa ra mansanas a balitok​—mabmabli tan marakdakep. Kanian, balanglan labalabay tayoy manlabir odino ngalngali agtayo onesel, napabiskeg tayoy arum ed saray ibabaga tayo tan napaliket tayoy Jehova. (Pro. 23:15; Efe. 4:29) Satan so sankaabigan ya paraan pian nipanengneng tayo ya papablien tayo iyan abilidad ya inter na Dios ed sikatayo!