‘Mantultuloy a Daegen so Kaugsan Panamegley na Kamaongan’
“Agkayo padadaeg ed kaugsan, noag ingen mantultuloy yon daegen so kaugsan panamegley na kamaongan.”—ROMA 12:21, NW.
1. Akin a makaseguro itayo a nadaeg tayo so kaugsan?
POSIBLE kasi so mapekder a pakatalindeg sumpad saramay onsusumpa ed tuan panagdayew? Sarag tayo kasin natalonaan iray impluensyan manasagyat ed sikatayon ompawil ed agmaridios a mundo? Say ebat ed sarayan tepet et on! Akin a nibaga tayon ontan? Lapu ed samay imbaga nen apostol Pablo ed sulat to ed saray taga-Roma. Oniay insulat to: “Agkayo padadaeg ed kaugsan, noag ingen mantultuloy yon daegen so kaugsan panamegley na kamaongan.” (Roma 12:21, NW) Ag-itayo nadaeg na kaugsan no manmatalek itayo ed si Jehova tan determinado tayon daegen so mundo. Niarum ni, ipapabitar na saray salitan “mantultuloy yon daegen so kaugsan” a sarag tayon talonaan so mauges no mantultuloy itayo ed espiritual a pibabakal tayo. Saraman lambengat so agmaalwar tan agmanreresisti ed kaugsan so natalonaan na sayan marelmeng a mundo tan say mauges a manuley na satan, si Satanas a Diablo.—1 Juan 5:19.
2. Akin ya aralen tayo so pigaran agawa ed bilay nen Nehemias?
2 Manga 500 taon antis na panaon nen Pablo, walay sakey a lingkor na Dios a nanayam ed Jerusalem ya amekder ed katuaan na saray salita nen Pablo nipaakar ed panagresisti ed mauges. Sayan lingkor na Dios et si Nehemias. Agto lambengat sinungdoan so isusumpa na agmaridios a totoo noagta dinaeg to met so kaugsan panamegley na kamaongan. Antoran mairap a situasyon so inkipaarapan to? Anto so akatulong ed sikato ta pian makatalona? Panon tayon naalig so ehemplo to? Pian naebatan irayan tepet, aralen tayo so pigaran agawa ed bilay nen Nehemias.a
3. Anton klase na kaliberliber so nanayaman nen Nehemias, tan anto so maabig ya agawaan to?
3 Si Nehemias so nanlingkor ed palasyo nen Arin Artaxerxes na Persia. Anggaman say inagew-agew a kalimog nen Nehemias et saray agmananisia, agto ‘akiabobon’ odino akialig ed saman a “mundo” a nambilayan to. (Roma 12:2) Sanen linmesa so pankaukolan ed Juda, insakripisyo to so komportablen panagbilay to, nambaroy ed mair-irap a rota a mamaarap ed Jerusalem, tan indaulo to so baleg a kimey a panagpaalagey ed bakor na syudad. (Roma 12:1) Anggaman si Nehemias so gobernador na Jerusalem, sikato so inagew-agew ya akikimey ed saray kapara ton Israelita “manlapu ed manbalatabat so kabuasan angga ed saray bitewen pinmelnak.” Bilang resulta, asumpal so proyekto diad loob lambengat na duay bulan! (Nehemias 4:21; 6:15) Saya so makapadinayew ya agawaan na saray Israelita lapud nipaalagey da itan anggaman nipaarap ira ed nanduruman nengneng na isusumpa. Sioparay sinmumpa ed si Nehemias, tan anto so getma ra?
4. Anto so getma na saray sinmumpa ed si Nehemias?
4 Saray manunan sinmumpa ed sikato et si Sanbalat, Tobias, tan Gesem, say maimpluensya iran lalaki a manaayam ed asingger ed Juda. Lapud sikara so kakabusol na totoo na Dios, “parad sikara et mauge-uges so inyakar [nen Nehemias] diman pian mananap na pankaabigan na saray anak na Israel .” (Nehemias 2:10, 19, NW) Determinado iray kakabusol nen Nehemias a patundaen iray plano ton manpaalagey, ya inkana da ni ingen iray mauges a paraan. Kasin inabuloyan nen Nehemias a sikatoy ‘nadaeg na mauges’?
“Sinmebeg, tan Nampasnok na Baleg”
5, 6. (a) Panon so inkiwas na saray kakabusol nen Nehemias ed samay kimey a panagpaalagey? (b) Akin ya agtinmakot si Nehemias ed saray sinmumpa ed sikato?
5 Si Nehemias so makpel ya amaseseg ed totoo to: “Ipaalagey tayo komon so bakor na Jerusalem.” Oniay ebat da: “Ipaalagey tayo.” Oniay kuan nen Nehemias: “Pinabiskeg da so saray lima ra a nipaakar ed maong a kimey,” balet saray onsusumpa et “inelekan da kami a balbalawen, tan minudmora ra kami, tan inkuan da, Anto‘ya a bengatla so gawaen yo? Onalagey kayo a sumpa ed ari?” Agtinmakot si Nehemias ed panamagyaw da tan palso iran akusasyon da. Oniay imbaga to ed saray onsusumpa: “Say Dios ed tawen, paaligwasen to kami; kanian sikami ya ariripen to onalagey kami tan paalageyen mi.” (Nehemias 2:17-20) Si Nehemias so determinadon angitultuloy ed “maong a kimey.”
6 Sakey ed saray sinmumpa, si Sanbalat, so “sinmebeg, tan nampasnok na baleg” tan sikatoy angusar na mas ansakit iran salita. Oniay inludlurey to: “Anto so gagawaen na sarayan makapuy a Judio? Pabilayen da so saray bato a manlapu ed saray lusbo na temek?” Akibiang met si Tobias ed panagbalaw, a kuan to: “No sakey a zorra so onsegep, nigeba so bato a bakor da.” (Nehemias 4:1-3) Panon so inkiwas nen Nehemias ed saya?
7. Panon so inkiwas nen Nehemias ed saray akusasyon na saray sinmumpa ed sikato?
7 Imbaliwala lambengat nen Nehemias so panagbalaw. Tinumbok to so ganggan na Dios tan agto binmawi ed sikara. (Levitico 19:18) Imbes, impalima to itan a pamaakaran ed si Jehova tan oniay impikasi to: “Denglen mo, O Dios mi; ta nababalaw kami: et ipawil mo so balaw da ed tapew na dili ya ulo ra.” (Nehemias 4:4) Si Nehemias so nanmatalek ed panamaseguro nen Jehova a: “Kien ko so ibabales tan say panangupa.” (Deuteronomio 32:35) Niarum ni, si Nehemias tan say totoo to so nantultuloy ya ‘angipaalagey ed bakor.’ Agda inabuloyan a sikaray napatunda ed kimey da. Diad tua, “amin so bakor atugnop angga ed kapaldua na katagey to: ta say baley walaan nensaman na kanonotan a mangipaalagey.” (Nehemias 4:6) Ag-apatunda na saray mamubusol ed tuan panagdayew so panagpaalagey a kimey! Panon tayon naalig si Nehemias?
8. (a) Panon tayon naalig si Nehemias sano sikatayo so palson aakusaan na saray onsusumpa? (b) Isalaysay so sakey a naeksperiensya yo odino nadngelan yo nipaakar ed makabat a panangiyaplika ed simbawan ag-ombawi.
8 Natan, saray onsusumpa ed sikatayo diad eskuelaan, trabaho, odino diad loob na pamilya tayo et nayarin mamalaw tan mangakusa ed sikatayo. Balet, say sankaabigan a gawaen tayo no nipaarap ed saray palson akusasyon et say pangiyaplika ed Makasulatan a prinsipyon: “[Wala so] panaon ya agyesel.” (Eclesiastes 3:1, 7) Kanian, singa si Nehemias, ag-itayo ombabawi diad pansalita na ansakit ed sikara. (Roma 12:17) Manpikasi itayo ed Dios, tan manmamatalek itayo ed panamaseguro to ed sikatayon: “Siak so akankien na panamales.” (Roma 12:19; 1 Pedro 2:19, 20) Diad onian paraan, agtayo aabuloyan iray onsusumpa a mangamper ed espiritual a kimey tayo natan, salanti, say panangipulong ed maong a balita na Panarian na Dios tan panggawa na saray babangatan. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Nipapatnag tayo met so matoor ya awawey ya impatnag nen Nehemias sano agtayo paamper ed isusumpa diad kada pibiang tayo ed panagpulong.
‘Pateyen Mi Kayo’
9. Anton klase na isusumpa so ginawa na saray kakabusol nen Nehemias tan panon so inkiwas nen Nehemias?
9 Sanen nadngelan na saray onsusumpa ed tuan panagdayew diad panaon nen Nehemias a “say panangapiger ed saray bakor na Jerusalem kinmurang [la],” inala da iray kampilan da pian “mibakal sumpa ed Jerusalem.” Ompatnag a singa desperado lay kipapasen na saray Judio. Walad amianen iray Samaritano, saray Amonita ed bukig, saray Arabo diad abalaten, tan saray taga-Asdod diad sagur. Apaliberan so Jerusalem, kanian singa asaruko laray managpaalagey! Anto kasi so gawaen da? “Ginawa mi so pikakasi mi ed Dios mi,” so inkuan nen Nehemias. Balet, onia so impagyaw na saray kakabusol: “Pateyen tayo ra, tan patundaen tayo so kimey.” Kinmiwas si Nehemias diad impangiganggan to ed saray managpaalagey ya idepensa ra so syudad diad panamegley na “saray kampilan da, saray gayang da, tan saray bekang da.” Tua, diad panmoria na too et ag-ontalona iyan melag a grupo na saray Judio sumpad balbaleg a puersa na saray kabusol da, balet oniay impaseseg nen Nehemias ed sikara: “Agkayo antakot ed sikara: nonoten yo so Katawan, a sikato so baleg tan makapataktakot.”—Nehemias 4:7-9, 11, 13, 14.
10. (a) Akin a biglan anguman so kipapasen ed limog na saray kakabusol nen Nehemias? (b) Antoran panagparaan so ginawa nen Nehemias?
10 Natan, biglan anguman so kipapasen lapud ag-inmataki iray kakabusol. Akin? “Say [tuan] Dios binagbag to so simbawa ra,” so inkuan nen Nehemias. Balet, amoria nen Nehemias a napepeligro niran siansia ed saray kakabusol da. Kanian, makabat ton inuman so paraan na panagkimey na saray managpaalagey. Manlapu la’d saman, ‘balang sakey so nankimey ed sakey a lima to, tan say sakey a lima to et akaegna na ayura.’ Wala met so tinuro nen Nehemias a ‘manangipaknol na tambuyog’ pian pasakbayan iray managpaalagey no walay onlulusob a kakabusol. Ingen say sankaimportantian ed amin et pinaseguroan lamet nen Nehemias iray Israelita: “Say Dios tayo mibakal a nipaakar ed sikatayo.” (Nehemias 4:15-20) Lapud apaseseg tan akaparaan ira a mangarap ed antokaman ya iyaataki, nantultuloy a nankimey iray managpaalagey. Antoran leksion so naaralan tayo ed sayan salaysay?
11. Diad saray bansan sebel so kimey nipaakar ed Panarian, anto so akatulong ed saray tuan Kristiano pian natalonaan da so kaugsan, tan panon dan tinalonaan so kaugsan panamegley na kamaongan?
11 No maminsan, saray tuan Kristiano so nipapaarap ed maramsak ya isusumpa. Diad tua, diad arum a bansa et mabisbiskeg so puersa na saray masebeg ya onsusumpa ed tuan panagdayew. Diad punto de bista na too et singa anggapo lay nagawaan na saray kapananisiaan tayo ed saratan a bansa. Anggaman kuan, matalek iray Tasi ditan a ‘say Dios so mibakal parad sikara.’ On, aminpigan naeksperiensya na saramay napapasegsegang lapud saray sisiaen da ya inebatan nen Jehova iray pikakasi ra tan ‘binagbag to so simbawa’ odino plano na saray mabiskeg a kakabusol da. Anggan diad saray bansa a sebel so kimey parad Panarian, saray Kristiano ditan so makakagaway paraan pian nitultuloy dan nipulong so maong a balita. Singa met saray managpaalagey ed Jerusalem nensaman ya anguman ed paraan na panagkimey da, saray Tasi nen Jehova natan so makabat met a mangiyaadapta ed paraan na panagpulong da sano sikara so sesebelan. Siempre, ag-ira manguusar na literal ya armas. (2 Corinto 10:4) Ag-ira tinmundan nampulong anggano sikara so napepeligron kabilen odino pairapen na saray kabusol. (1 Pedro 4:16) Imbes, saraman a makpel ya agagi so nantultuloy ya ‘anaeg ed kaugsan panamegley na kamaongan.’
“Gali la, Manduromog Itayo”
12, 13. (a) Anto so taktikan inusar na saray sinmumpa ed si Nehemias? (b) Akin ya ag-inawat nen Nehemias so imbitasyon dan miabetan ed sikato?
12 Sanen amoria na saray kakabusol nen Nehemias a sinmaew so direktan inyataki ra, angikana ira na mas masilib a paraan. Diad tua, sinali ra so taloran paraan. Anto iratan?
13 Unona, sinali ran palikdoen si Nehemias. Oniay imbaga ra ed sikato: “Gali la, manduromog itayo komon ed sakey ed saray pulok ed talugtog na Odino.” Say Odino et walad baetan na Jerusalem tan Samaria. Kanian insuheri na saray kakabusol a miabetan si Nehemias ed sikara diad satan a lugar ta pian resolbien da iray balingaan da. Nayari komon ya isipen nen Nehemias a: ‘Singa makatunongan itan. Magmaong so mantotongtong nen say manlalaban.’ Balet ta ag-akipakna si Nehemias. Oniay rason to no akin: “Ninonot da a gawaen ed siak so mauges.” Atebek to so getma ra tan agto impapalikdo ed sikara. Amipat ya oniay imbaga to ed saray onsusumpa ed sikato: ‘Agko nayarian so onlasor, akin et ontunda so kimey, leleg a satan so paulyan ko, tan onlasor ak ed sikayo?’ Aliwan epektibo iray taktika na saray kakabusol pian nalagyat si Nehemias a mikompromiso. Inyapasakey toy imano to ed panagpaalagey a kimey.—Nehemias 6:1-4.
14. Panon so inkiwas nen Nehemias ed saray mangiyaakusa ed sikato na katilaan?
14 Komadua, saray kabusol nen Nehemias so angikayat na palso iran akusasyon, ya imbaga ran sikatoy ‘mannononot na itutunganga’ ed si Arin Artaxerxes. Onia lamet so imbaga ra ed si Nehemias: “Mansisingbat itayo.” Balet aglamet inmabobon si Nehemias, lapud atebek to so getma ra. Oniay impaliwawa nen Nehemias: “Amin da labay da taktakoten da kami, ya inkuan da, Saray lima ra onkapuy komon manlapu ed kimey pian sikato so agnagawa.” Balet, diad sayan pankanawnawa et sinuppiat nen Nehemias iray akusasyon na kakabusol to, a kuan to: “Anggapo so ontan a bengabengatla a nagawa a singa kuan mo, noag ingen sikara so pinalsam ed dili a pusom.” Niarum ni, si Nehemias so kinmerew na tulong ed si Jehova, ya oniay impikasi to: “Pabiskegen mo komon so saray limak.” Sikato so nanmatalek a diad tulong nen Jehova et naamper to so mauges a plano na kakabusol tan nasumpal so pampapaalagey da.—Nehemias 6:5-9.
15. Anto so ipapagawa na sakey a palson propeta, tan akin ya ag-itan ginawa nen Nehemias?
15 Komatlo, inusar na saray kakabusol nen Nehemias so sakey a traidor, say Israelitan si Semaya, pian nasagyat toy Nehemias ya onsumlang ed Ganggan na Dios. Oniay imbaga nen Semaya ed si Nehemias: “Mandumog ita komon ed abung na Dios, ed loob na templo, tan ikapot ta so saray pinto na templo: ta onsabi ra a mamatey ed sika; on, dia ed labi onsabi ra a mamatey ed sika.” Imbaga nen Semaya a napepeligro lay bilay nen Nehemias balet ta napaliisan to itan no sikatoy onamot ed templo. Balet, si Nehemias et aliwan saserdote. Sikatoy mankasalanan no onamot ed abung na Dios. Sumlangen to kasi so ganggan na Dios ta pian nisalba to labat so bilay to? Oniay ebat nen Nehemias: “Siopa so wadman, ya anta sikato so singa siak, onloob ed templo pian ilaban to so bilay to? Agak onloob.” Akin ya ag-apatitan si Nehemias ed satan? Lapud amta to ya anggaman kapara ton Israelita si Semaya, “sikato so ag-imbaki na Dios.” Diad tua, agbalot ipaseseg na sakey a tuan propeta so isumlang ed Ganggan na Dios. Diad saya, aglamet inabuloyan nen Nehemias a sikatoy nadaeg na saray mauges ya onsusumpa ed sikato. Kanian kayarin tuloy na satan et oniay nikuan to: “Dia ed ontan say bakor asumpal ed komaduamplo tan limay agew ed bulan [ya] Elul, dia ed limamplo tan duay agew.”—Nehemias 6:10-15; Numeros 1:51; 18:7.
16. (a) Panon tayon pidenengan iray palson kakaaro, saray mangiyaakusa ed sikatayo na katilaan, tan palso iran agagi? (b) Panon yon nipatnag ya agyo labay ya ikompromiso iray sisiaen yo no wala kayo ed abung, eskuelaan, odino trabaho?
16 Singa si Nehemias, nayarin nipaarap itayo met ed saray sumusumpa a mankunkunwarin kakaaro tayo, saray mangiyaakusa na katilaan sumpad sikatayo, tan palso iran agagi. Nayarin walaray mangimbita ed sikatayo a miabetan ed sikara, a singa panangibaga. Nayarin kombinsien da itayo a no agtayo tanton maseseg ed panaglingkor ed si Jehova et nayarian tayon ibansag so pangegemtan ed saray minumundon kalat. Balet, lapud iyuuna tayo ed bilay so Panarian na Dios, agtayon balot mikokompromiso. (Mateo 6:33; Lucas 9:57-62) Saray onsusumpa so mangikakayat met na palso iran akusasyon. Diad arum a bansa et sikatayoy aakusaen bilang sesga ed gobierno, a singa samay akusasyon nensaman ed si Nehemias, ya imbaga ran sikatoy manrerebelde ed ari. Arum ya akusasyon so matalonan asuppiat diad saray korte. Balet antokaman so pansumpalan na saratan a kipapasen, matalek tayon nipikasi ed si Jehova ya imaneobra to iray pamaakaran unong ed linawa to. (Filipos 1:7) Nayari met a say isusumpa et manlapud saramay mankukunwarin lingkor nen Jehova. No panon a samay kaparan Judio nen Nehemias et angombinse ed sikaton onsumlang ed Ganggan na Dios pian nisalba to so bilay to, nayarin sikatayo so impluensyaan met na sakey a nan-apostata pian mikompromiso ed nanduruman paraan. Balet, aarawian tayo iray apostata lapud amta tayon niliktar so bilay tayo no unoren tayo iray ganggan na Dios, aliwan diad panumlang ed saratan! (1 Juan 4:1) On, diad tulong nen Jehova et nadaeg tayo so antokaman a nengneng na kaugsan.
Iyabawag so Maong a Balita Anggaman Nipaarap Itayo ed Kaugsan
17, 18. (a) Anto so panggugunaetan a gawaen nen Satanas tan saray uusaren ton totoo? (b) Anto so determinado yon gawaen natan, tan akin?
17 Oniay kuan na Salitay Dios nipaakar ed saray alanaan ya agagi nen Kristo: “Tinalo ra [si Satanas] lapu . . . ed salita na impantasi ra.” (Apocalipsis 12:11) Kanian, wala so direktan pisiglaotan na say panaeg ed si Satanas—say lapuan na kaugsan—tan say panangipulong ed mensahe na Panarian. Agpankelawan sirin no akin a tuloytuloy ya aatakien nen Satanas iray alanaan a nakdaan tan say “baleg ya ulop” diad panamegley na isusumpa!—Apocalipsis 7:9; 12:17.
18 Unong ed naaralan tayo la, sikatayo so nayarin sumpaen diad panamegley na saray salita odino saray panamagyaw a kabilen da itayo odino arum niran masilib a paraan. Balet, antokaman ed saratan so nausar et siansian saksakey so getma nen Satanas, salanti, pian patundaen so panagpulong a kimey. Balet, si Satanas so agbalot ontalona lapud aaligen na totoo na Dios si Nehemias, a determinadon ‘manaeg ed kaugsan panamegley na kamaongan.’ Gagawaen da itan diad pantutultuloy dan mangipupulong ed maong a balita anggad sano ibaga la nen Jehova ya asumpal lay kimey!—Marcos 13:10; Roma 8:31; Filipos 1:27, 28.
[Paimano ed leksab]
a Parad impormasyon nipaakar ed saratan ya agawa, basaen so Nehemias 1:1-4; 2:1-6, 9-20; 4:1-23; 6:1-15.
Kasin Nanonotan Yo?
• Anton isusumpa so inkipaarapan na saray lingkor na Dios nensaman, tan anto met so kipapaarapan na saray Kristiano natan?
• Anto so manunan gagala na saray kakabusol nen Nehemias, tan anto so gagala na saray kakabusol na Dios natan?
• Panon tayon mantultuloy a nadaeg natan so kaugsan panamegley na kamaongan?
[Kahon/Litrato ed pahina 29]
Saray Leksion a Naaralan ed Libro nen Nehemias
Saray Lingkor na Dios so nipapaarap ed
• panagbalaw
• panamagyaw
• panamalikdo
Say panamalikdo so ikakana na
• saray palson kakaaro
• saray mangiyaakusa na katilaan sumpad sikatayo
• saray palson agagi
Tatalonaan na saray lingkor na Dios so kaugsan diad panamegley na
• pangitutultuloy da ed kimey ya impabtang na Dios ed sikara
[Litrato ed pahina 27]
Impaalagey lamet nen Nehemias tan saray kakimeyan to so bakor na Jerusalem anggaman sikaray masebeg a susumpaen
[Litrato ed pahina 31]
Makpel ya ipupulong na saray tuan Kristiano so maong a balita