Saray Sinag na Liwawa—Baleg tan Melag (Parti 2)

“Diad ed liwawam so pakanengnengan mi na liwawa.”​—SALMO 36:9.

1. Anton asakbay a sagpot so agawa pian natalosay simbolismo na libron Apocalipsis?

NANUPAPETAN na Kristianos so libro na Biblian Apocalipsis nanlapulad akaunan panaon. Itatarok to so maabig ya alimbawa no panon a say liwawa na katuaan so onliliwawa lan onliliwawa. Nen 1917, impalapag na totoo nen Jehova so salaysay na Apocalipsis diad libron The Finished Mystery. Andi-takot ton inwalwal iray relihyoson Kakristianoan tan mapulitikan papangulo, balet dakel ed saray salaysay to so inaon manlapud nanduruman lapuan. Siansia, a kinmanay The Finished Mystery pian subokey katooran na saray Estudyante na Biblia ed nanengneng a paralanan ya uusaren nen Jehova.

2. Anton liwawa so sinminag ed libro na Apocalipsis ed artikulon “Kiyanak na say Nasyon”?

² Sakey a mabitabitar a sinag na liwawa so sinminag ed libron Apocalipsis sanen impalapag so artikulon “Kiyanak na say Nasyon” diad The Watch Tower na Marso 1, 1925. Inisip ed saman ya inretrato na kapitulo 12 na Apocalipsis so bakal ed baetan na paganon Roma tan papa na Roma, tekep na ugaw a laki a mangirerepresenta ed inkapapa. Balet impanengneng na satan ya artikulo a say Apocalipsis 11:15-18 et walaay pisiglaotan ed kabaliksay kapitulo 12, a mangipapanengneng a mitukoyan itan ed inkiyanak na Panarian na Dios.

3. Antoran palapagan so angiwandag na apadaak a liwawa ed Apocalipsis?

³ Amin na saya so angipaarap ed lalon malinew a pakatalos ed Apocalipsis diad insabi palapagan a Light, ed duaran tomo, nen 1930. Dakel niran panagdalisay so inmapireng ed “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! (1963) tan “Then Is Finished the Mystery of God” (1969). Ingen, dakel niray kaukolan ya aralen nipaakar ed mapropetikon libro na Apocalipsis. On, lalon masnag a liwawa so niwandag ed satan nen 1988, tekep na palapagan a Revelation​—Its Grand Climax At Hand! Nibagan say tombok ed mantultuloy a pakakaliwawaan et say bengatlan say propesiya na Apocalipsis et onaaplika diad “say agew na Katawan,” a ginmapo nen 1914. (Apocalipsis 1:10) Sirin lalon malinew a natalosan so libro na Apocalipsis legan na ilalabas na satan ya agew.

Say Pakatalos ed “Atagtagey Iran Pakayari” so Apalinewan

4, 5. (a) Panon a minoria na saray Estudyante na Biblia so Roma 13:1? (b) Anto so atalosan diad saginonor bilang Makasulatan a panmoria nipaakar ed “atagtagey iran pakayari”?

⁴ Sakey a masnag a sinag na liwawa so anengneng nen 1962 nipaakar ed Roma 13:1, a kuanto: “Pauleyan komon so amin a kamarerwa ed atagtagey iran pakayari [“superyor iran autoridad,” New World Translation].” (King James Version) Atalosan na saray asakbay ya Estudyante na Biblia a say asaglawin “atagtagey iran pakayari” ditan et tutukoyen to so minumundon pakauley. Atalosan da iyan kasulatan a mankabaliksan a no say sakey a Kristiano et inala ed panaoy-bakal, sikatoy obligadon man-uniporme, mangisakbat na paltog, tan onla’d labanan, diad saray trintsera. Atebek a lapud agnayarin mamatey so sakey a Kristiano ed kapara ton too, sikatoy napilitan a mamaputok ed paltog ton patagey no bilang ta onsabin anggapo lay nagawaan to.a

⁵ Maliwliwawan insalaysay na The Watchtower na Nobyembre 15 tan ed Disyembre 1, 1962, iyan tema diad impaningbat ed saray salita nen Jesus ed Mateo 22:21: “Bayaran . . . ed Cesar so kien nen Cesar; tan ed Dios so kien na Dios.” Mitukoyan iray salita na apostol diad Gawa 5:29: “Nakaokolan ya onoren mi so Dios, nen saray totoo.” Pasakop iray Kristiano ed Caesar​—“atagtagey iran pakayari”—​anggad agto kekerewen so Kristianon onsumpad ganggan na Dios. Atalosan a say panpasakop ed Caesar so relatibo, aliwan absoluto. Iiter na saray Kristiano ed Caesar iray bengatlan ag-onsumpad saray kakaukolanen na Dios. Agaylan makapenek a nawalaan na pakatalos ed satan a tema!

Isisinag na Liwawa ed Organisasyonal iran Pamaakaran

6. (a) Pian naarawian so hirarkyan uksoyan a kasmak diad Kakristianoan, anton prinsipyo so inadapta? (b) Anto so kaunoran ya atalosan bilang dugan paraan ed panpili na saray manangasikaso ed kongregayson?

⁶ Linmesay problema no siopara so nepeg a manlingkor bilang mamatakten tan diakono diad saray kongregasyon. Pian naarawian so hirarkyan uksoyan a kasmak diad Kakristianoan, denisidin saraya so nepeg a pilien diad demokratikon paraan diad panboto na saray membro ed kada kongregasyon. Balet say ondaraak a liwawan nikarga ed The Watchtower na Setyembre 1 tan ed Oktubre 15, 1932, so angipanengneng a say Kasulatan so anggapoy basiyan pian mangibotoy mamatatken. Kanian saraya so sinalatan na service committee, tan sakey a service director so pinili na Sosyedad.

7. Say ondaraak a katuaan so angitarok na antoran iyaaligwas nipaakar ed paraan na pananuro ed ariripen diad kongregasyon?

⁷ Lugan na The Watchtower na Hunyo 1 tan ed Hunyo 15, 1938 iray sinag na liwawan angipanengneng a saray aripen diad kongregasyon so nepeg ya ag-iboto, noag ingen turoen, salanti, turoen diad teokratikon paraan. Nen 1971, sananey a sinag na liwawa so angipanengneng a kada kongregasyon so nepeg ya ag-ipakurang na saksakey ya aripen na kongregasyon. Imbes, nepeg a niwala so ulop na mamatatken, odino saray manangasikaso, ya apabtangan na Mananguley ya Ulop na Tastasi nen Jehova. Kanian diad idaraak na liwawa ed loob lay masulok ya 40 taon, apatnagan a saray mamatatken ontan met ed saray diakono, a kabkabat natan a bilang ministeryal ya ariripen, so nepeg a turoen na “say matoor tan makabat ya aripen,” diad panamegley na Mananguley ya Ulop to. (Mateo 24:45-47) Saya so mipetekan ed agawa’d panaoy apostoles. Saray lalaki a singa di Timoteo tan Tito so tinuro na inmunan-siglon mananguley ya ulop bilang manangasikaso. (1 Timoteo 3:1-7; 5:22; Tito 1:5-9) Amin na saya et mabitar a kasumpalan na Isaias 60:17: “Lapu ed gansa mangyakar ak naani na balitok, et lapu ed balatyang mangiyakar ak naani na pilak, et lapu ed kiew mangyakar ak na gansa, tan lapu ed saray bato mangyakar ak na balatyang. Et gawaen ko naani met so saray panuleyen mo a deen, tan saray manamairap mo gawaen ko ra a matunong.”

8. (a) Anton iyaaligwas so nagmaliw a bunga na saray sinag na liwawa nipaakar ed paraan na panangasikaso na Sosyedad? (b) Antoray komite na Mananguley ya Ulop, tan anton partikular a lawak na kimey odino panangasikaso iraya?

⁸ Wadtan met so nipaakar ed panangipakurang na Watch Tower Society. Diad loob na dakel a taon, say Mananguley ya Ulop na Tastasi nen Jehova so pareho ed board of directors na Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, tan saray pamakaaran so abalbaleg a kokontrolen na presidenti to. A singa nipanengneng diad 1977 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (pahina 258-9), nen 1976 say Mananguley ya Ulop so ginmapon kinmurang diad panamegley na anemiran komite, a kada sakey et apabtangan a mangasikaso na pigaran pamaakaran ed sankamundoan a kimey. Aasikasoen na Personnel Committee iray pamaakaran nipaakar ed personahe, pati amin a pankaabiganan na manlilingkor ed sankamundoan a pamilyan Bethel. Aasikasoen met na Publishing Committee so amin a sekular tan legal iran bengatla, a singa say kaykayarian tan panag-imprinta. Say Service Committee so mangaasikaso ed panagtasin kimey tan ed saray managbaroy a manangasikaso, payunir, tan saray kimey na saray manangipalapag ed kongregasyon. Responsabli met so Teaching Committee ed bengabengatlan nipaakar ed saray miting ed kongregasyon, saray agew na espesyal ya asamblea, sirkiton asamblea, tan distrito tan internasyonal a kumbension ontan met ed nanduruman eskuelaan parad espiritual ya edukasyon na totoo na Dios. Ipapakurang na Writing Committee so panagparaan tan panangipatalos ed amin a nengneng na palapagan, a seseguroen ya amin so mitunosan ed Kasulatan. Aasikasoen na Chairman’s Committee so emerhensya tan arum niran maganat a pamaakaran.b Ontan met diad saray taon 1970, saray sangan opisina na Watch Tower Society so ginmapon niwanwan na sakey a komite imbes a sakey a manangasikaso.

Liwawan Mitukoyan ed Kristianon Kondukta

9. Panon a say liwawa na katuaan so angapekta ed relasyon na saray Kristiano ed saray gobierno na mundo?

⁹ Dakel a sinag na liwawa so nisisiglaot la’d Kristianon kondukta. Singa bilang, kunsideraey pamaakaran nipaakar ed neutralidad. Sakey a partikular a masnag a sinag na liwawa so sinmindag ed sayan tema diad artikulon “Neutrality” ya inmapireng ed The Watchtower na Nobyembre 1, 1939. Agaylan nipanpanaon itan, a nipaway kayari na igapoy Guerra Mundial II! Inukeran na artikulo so neutralidad tan impanengneng ton saray Kristiano so nepeg ya agmibabali ed saray mapulitikan kurang odino pilanlanor ed baetan na nasyones. (Miqueas 4:3, 5; Juan 17:14, 16) Saya so rason no akin a sikaray kagula na amin a nasyon. (Mateo 24:9) Saray panlalaban ed kadaanan ya Israel so agbasiyan parad Kristianos, a singa malinlinew ya insalaysay nen Jesus ed Mateo 26:52. Sakey ni, anggapoy anggan sakey a mapulitikan nasyon natan a sakey a teokrasya, uuleyan na Dios, a singa diad kadaanan ya Israel.

10. Anto so imparungtal na saray sinag na liwawa nipaakar ed no panon so nepeg a panmoria na saray Kristiano ed dala?

¹⁰ Say liwawa so sinmindag met ed inkasagrado na dala. Inisip na saray Estudyante na Biblia a say panangisebel sumpad pangan na dala, diad Gawa 15:28, 29, so para lambengat ed saray Kristianon Judio. Balet, ipapanengneng na Gawa 21:25 a diad panaoy apostoles et sayan ganggan so inmaplika met ed saramay nasyon a nagmaliw a mananisia. Kanian say inkasagrado na dala so onaaplika ed amin a Kristiano, a singa nipanengneng ed The Watchtower na Hulyo 1, 1945. Kabaliksan na satan ya aliwan say pangipulisay lambengat na pangan na dala na ayep, a singa say langonisan dinalaan, noagta say iyarawi met ed dala na too, a singa ed kaso na panangiyalis na dala.

11. Anto so atalosan no nipaakar ed panmoria na Kristiano ed panagsigarilyo?

¹¹ Bilang resulta na apadaak a liwawa, saray agamil ya ag-inabobonan ed inmuna so impasen a seryoson kasalanan diad saginonor. Sakey ya alimbawa na saya et nipaakar ed panagsigarilyo. Diad Zion’s Watch Tower na Agosto 1, 1895, impaimano nen Brother Russell so 1 Corinto 10:31 tan 2 Corinto 7:1 tan insulat to: “Agko natalosan no panon iyan mangigloria ed Dios, odino diad dilin kagunggunaan na sakey, so pangusar na tabako ed antokaman a paraan na siopaman a Kristiano.” Nanlapulad 1973, malinlinew ya atalosan ya anggapoy siopaman a managsigarilyo a nayarin magmaliw a sakey ed Tastasi nen Jehova. Nen 1976 et impalinew ya anggapoy Tasin nayarin mangimpleyo ed sakey a panagpasugalan tan mansiansia ed kongregasyon.

Arum Niran Panagdalisay

12. (a) Anto so imparungtal na sakey a sinag na liwawa nipaakar ed bilang na saray tombok na Panarian a nimatalek ed si Pedro? (b) Antoray kipapasen sanen inusar nen Pedro so kada tombok?

¹² Wala met so napapadaak a liwawa nipaakar ed bilang na simbolikon tombok ya inter nen Jesus ed si Pedro. Sinisia na saray Estudyante na Biblia ya akawat si Pedro na duaran tombok ya angiparungtal ed dalan parad totoo pian magmaliw a mananawir na Panarian​—say sakey et parad saray Judio ya inusar nen Pentecostes 33 K.P. tan say sananey parad saray Hentil, ya inmunan inusar nen 36 K.P. sanen pinulongan nen Pedro si Cornelio. (Gawa 2:14-41; 10:34-48) Asabi panaon et anengneng a wala so komatlon grupon nalalanor​—saray Samaritano. Inusar nen Pedro so komaduan tombok sanen nilukasan so pankanawnawa na Panarian parad sikara. (Gawa 8:4-17) Kanian, say komatlon tombok so inusar sanen pinulongan nen Pedro si Cornelio.​—The Watchtower, Oktubre 1, 1979, pahina 16-22, 26.

13. Anto so imparungtal na saray sinag na liwawa nipaakar ed kasimpukokan a sinaglawi ed Juan kapitulo 10?

¹³ Manlapud sananey a sinag na liwawa, anengneng ya aglambengat tinukoy nen Jesus so duara noagta taloran kasimpukokan. (Juan, kapitulo 10) Saraya et (1) say Judion kasimpukokan a si Juan a Managbautismo so bantay-pinto, (2) say pulok na alanaan iran mananawir na Panarian, tan (3) say pulok na ‘arum a karnero,’ a walaan na mangaraldalin ya ilalo.​—Juan 10:2, 3, 15, 16; The Watchtower, Pebrero 15, 1984, pahina 10-20.

14. Panon a pinalinew na apadaak a liwawa iray pamaakaran nipaakar ed gapoan na antitipikon Jubileo?

¹⁴ Say pakatalos ed antitipikon Jubileo so akaawat met na pigaran panamalinew. Diad silong na Ganggan, kada koma-50 taon et sakey ya engranden Jubileo, a saray bengatla so nipawil ed orihinal iran akankayarian da. (Levitico 25:10) Abayag lan atalosan ya inyanino na saya so Sanlibon Taon ya Uley nen Kristo. Anggaman ontan, diad agano niran panaon, anengneng a satan ya antitipikon Jubileo so diad tua et ginmapo nen Pentecostes 33 K.P., sanen saramay akaawat na nikalbon masanton espiritu so nibulos manlapud inkaaripen ed Mosaikon Ganggan a sipanan.​—The Watchtower, Enero 1, 1987, pahina 18-28.

Apadaak a Liwawa ed Terminolohya

15. Anton liwawa so niwandag nipaakar ed panangusar na salitan “plano”?

¹⁵ “Say managpolong inosisa to ya inanap so makapaliket iran salita, tan say panangisulat ed susto iran salita na katuaan.” (Eclesiastes 12:10, NW) Sarayan salita so niyaplika met ed kaplesan a tema tayo, ta say liwawa so aglambengat sinminag ed saratan ya importantin pamaakaran a singa say bangat tan kondukta noagta ontan met ed Kristianon terminolohya tan say suston kabaliksan to. Alimbawa, diad limog na saray Estudyante na Biblia, sakey ed pinablin tuloy a palapagan et say tomo uno na Studies in the Scriptures, ya apauloan na The Divine Plan of the Ages. Anggaman ontan, ag-abayag et amorian say Salitay Dios et mansasalita a saray totoo lambengat so manplaplano. (Uliran 19:21) Agbalot sinaglawi na Kasulatan a si Jehova et manplaplano. Agto kaukolan so manplano. Antokaman a ginagala to et seguradon ontalona lapud andi-anggaan a kakabatan tan pakayari to, a singa nabasa ed Efeso 1:9, 10, NW: “Satan so unong ed maabig a panliket to a ginagala to ed inkasikato parad sakey a panamakurang diad sigpot ya anggaan na aturo iran panaon.” Kanian kalkalnan atalosan a say terminon “gagala” so mas matukoy sano tutukoyen si Jehova.

16. Antoy kalkalnan atalosan bilang suston pakatalos ed Lucas 2:14?

¹⁶ Insan wadtan met so nipaakar ed pakawalaan na mas malinew a pakatalos ed Lucas 2:14. Unong ed King James Version, nabasa: “Gloria ed Dios ed sankatagyan, tan diad dalin kareenan, abig a linawa ed totoo.” Atalosan ya agmangibabalikas iya na dugan kanonotan, ta say abig-a-linawa et agnibabalikas ed saray marelmeng. Kanian minoria na Tastasi iya bilang pamaakaran na deen ed totoo a walaan na abig-a-linawa ed Dios. Kanian naynay dan tutukoyen iray interesado diad Biblia a totoo na abig-a-linawa. Balet atalosan ed saman a say nalalanor et abig-a-linawa, aliwan diad biang na totoo, noagta diad biang na Dios. Kanian, say paimano’d leksab na New World Translation ed Lucas 2:14 so manasaglawi nipaakar ed “totoon inabobonan na [Dios].” Amin a Kristianon manbibilay a mitunosan ed samba ran dedikasyon ed Dios so walaan na abig-a-linawa.

17, 18. Anto so iyalangon nen Jehova, tan anto so napasantos?

¹⁷ Mipadpara, diad loob na andukey a panaon, sasalitaen na Tastasi so kiyalangon na ngaran nen Jehova. Balet kasin sinuppiat nen Satanas so ngaran nen Jehova? Diad satan a pamaakaran, kasin ginawa na siopaman ed ahensya nen Satanas, a sinuppiat itan a ngaran, a singa si Jehova so andian na kanepegan ed satan a ngaran? Andi, andin balot. Aliwan say ngaran nen Jehova so inangat tan mankaukolan na panangiyalangon. Satan so rason no akin a saray agano niran palapagan na Watch Tower Society et agto sasaglawien so kiyalangon ed ngaran nen Jehova. Sasaglawien na saraya a say niyaalangon et say inkasoberano nen Jehova tan pasantosen so ngaran to. Saya so mitunosan ed imbaga ed sikatayo nen Jesus ya ipikasi: “Nagalang komon so ngaran mo.” (Mateo 6:9) Naulit-ulit, inkuan nen Jehova a sikatoy mamasanto ed ngaran to, ya ag-inangat noag pinabanday na saray Israelita.​—Ezequiel 20:9, 14, 22; 36:23.

¹⁸ Makapainteres, nen 1971, diad libron “The Nations Shall Know That I Am Jehovah”​—How? so angipanengneng na onian pandumaan: “Milalaban si Jesu-Kristo . . . parad kiyalangon na sankatalbaan ya inkasoberano nen Jehova tan parad kigloriaan na ngaran nen Jehova.” (Pahina 364-5) Nen 1973, inkuan na God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached: “Say isasabi na ‘baleg a kairapan’ so panaon parad Makapanyarin-amin a Dios a Jehova pian mangiyalangon ed sankatalbaan ya inkasoberano to tan mamasantos ed makanepegan a ngaran to.” (Pahina 409) Insan, nen 1975, inkuan na Man’s Salvation Out Of World Distress at Hand!: “No ontan nagawa so sankabalgan ya ebento ed awaran na sankatalbaan, say pangiyalangon ed sankatalbaan ya inkasoberano nen Jehova tan say kapasantos na sagradon ngaran to.”​—Pahina 281.

19, 20. Panon tayon nipanengneng so apresasyon tayo parad saray sinag na espiritual a liwawa?

¹⁹ Agaylan pinapalar so totoo nen Jehova ed amin na sarayan espiritual a liwawa! Duman tuloy ed imbaga na sakey a klerigo, a mangibabalikas ed espiritual a kabilungetan a kawalaan na saramay lider na Kakristianoan: “Akin a walay kasalanan? Akin a walay paniirap? Akin a walay diablo? Saraya so tepet a labay kon itepet ed Katawan sano makakar ak la’d tawen.” Balet nibaga na Tastasi nen Jehova ed sikato no akin: Lapud say salisalan na inkakanepegan na inkasoberano nen Jehova tan say tepet no kasin saray atooan a palsa et makapansiansiay integridad da ed Dios anggaman ed isusumpa na Diablo.

²⁰ Diad ilalabas na saray taon, saray sinag na liwawa a namparan baleg tan melag so manliliwawa ed basbas na dedikadon ariripen nen Jehova. Saya so mitunosan ed kasumpalan na saray kasulatan a singa say Salmo 97:11 tanUliran 4:18. Balet agtayon balot lilingwanan a say panakar diad liwawa et kabaliksan toy pakawalaan na apresasyon parad apadaak a liwawa tan panbilay a mitunosan ed satan. A singa anengneng tayo, sayan apadaak a liwawa et lalanoren toy namparan kondukta tan kimey tayon panagpulong.

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Nanonotan Yo?

◻ Anton liwawa so niwandag nipaakar ed panagpasakop ed “atagtagey iran pakayari”?

◻ Antoran iyaaligwas ed organisasyon so resulta na saray sinag na liwawa?

◻ Panon a naaapektoan na apadaak a liwawa so Kristianon kondukta?

◻ Antoran panagdalisay so intarok na espiritual a liwawa ed pakatalos tayo ed pigaran punto ed Kasulatan?

[Picture Credit Line ed pahina 25]

Saray tombok ed pahina 24: Say drowing so nibase’d litrato ya inala diad Cooper-Hewitt, National Design Museum, Smithsonian Institution