“Tumboken so Panagparawes”

“Panangiotob ed saray nakakaukolan na saray santos. Tumboken so panagparawes.”​—ROMA 12:13.

1. Anto so sakey a manunan pankaukolan na too, tan panon itan a naipatnag?

SAY panakar ed maermen a lansangan diad sakey a nikaduman komunidad ed aralem lan labi so makapabegtew ya eksperiensia natan. Balet makasesga met so pakapibilang ed sakey ya ulop ya anggapo labat so kabat mo odino akankabat ed sika. On, importantin kabiangan na inkatoo so pankaukolan a naasikaso, kaukolanen, tan aroen. Anggapo so malabay a natrato bilang sakey ya estranghero odino sakey a taga-paway.

2. Panon a nitatarya nen Jehova so pankaukolan tayon manuulop?

² Amtan tuloy nen Jehova a Dios, say Managgawa tan Manamalsa na amin a bengatla, so pankaukolan na too parad kaulop. Bilang Desinyador na impamalsa to na too, nanlapulad gapo amta la na Dios ya “aliwan maong a manbukbukor so too,” tan wala so ginawa to nipaakar ed saya. (Genesis 2:18, 21, 22) Napnapno so rekord na Biblia na saray alimbawa na kaabigan ya impanengneng nen Jehova tan ariripen to ed totoo. Saya so mangibangat ed sikatayo no panon a “tumboken so panagparawes,” diad igayaga tan iligsa na arum tan ed dilin kapenek tayo.​—Roma 12:13.

Panlabay ed Saray Estranghero

3. Isalaysay so manunan kabaliksan na panagparawes.

³ Say salitan “panagparawes” a singa nausar ed Biblia so nipatalos manlapud Griegon salitan phi·lo·xe·niʹa, a tugyopen na duaran lamut a salitan mankabaliksan na “aro” tan “estranghero.” Kanian, say inkamaparawes so talagan mankabaliksan na “aro ed saray estranghero.” Balet, saya so aliwan sakey labat a pormalidad odino pagmaliw a makortesiya. Nasasaglawi dia so liknaan tan lugor na sakey. Say verbon phi·leʹo, unong ed Exhaustive Concordance of the Bible nen James Strong, so mankabaliksan na “pagmaliw a kaaro (panlabay ed [sakey a too odino sakey a bengatla]), salanti walaan na panamabli ed (mangipapanengneng na personal a pisiglaotan, nipaakar ed sentimento odino liknaan).” Kanian, say panagparawes so mas ni nen say panangaro unong ed prinsipyo, anganko lapud liknaan a wala so susumpalen odino obligasyon. Gendagendat a satan so balikas na masimoon a panlabay, panamabli, tan pikakaaro.

4. Diad siopa so nepeg a pangipanengnengan na panagparawes?

⁴ Say manangawat na sayan panlabay tan panamabli et say “estranghero” (ed Griego, xeʹnos). Siopa kasi iya? Lamet, say Concordance nen Strong so manguuker ed salitan xeʹnos bilang ‘sankaili (diad literal et dayo, odino diad piguratibon paraan et balo); diad panangipatnag et sakey a bisita odino (ontan met et) estranghero.’ Kanian say panagparawes, a singa niyaliling ed Biblia, so mangipapatnag na kaabigan ed sakey a labalabay tayo, odino nipatnag itan ed sakey a sigpot ya estranghero. Onia so insalaysay nen Jesus: “Ta no aroen yoray mangaro ed sikayo, anto so tumang a naalagar yo? Anggan saray publikanos agda kasi gawaen so ontan lanlamang? Et no galangen yo so saray agagi yo lambengat, anto so gawaen yo ni a nagkalalo nen saray arum? Anggan saray Hentiles agda ta kasi gawaen so ontan lanlamang?” (Mateo 5:46, 47) Tatalonaan na masimoon a panamarawes so inkaapag-apag tan diskriminasyon a resulta na panangiduma tan sesga.

Si Jehova, say Ayadyari a Managparawes

5, 6. (a) Anto so walad isip nen Jesus sanen inkuanto, “Say mangatatawen ya Ama yo sikato so ayadyari”? (b) Panon a nipanengneng so inkamabunlok nen Jehova?

⁵ Kayari impanukoy ed saray kakulangan na aro na totoo ed sakey tan sakey, a singa nisita la, inkuan ni nen Jesus: “Nayadyari kayo komon a singa say mangatatawen ya Ama yo sikato so ayadyari.” (Mateo 5:48) Siempre, si Jehova so ayadyari ed amin a paraan. (Deuteronomio 32:4) Anggaman ontan, si Jesus so angipabitar na sakey a partikular ya aspeto na inkayadyari nen Jehova, a singa imbaga to ed akadkauna: “Ta sikato [Dios] pabutayen to so banwa to ed saray mauges tan maong, tan papelagen to’y uran ed saray matunong tan aliwan matunong.” (Mateo 5:45) No nipaakar ed panangipanengneng na kaabigan, anggapoy lalabien nen Jehova.

⁶ Bilang say Manamalsa, si Jehova so akankayarian ed amin a bengatla. “Ta amin ya ayep na katakelan kien ko ra, tan saray kaayepan ed tapew na nilibo a pukpukdol. Kabat ko ra ya ami’ manomanok na saray palpalandey, tan saray sisimaron ya ayayep na kalawakan kien ko ra,” kuan nen Jehova. (Salmo 50:10, 11) Ingen, agto isisiblet so antokaman. Diad inkamabunlok to, itataryaan ton amin so pinalsa to. Onia so kuan na salmista nipaakar ed si Jehova: “Sika buskagen mo so limam tan peneken mo so saray pilalek na amin bengatlan mabilay.”​—Salmo 145:16.

7. Anto so naaralan tayo manlapud paraan ya impantrato nen Jehova ed saray estranghero tan ed saray mankaukolan?

⁷ Iiter nen Jehova ed totoo so pankaukolan da​—anggan ed totoon agmakaamta ed sikato, ya estranghero ed sikato. Pinanonotan nen Pablo tan Bernabe iray managtalintao diad syudad na Listra a si Jehova et “agto kinaindan ya anggapo so makatasi ed sikato a nanggawa na maong, tan initdan to kayo na saray uran a nanlapu ed tawen tan mabunga a panaon, a pinano to so saray kapusoan yo na tagano tan gayaga.” (Gawa 14:17) Nagkalalo la ed saramay mankaukolan, si Jehova so mapangasi tan mabunlok. (Deuteronomio 10:17, 18) Dakel so naaralan tayo ed si Jehova ed pangipanengneng na kaabigan tan inkamabunlok​—ed pagmaliw a maparawes​—ed arum.

8. Panon ya impanengneng nen Jehova so inkamabunlok ed impangasikaso ed saray pankaukolan tayo ed espiritual?

⁸ Niarum ni ed pangitatarok na daakan a materyal iran bengatla ed saray pinalsa to, aasikasoen nen Jehova iray pankaukolan da diad espiritual a paraan. Kinmiwas si Jehova ed sankabunlokan a paraan parad espiritual a pankaabiganan tayo, sakbay ni ingen a namoria na siopaman anggan ed sikatayo a wala itayo’d mapeligron kipapasen na espiritualidad. Nabasa tayo ed Roma 5:8, 10: “Bangbalet say Dios ipurek to so dilin aro to ed sikatayo, ta anta makasalanan itayo ni, si Kristo inatey lapud sikatayo. . . . Ta sanen anta kabusol itayo, akapipulangan itayo ed Dios ed panamegley na patey na Anak to.” Satan a probisyon so mamaposible ed makasalanan a totoo a nawalaan na maliket a panpamilyan siglaotan ed mangatatawen ya Ama tayo. (Roma 8:20, 21) Sinegurado met nen Jehova a sikatayo so walaan na suston panangigiya tan panangidirehe ta pian ontalona tayo ed bilay anggaman ed makasalanan tan ag-ayadyarin kipapasen tayo.​—Salmo 119:105; 2 Timoteo 3:16.

9, 10. (a) Akin a nibaga tayon ayadyarin managparawes si Jehova? (b) Panon so nepeg a pangalig na saray tuan managdayew ed si Jehova ed sayan pamaakaran?

⁹ Nisesengeg ed saya, a naibaga tayo a si Jehova so talagan ayadyari a managparawes ed ontanlan dakel a dalan. Agto ibabaliwala iray mankaukolan, saray kaskasian, tan saray mapaabeba. Sikatoy peteg ya interesado tan mangiyaansakit ed saray estranghero, anggan ed saray kabusol to, tan agto manaalagar na antokaman a materyal a bengatla bilang kasalat. Lapud sayan amin, agta sikato so ultimon uliran na ayadyarin managparawes?

¹⁰ Bilang sakey a Dios a walaan na ontan a maaron-kaabigan tan inkamabunlok, labay nen Jehova a sikatoy aligen na saray managdayew to. Diad interon Biblia et naimano tayoray matalonggaring ya alimbawa na sayan maabig a kualidad. Oniay kuan na Encyclopaedia Judaica a “diad kadaanan ya Israel, say inkamaparawes so aglabat sakey a bengatla a nipaakar ed maong a walna, noagta sakey a moral ya institusyon . . . Saray biblikon kaugalian a panangabrasa ed naksawan a managbiahe tan ed panangawat ed estranghero so pinagkapundasyon no iner a say inkamaparawes tan amin nin nisiglaot ya aspeto to so sinmabi’d pagmamaliw a sakey a nikadkaduman kaabigan ed Judion tradisyon.” Mas ni nen sakey a tatak na antokaman a partikular a nasyon odino rasa, say inkamaparawes so nepeg a sakey a walna na amin a tuan managdayew nen Jehova.

Amarawes ed Angheles

11. Anton matalongaring ya alimbawa so mangipapanengneng a say inkamaparawes so angitarok na ag-inilaloan iran bendisyon? (Nengnengen met so Genesis 19:1-3; Uko-ukom 13:11-16.)

¹¹ Sakey ed kabisadon tuloy a salaysay ed Biblia ed inkamaparawes et samay nipaakar ed si Abraham tan si Sara sanen mankakampamento ira ed pegley na ankakabaleg a kiew na Mamre, ya asingger ed Hebron. (Genesis 18:1-10; 23:19) Agpanduaruwaan a sayan inkagawa so walad isip nen Pablo sanen angiter na onian simbawa: “Agyo lilingwanan so pangipanengneng na aro ed saray sangkaili, tan lapud saya saray arum pinarawes da so saray anghel a sikato so agda naamamtaan.” (Hebreos 13:2) Say pangusisa ed sayan salaysay so ontulong ed sikatayon nanengneng a say inkamaparawes so aliwan sakey labat a kaugalian odino binalegan. Imbes, saya so sakey a maridios a kualidad a mangitatarok na makapakelkelaw iran bendisyon.

12. Panon ya indemostra nen Abraham so panangaro to ed saray estranghero?

¹² Ipapanengneng na Genesis 18:1, 2 a saray bisita so agkabat tan ag-iilaloan nen Abraham, a singa say pangibagan taloran estranghero labat ya onlalabas. Unong ed pigaran komentarista, kaugalian ed saray taga-Bukig a say sakey a manbibiahe ed sananey a dalin so walaan na kanepegan a manilalon patuloyen anggano anggapoy kabat to diman. Balet ta agla inalagar nen Abraham irayan estranghero a manganamot ed sayan kanepegan; sikato lay inmunan kinmiwas. Sikato so “binmatik” pian abeten to irayan estranghero a medyo arawi ni ed kawalaan to​—amin na saya diad “petang na agew,” tan si Abraham so mantaon ed saman na 99! Agta ipapanengneng na saya no akin a tinukoy nen Pablo si Abraham bilang sakey a modelo parad sikatayo? Ontan so kabaliksan na inkamaparawes, say panlabay odino pangaro ed saray estranghero, say panpaga ed saray pankaukolan da. Satan so sakey a positibon kualidad.

13. Akin a “dinmakmomo” si Abraham ed saray bisita?

¹³ Ibabaga met na salaysay ed sikatayo a kayari impangabet ed saray estranghero, si Abraham so “dinmakmomo ed dalin.” Dinmakmomo ed saray sigpot ya estranghero? Bueno, say idakmomo, a singa ginawa nen Abraham, so paraan na panangibano ed gagalangen a bisita odino ed sakey a walaan na atagey a posisyon, ya agto kabaliksan a dadayewen tora, a nigana labat itan parad Dios. (Ikompara so Gawa 10:25, 26; Apocalipsis 19:10.) Diad idakmomo, aliwan basta ituek na ulo noagta sakey a pandakmomo “ed dalin,” impatnag nen Abraham ed sarayan estranghero so galang a sikaray importante. Sikato so ulo na sakey a baleg tan maaligwas a patriarkan pamilya, ingen inkuenta to irayan estranghero a makanepegan na babaleg a galang nen say inkasikaton dili. Agaylan duma iya manlapud niyugalin pansuspetsa ed saray estranghero, say awawey a pagmaliw a segurista! Si Abraham so talagan angidemostra ed kabaliksan na balikas a: “Dia ed galang manpapalabian kayo.”​—Roma 12:10.

14. Anton sagpot tan sakripisyo so nasasaglawi ed impangipanengneng nen Abraham na inkamaparawes ed saray estranghero?

¹⁴ Say tinmumbok iran inkagawa so mangipapanengneng a masimoon si Abraham. Say panangan a mismo so ekstraordinaryo. Anggano diad sakey a baleg a buleg a walaan na dakel ya ayep, say “sakey a malangwer tan maong a kilaw” so aliwan naynay a tagano. Nipaakar ed walan kaugalian ed saman a lugar, onia so komento na Daily Bible Illustrations nen John Kitto: “Agbalot alablabas ed saray luho nilikud labat ed pigaran piesta, odino ed isabi na sakey ya estranghero; tan dia labat ed saratan ya okasyon a mangakan na karne na ayep, anggan ed saramay makankayarian na dakel a pulok tan ulop na ayep.” Say ampetang a klima so agmangiyabuloy ed pangisinop na nabangles a tagano, kanian pian niparaan so ontan a panangan, amin so kaukolan a gawaen ed saman a mismon bekta. Agpankelawan a diad sayan antikey a salaysay, say salitan “nanganganat” odino “ginangano” so amitlon danay a naulit, tan si Abraham so aktual a “binmatik” pian iparaan so panangan!​—Genesis 18:6-8.

15. Anto so suston panmoria ed saray materyal a probisyon ed pangipanengneng na panamarawes, a singa impanengneng nen Abraham?

¹⁵ Anggaman ontan, say gagala et aliwan say basta pangiparaan na baleg a panangan pian pandinayewan na sakey a too. Anggaman onmanla so impansagpot di Abraham tan Sara ya iparaan tan iparungo so panangan, imanoen no panon a tinukoy iman nen Abraham ed inmuna: “Pikasik ed sikayo a say daiset a danum so naala ni komon a panoras yo ed salisali yo, insan kayo manpainawa ni ed silong na kiew. Tan mangyakar ak dia na sankatagano a tinapay, tan pabiskegen yo so puso yo. Ta diad kayari to insan kayo la onla, ta bangta akapagtuloy kayo la ed satan ed saya so aripen yo.” (Genesis 18:4, 5) Saman a “sankatagano a tinapay” ed aktual so sakey a bangkete na pinataban kilaw a walay kaulop a bibingkan ginawa ed arina, mantekilya, tan gatas​—piestan matukoy parad sakey ya ari. Anto so leksion? Sano mangipapanengneng na panagparawes, say importantin bengatla, odino say nepeg a nidanet et aliwan kaunongay kinalambak na tagano tan inumen, odino kaunongay masagpot a kiparaan na panligliwaan, tan arum nira. Agmandedependi so panagparawes ed nayarian na sakey ed pangitarya na ankablin bengabengatla. Imbes, satan so nibased masimoon a panangiyansakit ed pankaabigan na arum tan ed pilalek ed panggawa na maong ed arum diad laknab a nayarian na sakey. “Magmaong so pangugtoan ya agagayep, a kawalaan na arom nen say pinataba a baka tan kawalaan na gula,” kuan na proverbio ed Biblia, tan ditan naromog so tombok na tuan panamarawes.​—Uliran 15:17.

16. Panon ya impanengneng nen Abraham so apresasyon ed espiritual a bengabengatla ed say ginawa to ed saray bisita?

¹⁶ Anggaman ontan, nepeg tayon imanoen a wala met so ipapanengneng ton espiritual iyan interon inkagawa. Anggan panon et atebek nen Abraham a sarayan bisita to so mensaheros nanlapud si Jehova. Saya so nipaimano diad impangibalikas to ed saray salitan: “Katawan ko, ni akalmo ak natan na abig na linawam ed arap mo, pikasik ed sika, ya agmo lalagsanan so aripen mo.”a (Genesis 18:3; ikompara so Exodo 33:20.) Ag-inmuna lan amta nen Abraham no walaan ira na mensahe parad sikato odino no sikara labat so onlalabas. Anggan dinan, atalosan to a nagagawa so sakey a kasumpalan na gagala nen Jehova. Sarayan sinansakey so manggagawa na sakey a misyon a nanlapud si Jehova. Panliketan to no wala so antokaman a nagawaan to parad satan. Amoria to a makanepegan labat parad ariripen nen Jehova so sankaabigan, tan itarok to so sankaabigan diad sayan pankanawnawa. Diad panggawa na onman et wala so espiritual a bendisyon, balanglan parad sikato odino parad arum. Singa nansumpalan, si Abraham tan Sara so abendisyonan a tuloy lapud masimoon ya inkamaparawes da.​—Genesis 18:9-15; 21:1, 2.

Totoon Maparawes

17. Anto so kinaukolan nen Jehova ed saray Israelita nipaakar ed saray estranghero tan saray mankaukolan ed limog da?

¹⁷ Say matalonggaring ya alimbawa nen Abraham so nepeg ya agnalingwanan na nasyon a nanlapud sikato. Say Ganggan ya initer nen Jehova ed Israelitas et laktipen toray probisyon ed pangipanengneng na panagparawes ed saray estranghero ed limog da. “Say sangkaili et miayam ed sikayo sikato naani nibilang a singa say nianak ed abung yo; tan aroen mo naani a singa sika a dili, ta sikayo sangsangkaili kayo met nen saman diman ed dalin ya Ehipto. Siak si Jehova a Dios yo.” (Levitico 19:34) Saray totoo so kaukolan a mangiter na nikaduman konsiderasyon ed saramay mankaukolan na materyal a suporta tan agmangibaliwala ed saratan. Sanen benendisyonan ira nen Jehova na daakan ya ani, sanen nanggayagaan daray piesta ra, sanen nampainawa ira ed saray nankesawan da ed saray taon na Sabbath, tan arum niran okasyon, kaukolan a nonoten na totoo iramay kaskasian​—saray balo, saray ulila’d-ama, tan saray manaayam a sankaili.​—Deuteronomio 16:9-14; 24:19-21; 26:12, 13.

18. Kaunongan kaimportanti so inkamaparawes a mitukoyan ed pakaawat na pabor tan panamendisyon nen Jehova?

¹⁸ Say kaimportantian na kaabigan, inkamabunlok, tan panagparawes ed arum, nagkalalo la ed saramay mankaukolan, so naimano ed impideneng nen Jehova ed Israelitas sanen imbaliwala ra irayan kualidad. Impalinew nen Jehova a say kaabigan tan inkamabunlok ed saray estranghero tan mankakaukolan so kabiangan na saray kakaukolanen ed totoo to pian tuloytuloy a nabendisyonan ira. (Salmo 82:2, 3; Isaias 1:17; Jeremias 7:5-7; Ezequiel 22:7; Zacarias 7:9-11) Sanen magunaet so nasyon a manumpal ed saraya tan arum niran kakaukolanen, sikaray inmaligwas tan nanggayagaan da so inkadaakan ed materyal tan espiritual. Sanen sikara so nigalet ed sinisiblet a personal a gegemtan da tan imbaliwala so pangipanengneng ed sarayan kualidad ed saramay mankaukolan, sikaray kinondena nen Jehova, tan diad kaunoran et ampait a panangukom so nipakat ed sikara.​—Deuteronomio 27:19; 28:15, 45.

19. Anto ni so nepeg tayon konsideraen?

¹⁹ Agaylan kaimportanti sirin, ya usisaen tayo so inkasikatayo tan nengnengen no kasin nasusumpal tayo so iilaloan nen Jehova ed sayan pamaakaran! Lalo la natan ta masiblet tan naapag-apag so espiritu na mundo. Panon tayon nipanengneng so Kristianon inkamaparawes ed sakey a naapag a mundo? Saya so teman singbaten ed ontumbok ya artikulo.

[Paimano ed leksab]

Kasin Natandaan Yo?

◻ Anto so kabaliksan na salita ed Biblia a nipatalos ya “panagparawes”?

◻ Diad antoran paraan a si Jehova so ayadyarin alimbawa ed inkamaparawes?

◻ Diad anton laknab a si Abraham so nagmaliw a maparawes?

◻ Akin ya amin a tuan managdayew et nepeg dan “tumboken so panagparawes”?