Si Jehova—Manangaro na Inkatunong tan Inkahustisya
TETEPETAN na sakey a marikit ed Sarajevo so inkasikato no akin a saray ugugaw ed syudad to so nepeg a mansungdo ed pirmin paniirap. “Anggapoy nagawaan tayo. Aliwan sikatayoy natetel,” kuanto. Namprotesta so nagugutgut a kainaan a taga Argentina diad Buenos Aires ed apalabas a 15 taon, lapud inkabalang na ananak dan lalaki. Sakey a taga Aprika a manngaran na Emmanuel, a say ina tan taloran agagi ton bibii so siruruksan pinatey legan na imbetag na karawalan na tribu, indanet to: “Kada sakey so nepeg a mangawat na kanepegan a panbayar to . . . Kaliktan mi inkahustisya.”
Say inkahustisya so sakey ed manuna iran atributo na Dios. “Amin iray dalan to so inkahustisya,” kuan na Biblia. On, si Jehova so “manangaro na inkatunong tan inkahustisya.” (Deuteronomio 32:4; Salmo 33:5) Pian naamtaan a maong so Dios, nepeg tayon talosan so pantalos to ed inkahustisya tan aralen ya aligen itan.—Oseas 2:19, 20; Efeso 5:1.
Say ideya tayo ed inkahustisya so nayarin naimpluensyaan no anto so pangikokonsidera na totoo ed sayan kualidad. Diad arum a parte na mundo, mabetbet a nililitrato so inkahustisya a bilang aperengan a bii a mamebenben na kampilan tan simbangan. Nibagan agmanangibiig komon so inkahustisya na too, salanti, agnaaapektoan na kayamanan odino pakayari. Kaukolan a siaalwar a simbangen no makasalanan odino andi so akusado. Tekep na kampilan, kaukolan a protektaan na inkahustisya so anggapoy kasalanan tan dusaen iray managgaway mauges.
Inkuan na libron Right and Reason—Ethics in Theory and Practice a say “inkahustisya so mikonektaan ed ganggan, obligasyon, kanepegan, responsabilidad, tan pangipaakseb na panangukom unong ed agpanangibiig odino merito.” Balet say inkahustisya nen Jehova so mas lalo ni nen say satan. Nanengneng tayo itan diad pangonsidera ed saray gawa tan kualidad nen Jesu-Kristo, a sikato so miulibay a tuloy ed mangatatawen ya Ama to.—Hebreos 1:3.
Saray salita ed Isaias 42:3 so inyaplika ed si Jesus na say managsulat na Ebanghelyo a si Mateo, indalatdat to: “Anggapoy abalbal a tanubong a puteren to, tan anggapoy onkukuyep a pabilon linas ya erepen to, anggad pangibaki to na inkahustisya a walaan na itatalona.” Indeklara nen Jesus so makaligliwan mensahe ed totoo a singa abalbal a tanubong ya alupaypay tan agatin-gatinan ni ingen. Singara manasewek a pabilo na lamparaan, a singa say kaunoran a kidyam na bilay so ngalngali la naerep. Imbes ed piguratibon pamalbal ed aputer iran tanubong tan panebseb ed manasewek iran pabilo, naabagey nen Jesus so napapairap, binangatan tan pinaabig to ira, tan impalinew to ed sikara so inkahustisya nen Jehova a Dios. (Mateo 12:10-21) Singa nipasakbay ed propesiya nen Isaias, satan a klase na inkahustisya so anagyat na ilalo.
Panangasi tan Inkahustisya nen Jehova
Say panangasi so sakey ya importantin parte na inkahustisya na Dios. Saya so nipabitar sanen wadia ed dalin si Jesus. Ayadyarin inrepresenta to so estandarte na Dios ed inkahustisya tan inkatunong. Anggaman ontan, saray Judion eskriba tan Fariseos so nanbanikel a narateng so inkatunong diad panumbok ed mapeget a kodego na saray ganggan—a maslak ed saraya so inletneg da. Mabetbet a say legalistikon inkahustisya ra so angekal na panangasi. Dakel ed saray suppiatan ed baetan nen Jesus tan saray Fariseo so ontukoy ed sayan isyu: Anto so tuan inkahustisya tan inkatunong?—Mateo 9:10-13; Marcos 3:1-5; Lucas 7:36-47.
Inyilustra nen Jesus no panon so pantrato ed arum diad maptek tan matunong a paraan. Aminsan et tinepetan na sakey a lakin makabat ed Ganggan si Jesus no anto so nakaukolan pian makatawir na andi-anggaan a bilay. Bilang ebat tinepetan nen Jesus na sakey a tepet tan kinomendaan to sanen inyebat ton say duaran sankaimportantian iran ganggan et aroen so Dios tekep na interon puso, kamarerwa, tan biskeg tan aroen so kaabay a singa sikan dili. Insan intepet na laki: “Siopa so peteg a kaabay ko?” Inmebat si Jesus diad impangisalaysay na ilustrasyon na mitotoon Samaritano.—Lucas 10:25-37.
Nipabitar so inkatunong tan mapangasin inkahustisya nen Jehova ed ilustrasyon nen Jesus ed say Samaritano. Diad andi-siblet ya impanulong ed asugatan a lakin agto kabat, agawaan na Samaritano so sakey a bengatlan matunong, maptek, tan mapangasi. Impanengneng nen Jesus mismo so parehon espiritu sanen wadia ed dalin. Sikatoy matunong tan maptek. Niarum ni, inter toy bilay to parad mankaukolan a totoo, parad makasalanan tan ag-ayadyarin katooan a nisilong ed paniirap, sakit, tan ipapatey. Insiglaot nen apostol Pablo so inkatunong ed probisyon na dondon. Insulat to: “Diad panamegley na inpakaluksoy sakey nansumpal ed impakakondena na amin a nengneng na totoo, ontan met diad panamegley na sakey a gawa na panangipetek [odino, “sakey a matunong a gawa,” paimano’d leksab] nansumpal ed totoo ed amin a nengneng na panangideklara ed sikara a matunong parad bilay.” (Roma 5:18) Sayan “sakey a matunong a gawa” so paraan na Dios ed panangisalba ed matulok a katooan manlapud makadesyang iran nansumpalan na impankasalanan nen Adan, a ditan et sikaray agdirektan responsabli.
Anapen na inkahustisya na Dios a dondonen so makasalanan a totoo tan itandoro so matunong iran prinsipyo ed parehon bekta. Say pangibaliwala ed kasalanan so namparan agmaptek tan agmaaro, ta ipapaseseg toy kaugsan. Diad biek a dapag, no say inkahustisya na Dios so alimitaan a mangipaakseb na balanglan tumang odino dusa, say kipapasen na katooan so andian la na ilalo. Unong ed Biblia, “say bayar na kasalanan et ipapatey” tan “anggapo so matunong a too, ni anggan sakey.” (Roma 3:10; 6:23) Diad baleg a sagpot ed inkasikato tan say inad-aron Anak to, inter nen Jehova so pikakareenan a bagat parad kasalanan.—1 Juan 2:1, 2.
Ipapanengneng na dondon a say madibinon inkahustisya so nisiglaot ed aprinsipyoan ya aro (Griego, a·gaʹpe). On, say inkahustisya na Dios so produkto na matunong iran prinsipyo to—sakey a panangisindag ed no anto so estandarte to parad moralidad. Sano agamilen na Dios, sirin, say a·gaʹpe so aro a ditan nibase so madibinon inkahustisya. (Mateo 5:43-48) Kanian no peteg a natetebek tayo so inkahustisya nen Jehova, nawalaan itayo na absoluton panmatalek ed hudisyal iran desisyon to. Bilang “say Ukom ed amin a dalin,” lawas ton gagawaen no anto so maptek.—Genesis 18:25; Salmo 119:75.
Aligen so Inkahustisya na Dios
Isisimbawa na Biblia ed sikatayo a “magmaliw ya umaalig ed Dios.” (Efeso 5:1) Kabaliksan na saya ya aaligen so inkahustisya to ontan met ed aro to. Anggaman ontan, lapud ag-itayo ayadyari, saray dalan tayo so aliwan singa kinaatagey na saramay dalan nen Jehova a Dios. (Isaias 55:8, 9; Ezekiel 18:25) Kanian panon tayon napaneknekan a manangaro itayo ed inkatunong tan inkahustisya? Diad pangisulong na “say balon personalidad, a satan so pinalsa unong ed linawa na Dios ed tuan inkatunong tan katooran.” (Efeso 4:24) Diad ontan aroen tayo so aaroen na Dios tan busolen so bubusolen to. Ipupulisay na “tuan inkatunong” so karawalan, imoralidad, inkarutak, tan apostasya, ta saraya so sumlang ed masanto. (Salmo 11:5; Efeso 5:3-5; 2 Timoteo 2:16, 17) Papakiwasen itayo met na maridios ya inkahustisya pian ipanengneng so masimoon ya interes ed arum.—Salmo 37:21; Roma 15:1-3.
Niarum ni, no aapresyaen tayo so mapangasin nengneng na inkahustisya na Dios, agtayo onkiling ya ukomen iray espiritual ya agagi. Panon tayoran natalosan a singa gagawaen nen Jehova? Agta ukomen tayo ra manlapud dili tayon malabin punto de bista? Kanian, amasakbay si Jesus: “Ontunda kayo’d panangukom pian agkayo naukom; ta no anton panag-ukom a panguukoman yo, naukom kayo; tan diad no anton panukat so pansusukat yo, panukatan da ed sikayo. Akin, sirin, ya onnengneng ka ed dayami na mata na agim, balet agmo imanoen so pagsen ed dilin matam? Odino panon mon ikuan ed agim, ‘Abuloyan mo ak a mangekal na dayami ed matam’; sano, nia! sakey a pagsen so wala ed matam? Mansimpisimpitan! Ekal mo nin unona so pagsen ed dilin matam, tan insan nanengneng mon malinlinew no panon mon ekalen so dayami ed mata na agim.” (Mateo 7:1-5) Say matuan panamidbir ed dili tayon ag-inkayadyari so mangamper ed sikatayo manlapud panggaway panangukom ya ipasen nen Jehova ya agmatunong.
Obligado iray aturon mamatatken ed kongregasyon a mangukom ed saray kaso na seryoson gawan-mauges. (1 Corinto 5:12, 13) Sano gagawaen itan, natatandaan da a gagala na inkahustisya na Dios so pangipanengneng na panangasi no nayadyari. No anggapo so basiyan parad satan—a singa say kaso na agmagbabawin managkasalanan—agnayarin ipanengneng so panangasi. Balet agdispelosipen na mamatatken itan a managgaway mauges manlapud kongregasyon lapud panangibales. Ilaloan da a say panagdispelosip a mismo so manggawa’d sikaton namoria toy ginawa to. (Ikompara so Ezequiel 18:23.) Diad silong na inkaulo nen Kristo, saray mamatatken so manseserbi ed intereses na inkahustisya, tan lalaktipen na saya so pagmaliw a singa “sakey ya amotan a pasen manlapud dagem.” (Isaias 32:1, 2) Nepeg da sirin ya ipanengneng so agpanangidumaduma tan inkamakatunongan.—Deuteronomio 1:16, 17.
Mantanem na Saray Bukel diad Inkatunong
Legan ya alagaren tayo so matunong a balon mundo na Dios, nepeg tayon “anapen so inkatunong” pian diad ontan et panggayagaan so madibinon pabor. (Sofonias 2:3; 2 Pedro 3:13) Sayan ideya so marakerakep a nibalikas ed sarayan salita, a naromog ed Oseas 10:12: “Mantanem na bukel parad inkasikayo diad inkatunong; manani a mitunosan ed maaron-kaabigan. Mamayubo parad inkasikayo ed mabunan dalin, sano wala ni so panaon parad pananap ed si Jehova anggad isabi to tan mangiter na saray bilin diad inkatunong ed sikayo.”
Diad inagew-agew a panagbilay tayo, walaan itayo na dakel a pankanawnawa pian ‘mantanem na saray bukel diad inkatunong,’ a singa inyilustra nen Jesus ed say parabolo na mitotoon Samaritano. Ipaseguro nen Jehova a sikatayo so “manani a mitunosan ed maaron-kaabigan.” No mantultuloy itayon manakar ed “basbas na inkahustisya,” mantultuloy itayon mangawat na instruksion ed inkatunong diad silong na uley na Panarian. (Isaias 40:14) Legan ya onlalabas so panaon, andi duaruwan sigpot tayon natalosan a si Jehova so manangaro na inkatunong tan inkahustisya.—Salmo 33:4, 5.
[Litrato ed pahina 23]
Impatnag na mitotoon Samaritano so inkahustisya nen Jehova
[Litrato ed pahina 23]
Walaan na panangabagey si Jesus parad apairap a totoo, a singa abalbal iran tanubong