“Agni Asabi so Oras To”

“Anggapo so too ya aningkat ed sikato, lapud agni asabi oras to.”​—JUAN 7:30.

1. Anton duaran sengegan so angimpluensia ed kurang nen Jesus?

ONIAY kuan nen Jesu-Kristo ed saray apostol to: “Say Anak na too [et] agdia linma a panlingkoran, noag say manlingkor, tan iter toy bilay to a panondon ed amayamay.” (Mateo 20:28) Onia so imbaga to ed Romanon gobernador a Poncio Pilato: “Nisengeg ed saya nianak ak tan nisengeg ed saya linma ak dia ed mundo, pian tasian ko so katuaan.” (Juan 18:37) Amta nen Jesus no akin a sikatoy ompatey tan no anton kimey so nakaukolan a gawaen to sakbay na ipatey to. Amta to met no kaunongan kabayag so panumpal to’d inkigangganan to. Say ministeryo to’d dalin bilang Mesias et talora tan kapalduay taon lambengat. Ginmapo itan nen sikatoy abautismoan ed danum diad Ilog Jordan (nen 29 K.P.) sanen ginmapo so nipasakbay a koma-70 a simbolikon simba tan anampot itan ed impatey to’d panamairapan a kiew diad kapegleyan na saman a simba (nen 33 K.P.). (Daniel 9:24-27; Mateo 3:16, 17; 20:17-19) Kanian, say intiron kurang nen Jesus diad dalin so makanakanan naimpluensiaan na duaran sengegan: say gagala na inyakar to’d dia tan say maabig a panangitiempo to.

2. Panon so inkilitrato nen Jesu-Kristo ed saray Ebanghelyo, tan panon ton impatnag so pikabat ed inkigangganan to?

² Si Jesu-Kristo so inlitrato na saray salaysay ed Ebanghelyo bilang okupadon too a nambaroy ed intiron dalin na Palestina, ya angiyabawag ed maong a balita na Panariay Dios tan nanggawa na dakerakel a makapanyarin gawa. Nen kagapo na impasyan ministeryo nen Jesus, oniay nikuan ed sikato: “Agni asabi so oras to.” Imbagan mismo nen Jesus: “Say panaon ko agni asapot.” Diad pansamposampot lay ministeryo to, inusar to so balikas a “say oras sinmabi la.” (Juan 7:8, 30; 12:23) Say pikabat nen Jesus ed oras, odino say panaon a parad kimey a nipabtang ed sikato, laktip lay masakripisyon ipatey to, so angapekta ed mismon imbaga tan ginawa to. No natalosan tayo itan, nawalaan itayoy aralem a pakatalos ed personalidad to tan say paraan na panag-isip to, ya ontulong ed sikatayon mas maapit a ‘natumbok iray bakat to.’​—1 Pedro 2:21.

Determinadon Manggaway Linawa na Dios

3, 4. (a) Anto so agawa ed sakey a bansal diad Cana? (b) Akin a sinuppiat na Anak na Dios so suhestion nen Maria a nepeg Ton remedyoan so inkulang na alak, tan antoy naaralan tayo ed saya?

³ Say taon et 29 K.P. Pigpigara ni lambengat ya agew so linmabas nanlapu la’d nen pinili nen Jesus so unona iran babangatan to. Linma iran amin ed baryo na Cana diad luyag na Galilea pian mibansal. Wadman met so ina nen Jesus, si Maria. Kinmulang so alak. Kanian insuheri nen Maria so nepeg a gawaen na anak to, sanen imbaga ton: “Anggapoy alak da.” Balet inmebat si Jesus: “Bii, antoy pibibiangan ko ed sika? Say oras ko agni sinmabi.”​—Juan 1:35-51; 2:1-4.

⁴ Say ebat nen Jesus a, “Bii, antoy pibibiangan ko ed sika?” so sakey a porma na tepet nensaman a pakapatnagan na isusuppiat ed walan nisuheri odino niproponi. Akin a sinuppiat nen Jesus so imbaga nen Maria? Bueno, sikato so 30 años la. Pigara ni labat a simba so linmabas, sikatoy abautismoan, alanaan na masanton espiritu, tan sikatoy imparungtal nen Juan a Managbautismo bilang say “Korderoy Dios, a mangekal na kasalanay mundo.” (Juan 1:29-34; Lucas 3:21-23) Diad saman et nakaukolan a say panangidirehi’d sikato so manlapu la’d Supremon Autoridad ya angibaki ed sikato. (1 Corinto 11:3) Anggapo lay arum, anggan maapit ni ingen a kapamilyaan, so makapibali ed kimey a nilaan nen Jesus diad dalin a gawaen. Pirmi so determinasyon ya impatnag nen Jesus ed panggawa na linawa nen Ama to dia ed ebat to’d si Maria! Ontan met komon so determinasyon tayo a manumpal ed “intiron obligasyon” tayo ed Dios.​—Eclesiastes 12:13, NW.

5. Anton milagro so ginawa nen Jesu-Kristo ed Cana, tan anto so epekto na saya ed arum?

⁵ Nen atebek nen Maria so labay ya ibaga na anak to, sikatoy pinmaliis a tampol tan binilin toray ayudante: “Anggan anto a kuanto ed sikayo, gawa yo.” Tan sinolbar nen Jesus so problema. Saray pasig so impakargaan to na danum, tan say danum so pinagmaliw ton sankaabigan ya alak. Agawa iya bilang gapoan na kimey na mamilagron pakayari nen Jesus, a pakatandaan a walad sikato so espiritu na Dios. Sanen anengneng na saray balon babangatan to itan a milagro, apabiskeg so pananisia ra.​—Juan 2:5-11.

Seseg Para ed Abung nen Jehova

6. Akin ya amasnok si Jesus ed anengneng to’d templo diad Jerusalem, tan anto so ginawa to?

⁶ Agnambayag et primabera lay 30 K.P., tan si Jesus tan saray kaiba to so mamaarap la’d Jerusalem pian ngilinan da so Paskua. Legan iran wadman, anengneng na saray babangatan to so Pangulo ra a kinmiwas ed paraan a nayarin agda ni naimatonan nensaman. Walaray maagum a Judion komersyante a manlalakoy ayayep tan manok a parad bagbagat diad mismon loob na templo. Tan mabmabli so panisingil da’d saray matoor a Judion managdayew. Apasnokan a kinmiwas si Jesus. Insiplat toray lubir tan inaablog toray managlako. Nansasabuyag iray sinsilyo na managsalat na kuarta sanen binabalintuag toray lamisaan da. “Ekal yo dia so sarayan bengatla!” so ingganggan to’d saramay manlalakoy malapati. Sanen si Jesus so naimatonan na saray babangatan to ed ontan a seseg, anonotan da so propesiya nipaakar ed Anak na Dios: “Say paga [“seseg,” NW] ed abung mo akmonen to ak.” (Juan 2:13-17; Salmo 69:9) Nepeg a maseseg tayo met a labanan iray minumundon tendensia a makatilol ed panagdayew tayo.

7. (a) Anto so amakiwas ed si Nicodemus a mamegdat ed Mesias? (b) Anto so naaralan tayo ed impanpulong nen Jesus ed sakey a Samaritana?

⁷ Si Jesus so nanggawa na makapakelkelaw iran tanda legan a walad Jerusalem, tan dakel a totoo so anisia ed sikato. Anggan si Nicodemus, a membro na Sanhedrin, odino atagey a korte na saray Judio, so asagyat ed si Jesus kanian sikatoy pinegdat to ed labi pian lalon makaaral. Insan, nansiansia si Jesus tan saray babangatan to diad “dalin na Judea” ed loob na ngalngali waloy bulan, a nampulong tan nanggawa na saray babangatan. Balet nen nipangaw si Juan a Managbautismo, tinaynan da so Judea pian onla ra’d Galilea. Legan iran manbabaroy ed luyag na Samaria, inanamot nen Jesus so pankanawnawa pian napulongan ton maong so sakey a Samaritana. Angilukas iya na dalan ed dakel a Samaritano pian magmaliw iran mananisia. Alerto tayo met komon a mangitongtong ed Panarian.​—Juan 2:23; 3:1-22; 4:1-42; Marcos 1:14.

Malaknab a Panagpulong ed Galilea

8. Anton kimey so inggapo nen Jesus diad Galilea?

⁸ Sakbay na “oras” na ipatey nen Jesus, dakel ni so gawaen to ed panaglingkor ed mangatatawen ya Ama to. Diad Galilea, inggapo nen Jesus so mas malaknab a ministeryo nen say diad Judea tan Jerusalem. Sikato so “nanliberliber ed amin a Galilea, a nambabangat ed sinagoga ra, tan impupulong to so ebanghelyo na panarian, tan nantatambal na amin a nengneng na sakit tan amin a nengneng na beblay day ombaley.” (Mateo 4:23) Say makapasagyat iran salita to a: “Mansibkel kayo; ta asingger la so panaria’y tawen,” so inmaniweng ed intiron luyag. (Mateo 4:17) Diad loob na pigaran bulan, sanen nadngelan a mismo na duaran babangatan nen Juan a Managbautismo so nipaakar ed si Jesus, oniay inkuanto’d sikara: “Onla kayo, et ibaga yo ed Juan so saray bengatla ya anengneng tan nadngel yo; saray bulag akanengneng ira, saray piley akaakar ra, saray akating alinisan ira, et saray telek akadngel ira, saray inatey inmoli ra ed bilay, saray duruka wala a nipulong ed sikara so saray maong a balita. Et mapalar so siopaman, ya agmakaromog ed siak na kagapolan.”​—Lucas 7:22, 23.

9. Akin a dinmupag so dakel a totoo ed si Kristo Jesus, tan anton leksion so naaralan tayo ed saya?

⁹ ‘Kinmayat so pandinayew nipaakar ed si Jesus diad amin a pasen a walad kaliberliber,’ tan dakerakel a totoo so dinmupag ed sikato​—nanlapud Galilea, Decapolis, Jerusalem, Judea, tan diad basil na Ilog Jordan. (Lucas 4:14, 15; Mateo 4:24, 25) Dinmago ira’d sikato, aliwan lapu labat ed mamilagro iran panagtambal to noagta ontan met ed alay abig iran bangat to. Makapasagyat tan makapaseseg so mensahe to. (Mateo 5:1–7:27) Makaingganyo tan makaroyroyo iray salita nen Jesus. (Lucas 4:22) Saray karaklan so “nankelkelaw ed panagbanga’to,” lapud sikatoy mansasalitan walaay autoridad unong ed Kasulatan. (Mateo 7:28, 29; Lucas 4:32) Siopa so agnatangguyor ed satan a too? Komon ta bayuboan tayo met so dunong ed panagbangat ta pian natangguyor ed katuaan iray matuan-impanpuson totoo.

10. Akin a si Jesus so sasalien a pateyen na saray ombaley na Nazaret, tan akin ya ag-ira tinmalona?

¹⁰ Balet, walaray ag-ondengel ed si Jesus. Kasakbayan ni ingen na ministeryo to, sanen sikatoy manbabangat ed sinagoga diad baley ton mismo ed Nazaret, sikatoy getma ran pateyen. Anggaman mandinayew iray ombaley ed ‘saray salita to a magrasya,’ labay day makanengneng na saray milagro. Balet imbes a manggawa na dakel a pakelaw diman, inwalwal nen Jesus so inkasiblet da tan say kakulangan day pananisia. Lapud sinmanok iramay walad sinagoga, inmalagey ira, siningkat day Jesus, tan inggayugoy da’d tambib na palandey pian sikatoy ipelag dan paulsong ed kelas. Balet sikatoy akablos ed sikara tan akabatik. Agni asabi so “oras” na ipatey to.​—Lucas 4:16-30.

11. (a) Akin a walaray relihyoson pangulo ya ondengel ed si Jesus? (b) Akin a naakusaan si Jesus a susumlangen to so Sabaton?

¹¹ Saray relihyoson pangulo​—eskribas, Fariseos, Saduceos, tan arum nira​—so presenti met a naynay no manpupulong si Jesus. Karaklan ed sikara so wadman, aliwan pian ondengel tan manaral, noagta pian manalmoy pangidaleman tan pamatitan ed sikato. (Mateo 12:38; 16:1; Lucas 5:17; 6:1, 2) Alimbawa, sanen ombibisita si Jesus ed Jerusalem parad Paskua nen 31 K.P., tinambal to so sakey a toon mansasakit ed loob la na 38 a taon. Inyakusa na saray Judion relihyoson pangulo a susumlangen nen Jesus so Sabaton. Oniay inyebat to: “Si Amak mankikimey ni angga ed natan, tan siak mankimey ak.” Diad saman et sikatoy pinalsaan na saray Judio na panag-ayew lapud ibabaga ton sikatoy Anak na Dios, a Sikatoy tatawagen ton Ama. Ginetma ran pateyen si Jesus, balet sikato tan saray babangatan to so tinmaynan ed Jerusalem tan amaarap ira’d Galilea. Ontan met, sikakabat tayon napaliisan so agmanepeg a pisangsangan ed saray onsusumpa diad pangusar tayoy biskeg tayo ed panangipulong ed Panarian tan panaggaway-babangatan.​—Juan 5:1-18; 6:1.

12. Panon kalaknab so impangobri nen Jesus ed teritorya diad Galilea?

¹² Diad tinmumbok a sakey tan kapalduan taon odino onsulok ni, inyapasakey nen Jesus so maslak ed ministeryo to diad Galilea, a linma labat ed Jerusalem pian onatendi ed taloran tinaon a piesta na saray Judio. Diad ami-amin et sinumpal toy amitlon impanbaroy to ed Galilea pian manpulong: say pilimero et kaiba toy 4 balon babangatan to, say mikadua et kaiba toray 12 apostol, tan say malalaknab et kaiba to laray nipasal ya apostol to a nibabaki met. Agaylan kalaknab ya impangipulong ed katuaan diad Galilea!​—Mateo 4:18-25; Lucas 8:1-3; 9:1-6.

Makpel ya Impanpulong Diad Judea tan Perea

13, 14. (a) Diad anton inkagawa a sasalien a singkaten na saray Judio si Jesus? (b) Akin a si Jesus et ag-inerel na saray opisyal?

¹³ Loglog ed saman na 32 K.P., tan agni asabi so “oras” nen Jesus. Asingger lay Piesta na Saray Tabernakulo. Diad saman et oniay impaseseg ed si Jesus na saray agagi to’d ina: “Taynan ka dia, tan onla ka ed Judea.” Labay dan ipanengneng nen Jesus iray mamilagron pakayari to diad amin na saramay nantitipon ed piesta ed Jerusalem. Balet, amta nen Jesus so kapeligroan. Kanian oniay inkuanto’d agagi to: “Siak agak ni ontatdang ed sayan piesta, ta say panaon ko agni asapot.”​—Juan 7:1-8.

¹⁴ Sikatoy tinmilak ya agano ed Galilea, insan sikatoy linma ed Jerusalem ya “agmaparungtal, noag say singa maamot.” Sikatoy talagan aanapen na saray Judio diad piesta, a kuanda: “Iner so kawalaan to [iman a too]?” Sanen mameglepegley lay piesta, si Jesus so linma ed templo tan makpel a nambangat. Sikatoy nanggunaetan dan singkaten, ta pian paipangaw odino papatey da. Ingen, ag-ira tinmalona lapud ‘agni asabi so oras to.’ Dakel ed saman so anisia ed si Jesus. Anggan saray opisyal ya imbaki na saray Fariseo a mangerel ed sikato so pinmawil a paoy-paoy, a kuanda: “Anggapo ni too a nansalita na onia.”​—Juan 7:9-14, 30-46.

15. Akin ya anemet na bato iray Judio pian tupaken day Jesus, tan anton kampanya na panagpulong so inggapo to?

¹⁵ Nantultuloy so impandiskutian nen Jesus tan saray Judion onsusumpa ed sikato nen ibabangat toy nipaakar ed Ama to diad templo legan na piesta. Diad unor lan agew na piesta, anemet na bato iray Judio pian tupaken day Jesus lapud sinmanok ira ed saray balikas to nipaakar ed sakbay-toon kiwawala to. Balet sikatoy inmamot tan akalegyas. (Juan 8:12-59) Nen nansiansia si Jesus ed paway na Jerusalem, inggapo to so malaklaknab a kampanya na panagpulong diad Judea. Pinili to so 70 a babangatan, tan kayari toran binilin, imbaki toran sanderwa pian mankimey ed teritorya. Sikaray inmuna lan linma ed amin a pasen tan syudad ya implano nen Jesus a laen, kaiba iray apostoles to.​—Lucas 10:1-24.

16. Anton kapeligroan so alegyasan nen Jesus legan na Piesta na Dedikasyon, tan anton kimey so inka-okupadoan to lamet?

¹⁶ Diad panaoy ambetel nen 32 K.P., manasingger lay “oras” nen Jesus. Sikatoy linma ed Jerusalem parad Piesta na Dedikasyon. Siansia nin sikatoy panggugunaetan a pateyen na saray Judio. Sanen manaakar si Jesus ed saray kolonada na templo, sikatoy sinaruko da. Diad impangakusa ra ed sikato lamet na panag-ayew, anokdok iray bato pian sikatoy pateyen da. Balet singa ginawa to la’d gapo, akabatik si Jesus. Agnambayag et sikato lamet so nambaroy pian manbangat, a diad saman et kada syudad tan kada baryo diad luyag na Perea, manlapud Judea anggad basil na Jordan. Tan dakel so anisia ed sikato. Balet sikatoy pinmawil ed Judea lapud walay nibalita’d sikato nipaakar ed pinabli ton kaaro, si Lazaro.​—Lucas 13:33; Juan 10:20-42.

17. (a) Anton maganat a mensahe so naawat nen Jesus nen sikatoy manpupulong ed Perea? (b) Anto so mangipatnag a kabat nen Jesus so gagala na kurang to tan ed pangitiempo to unong ed saray ebento?

¹⁷ Say maganat a mensahe et nanlapud si Marta tan Maria, agagi nen Lazaro, a manaayam diad Betania na Judea. “Katawan, nia! saman so inar-arom agmakayari,” so inkuan na nibaki’d sikato. “Saya a sakit agnipaakar ed patey,” so ebat nen Jesus, “ingen nipaakar ed kirayewan na Dios, pian say Anak na Dios narayew ed satan.” Pian nasumpal iyan gagala, ginagala nen Jesus so mansiansia ni ed kawalaan to ed loob na duay agew. Insan kuanto ed saray babangatan to: “Onla itayo ed Judea lamet.” Lapud talawan ira, oniay ebat da: “Rabbi, saray Judios walara natan a tuloy a manaanap a manupak ed sika, et onla ka’d man lamet?” Balet amta nen Jesus ya antiktikey lay nakekeraan ya ‘oras to a wala ed sanagew,’ odino panaon ya inyabuloy na Dios parad mangaraldalin a ministeryo to. Amta ton eksakto no anto so nepeg ton gawaen tan no akin.​—Juan 11:1-10.

Say Milagron Agbalot Nibaliwala na Siopaman

18. Sanen sinmabi si Jesus ed Betania, anto so kipapasen diman, tan anto so agawa nen kasabi to?

¹⁸ Diad Betania, si Marta so pilimeron inmabet ed si Jesus, a kuanto: “Katawan, no wadia ka komon, say agik ag-inatey.” Tinmumbok si Maria tan saramay walad abung da. Amin da so mannangnangis. “Iner so anginan yo ed sikato?” so intepet nen Jesus. Inyebat da: “Katawan, gala tan nengneng mo.” Sanen akasabi ira’d lubok​—diad sakey ya ungib a walay akasaran bato​—oniay ingganggan nen Jesus: “Ekal yo so bato.” Lapud ag-atebek nen Marta so gawaen nen Jesus, oniay insuppiat to: “Katawan, natan say bangkay abulok la, ta apat agew la ya inatey.” Balet intepet nen Jesus: “Agko ta inkuan ed sika a no manisia ka nanengneng mo so gloria na Dios?”​—Juan 11:17-40.

19. Akin a nampikasi’d publiko si Jesus sakbay ton paolien si Lazaro?

¹⁹ Sanen nipireg la so baton akasara ed wangalan na lubok nen Lazaro, maksil a nampikasi si Jesus ta pian naamtaan na totoo a say gawaen to la’d saman et diad panamegley na pakayari na Dios. Insan sikatoy kinmelyaw ed maksil a bosis: “Lazaro, paway ka!” Pinmaway si Lazaro ya apotipotan niray sali tan lima to na abel ya inusar ed impangiponpon tan asakbongan ni so lupa to. “Ukbaran yo tan paulyan yo,” so kuan nen Jesus.​—Juan 11:41-44.

20. Panon so inkiwas na saramay akanengneng ed impamaoli nen Jesus ed si Lazaro?

²⁰ Nen anengneng da iyan milagro, anisia ed si Jesus so dakel a Judio a linman manambayo ed si Marta tan Maria. Sayan agawa so imbaga na arum ed saray Fariseo. Antoy reaksion da? Tampol iran nampatawag na miting ed Sanhedrin kaiba iray manunan saserdote. Lapud inkakigtot da, oniay inyey-ey da: “Anto so gawaen tayo, ta sayan too manggawa na amayamay a tanda? No sikato so paulyan tayo labat ya ontan, amin day totoo manisia naani ed sikato, et saray taga Roma onsabi ra et ekalen da so pasen tayo tan say nasyon tayo.” Balet oniay inkuan ed sikara na Atagey a Saserdoten Caifas: “Anggapon balot so amta yo, agyo met nanonotan a makana ed sikayo a sakey a too so ompatey nipaakar ed saray katooan, tan pian say sankanasyonan agnatawtaw.” Kanian, manlapu la’d saman ya agew et siningbat da so pamatey ed si Jesus.​—Juan 11:45-53.

21. Say milagro a nipaakar ed inkioli nen Lazaro so gapoan na anto?

²¹ Kanian diad samay impangibayan-bayan ni nen Jesus ed inyakar to diman ed Betania, akapanggawa si Jesus na milagro ya agbalot nibaliwala na siopaman. Lapud pakayarin inter ed sikato na Dios, pinaoli nen Jesus so toon inatey la’d loob na apat agew. Anggan say dederlengen a Sanhedrin so apaskar ya angimaton tan anentensia na ipapatey ed Managgaway Milagro! Sayan milagro sirin so kinmana bilang gapoan na sakey ya importantin pananguman ed ministeryo nen Jesus​—sakey a kurang a manlapud panaon ya “agni asabi so oras to” anggad panaon a ‘sinmabi la so oras.’

Panon Yon Ebatan?

• Panon ya impatnag nen Jesus a kabat to so kimey ya impabtang na Dios ed sikato?

• Akin a sinuppiat nen Jesus so suhestion nen ina to nipaakar ed alak?

• Anto so naaralan tayo ed paraan a mabetbet ya impideneng nen Jesus ed saray onsusumpa?

• Akin ya imbayan-bayan ni nen Jesus so inkiwas to nipaakar ed impansakit nen Lazaro?

[Saray litrato ed pahina 12]

Intalaga nen Jesus so biskeg to ed responsabilidad ya impabtang na Dios ed sikato