Kapitulo 4

Si Jesu-kristo—Say Tombok ed Pikakabat na Dios

1, 2. Panon ya akibabali iray relihyon na mundo ed tombok ed pikakabat na Dios?

IPASEN pan sikayoy akaalagey ed puerta, sankaegnaan yoray tombok yo. Peles ya ambetel tan ambilunget, tan laba-labay yo lay makaloob​—balet ta ag-ongganay tombok. Ompatnag a susto, balet ta agto natombokay kandado. Agaylan makapaalipanes! Ninengneng yo lamet iray tombok. Kasin dugay uusaren yo? Kasin walay aneral ed tombok?

² Satan so matukoy ya ilustrasyon ed gagawaen na sayan relihyoson inkawetwet na mundo nipaakar ed pikakabat na Dios. Mipadpara, dakel so akibabali ed tombok a mangilukas ed pakatalos tayo​—ed si Jesu-Kristo. Inekal na arum a relihyon so tombok, a sigpot dan ibabaliwala si Jesus. Pinekewet met na arum so betang nen Jesus, a dadayewen da bilang Makapanyarin-amin a Dios. Dinanman dia, say pikakabat na Dios so nisara ed sikatayo no anggapoy suston pakatalos ed sayan manunan pigura, si Jesu-Kristo.

3. Akin a natawag si Jesus a say tombok ed pikakabat na Dios?

³ Nayarin nanonotan yon inkuan nen Jesus: “Saya et kabaliksan toy andi-anggaan a bilay, say pangala ra na pikakabat ed sika, say alenleneg a tuan Dios, tan say sakey ya imbakim, si Jesu-Kristo.” (Juan 17:3, NW) Diad pangibabaga ed saya, si Jesus so agmanpapasirayew. Paulit-ulit ya idadanet na Kasulatan so pankaukolan parad suston pikakabat ed Kristo. (Efeso 4:13; Colosas 2:2; 2 Pedro 1:8; 2:20) Nipaakar ed Jesu-Kristo, “sikato so patuaen na saray amin a profetas,” kuan nen apostol Pedro. (Gawa 10:43) Tan nansulat si apostol Pablo: “Wala’ ra ed [Jesus] ya amin ya akaamot so saray kayamanan na karonongan tan pakatalos.” (Colosas 2:3) Inkuan ni ingen nen Pablo ya amin ya insipan nen Jehova so tinmua lapud si Jesus. (2 Corinto 1:20) Kanian si Jesu-Kristo so mismon tombok ed pikakabat na Dios. Say pikakabat tayo ed si Jesus so nepeg a bulos ed antokaman iran panamikewet ed personal a kualidad to tan ed betang to ed oksuyan na Dios. Balet akin ya ipapasen na saray patumbok nen Jesus a sikatoy pinagkasentro na saray gagala na Dios?

SAY INSIPAN A MESIAS

4, 5. Antoran ilalo so nisentro ed Mesias, tan panoy impanmoria na saray babangatan nen Jesus ed sikato?

⁴ Nanlapud saray agew na say matoor a lakin si Abel, sigugunaet a nanalagar iray aripen na Dios ed Bini ya impasakbay a mismo nen Jehova a Dios. (Genesis 3:15; 4:1-8; Hebreos 11:4) Niparungtal la a say Bini so manumpal ed gagala na Dios bilang say Mesias, a mankabaliksan na “Nilanaan a Sakey.” Sikatoy ‘manumpal ed impakasumlang,’ tan saray gloria na Panarian to so impasakbay diad salmos. (Daniel 9:24-26; Salmo 72:1-20) Siopa kasi napaneknekan a Mesias?

⁵ Isipen pay panpilalek ya alikna na kalangweran a Judion manngaran na Andres sanen tinalineng toray salita nen Jesus na Nazareth. Nanapuran linma si Andres ed agi ton si Simon Pedro ya imbaga’d sikaton: “Aromog mi [lay] Mesias.” (Juan 1:41) Kumbensido iray babangatan nen Jesus a sikato imay insipan a Mesias. (Mateo 16:16) Tan saray tuan Kristiano so mabulos ya ompatey parad sisiaen da a si Jesus so peteg a say impasakbay a Mesias, odino Kristo. Anton prueba so walad sikara? Konsideraen tayo pay taloran ebidensya.

EBIDENSYAN SI JESUS ET SAY MESIAS

6. (a) Anton kapolian so panlapuan na insipan a Bini, tan panoy pikabat tayo a si Jesus so nanlapud satan a pamilya? (b) Akin ya imposibli parad siopaman a nambilay kayari na 70 K.P. a paneknekan so pangibabagan sikatoy Mesias?

⁶ Say kailalakan nen Jesus so mangileletneg ed ununan basiyan parad pakabidbiran a sikato imay insipan a Mesias. Inkuan nen Jehova ed aripen Ton Abraham a say insipan a Bini so manlapud pamilya to. Si Isaac ya ilalak nen Abraham, si Jacob ya ilalak nen Isaac, tan si Juda ya ilalak nen Jacob so sinansakey ya angawat na mipadparan sipan. (Genesis 22:18; 26:2-5; 28:12-15; 49:10) Say kapolian na Mesias so lalon alinewan, pigaran siglo ed saginonor sanen imbaga ed si Arin David a manlapud pamilya to iyan Sakey. (Salmo 132:11; Isaias 11:1, 10) Pepekderan na saray salaysay na Ebanghelyo nen Mateo tan Lucas a si Jesus so nanlapud satan a pamilya. (Mateo 1:1-16; Lucas 3:23-38) Anggaman dakel so sumpan tuloy a kakabusol nen Jesus, anggapo ed sikara so anuppiat ed niyabawag-a-maong a kapolian to. (Mateo 21:9, 15) Malinew, sirin, a say kailalakan to so agnasuppiat. Anggaman ontan, saray rekord na pamilya na Judios so aderal sanen nilooban na saray Romano so Jerusalem nen 70 K.P. Kayari na satan et agla napaneknekan na siopaman so pangibabagan sikatoy insipan a Mesias.

7. (a) Antoy komaduan ebidensya a si Jesus so Mesias? (b) Panon ya asumpal so Miqueas 5:2 nipaakar ed si Jesus?

⁷ Say asumpal a propesiya so komaduan ebidensya. Dakel a propesiya na Hebreon Kasulatan so manedeskribe ed nanduruman parti na bilay na Mesias. Nen komawalon siglo K.K.P., impasakbay nen propeta Miqueas a sayan baleg a manuley so niyanak ed melmelag a baley na Betlehem. Duaran baley ed Israel so atawag a Betlehem, balet sineguro na sayan propesiya no dinan: Betlehem Efrata, ya angiyanakan ed si Arin David. (Miqueas 5:2) Saray atateng nen Jesus, di Jose tan Maria, so nanayam ed Nazareth, ngalngalin 150 a kilometro ed amianen na Betlehem. Anggaman ontan, legan a si Maria so malukon, say Romanon manuley a si Cesar Augusto so angiganggan ya amin a totoo so manparehistro ed binalegan dan syudad.a Kanian kaukolan ya awiten nen Jose ed Betlehem so malukon ya asawa to, a ditan niyanak si Jesus.​—Lucas 2:1-7.

8. (a) Kapigan tan tekep na anton ebento a ginmapo so 69 iran “simba”? (b) Panon karukey so 69 iran “simba,” tan antoy agawa sanen anampot iratan?

⁸ Diad komanem a siglo K.K.P., impasakbay nen propeta Daniel a say “Mesias a Pangulo” so ompatnag, 69 iran “simba” kayarin nipakseb so ganggan ed kipawil tan kipaalagey lamet na Jerusalem. (Daniel 9:24, 25, NW) Kada sakey ed sarayan “simba” et pitoran taon so karukey to.b Unong ed Biblia tan ed sekular ya awaran, say ganggan ed kipaalagey lamet na Jerusalem so impakseb nen 455 K.K.P. (Nehemias 2:1-8) Kanian say Mesias so onapireng ed 483 (7 danay a 69) taon kayari 455 K.K.P. Itatarok to itayo ed 29 K.P., say mismon taon a nilanaan nen Jehova si Jesus na masanton espiritu. Diad ontan et nagmaliw si Jesus a say “Cristo” (kabaliksan toy “Nilanaan a Sakey”), odino Mesias.​—Lucas 3:15, 16, 21, 22.

9. (a) Panon ya asumpal so Salmo 2:2? (b) Antoray pigaran propesiya ya asumpal ed si Jesus? (Nengnengen so tsart.)

⁹ Siempre, aliwan amin so angawat ed si Jesus bilang say insipan a Mesias, tan impasakbay iya na Kasulatan. A singa nikurit diad Salmo 2:2, si Arin David so madibinon apuyanan a mangipasakbay: “Saray ar-ari’ dalin impasen da so inkasikara, tan saray manuley mandaragop ira a mansisingbat, na sumpa ed Jehova, tan sumpa ed pinoyokan to [nilanaan a sakey, NW].” Sayan propesiya so angipatnag a saray pangulon manlapud masulok a sakey a dalin so mankasakey pian lusoben so Nilanaan a Sakey nen Jehova, odino Mesias. Tan satan so agawa. Saray Judion relihyoson pangulo, si Arin Herodes, tan say Romanon gobernador a si Pontio Pilato, amin da so akibiang ed impamatey ed si Jesus. Say datin mankalaban a Herodes tan Pilato so nagmaliw a maapit a sankaaro nanlapulad saman. (Mateo 27:1, 2; Lucas 23:10-12; Gawa 4:25-28) Parad nagkalalon paneknek a si Jesus imay Mesias, ipangasin nengnengen so nitekep a tsart ya apauloan na “Pigaran Matalonggaring Iran Mesianikon Propesiya.”

10. Diad antoran paraan a pinaneknekan nen Jehova a si Jesus so insipan a Nilanaan ton Sakey?

¹⁰ Say testimonia nen Jehova a Dios so komatlon ebidensya a manusuporta ed Inka-Mesias nen Jesus. Angibaki si Jehova na saray anghel pian ipaamta’d totoo a si Jesus so insipan a Mesias. (Lucas 2:10-14) Diad tua, legan na mangaraldalin a bilay nen Jesus, nansalitan mismo si Jehova manlapud tawen, a mangibabalikas na panangabobon to’d si Jesus. (Mateo 3:16, 17; 17:1-5) Inikdan nen Jehova a Dios si Jesus na pakayari pian manggawa na saray milagro. Kada sakey ed saraya so kaaruman nin madibinon prueba a si Jesus so Mesias, ta agbalot mamakayari Dios ed sakey ya impostor pian manggawa na saray milagro. Inusar met nen Jehova so masanton espiritu to pian ipuyan iray salaysay ed Ebanghelyo, ta pian say ebidensyay Inka-Mesias nen Jesus so magmaliw a kabiangan na Biblia, say sankalaknaban a nipatalos tan nibunog a libro ed awaran.​—Juan 4:25, 26.

11. Panoy karakel na ebidensya a si Jesus so Mesias?

¹¹ Ami-amin, sarayan kategorya na ebidensya so titibukelen na nilasus iran katuaan a mangipabidbir ed si Jesus bilang say insipan a Mesias. Sirin, malinew a susto iray tuan Kristiano ed panmoria ra ed sikato bilang ‘say sakey a tinasian na amin a propeta’ tan say tombok ed pikakabat na Dios. (Gawa 10:43) Balet wala ni nagkalalon aralen nipaakar ed si Jesu-Kristo nen say basta katuaan a sikato imay Mesias. Iner so nanlapuan to? Antoy nengneng na inkapersona to?

SAKBAY-TOON KIWAWALA NEN JESUS

12, 13. (a) Panoy pakaamta tayo a niwala la si Jesus ed tawen sakbay a linma dia ed dalin? (b) Siopa so “say Salita,” tan antoy ginawa to sakbay a nagmaliw a too?

¹² Say impanbilay nen Jesus so nayarin naapag ed taloran peryodo. Say ununa so ginmapo lan abayag sakbay a niyanak ed dalin. Inkuan na Miqueas 5:2 a say lapuan na Mesias so “nanlapu nen inmuna, nanlapu ed ando lan ando.” Tan malinlinew ya inkuan nen Jesus a sikatoy nanlapud “tagey,” salanti, nanlapud tawen. (Juan 8:23; 16:28) Kaunongan lan kabayag a sikatoy niwala la’d tawen sakbay na insabi to ed dalin?

¹³ Tinawag si Jesus a “bogbogtong ya Anak” na Dios lapud sikatoy direktan pinalsa nen Jehova. (Juan 3:16) Bilang “say pangoloan ed amin a pinalsa,” inusar na Dios si Jesus ed saman pian mamalsa ed amin nin arum a bengatla. (Colosas 1:15; Apocalipsis 3:14) Kuan na Juan 1:1, NW, a “say Salita” (si Jesus ed sakbay-toon kiwawala to) so kaiba na Dios “ed gapo.” Kanian say Salita so kaiba nen Jehova sanen “say tawen tan say dalin” so pinalsa. Say Dios so mitotongtong ed Salita sanen inkuan To: ‘Mangawa ta na too a kaolibay na inalageyan ta.’ (Genesis 1:1, 26) Ontan met, malinew a say Salita et say inad-aron “uloen a komikimey” na Dios, ya adeskribe diad Uliran 8:22-31 bilang manangilaman na kakabatan, a nansagpot a kaabay nen Jehova diad impanggawa ed amin a bengatla. Kayarin sikatoy pinalsa nen Jehova, say Salita so angusar na agnapadisiran a tao-taon a kaibay Dios ed tawen sakbay a nagmaliw a too ed dalin.

14. Akin a tinawag si Jesus a “talintao’y Dios ya ag nanengneng”?

¹⁴ Agpankelawan sirin a diad Colosas 1:15 et natatawag si Jesus a “talintao’y Dios ya ag nanengneng”! Diad loob na agnibaga iran taon a maapit a siglaotan, say matulok ya Anak so nagmaliw a kaparpara na Ama to, si Jehova. Saya so sananey nin rason no akin a si Jesus so tombok ed manangiter-bilay a pikakabat na Dios. Amin a bengatlan ginawa nen Jesus legan a wadiad dalin et eksakton gawaen nen Jehova no walad parehon kipapasen. Sirin, say pangamta ed si Jesus so mamadaak met na pikakabat tayo ed si Jehova. (Juan 8:28; 14:8-10) Malinew, sirin, a kaukolan a nagkalalon aralen ni nipaakar ed si Jesu-Kristo.

SAY BILAY NEN JESUS ED DALIN

15. Panoy ikiyanak nen Jesus bilang ayadyarin ugaw?

¹⁵ Say komaduan peryodo na impanbilay nen Jesus et dia ed dalin. Mabulos a nanpasakop sanen inyalis na Dios so bilay to manlapud tawen ya amaarap ed panag-anakan na sakey a matoor a Judion birhen a manngaray Maria. Say makapanyarin masanton espiritu nen Jehova, odino aktibon puersa, so ‘dinmapo’ ed si Maria, a sengegan na impanlukon to tan diad kaunoran et angiyanak na sakey ya ayadyarin ugaw. (Lucas 1:34, 35) Anggapoy atawir nen Jesus ya ag-inkayadyari, lapud say bilay to so nanlapud sakey ya ayadyarin Lapuan. Sikatoy pinabaleg ed sakey a simplin ayaman bilang tagibi ya ilalak na karpenteron si Jose tan sikatoy panguloan ed pigara nin ananak ed pamilya.​—Isaias 7:14; Mateo 1:22, 23; Marcos 6:3.

16, 17. (a) Iner so angalaan nen Jesus na pakayari ed impanggawa na saray milagro, tan antoray pigara’d saratan? (b) Antoray arum a kualidad ya impatnag nen Jesus?

¹⁶ Say aralem a debosyon nen Jesus ed si Jehova a Dios so apatnagan la sanen sikato so mantaon na 12. (Lucas 2:41-49) Sanen binmaleg tan ginmapo la’d ministeryo to diad edad a 30, indemostra met nen Jesus so masimoon ya aro to parad kapara ton totoo. Sanen say masanton espiritu na Dios so angiter ed sikato na pakayari pian manggawa na saray milagro, maabagey ton pinaabig iray mansasakit, piley, emel, bulag, telek, tan akating. (Mateo 8:2-4; 15:30) Pinakan nen Jesus so nilibon narasan. (Mateo 15:35-38) Pinakepa toy bagyon ameligro’d kakaaro to. (Marcos 4:37-39) Diad tua, amaoli ni ingen na saray inatey. (Juan 11:43, 44) Sarayan milagro so inkagawan pinaneknekay awaran. Anggan saray kabusol nen Jesus so amidbir a sikatoy ‘nanggawa na dakel a tanda.’​—Juan 11:47, 48.

¹⁷ Niliber nen Jesus so interon binalegan ton dalin, ya imbabangat so totoo nipaakar ed Panarian na Dios. (Mateo 4:17) Sikato met so angipanengneng na matalonggaring ya alimbawa ed inkaanos tan inkamakatunongan. Anggan sanen sikatoy sinaew na saray babangatan to, maabagey ton imbalikas: “Say espiritu, tua a maaboloy, balet say laman makapoy.” (Marcos 14:37, 38) Ingen, si Jesus so makpel tan prangka ed saramay ag-angisengansengan ed katuaan tan amairap ed saray agmakayari. (Mateo 23:27-33) Nagkalalo ed amin, nagnap ton inalig so alimbawa na Ama to nipaakar ed aro. Mabulos ni ingen si Jesus ya ompatey ta pian nawalaan na ilalo ed arapen so ag-ayadyarin katooan. Kanian, agpankelawan a natukoy tayo si Jesus bilang say tombok ed pikakabat na Dios! On, sikato so mabilay a tombok! Balet akin a nibaga tayon sakey a mabilay a tombok? Saya so mangitatarok ed sikatayo ed komatlon peryodoy impanbilay to.

SI JESUS NATAN

18. Panoy nepeg a panmoria tayo ed si Jesu-Kristo natan?

¹⁸ Anggaman idadalatdat na Biblia so impatey nen Jesus, sikato natan so mabilay! Did tua, nilasus a totoon nambilay ed inmunan siglo K.P. so tastasin akanengneng a sikatoy pinaoli. (1 Corinto 15:3-8) Unong a nipropesiya, kayari to et sikatoy inmirong ed nikawanan a lima nen Ama to tan nanalagar ed pangawat na maarin pakayari ed tawen. (Salmo 110:1; Hebreos 10:12, 13) Kanian panon so nepeg a panmoria tayo ed si Jesus natan? Kasin sikatoy isipen tayo bilang agmakayarin kapanyanak ed atotong? Odino sakey a maniirap a lakin akaarap ed ipapatey? Andi, sikatoy sakey a makapanyari, manuuley ya Ari! Tan agla manbayag et ipatnag toy panuley to ed interon nagugulon dalin tayo.

19. Anton kiwas so alaen nen Jesus ed asingger ya arapen?

¹⁹ Diad Apocalipsis 19:11-15, say Arin Jesu-Kristo so mabitabitar ya adeskribe bilang onsasabin walaay baleg a pakayari pian deralen so marelmeng. Agaylay panpirawat na sayan maaron mangatatawen a Manuley ed pamunas to’d kairapan a mamapairap ed minilyon natan! Tan ontan met so panpirawat ton natulongan iramay manbabanikel a mangalig ed ayadyarin alimbawan impanengneng to legan a wadiad dalin. (1 Pedro 2:21) Labay ton niliktar ira ed panaon na maples ya onsasabin “bakal ed baleg ya agew na Dios a Makapanyarin amin,” a mabetbet a natatawag ya Armagedon, ta pian sikaray makapanbilay na ando lan ando bilang mangaraldalin ya uuleyan na mangatatawen a Panarian na Dios.​—Apocalipsis 7:9, 14; 16:14, 16.

20. Antoy gawaen nen Jesus parad katooan legan na Sanlibon Taon ya Uley to?

²⁰ Legan na nipasakbay a mareen a Sanlibon Taon ya Uley nen Kristo, sikatoy manggawa na saray milagro ed biang na amin a katooan. (Isaias 9:6, 7; 11:1-10; Apocalipsis 20:6) Paabigen nen Jesus so amin a sakit tan panampoten toy ipapatey. Paolien toy binilyon ta pian sikara met so nawalaan na pankanawnawan manbilay ya ando lan ando ed dalin. (Juan 5:28, 29) Maseguron manliket kayon makaaral ni nipaakar ed Mesianikon Panarian to ed onsaginonor a kapitulo. Manseguro ed saya: Agtayo anggan naisip no panon karakep so magmaliw a bilay tayo ed silong na uley na Panarian. Agaylan importanti so pagmaliw a mikabat a tuloy ed si Jesu-Kristo! On, importantin agtayon balot lingwanan si Jesus, say mabilay a tombok ed pikakabat na Dios a mangitonton ed andi-anggaan a bilay.

[Saray paimano ed leksab]

SUBOKEN SO PIKAKABAT YO

Panon a say kailalakan nen Jesus so manuporta a sikato imay Mesias?

Antoray arum a Mesianikon propesiya a sinumpal nen Jesus?

Panon a direktan impanengneng na Dios a si Jesus so Nilanaan ton Sakey?

Akin a si Jesus so mabilay a tombok ed pikakabat na Dios?

[Tsart ed pahina 37]

PIGARAN MATALONGGARING IRAN MESIANIKON PROPESIYA

PROPESIYA EBENTO KASUMPALAN

MASASAKBAY YA IMPANBILAY TO

Isaias 7:14 Niyanak ed sakey a birhen Mateo 1:18-23

SAY MINISTERYO TO

Isaias 61:1, 2 Say kimey to manlapud Dios Lucas 4:18-21

Isaias 9:1, 2 Ministeryon sengegay Mateo 4:13-16

Salmo 69:9 Maseseg parad abung nen Jehova Juan 2:13-17

Isaias 53:1 Agsinisia Juan 12:37, 38

Zacarias 9:9; Inloob ed Jerusalem ya akalugan Mateo 21:1-9

KITAPAT TAN IPAPATEY TO

Salmo 41:9; 109:8 Sakey ya agmatoor ya apostol; Gawa 1:15-20

Zacarias 11:12 Nitapat parad 30 piraso Mateo 26:14,15

na pilak

Salmo 27:12 Nausar so palson tastasi Mateo 26:59-61

sumpad sikato

Salmo 22:18 Nanpapalaranan so kawes to Juan 19:23, 24

Isaias 53:12 Nibilang ed saray makasalanan Mateo 27:38

Salmo 22:7, 8 Inayew legan ya ompapatey Marcos 15:29-32

Salmo 69:21 Naikdan na tuka Marcos 15:23,36

Isaias 53:5 Dinuyok Juan 19:34, 37

Zacarias 12:10

Isaias 53:9 Niponpon ed kawalaay mayaman Mateo 27:57-60

[Litrato ed pahina 35]

Inikdan na Dios si Jesus na pakayari a mamaabig ed mansasakit