Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • bt kap. 4 p. 28-35
  • “Abebay-aral tan Ordinaryo Iran Totoo”

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • “Abebay-aral tan Ordinaryo Iran Totoo”
  • Mamasya Tayo ya Ipulong so Panarian na Dios
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • Aliwan Diad “Panamegley na Dilin Pakayari” (Gawa 3:11-26)
  • “Agkami Nayarin Ontundan Mansalita” (Gawa 4:1-22)
  • “Nankakasakey Iran Nampikasi ed Dios” (Gawa 4:23-31)
  • “Say Dios so Tinilaan Mo, Aliwan Saray Totoo” (Gawa 4:32–5:11)
  • Akaaral ed Panamerdona na Katawan To
    Aligen so Pananisia Ra
  • Akaaral si Pedro ed Panamerdona na Katawan
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2010
  • Nilabanan Toy Takot tan Duaruwa To
    Aligen so Pananisia Ra
  • Nanmatoor Anggano Wala ray Subok
    Aligen so Pananisia Ra
Mannengneng ni
Mamasya Tayo ya Ipulong so Panarian na Dios
bt kap. 4 p. 28-35

KAPITULO 4

“Abebay-aral tan Ordinaryo Iran Totoo”

Nampakpel iray apostol, tan benendisyonan ira nen Jehova

Base ed Gawa 3:1–5:11

1, 2. Anton milagro so ginawa nen Pedro tan Juan diad asingger ed puerta na templo?

NGAREM la tan nasisinagan ni na agew iray onsasabin totoo. Ondadagsa ed templo iray debotadon Judio tan saray disipulo na Kristo. Asingger lan onggapoy “oras na pikakasi.”a (Gawa 2:46; 3:1) Wadtan met ira di Pedro tan Juan ya paarap lad puerta na templo a tatawagey Marakep. Anggano maingal iray mantotongtong tan sankarengel so panaakar na totoo, sankarengel met so mipapayabol ya lakin mantaon na masulok lan 40, tan lupoy manlapu lad inkiyanak to.​—Gawa 3:2; 4:22.

2 Legan ya manasingger si Pedro tan Juan, bibitlaen na lakin lupoy so apasakey lan ibabaga to no mipapayabol. Tinmunda iray apostol, kanian ninmengneng so laki ed sikara, say amta to et ikdan day kuarta. Imbagad sikato nen Pedro, “Anggapoy pilak tan balitok ko, balet iter kod sika no antoy walad siak. Diad ngaran nen Jesu-Kristo a Nazareno, akar ka!” Imadyin yo pa ray totoon mankelaw ya maong nen binembenan nen Pedro so lima na lupoy tan first-time ya inmalagey! (Gawa 3:6, 7) Isip yo pay alikna to may laki legan ton nenengnengen iray inmabig lan sali to tan nen sinali toy onkupbang? Kampega lan manluklukso tan indaydayew toy Dios!

3. Anton mabmablin regalo so nayarin naawat na saray totoo tan samay lakin datin lupoy?

3 Eksayted iray totoo tan kibatiktik iran dinmago ed si Pedro tan Juan diad portiko nen Solomon. Dia inmalagey tan nambangat si Jesus nensaman, tan dia met impaliwawa nen Pedro ed saray totoo no panon ya agawa iyan milagro. (Juan 10:23) Mas mabli ni nen say pilak odino balitok so regalon inter to ed saray totoon wadman tan ed samay lakin datin lupoy. Sayan regalo et aliwa labat ya basta pankanawnawan onabig. Noagta pankanawnawa met iyan magbabawi, napunas iray kasalanan da, tan magmaliw iran papatumbok nen Jesu-Kristo, say tinuro nen Jehova ya “Manunan Manangitonton ed bilay.”​—Gawa 3:15.

4. (a) Kayarin milagro ya pinaabig nen Pedro tan Juan imay lupoy, antoy sinalin gawaen na saray walaan na autoridad? (b) Anton duaran tepet so ebatan tayo?

4 Makapalikliket iman ya agew! Inmabig so sakey ya lupoy tan makaakar la. Tan nilibo nin totoo so naikdan na pankanawnawan onabig ed espiritual pian makapambilay ira ya manepeg ed Dios. (Col. 1:9, 10) Pero aliwan satan labat so agawa ed saman ya agew, ta wala ray totoon walaan na autoridad ya sinali dan pigilan iray matoor ya papatumbok na Kristo ya unoren so ganggan nen Jesus ya ipulong so mensahe na Panarian. (Gawa 1:8) Iisipen da ya ‘abebay aral tan ordinaryon totoo labat’ si Pedro tan Juan, balet antoy naaralan tayo ed paraan da tan ugalin impanengneng da legan dan pupulongan iray totoo?b (Gawa 4:13) Tan panon tayon naalig so pakpel da tan na arum ni ran disipulo nen apasegsegang ira?

Aliwan Diad “Panamegley na Dilin Pakayari” (Gawa 3:11-26)

5. Antoy naaralan tayo ed paraan na impitongtong nen Pedro ed saray totoo?

5 Inmarap si Pedro tan Juan ed totoo, anggano amta ra ya nayarin saray arum ya wadman et kaiba ed saramay inmeyag ya pateyen si Jesus. (Mar. 15:8-15; Gawa 3:13-15) Talagan makpel si Pedro ta imbaga to ni ya inmabig imay lupoy diad ngaran nen Jesus. Makmakpel ya imbaga nen Pedro no antoy tua. Malinlinew ton imbaga ya walay eebatan na sarayan totoo ed impatey na Kristo. Balet ag-ansakit so linawa nen Pedro ed sarayan totoo ta amta ton ‘agda amtay ginawa ra.’ (Gawa 3:17) Tinawag to ni ra ingen ya agagi tan say nampokusan to la et say pangipulong ed mensahe na Panarian. No magbabawi irayan totoo tan ipanengneng day pananisia ed Kristo, onsabi ed sikara iray “makapainawan panaon” ya manlapud si Jehova. (Gawa 3:19) Kaukolan tayo met so manpakpel tan malinew tayon ipaamta ya asingger lay pangukom na Dios. Pero dapat agtayo papasakitan odino huhusgaan iray totoo. Imbes, dapat isipen tayon potensyal ya magmaliw ya agagi tayo iray pupulongan tayo, tan singa si Pedro, say pampokusan tayo et say mensahe na Panarian.

6. Panon ya impanengneng nen Pedro tan Juan ya mapaabeba ira?

6 Mapaabeba irayan apostol. Agda inalay dayew ed milagron ginawa ra. Imbaga nen Pedro ed saray totoo: “Akin et nenengnengen yo kami a singano sikatoy apaakar mi ed panamegley na dilin pakayari mi odino maridios a debosyon mi?” (Gawa 3:12) Amta nen Pedro tan saray arum nin apostol ya antokaman ya nagawaan da diad ministeryo da et lapud pakayari na Dios, aliwan diad sarili da. Kanian mapaabeba ra tan labay dan say idayew na totoo et si Jehova tan si Jesus.

7, 8. (a) Anton regalo so niiter tayo ed saray totoo? (b) Panon ya nasusumpal ed panaon tayo imay promise ya ‘pangipawil ed amin a bengatla’?

7 Dapat mapaabeba tayo met no ipupulong tayoy Panarian. Tua, agla iikdan na espiritu na Dios iray Kristiano natan na pakayarin manpaabig panamegley na milagro. Pero sarag tayon tulongan iray totoo ya nawalaan na pananisia ed Dios tan ed Kristo tan pian makaawat ira na regalo ya singa inter nen Pedro​—say pankanawnawan naperdona iray kasalanan da tan nainawaan ira diad tulong nen Jehova. Kada taon, nilibon totoo so mangaawat ed satan tan magmamaliw ya bautismadon disipulo na Kristo.

8 Manbibilay tayo la ed samay imbaga nen Pedro ya panaon na ‘pangipawil ed amin a bengatla.’ Ginmapo iyan pangipawil nen 1914 nen niletneg so Panarian na Dios ed tawen, a singa ‘imbaga na Dios diad panamegley na saray masanton propeta to nensaman.’ (Gawa 3:21; Sal. 110:1-3; Dan. 4:16, 17) Kayari to tan, indaulo na Kristo so pangipawil ed dugan panagdayew diad dalin. Lapud satan, minilyon so nagmaliw ya kabiangan na espiritual ya paraiso tan manpapasakop ed Panarian na Dios. Nilakseb da lay daan tan marutak ya personalidad da tan ‘insulong day balon personalidad a pinalsa unong ed linawa na Dios.’ (Efe. 4:22-24) Inmabig so lupoy ya mipapayabol lapud espiritu na Dios, aliwan lapud pakayari na too. Atan met ya espiritu so ontutulong pian nagawaan iyan makapadinayew ya kimey natan. Singa si Pedro, dapat makpel tan epektibo tayo met ya usaren so Salita na Dios pian ibangat so arum. Tan no walay natulongan tayon magmaliw ya disipulo na Kristo, lapu itan ed pakayari na Dios, aliwan diad sarili tayo.

“Agkami Nayarin Ontundan Mansalita” (Gawa 4:1-22)

9-11. (a) Antoy reaksion na saray Judion lider ed mensahe nen Pedro tan Juan? (b) Antoy determinadon gawaen na saray apostol?

9 Mainga-ingal iray totoo lapud saray imbaga nen Pedro tan lapud manluklukso tan oneeyag so datin lupoy. Kanian dinago ira na saray manunan saserdote tan say kapitan ed templo, ya aturo ya mangasikaso ed seguridad diad templo. Nayarin Saduceo irayan lalaki, sakey iyan sekta na saray mayayaman tan maimpluensya ed politika ya seseguroen dan maong so relasyon na saray Judio ed saray Romano. Aliwan singa saray Fariseo ya maunor ed ganggan, saray Saduceo et impulisay day ganggan tan ag-ira manisia ed kioli.c Agaylay pasnok da nen naamtaan dan makpel ya ibabangat nen Pedro tan Juan diad templo ya inmoli si Jesus!

10 Diad pasnok da, impriso day Pedro tan Juan tan diad tinmumbok ya agew et inyarap da rad atagey ya korte na saray Judio. Parad sarayan mapaatagey ya manuley, anggapoy karapatan nen Pedro tan Juan ya manbangat diad templo ta ‘abebay aral da tan ordinaryon totoo labat ira.’ Ag-ira nanaral ed saray kabkabat ya eskuelaan nipaakar ed relihyon. Balet pankelawan ira na korte ta makmakpel iran mansalita tan walay kombiksion da. Akin et makapakombinse so panagsalita nen Pedro tan Juan? Say sakey ya rason et lapud “kakaiba ira nen Jesus nensaman.” (Gawa 4:13) Imbangat ira na Katawan da, tan walaay autoridad so panagbangat to, aliwan singa saray eskriba.​—Mat. 7:28, 29.

11 Ingganggan na korte iray apostol ya itunda da lay manpulong. Makapanyarin maong itan ya korte ta pigay simba ni labat so apalabas, atan ya mismon korte so angukom ed si Jesus, sikara may angibagan: “Sikatoy manepeg ya ompatey.” (Mat. 26:59-66) Balet agnatatakot si Pedro tan Juan. Akaalagey ira ed arapan na sarayan mayaman, de-aral, tan maimpluensyan totoo, tan oniay makmakpel balet marespeton imbaga ra: “Sikayo so mangukom no kasin duga ed pakanengneng na Dios so idengel ed sikayo imbes a diad Dios. Balet parad sikami, agkami nayarin ontundan mansalita nipaakar ed saray anengneng tan nadngel mi.”​—Gawa 4:19, 20.

SAY ATAGEY A SASERDOTE TAN SARAY MANUNAN SASERDOTE

Irerepresenta na atagey a saserdote iray Israelita kada no onarap ed Dios. Nen unonan siglo C.E., sikato met so lider na Sanhedrin. Wala ni ray kaiba ton arum ya lider na saray Judio​—saray manunan saserdote. Kaiba ed saratan iray datin atagey a saserdote ya singa si Anas, tan arum ni ran adulton lalaki ed manga apatira o limara labat ya pamilya, ya ditan pipilien iray magmaliw ya atagey a saserdote. Imbaga na sakey ya scholar ya si Emil Schürer, “No kabiangan ka ed saratan ya gagalangen ya pamilya, seguradon mas espisyal so panagtrato na totoo ed sika” komparad arum nin saserdote.

Ipapanengneng na Biblia ya nabembenan na saray atagey a saserdote so posisyon da legay bilay da. (Num. 35:25) Balet diad saramay panaon ya abitla ed libro na Gawa, saray Romanon gobernador tan saray arari so mamipili no siopay labay dan magmaliw ya atagey a saserdote, tan sarag da met ya ekalen no agda la labay. Balet mapatnag ya say pipilien labat na sarayan paganon manuley ya magmaliw ya atagey a saserdote et saray saserdote ya nanlapud poli nen Aaron.

12. Antoy makatulong pian makapanpakpel tayo?

12 Kasin makapanpakpel kayo met? Antoy nalilikna yo no walay pankanawnawa yon pulongan iray mayaman, de-aral, odino maimpluensyan totoo ed lugar yo? Panon to no babalawen kayo na saray kapamilya yo, kaeskuela, odino saray katrabaho yo lapud saray papanisiaan yo? Kasin natatakot kayo? No on, sarag yon labanan itan ya nalilikna yo. Nen wadiad dalin si Jesus, imbangat to ray apostol to no panon ya makpel balet marespeto dan idepensa iray papanisiaan da. (Mat. 10:11-18) Kayari na inkioli nen Jesus, im-promise tod saray disipulo to ya tuloytuloy dan nakaiba diad “amin ya agew anggad kaunoran a parte na sistema na mundo.” (Mat. 28:20) Diad panangigiya nen Jesus, ibabangat itayo na “matoor tan makabat ya aripen” no panon tayon idepensa iray papanisiaan tayo. (Mat. 24:45-47; 1 Ped. 3:15) Naaawat tayo so instruksion na matoor tan makabat ya aripen diad saray aral ed kongregasyon, singa diad Ministeryo tan Bilay na Kristiano, tan diad saray nibased Biblia ya publikasyon ya singa saray artikulo ya “Ebat ed Saray Tepet ed Biblia” ya walad jw.org ya website. Kasin onaatendi kayo ed sarayan aral tan uusaren yo irayan publikasyon? No on, seguradon naaruman so pakpel tan kombiksion yo. Tan singa saray apostol, seguradon anggapoy makapanpatunda ed sikayo diad pangipulong yod arum nipaakar ed saray balibalin katuaan ed Biblia ya naaralan yo.

Pupulongan na sister so katrabaho to legan na break-time da.

Makpel yon ibaga ed arum iray balibalin espiritual a katuaan ya nanaaralan yo

“Nankakasakey Iran Nampikasi ed Dios” (Gawa 4:23-31)

13, 14. Antoy gawaen tayo no wala ray onkontra ed sikatayo, tan akin?

13 Nen imbulos la ra na korte, akinengnengan ya tampol si Pedro tan Juan ed saray kapanisiaan da. “Nankakasakey iran nampikasi ed Dios” pian makpel iran makapanpulong lamet. (Gawa 4:24) Amta nen Pedro ya pian nagawaan tayo so linawa na Dios, agtayo dapat mantitiwala ed sarili tayon biskeg. Pigay simba ni labat so apalabas, oniay matalek ya imbaga nen Pedro ed si Jesus: “Anggano taynan da kan amin, agta kan balot taynan!” Balet singa impasakbay la nen Jesus, ataktakot ya tampol si Pedro tan imburi toy kaaro tan managbangat to. Balet akaaral si Pedro ed lingo to.​—Mat. 26:33, 34, 69-75.

14 No diad sarili yo labat so pantiwalaan yo, agyo nagawaan so ganggan ya ipulong so nipaakar ed Kristo. No salien na saray onkokontra ya pakapuyen so pananisia yo odino patundaen da kayon manpulong, alig yoy alimbawa nen Pedro tan Juan. Ipikasi yod si Jehova ya pabiskegen to kayo. Manpatulong kayod saray agagi. Ibaga yod saray elder odino diad saray matatken ed espiritual iray dadalanen yon problema. No amta yo ya wala ray mangipipikasi ed sikayo, segurado ya mansiansia so biskeg yo.​—Efe. 6:18; Sant. 5:16.

15. Akin et agdapat ya nadismaya iramay akatunda ed panagpulong da?

15 No diad apalabas et akatunda kayo ed panagpulong yo lapud panataktakot na arum, agkayo nadidismaya. Tandaan ya akatundan agano so amin ya apostol ed panagpulong da nen inatey si Jesus, balet intuloy da lanlamang itan. (Mat. 26:56; 28:10, 16-20) Imbes ya nadismaya kayo la lapud saray lingo yo ed apalabas, usar yo iray naaralan yo ed saray agawad sikayo pian pabiskegen so arum.

16, 17. Antoy naaralan tayo ed pikakasi na saray papatumbok na Kristo diad Jerusalem?

16 Antoy dapat tayon ipikasi no papasegsegangen itayo na saray walad autoridad? Imanoen ya agkinerew na saray disipulo ed si Jehova ya ipaliis to ra ed saray panamasegsegang? Seguradon sankanonot da imay imbaga nen Jesus: “No pinasegsegang da ak, pasegsegangen da kayo met.” (Juan 15:20) Imbes, say kinerew na sarayan matoor ya disipulo ed si Jehova et ‘imanoen to so pamapagyaw’ na saray onkokontra. (Gawa 4:29) Amta na saray disipulo no antoy mas importante, say linawa na Dios. Natatalosan da ya no napasegsegang ira, nasusumpal so propesiya. Amta da ya singa samay imbangat nen Jesus ya ipikasi ra, ‘nagawa so linawa na Dios ed dalin’ antokaman so ibaga na saray manuley.​—Mat. 6:9, 10.

17 Pian nagawaan na saray disipulo so linawa na Dios, oniay impikasi da ed si Jehova: “Ikdan mo komon na pakpel iray ariripen mo pian nitultuloy min niyabawag so salitam.” Antoy maples ya ebat nen Jehova? “Yinmegyeg so pasen a nantitiponan da, tan napno ran amin na masanton espiritu tan makmakpel dan inyabawag so salita na Dios.” (Gawa 4:29-31) Anggapon balot so makaamper ed pakasumpal na linawa na Dios. (Isa. 55:11) Anggano singa imposiblin nagawa so linawa na Dios tan singa mabisbiskeg iray kalaban, no manpikasi tayod Dios tan onkerew tayo na tulong, pabiskegen to tayo pian makapantultuloy tayon makpel ya manpulong.

“Say Dios so Tinilaan Mo, Aliwan Saray Totoo” (Gawa 4:32–5:11)

18. Antoy ginawa na saray kabiangan na kongregasyon ed Jerusalem pian natulongan day sakey tan sakey?

18 Ag-abayag, masulok ya 5,000 so nagmaliw ya kabiangan na balon kongregasyon diad Jerusalem.d Anggano nanduruma so nanlapuan na saray disipulo, ‘nankakasakey ira ed puso tan kamarerwa.’ Nankakasakey ira ed panagnonot tan panmoria. (Gawa 4:32; 1 Cor. 1:10) Aglabat basta nampikasi iray disipulo ed si Jehova ya bendisyon toy sagpot da, wala ni ginawa da. Tinulongan day sakey tan sakey diad espiritual, tan no kaukolan et anggan diad materyal. (1 Juan 3:16-18) Singa bilang, inlako na disipulon si Jose ya tinawag met na saray apostol ya Bernabe so dalin to. Mabulos ton inter so amin ya nanlakoan to pian natulongan ton makapansiansia ni ed Jerusalem iramay nanlapud ararawin pasen tan mas dakel ni naaralan da nipaakar ed balon pananisia ra.

19. Akin ya pinatey nen Jehova si Ananias tan Safira?

19 Inlako met na sanasawan si Ananias tan Safira so pigaran kaykayarian da tan angiter met ira na kontribusyon da. Kunwari et inter dan amin so nanlakoan da pero diad tua “masekreton imbiig [da] so arum a nanlakoan.” (Gawa 5:2) Pinatey nen Jehova iyan sanasawa, aliwan lapud kulang so inter da, noagta lapud mauges so motibo ra tan niloko da ray apostol. ‘Say Dios so tinilaan da, aliwan saray totoo.’ (Gawa 5:4) Singa saramay mansimpisimpitan ya binano nen Jesus nensaman, mas labay nen Ananias tan Safira ya idayew ira na totoo imbes ya naala day pabor na Dios.​—Mat. 6:1-3.

20. Anto ray naaralan tayo nipaakar pangiter ed si Jehova?

20 Maiter iray matoor ya disipulo ed Jerusalem nen unonan siglo, tan ontan met iray minilyon ya Tasi natan, mabulos iran mangiiter na donasyon pian nasuportaan so sankamundoan ya kimey ya panagpulong. Agpipiliten so anggan siopa ya mangiter na kuarta odino usaren toy panaon to pian nasuportaan itan ya kimey. Aglabay nen Jehova ya ambelat so liknaan tayo odino napapasootan tayo labat ya manlingkor ed sikato. (2 Cor. 9:7) Ag-interesado si Jehova ed kabaleg na iiter tayo, noagta diad motibo na pangiiter tayo. (Mar. 12:41-44) Agtayo labay ya aligen si Ananias tan Safira, kanian agtayo labay so mandayew ed Dios pian labat walay naawat tayon gunggona odino pian idayew itayo na totoo. Imbes, labay tayon aligen si Pedro, Juan, tan Bernabe ya mandayew itayod si Jehova lapud talagan inar-aro tayo tan lapud inaro tayo ray kapara tayon totoo.​—Mat. 22:37-40.

SI PEDRO​—MANAGSIGAY YA NAGMALIW YA MASETSESEG YA APOSTOL

Diad Biblia, tinawag si Pedro ed limaran ngaran. Tinawag ya Simeon ed Hebreo tan ed kapetekan tod Griego ya Simon, tan tinawag met ya Pedro tan ed kapetekan tod Aramaiko ya Cefas. Tinawag met ya Simon Pedro, ya pinan-iba imay duaran ngaran.​—Mat. 10:2; Juan 1:42; Gawa 15:14.

Sankabembenan nen apostol Pedro so sakey tiklis ya sira.

Walay asawa nen Pedro tan kaiba dad abung so katulangan ton bii tan say agi ton laki. (Mar. 1:29-31) Managsigay si Pedro ya tagad Betsaida, sakey itan ya baley diad bandad norte ya walad gilig na Dayat na Galilea. (Juan 1:44) Insan nanayam met ed Capernaum ya asingger labat ditan. (Luc. 4:31, 38) Baloto nen Pedro imay niyurongan nen Jesus nen binangatan to ray amungkog ya totoo ya atipon ed gilig na Dayat na Galilea. Kayari to, ingganggan nen Jesus si Pedro ya ipelag tod dayat iray iket to kanian milagro ya akarel iray dakdakel ya sira. Ataktakot si Pedro kanian tinmalimukor, balet imbaga nen Jesus ed sikato: “Agka la natatakot. Manlapud natan et mansigay ka la na totoon mabilay.” (Luc. 5:1-11) Kaiba nen Pedro so agi ton si Andres ed panagsigay, tan kaiba da met si Santiago tan Juan. Tinaynan dan apat so panagsigay tan inawat day imbitasyon nen Jesus ya magmaliw ya papatumbok to. (Mat. 4:18-22; Mar. 1:16-18) Kayari na manga sakey taon, kaibay Pedro ed saray 12 ya pinili nen Jesus ya magmaliw ya “apostol” to, ya say labay ton ibaga et “imbaki.”​—Mar. 3:13-16.

Kaiba nen Jesus si Pedro, Santiago, tan Juan ed saray espisyal ya agawa. Anengneng da nen anguman so itsura nen Jesus, anengneng da met ya binilay to lamet so anak nen Jairo, tan kaiba ran nanermen diad hardin na Getsemani. (Mat. 17:1, 2; 26:36-46; Mar. 5:22-24, 35-42; Luc. 22:39-46) Sikaran talo met, tan si Andres, so nantepet ed si Jesus nipaakar ed tanda na kiwawala to.​—Mar. 13:1-4.

Masetseseg si Pedro, diretsaan ya mansalita, tan no maminsan et basta-basta labat ya onkikiwas. Ompapaway ya mabetbet ya sikatoy makakaunan mansalita nen saray arum ya apostol. Diad saray Ebanghelyo, mas dakel ni imbaga nen Pedro nen say pinaniiban imbaga na arum ya 11 ya apostol. Lanang ya walay tepet nen Pedro, say arum ya apostol balet et marendeen labat. (Mat. 15:15; 18:21; 19:27-29; Luc. 12:41; Juan 13:36-38) Sikato may agto labay so manpa-uras na sali to ed si Jesus, balet nen impetek nen Jesus, labay to lan paurasan so lima to pati say ulo to!​—Juan 13:5-10.

Inar-aro nen Pedro si Jesus kanian kinombinse toy Jesus ya agto la kaukolan so manirap tan ompatey. Balet impetek nen Jesus ed satan ya aliwan iisipen to. (Mat. 16:21-23) Diad samay sampot ya labi antis ya ompatey si Jesus, imbaga nen Pedro ya anggano taynan na amin ya apostol si Jesus, agton balot taynanan. Nen inaresto si Jesus na saray mamubusol ed sikato, makpel ya inusar nen Pedro so espada to pian idepensay Jesus. Insan tinumbok to ni ingen anggad sular na atagey ya saserdote. Balet diad saman lanlamang ya labi, amitlon imburi nen Pedro so Katawan to insan inmaki-akis nen naisip toy ginawa to.​—Mat. 26:31-35, 51, 52, 69-75.

Nen inmoli lay Jesus, linmad Galilea iray apostol, legan dan wadman et imbaga nen Pedro ya onlan mansigay, tan akila ed sikato so arum ya apostol. Nen abirbir nen Pedro si Jesus ed gilig na dayat, bigla labat ya tinmiblong ed danum tan nanlangoy paonlad sakbit. Inlutoan nen Jesus na sira iray apostol to tan legan iran manga-almusal, tinepetan nen Jesus si Pedro no kasin mas inaro toy Jesus nen “saraya”​—say labay ton ibaga et saray sira ya narel na saray apostol. Pinaseseg nen Jesus si Pedro ya mas pilien toy sigpot-panaon ya ontumbok ed sikato, imbes ya unaen toy trabaho to ya panagsigay.​—Juan 21:1-22.

Nen manga 62-64 C.E., impulong nen Pedro so maong a balita diad Babilonia, say kawalaan na Iraq natan, ta dakdakel dimay Judio. (1 Ped. 5:13) Diad Babilonia insulat nen Pedro so unona tan posiblin pati say komadua ed saray duaran pinuyanan ya sulat ya akangaran ed sikato. Inikdan nen Jesus si “Pedro na pakayari”​—inmatalek tod sikato so pagmaliw ya ‘apostol ed saramay asegat.’ (Gal. 2:8, 9) Mapangasi tan masetseseg ya ginawa nen Pedro so kimey ya inter ed sikato.

SI JUAN​—SAY DISIPULON INAR-ARO NEN JESUS

Si apostol Juan et anak nen Zebedeo tan agi nen apostol Santiago. Ompapaway ya say ngaran na ina to et Salome, ya posiblin agi nen Maria, ya ina nen Jesus. (Mat. 10:2; 27:55, 56; Mar. 15:40; Luc. 5:9, 10) Kanian nayarin kanayon nen Juan si Jesus. Ompapaway met ya mayaman so pamilya nen Juan. Baleg so negosyo nen Zebedeo ya panagsigay ta wala ray uupaan ton lalaki. (Mar. 1:20) Mimila tan manlilingkor si Salome ed si Jesus nen walad Galilea, tan nen inatey si Jesus, kaibay Salome ed saray angawit na pampabalingit ya inusar pian iparaan so bangkay nen Jesus parad ponpon. (Mar. 15:40, 41; 16:1; Juan 19:40) Posible ya walay sarilin abung nen Juan.—Juan 19:26, 27.

Sankabembenan nen apostol Juan so lukot.

Nayarin si Juan may disipulo nen Juan a Managbautismo ya kaiba nen Andres ya akaalagey nen anengneng day Jesus, tan oniay imbaga nen Juan a Managbautismo: “Nengneng yo, say Kordero na Dios!” (Juan 1:35, 36, 40) Kayari to, mapatnag ya akila si Juan ya anak nen Zebedeo ed si Jesus diad Cana tan anengneng to so sankaunaan ya milagron ginawa nen Jesus. (Juan 2:1-11) Malinlinew tan detalyado so impandeskribe nen Juan ed saray sinmublay ya ginawa nen Jesus diad Jerusalem, Samaria, tan Galilea kanian nayarin anengneng ya mismo nen Juan nen agawa iratan. Sankanengneng so pananisia nen Juan, ta singa si Santiago, Pedro, tan Andres, tinaynan ton tampol iray iket to, baloto to, tan anapan to nen inimbitaan nen Jesus ya magmaliw ya patumbok to.​—Mat. 4:18-22.

No ikomparad si Pedro, aliwan onman kabetbet so impamitla ed si Juan diad saray Ebanghelyo. Balet, mabilabilay met so personalidad nen Juan, tan napatnagan itan ed samay tawag nen Jesus ed sikara nen agi ton Santiago ya Boanerges, ya say labay ton ibaga et “Ananak na Karol.” (Mar. 3:17) Diad gapo, inambisyon nen Juan so atagey ya posisyon ya anggad akombinse da nin sanagi so ina da ya kerewen ed si Jesus ya ikdan to ray sankaabigan ya posisyon ed Panarian to. Makasarili may labay dan nagawa pero pakapatnagan met itan na pananisia ra ya tua so Panarian na Dios. Lapud ambisyon na sayan sanagi, inusar nen Jesus itan ya pankanawnawa pian bilinen so amin ya apostol to ya importantin manpaabeba ra.​—Mat. 20:20-28.

Nanengneng met so seseg nen Juan nen binano toy sakey a laki ya aliwan patumbok nen Jesus ya mamapapaway na saray demonyo diad ngaran nen Jesus. Wala ni sakey ya agawa ya labay lan papelagen nen Juan so apoy manlapud tawen pian naderal iray manaayam ed sakey ya baryo na saray Samaritano ta agda inawat diman si Jesus tan saray disipulo to. Pero binano nen Jesus si Juan. Mapatnag ya diad inlabas na panaon, nagmaliw ya mas balanse tan makasi si Juan. (Luc. 9:49-56) Balet anggano wala ray kakulangan to, si Juan so “disipulon inar-aro nen Jesus.” Kanian nen asingger lan ompatey si Jesus, imbilin tod si Juan ya asikasoen toy ina to ya si Maria.​—Juan 19:26, 27; 21:7, 20, 24.

Mas andukey so bilay nen Juan nen say arum nin apostol, singa impropesiya nen Jesus. (Juan 21:20-22) Manga 70 ya taon ya matoor a nanlingkor ed si Jehova si Juan. Diad bandad sampot na bilay nen Juan, legan na uley na Romanon Emperador ya si Domitian, inawit da bilang priso diad isla a tatawagen ya Patmos ‘lapud pansasalita to nipaakar ed Dios tan pantatasi to nipaakar ed si Jesus.’ Legan ton wadman, nen manga 96 C.E., nawat to ray pasingawey ya insulat to diad libro na Apocalipsis. (Apo. 1:1, 2, 9) Papanisiaan na dakel ya nen nibulos lay Juan, linma ed Efeso tan diman to insulat so Ebanghelyo ya akangaran ed sikato tan saray sulat ya kabkabat natan bilang 1, 2, tan 3 Juan, tan diman met la inatey ed Efeso nen manga 100 C.E.

a Manpipikasi iray totoo diad templo legan na panangiyapay ed kabuasan tan diad ngarem. Gagawaen so panangiyapay ed ngarem diad “komasiam ya oras,” odino manga alas 3 na ngarem.

b Nengnengen iray kahon ya “Si Pedro​—Managsigay ya Nagmaliw ya Masetseseg ya Apostol,” tan “Si Juan​—Say Disipulon Inar-aro nen Jesus.”

c Nengnengen so kahon ya “Say Atagey a Saserdote tan Saray Manunan Saserdote.”

d Nayarin manga 6,000 labat ya Fariseo tan mas daiset nin Saduceo so walad Jerusalem nen 33 C.E. Labay dan napansiansiay pakayari ra kanian nayarin sakey itan ya rason no akin ya natatakot ira ed saray bangat nen Jesus.

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share