Sitotoor a Suportaay Apuyanan a Salitay Dios
“Impulisay mi so saray maamot a bengatla ran makapabaing; ya agkami manakar ed kasiliban tan agmi pikeweten so salita na Dios.—2 CORINTO 4:2.
1.(a) Anto lay kinaukolan ta pian nasumpal so kimey a nidatak ed Mateo 24:14 tan 28:19, 20? (b) Diad anton laknab a say Biblia et niwala ed saray lenguahe na totoo sanen ginmapo lay kaunoran iran agew?
DIAD importantin propesiya to nipaakar ed panaon na maarin kiwawala to tan ed konklusyon na daan a sistema na bengabengatla, onia so impasakbay nen Jesu-Kristo: “Saya ya ebanghelyo na panarian nipulong naani ed sankamundoan ya onkanan pamintuaan ed saray amin a nasyones; et saman la onsabi anggaan.” Binilin to met iray patumbok ton: “Manggawa kayo na saray babangatan ed amin a nasyones, . . . ya ibangat yo ran mangunor na amin a bengabengatla ya ingganggan ko ed sikayo.” (Mateo 24:14; 28:19, 20) Say pakasumpal na saratan a propesiya et sasaglawien toy baleg a trabaho ed pangipatalos tan pangimprinta ed Biblia, diad panbangat ed totoo no antoy kabaliksan to, tan diad panulong ed sikaran iyaplika itan ed bilay da. Agaylan pribilihyo so pakapibiang ed ontan a kimey! Nen 1914 et say Biblia odino arum a kabiangan to so nipalapag la ed 570 a lenguahe. Balet nanlapulad saman et nilasus niran lenguahe tan amayamay a dialekto so niarum, tan masulok a sakey a patalos so niwala ed dakel a lenguahe.a
2. Antoran nanduruman motibo so angimpluensia ed trabaho na saray managpatalos tan manangipalapag na Biblia?
2 Mairap itan a kimey parad siopaman a managpatalos ya alaey materyal ed sakey a lenguahe tan pagmaliwen itan a natalosan na saramay manbabasa tan onderengel ed sananey a lenguahe. Arum a managpatalos na Biblia so anumpal ed trabaho ra ta kabkabat da a say ipapatalos da et Salita na Dios. Bangta say arum et panliketan da labat so pakasagyat na samay proyekto ed nonot da. Nayarin minoria ran saray lugan na Biblia et mabalor a patawir na kultora. Parad arum et negosyo labat so relihyon, tan say pangimprinta ed libron mangaakbibit ed ngaran da a sikaray managpatalos odino manangipalapag et pakapan-anapan da itan. Mapatpatnag a naimpluensiaan so motibo na saratan ed pakasumpal day trabaho ra.
3. Panon a minoria na New World Bible Translation Committee so trabaho to?
3 Makatantanda iyan balikas na say New World Bible Translation Committee: “Say pangipatalos na Masanton Kasulatan et kabaliksan toy pangipatalos ed sananey a lenguahe na saray kanonotan tan salsalita nen Jehova a Dios . . . Satan so seryoson kanonotan. Saray managpatalos na sayan libro, a matakot tan maaro ed Madibinon Autor na say Masanton Kasulatan et liknaen dan walaan ira na nikaduman responsabilidad ed Sikato a mangipasabi ed saray kanonotan tan deklarasyon to a susto anggad posibli. Liknaen dan responsabli met ira ed mausisa iran managbasa a mandedependi’d inkipatalos na apuyanan a Salita na Sankatagyan a Dios parad andi-anggaan a kilalaban da. Tekep na ontan a liknaan na seryoson responsabilidad a diad inlalabas na dakel a taon et napapawala na sayan komite na dedikadon totoo so New World Translation of the Holy Scriptures.” Say kalat na komite et say pangitarok na patalos na Biblia a malinew tan natalosan tan manumbok a maapit ed orihinal a Hebreo tan Griego a pangibasiyan parad tuloytuloy ya espiritual ya ibubulaslas ed suston pikakabat.
Anto so Nagagawa ed Ngaran na Dios?
4. Panon kaimportantiy ngaran na Dios ed Biblia?
4 Sakey ed manunan gagala na say Biblia et say panulong ed totoon mangamta ed tuan Dios. (Exodo 20:2-7; 34:1-7; Isaias 52:6) Imbangat nen Jesu-Kristo iray patumbok to a manpikasi a say ngaran na Ama to et “nagalang komon,” ipasen a sagrado, odino tratoen bilang masanto. (Mateo 6:9) Impailaktip na Dios so personal a ngaran to ed Biblia ed masulok a 7,000 danay. Labay ton naamtaan na totoo itan a ngaran tan saray kualidad na Samay mangaakbibit ed satan.—Malaquias 1:11.
5. Panon ya impresinta na nanduruman managpatalos so madibinon ngaran?
5 Nipapanengneng na dakel a managpatalos na Biblia so masimoon a respito ra parad madibinon ngaran tan nauusar itan ya anggapoy pananguman ed trabaho ra. Mas labay na arum a managpatalos ya usarey Yahweh. Pinili met na arum so pormay madibinon ngaran ya inyadapta ed dilin lenguahe ra bangta siansian malinlinew a nipabidbir no antoy nipapanengneng ed Hebreon teksto, anganko ta porman kabkabat lapud abayag lan pakakausar. Inusar na New World Translation of the Holy Scriptures so Jehova a 7,210 danay ed manunan teksto to.
6. (a) Diad agano niran taon, antoray ginawa na saray managpatalos ed impanukoy ed madibinon ngaran? (b) Kaunongan kalaknab iyan panangagamil?
6 Diad agano niran taon, anggaman pinansiansia na saray managpatalos na Biblia so kangaranan na paganon dirios a singa si Baal tan Molec, ombebetbet balet so pangeekal da ed personal a ngaran na tuan Dios diad pangipapatalos ed apuyanan a Salita to. (Exodo 3:15; Jeremias 32:35) Diad saray bersikulo a singa say Mateo 6:9 tan Juan 17:6, 26, sakey a malaknab a nibunog a bersion na Albanian so angipatalos ed Griegon balikas a “say ngaran mo” (salanti, say ngaran na Dios) bilang “sika,” singano saraman a teksto so ag-analambit na sakey a ngaran. Diad Salmo 83:18, inekal na The New English Bible tan Today’s English Version so namparan personal a ngaran na Dios tan ed antokaman a panukoy ed katuaan a say Dios et walaan na ngaran. Anggaman say madibinon ngaran et pinmatnag ed dagdaan a patalos na Hebreon Kasulatan ed maslak a lenguahe, diad balo iran patalos et mabetbet a nakal itan odino sinalambit labat so madibinon ngaran ed mardyinal a panagnota. Onia so kaso ed Ingles, ontan met et dakel a lenguahe ed Europa, Africa, Abalaten ya Amerika, India, tan saray isla ed Pasipiko.
7. (a) Komustay gagawaen na pigaran managpatalos na Biblia ed Africa no nipaakar ed madibinon ngaran? (b) Antoy liknaan mo ed saya?
7 Alodloor ni et saray managpatalos na Biblia ed pigaran lenguahe ed Africa. Imbes a basta salatay madibinon ngaran na sakey a Makasulatan a titulo, a singa say Dios odino Katawan, isasalet daray kangaranan ya inaon manlapud relihyoson sisisiaen na saray lokal. Diad The New Testament and Psalms in Zulu (1986 a bersion), say titulon Dios (uNkulunkulu) so inusar a manbaliktaran ed personal a ngaran ya (uMvelinqangi) a parad saray Zulu et manutukoy itan ed ‘say baleg ya inmunan ateng a dadayewen na saray atooan ya inmuunan atateng.’ Inreport na sakey ya artikulo na magasin a The Bible Translator, na Oktubre 1992, a diad Chichewa a Biblia a tatawagen bilang say Buku Loyera, uusaren na saray managpatalos so Chauta bilang say personal a ngaran a kasalat na Jehova. Say Chauta, insalaysay na artikulo, so “say Dios a lawas kabat tan dadayewen da.” Ingen, dakel ed sarayan totoo so mandadayew met ed sisiaen daran espiritu na inaatey. Peteg ta ya anggan saray totoo a mikakasi ed “Supremon Persona,” diad ontan et antokaman a ngaran ya usaren da parad “Supremon Persona” so kasimbangan met lanlamang na personal a ngaran nen Jehova, anggan anto ni nalalanor ed panagdayew da? Andin balot! (Isaias 42:8; 1 Corinto 10:20) Say impanalat ed personal a ngaran na Dios na bengatlan mangipalikna ed totoo a saray kaugalian a sisisiaen da et susto so agmamaapit ed sikara ed tuan Dios.
8. Akin a say gagala na Dios ya ipakabat so ngaran to et ag-onsaew?
8 Amin na saya so ag-anguman nisay amasaew ed gagala nen Jehova ya ipaamta so ngaran to. Diad saray lenguahe ed Europa, Africa, saray lugar na Amerika, say Oriente, tan saray isla na kadayatan, wala niran siansiay dakel a nisisirkulan Biblia a lugan day madibinon ngaran. Wala met so masulok a 5,400,000 a Tastasi nen Jehova ed 233 a bansa tan teritorya a say dagup ya intalaga ran oras et masulok a sakey bilyon ed sakey a taon ta pian nipaamta ra ed arum so ngaran tan gagala na tuan Dios. Iyiimprita tan ibubunog daray Biblia—a walaay madibinon ngaran—diad saray lenguahen sasalitaen na manga 3,600,000,000 a populasyon ed dalin, laktipen toy Ingles, Intsik, Ruso, Español, Portuges, Pranses, tan Ulandes. Mangiimprinta met ira na saray katulongan na panagaral na Biblia ed saray lenguahen amta na baleg a kabiangay populasyon ed dalin. Agmabayag et say Dios a mismo so onkiwas a mapekder a manumpal ed deklarasyon to a saray nasyon et “naamtaan da naani a [sikato] si Jehova.”—Ezequiel 38:23.
Sano Saray Personal a Sisiaen so Manmoldi ed Panagpatalos
9. Panon ya ipapanengneng na Biblia so ambelat a responsabilidad na saramay mangaasikaso ed Salitay Dios?
9 Ambelat so responsabilidad na saramay mangipapatalos na Salitay Dios ontan met ed saramay mangibabangat ed satan. Inkuan nen apostol Pablo nipaakar ed ministeryo to tan ed saray kaulop to: “Impulisay mi so saray maamot a bengatla ran makapabaing; ya agkami manakar ed kasiliban tan agmi pikeweten so salita na Dios; noag ingen diad inkipaliwawa na katuaan imatalek mi sikamin dili ed konsiensia na balang too ed imaton na Dios.” (2 Corinto 4:2) Say pamikewet et kabaliksan toy paneral diad pangilaok na agmatukoy a bengatla odino inperyor. Si apostol Pablo so aliwan singa saray agmatoor a pastol ed Israel diad panaon nen Jeremias a binaat nen Jehova lapud say impulong da et say dilin ideya ra aliwan say imbaga na Dios. (Jeremias 23:16, 22) Balet antoy agawa ed modernon panaon?
10. (a) Panon a say motibo na arum imbes a katooran ed Dios komon et angimpluensia ed pigaran managpatalos ed modernon panaon? (b) Anton betang so lingon sasamsamen da?
10 Legan na Guerra Mundial II, sakey a komite na saray teologo tan pastor so akikoopera ed gobiernon Nazi diad Alemanya pian pawalaey arebisan “Balon Sipan” ya angekal ed amin a paborablin pananukoy ed saray Judio tan ed amin a pakapatnagan ed Judion nanlapuan nen Jesu-Kristo. Diad agano ni, saray managpatalos ya amawala na The New Testament and Psalms: An Inclusive Version so kinmiling ed sananey a direksion, a nambanikelan dan linisan iray Judio ed amin a pakapatnagan a responsabli ra ed impatey na Kristo. Isipen met na saraman a managpatalos a, saray managbasan bibii so naliketan no say Dios et nasaglawin, aliwan bilang Ama, noagta bilang Ama-Ina tan no nibagan si Jesus et aliwan anak na Dios, noagta say Anak to. (Mateo 11:27) Bangta mipakna ira ed satan, inekal da so prinsipyo nipaakar ed panagpasakop na asawan bibii ed kaasawaan da tan ed katutulok na ananak ed atateng. (Colosas 3:18, 20) Malinlinew a saramay mamapawala na onman iran patalos so agmiabobon ed determinasyon nen apostol Pablo ya ‘agpikeweten so salita na Dios.’ Nalilingwanan da so betang na managpatalos, a sasamelen day posisyon na autor, mamapawala na saray libron mangaanamot ed reputasyon na Biblia bilang paraan ed pangiyalibansa’d saray dilin opinyon da.
11. Panon a saray bangat na Kakristianon so misumlangan ed ibabaga na Biblia nipaakar ed kamarerwa tan ipapatey?
11 Saray iglesia na Kakristianoan so gendagendat a mangibabangat a say atooan a kamarerwa et espiritu, ya ontaynan ed laman diad ipapatey, tan satan so ag-ompatey. Diad pidumaan, saray dagdaan a patalos na Biblia ed maslak a lenguahe so malinlinew a mangibabagan saray totoo et kamarerwa, a saray ayep et kamarerwa, tan say kamarerwa et ompatey. (Genesis 12:5; 36:6; Numeros 31:28; Santiago 5:20) Pinagmaliw ton panduaruwaan iray klero.
12. Diad anton dalan a kikiloten na arum ed agano niran bersion so manuna iran katuaan ed Biblia?
12 Natan et walaray pigaran balo nin bersion a mangikilot ed sarayan katuaan. Panon? Diad basta iyaarawi ra ed direktan panagpatalos ed Hebreon nombren neʹphesh (kamarerwa) ed pigaran teksto. Diad Genesis 2:7, nayarin ibaga ran say inmunan too so “ginmapon manbilay” (imbes a “nagmaliw a mabilay a kamarerwa”). Odino nayarin tukoyen day “palsa” imbes a “kamarerwa” diad kaso na bilay na ayep. (Genesis 1:21) Diad saray teksto a singa say Ezequiel 18:4, 20, tutukoyen da so “say persona” odino “say indibidual” (imbes a “say kamarerwa”) ya ompatey. Saratan a panangipatalos, anganko et makatunongan parad managpatalos. Balet kaunongan a tulong so niiter da ed saray masimoon a manaanap na katuaan a say kaisipan da et akondisyon la na saray agmakasulatan a bangat na Kakristianoan?b
13. Diad antoran paraan ya arum ed saray bersion na Biblia et angiyamot ed gagala na Dios nipaakar ed dalin?
13 Diad gunaet a nasuportaay sisiaen da ya amin a maong a totoo so onla’d tawen, saray managpatalos—odino saray teologo a manrepaso ed trabaho ra—et nayarin pambanikelan da met ya iyamot so ibabaga na Biblia nipaakar ed gagala na Dios parad dalin. Diad Salmo 37:11, pigaran bersion so pakabasaan a saray mauyamo et nakayarian da so “say dalin.” Say “dalin” et posiblin patalos na salitan (ʼeʹrets) a nausar ed Hebreon teksto. Balet, say Today’s English Version (ya angitarok na pangibasiyan parad saray patalos ed dakel niran lenguahe) et mas nin pananguman so ginawa ra. Anggaman sayan bersion et mangipapatalos ed Griegon salitan ge bilang “dalin” a 17 danay diad Ebanghelyo nen Mateo, diad Mateo 5:5 et sinalatan toy “dalin” na balikas a “no antoy isisipan na Dios.” Natural say isipen na saray membro na simbaan et say insipan a tawen. Sikaray agmatuan napapakabatan a, diad Sermon to’d Palandey et inkuan nen Jesu-Kristo a saray maumildi, mauyamo, odino saray mapaabeba et “tawiren day dalin.”.
14. Anton sinisiblet a motibasyon so mapatnag ed arum a bersion na Biblia?
14 Mapatnag ya angusar na salita so arum a patalos na Kasulatan diad gagalan tulongan iray managpulong pian baleg so nasueldo ra. Tua ya imbaga na Biblia a: “Say mananeger sikato so manepeg ed upa to.” (1 Timoteo 5:18) Balet diad 1 Timoteo 5:17, a kuanto ditan a saray mamasiken a maabig so pangidadaulo ra et “manepeg [ira] ed mamidua’n dayew,” say mogmon galang ya ipapasen na arum ed sikara a makanan salambiten et say kuarta. (Ikompara so 1 Pedro 5:2.) Kanian, kuan na The New English Bible a sarayan mamatatken so “nibilang komon a makanepegan na doblin sueldo,” bangta nabasa ed Contemporary English Version a sikaray “makanepegan a nabayaran a mamidua.”
Sitotoor a Suportaay Salitay Dios
15. Panon tayon nadetermina no dinan iran patalos na Biblia so usaren?
15 Antoy kabaliksan na sayan amin parad indibidual a managbasa na Biblia tan ed saramay manguusar na Biblia pian bangatay arum? Maslak ed malaknab a nauusar iran lenguahe, dakel a patalos so napanpilian. Pilien a maong so Biblian usaren mo. (Uliran 19:8) No say sakey a patalos et aliwan matua nipaakar ed pakabidbiran ed Dios a mismo—ya inekal so ngaran to manlapud apuyanan a Salita to ed dinanman a pakalusotan—agta saray managpatalos et kinilot da met so arum a parti na Biblia? Sano panduaruwaan so inkasustoy inkipatalos, pambanikelan ya ikompara itan ed dagdaan iran patalos. No sakey kan managbangat na Salitay Dios, mas pilien iray bersion a mas maapit ed walan lugan na orihinal a Hebreo tan Griegon teksto.
16. Bilang indibidual panon tayon nidemostra so katooran diad panangusar tayo’d apuyanan a Salitay Dios?
16 Bilang indibidual, matoor tayo komon ya amin ed Salitay Dios. Nagawaan tayo itan diad pangamta na lugan to ta pian, no nayadyari et makapangipanaon tayo ed inagew-agew a panagbasa ed Biblia. (Salmo 1:1-3) Nagawaan tayo itan diad sigpot a pangiyaplika ed mismon bilay tayo no antoy ibabaga to, ya amtaen so kausaran na saray prinsipyo tan alimbawa to a pangibasiyan ed asimbang iran panagdesisyon. (Roma 12:2; Hebreos 5:14) Nipanengneng tayon sikatayo so matoor a manangiyalibansa na Salita na Dios diad siseseseg a pangipulong ed satan ed arum. Nagawaan tayo met itan bilang managbangat diad siaalwar a pangusar ed Biblia, ya agbalot itukoy iray ideya tayo diad pamikewet odino panginatnat ed ibabaga to. (2 Timoteo 2:15) Say impasakbay na Dios so segseguradon nagawa. Sikato so matoor ed panumpal ed Salita to. Komon ta sitotoor tayon suportaan itan!
[Saray paimano ed leksab]
a Unong ed listaan na United Bible Societies nen 1997 et wala lay 2,167 a lenguahe tan dialekto a say Biblia, bilang intiro odino ed kabiangan to et nipalapag. Sayan bilang et lalaktipen toy dakel a dialekto na pigaran lenguahe.
b Sayan diskusyon so mangipapaimano ed saray lenguahen walaan na kapasidad a napalinew da so isyu balet ta saray managpatalos et disidien dan aggawaen itan. Say walan bokabularyo et lilimitaan toray managpatalos ed pigaran lenguahe. Sirin, saray matuan instruktor ed relihyon so mangisalaysay ya anggaman angusar so managpatalos na nanduruman termino odino anggano sikaray angusar na agmakasulatan iran ikiling, say orihinal a lenguahen termino a, neʹphesh, so namparan niyaaplika parad totoo tan ayayep tan mangirerepresinta na bengatlan onlilinawa, mamangan, tan ompatey.
Kasin Nanonotan Yo
◻ Antoran motibo so angimpluensia ed trabaho na saray managpatalos na Biblia ed modernon panaon?
◻ Akin a saray modernon istilo ed panangipatalos so ag-amasaew ed gagala na Dios nipaakar ed mismon ngaran to?
◻ Panon a kikiloten na arum a patalos iray katuaan ed Biblia nipaakar ed kamarerwa, ipapatey, tan ed dalin?
◻ Diad antoran dalan a nipanengneng tayo so katooran ed panuporta’d Salita na Dios?
[Litrato ed pahina 16]
Dinan a patalos na Biblia so nepeg mon usaren?