Kapitulo 8
Manggugunaet a Magmaliw a Mananalo
SMIRNA
1. (a) Anton kongregasyon so sinmublay ya angawat na mensahe na niglorian Jesus? (b) Diad impanawag to ed inkasikato a “Sengeg tan Anggaan,” anto so ipapanonot nen Jesus ed saray Kristiano ed saman a kongregasyon?
NATAN, say kadaanan ya Efeso so aderalderal. Balet say destinasyon na komaduan mensahe nen Jesus et siansia nin sakey ya okupado a syudad. Ngalngalin 55 a kilometro ed amianen na aderalderal ya Efeso et say syudad na Turko ya Izmir, a pakaromogan ed apatiran maseseg a kongregasyon na saray Tasi nen Jehova anggan natan. Ditan so kawalaan na Smirna nen inmunan siglo. Imanoen natan so onggendan iran salita nen Jesus: “Tan isulat mo ed anghel na iglesia dia ed Smirna; say sengeg tan anggaan, a sikato so inatey, tan mabilay, kuan to so saraya lamet.” (Apocalipsis 2:8) Diad impangibaga ed saya ed saramay Kristiano ed Smirna, pinanonotan ira nen Jesus a sikatoy inmunan manamasiansia na katooran a direktan pinaoli nen Jehova diad imortal ya espiritun bilay tan say unor a direktan pinaoli. Si Jesus a mismo so mamaoli ed amin nin arum ya alanaan a Kristiano. Sikato sirin so kualipikadon tuloy a manimbawa ed saray agagi to, a maniilalon nawalaan met na imortal a mangatatawen a bilay.
2. Akin ya amin a Kristiano so aligliwa ed saray salita na Samay ‘inatey tan binmilay’?
2 Indaulo nen Jesus so panagsungdo ed panamasegsegang nisengeg ed inkatunong, tan inawat toy manepeg a tumang. Say katooran to anggad patey tan say inkioli to so basiyan na ilalo na amin a Kristiano. (Gawa 17:31) Say katuaan a si Jesus so ‘inatey tan binmilay’ so mamapaneknek ya aliwan andi-kana so antokaman a panagsungdo nisengeg ed katuaan. Say inkioli nen Jesus so pakapasesegan a maong na amin a Kristiano, nagkalautla no sikaray nakaukolan a manirap nisengeg ed pananisia ra. Kasin onia so kipapasen yo? Sirin makagamor kayo met na pakpel ed ontumbok iran salita nen Jesus ed kongregasyon ed Smirna:
3. (a) Anto so panamaseseg nen Jesus ed saray Kristiano ed Smirna? (b) Anggaman pobri iray Kristiano ed Smirna, akin ya imbaga nen Jesus a “mayaman” ira?
3 “Siak amtak so saray irap mo, tan karukaan mo (balet sika mayaman ka), tan say ayew na mankuan a sikara so Judio, tan aliwa ra, ingen sinagoga ra nen Satanas.” (Apocalipsis 2:9) Puros maligsan komendasyon so imbaga nen Jesus ed saray agagi to ed Smirna, agto ra sinuppiat. Anagmak ira na dakel a kairapan lapud pananisia ra. Pobri ira ed materyal a paraan, nayarin lapud katooran da. (Hebreos 10:34) Balet, say manunan interes da et say espiritual iran bengatla, tan nantipon ira na kayamanan ed tawen, unong ya insimbawa nen Jesus. (Mateo 6:19, 20) Kanian, sikaray minoria na Manunan Pastol bilang “mayaman.”—Ikompara so Santiago 2:5.
4. Siopara so akasagmakan na saray Kristiano ed Smirna na pirmin isusumpa, tan panoy impangipasen nen Jesus ed saramay sumusumpa?
4 Nagkalautlan inimano nen Jesus so pirmin impantepel na saray Kristiano ed Smirna lapud isusumpa na saray Judio. Antis ni na satan, dakel ed sayan relihyon so determinadon anumpa ed kilaknab na Inkakristiano. (Gawa 13:44, 45; 14:19) Natan, pigaran dekada labat kayari inkagba na Jerusalem, saraman a Judio ed Smirna so mangipapatnag na parehon satanikon espiritu. Agpankelawan ya impasen ira nen Jesus bilang ‘sinagoga nen Satanas’!a
5. Antoran subok so manatalaran ed saray Kristiano ed Smirna?
5 Lapud asagmak na saray Kristiano ed Smirna so ontan a panggula, niligliwa ira nen Jesus: “Agka ontakot na mogmo ed saray bengatla ya asingger la ya akoen mo: nia, say diablo asingger lay pangiyan to ed arum ed SIKAYO ed panangipangawan, pian [“sigpot a,” NW] nasali KAYO; tan wala so irap YO ed samploy agew. Mansiansia ka angga ed patey, tan siak iter ko ed sika so balanget na bilay.” (Apocalipsis 2:10) Dia et amitlon danay ya inusar nen Jesus so Griegon plural a porma na “yo,” ya ipapabitar ton saray salita to so mangilalaktip ed interon kongregasyon. Agnisipan nen Jesus a magano lan manampot iray subok na saray Kristiano ed Smirna. Arum ed sikara so mantultuloy a napasegsegang tan nipangaw. Manirap ira ed loob na “samploy agew.” Say bilang a samplora et mangisisimbolo ed mangaraldalin ya inkakompleto odino inkagnap. Anggan saramay mayaman ed espiritual a mamapasiansia ed katooran so mangawat na pirmin subok legan a silalaman ni ra.
6. (a) Akin a saray Kristiano ed Smirna so nepeg ya ag-ontakot? (b) Panon a sinampotan nen Jesus so mensahe to ed kongregasyon ed Smirna?
6 Anggaman ontan, nepeg ya ag-ontakot odino mikompromiso iray Kristiano ed Smirna. No mansiansia iran matoor anggad anggaan, nitarya ed sikara so tumang a “balanget na bilay,” a diad kipapasen da et imortal a bilay ed katawenan. (1 Corinto 9:25; 2 Timoteo 4:6-8) Sayan mablin premyo so minoria nen apostol Pablo bilang makanan pangisakripisyoan ed amin a bengatla, anggan say mangaraldalin a bilay to. (Filipos 3:8) Mapatnag, ontan met so alikna na saramay matoor ed Smirna. Sinampotan nen Jesus so mensahe to diad impangikuan: “Say walaan na pakadngel, dengelen to so kuan na espiritu ed saray iglesia. Say manalo agnaani pasakitan na komaduan patey.” (Apocalipsis 2:11) Saray mananalo so apaseguroan na imortal a mangatatawen a bilay ya agnaderal na patey.—1 Corinto 15:53, 54.
‘Irap a Samploy Agew’
7, 8. Miulibay ed saray kongregasyon ed Smirna, panon a say Kristianon kongregasyon so ‘[sigpot] ya asali’ odino asubok nen 1918?
7 Miulibay a maong ed saray Kristiano ed Smirna, say Juan a klase tan saray kakaiba ra natan so anagmak la tan manasagmak ni na ‘[sigpot a] pakasali,’ odino subok. Say panmamatoor da sano nasusubok so pakapatnagan a sikaray dilin totoo na Dios. (Marcos 13:9, 10) Kayarin tuloy na inggapo na agew na Katawan, saray salita nen Jesus ed saray Kristiano ed Smirna so peteg a nanligliwa ed melag ya internasyonal a grupo na saray totoo nen Jehova. (Apocalipsis 1:10) Nanlapula’d 1879, saraya so mansusukimat ed saray espiritual a kayamanan ed Salita na Dios a mabulos dan inanabang ed arum. Balet legan na Guerra Mundial I, anagmak ira na pirmin panggula tan isusumpa, say sakey a rason et lapud ag-ira akibabali ed bakal ontan met lapud andi-takot dan inwalwal iray lingo na Kakristianoan. Say panamasegsegang ya asagmak da ya insugsog na arum a lider na Kakristianoan so linmoor nen 1918 tan miulibay itan ed samay asagmak na saray Kristiano ed Smirna manlapud Judion komunidad.
8 Say pirmin panamasegsegang ed Estados Unidos na Amerika so amantok sanen say balon presidente na Watch Tower Society, si Joseph F. Rutherford, tan say pitora nin kakaiba to so nipriso nen Hunyo 22, 1918, a kaslakan ed sikara et asentensiaan na 20 a taon. Siam bulan ed saginonor et sikaray nibulos sanen akapanpiyansa ira. Nen Mayo 14, 1919, kinansela na korte na apela so lingon inkasentensiaan da; nipanengneng a walay 130 a lingo diad bista. Say Romano Katoliko a Huis a si Manton, sakey a militar a membro na ulopan nen St. Gregory the Great, ya ag-inmabuloy ed piyansa na sarayan Kristiano nen 1918 so asentensiaan diad saginonor, nen 1939, na duay taon a kapriso tan multa a $10,000 ed anemiran akusasyon nipaakar ed panagkolekta tan panangawat na pasuksok.
9. Panon so impantrato nen Hitler ed saray Tasi nen Jehova ed Nazi Alemanya, tan antoy reaksion na saray klero?
9 Legan na uley na Nazi ed Alemanya, sigpot ya insebel nen Hitler so panagpulong a kimey na saray Tasi nen Jehova. Pigay taon a saray nilibon Tasi so maruksan impisok ed saray kampo na panangipangawan tan prisoan, a ditan et dakel so inaatey, bangta pinapatey iray manga 200 a kalangweran a lalakin agmalabay a mansundalo parad si Hitler. Apatnagan ed saray salita na sakey a Katolikon pari so suporta na saray klero ed amin na saya, a nipalapag ed peryodikon The German Way na Mayo 29, 1938. Onia so kabiangan na imbaga to: “Wala natan so sakey a bansa ed dalin a no iner et say natatawag a . . . saray Estudyante na Biblia [saray Tasi nen Jehova] so sinebelan. Satan et say Alemanya! . . . Sanen walad pakapanyari si Adolph Hitler, tan say ulop na Katolikon Obispo ya Aleman so angulit ed kerew da, inkuan nen Hitler: ‘Sarayan natatawag a Magunaet ya Estudyante na Biblia [saray Tasi nen Jehova] so managgulo; . . . ipapasen ko iran mankuankuanan; agko abuloyan a saray Katolikon Aleman so namatikan ed ontan a paraan na sayan Amerikanon Huis a Rutherford; upoten ko [iray Tasi nen Jehova] ed Alemanya.’” Diad saya, inyarum na pari: “Bravo!”
10. (a) Legan a mantutultuloy so agew na Katawan, anton panamasegsegang so sinagmak na saray Tasi nen Jehova? (b) Anto so mabetbet a nansumpalan sanen saray Kristiano so angilaban ed relihyoson kawayangan da diad saray korte?
10 Legan a mantutultuloy so agew na Katawan, say Uleg tan say bini to so agbalot ontutundan mibabakal ed alanaan iran Kristiano tan saray kaiba ra. Dakel ed saraya so nipriso tan maruksan pinasegsegang. (Apocalipsis 12:17) Saraman a kakabusol so nantultuloy a ‘manpapakana na kaugsan panamegley na ganggan,’ balet saray totoo nen Jehova so agnagiing ya angipilit: “Nakaukolan ya unoren mi so Dios, nen saray totoo.” (Salmo 94:20, King James Version; Gawa 5:29) Nen 1954 et inreport na magasin a Watchtower: “Diad nanduruman bekta kaleganan na apalabas ya apataplon taon, masulok a pitomplon bansa so nanggawa na panameget iran ganggan tan pinasegsegang da iray Tasi nen Jehova.” Inerman a posible so pangilaban ed relihyoson kawayangan diad saray korte, indepensa itan na sarayan Kristiano tan analo ira ed dakel a daldalin. Diad Korte Suprema labat na Estados Unidos, analo iray Tasi nen Jehova na 50 iran impanbiktorya.
11. Anton propesiya nen Jesus nipaakar ed tanda na kiwawala to so asumpal ed saray Tasi nen Jehova legan na agew na Katawan?
11 Anggapo lay arum a grupo a walaan na ontan lan katooran diad panangunor ed ganggan nen Jesus a bayaran ed Cesar iray bengatlan parad si Cesar. (Lucas 20:25; Roma 13:1, 7) Ingen, anggapo met lay arum a grupo a saray membro ra so nipriso ed ontan lan karakel a bansa diad uley na ontan lan karakel a nanduruman klase na gobierno, tan saya so mantutultuloy anggad kaplesan a panaon diad saray Amerika, Europa, Aprika, tan Asia. Say baleg a propesiya nen Jesus nipaakar ed tanda na kiwawala to so angilaktip ed sarayan salita: “Saman la yawat da kayo ed pakapasegsegang, tan pateyen da kayo naani; tan gulaen da kayo naani na saray amin a nasyon nisengeg ed ngaran ko.” (Mateo 24:3, 9) Peteg ya asumpal iya ed saray Kristianon Tasi nen Jehova legan na agew na Katawan.
12. Panon a say Juan a klase so amabiskeg ed totoo na Dios sumpad panamasegsegang?
12 Pian napabiskeg so totoo na Dios ya ontalona ed kairapan, say Juan a klase so nantultuloy ya angipanonot ed sikara ed segek na saray salita nen Jesus ed saray Kristiano ed Smirna. Alimbawa, diad inggapo na panamasegsegang na Nazi, say The Watchtower nen 1933 tan 1934 so walaan na saray artikulo a singa say “Ag-ontatakot ed Sikara,” ya aningbat ed Mateo 10:26-33; “Say Palbaan,” a nibase ed Daniel 3:17, 18; tan “Saray Sangi na Leon,” a say manunan teksto et Daniel 6:22. Legan na dekada na 1980, sanen sayan libro so primeron impalapag tan saray Tasi nen Jehova so anagmak na maruksan panamasegsegang ed masulok ya 40 a daldalin, say The Watchtower so amabiskeg ed saray totoo na Dios panamegley na saray artikulo a singa say “Maliket Anggaman Napapasegsegang!” tan “Saray Kristiano so Masungdon Mangaarap ed Panamasegsegang.”b
13. Singa saray Kristiano ed Smirna, akin a saray Kristianon Tasi nen Jehova so agtinmakot ed panamasegsegang?
13 Peteg, saray Kristianon Tasi nen Jehova so manasagmak na pisikal a kapapasegsegang tan arum niran subok diad simbolikon samploran agew. Singa saray Kristiano ed Smirna, ag-ira tinmakot; tan agnakaukolan ya ontakot so anggan siopa ed sikatayo legan ya onloloor so gonigon dia ed dalin. Tekep na gayaga, akaparaan itayon mansungdo ed saray ir-irap tan itepel so anggan say ‘panamsam ed saray kayarian tayo.’ (Hebreos 10:32-34) Diad panagaral ed Salita na Dios tan pambilay unong ed satan, akaparaan itayon mapekder ya ontalindeg ed pananisia. Maseguro a nayarian tan kaliktan nen Jehova a salimbengan so katooran yo. “Imatalek yo ya amin ed sikato so kapagaan yo; ta sikato asikasoen to kayo.”—1 Pedro 5:6-11.
[Saray paimano ed leksab]
a Ngalngalin 60 taon kayari impatey nen Juan, si Polycarp a manedad na 86 so pinoolan anggad inatey diad Smirna lapud agto italirak so pananisia to ed si Jesus. Say The Martyrdom of Polycarp, sakey a libro a panisiaan ya insulat a kabansag na sayan inkagawa, so mangibabaga a sanen titiponen iray kiew parad pamool, “saray Judio so pirmin maseet, a singa ugali ra, ed intulong ed saya”—anggaman say impamatey so agawa ed “baleg ya agew na Sabaton.”
b Nengnengen so The Watchtower na Nobyembre 1, 1933; Oktubre 1 tan 15, Disyembre 1 tan 15, 1934; Mayo 1, 1983.
[Kahon/Litrato ed pahina 39]
Diad loob na dakel a taon, saray historyador so mangiiter na testimonya ra nipaakar ed katooran na saray Aleman a tasi nen Jehova legan na uley na Nazi. Onia so inkuan nen historyador a Claudia Koonz ed libro ton Mothers in the Fatherland, ya impalapag nen 1986: “Karaklan ed amin ya Aleman ya aliwan-Nazi so poli ra et akaromog na saray paraan pian mansiansian mabilay ed silong na uley a kagula ra. . . . Diad biek a dapag na istatistiko tan ideolohikon laknab et wadtan iray 20,000 a Tasi nen Jehova a, bilang nankakasakey, mapekder dan impulisay so manggawa na antokaman a nengneng na katutulok ed estado na Nazi. . . . Relihyon so amabiskeg ed nankakasakey a tuloy a grupo na saray onsusumpa. Manlapud gapo et ag-akikoopera iray Tasi nen Jehova ed anggan anton kabiangan na estado na Nazi. Anggan kayarin dineral na Gestapo so nasyonal a hedkuarter da nen 1933 tan sinebelan so sekta nen 1935, agda labay a gawaen so anggan pangibaga na ‘Heil Hitler.’ Ngalngalin kapaldua (kaslakan et lalaki) ed amin na saray Tasi nen Jehova so inyakar ed saray kampo na panangipangawan, sanlibo ed sikara so pinatey, tan sananey nin sanlibo so inatey ed baetan na 1933 tan 1945. . . . Nadngel na saray Katoliko tan Protestanti iray klero ra a manadagdag ed sikaran mikoopera ed si Hitler. No ag-ira inmabuloy, sinmumpa ira ed ganggan na iglesia tan estado.”