Kapitulo 40

Panmekmek ed Ulo na Uleg

Pasingawey 14 Apocalipsis—20:1-10

Tema: Say kipukok nen Satanas ed kaaralman, say Milenyon Uley, kaunoran a subok ed katooan, tan kaderal nen Satanas

Panaon na kasumpalan: Manlapud kasampotan na baleg a kairapan anggad kaderal nen Satanas

1. Panon so pakasusumpal na unonan propesiya ed Biblia?

KASIN nanonotan yo imay unonan propesiya ed Biblia? Saman so imbalikas nen Jehova a Dios sanen inkuanto ed Uleg: “Mangiyan ak na gulaan ed sika tan say bii, tan gulaan ed saray ilalak [bini] mo tan ilalak [bini] to; sikato sugaten to so ulom, et sika sugaten mo so mukor to.” (Genesis 3:15) Say kasumpalan na satan a propesiya so mamapantok la natan! Nausisa tayo la so awaran na pibabakal nen Satanas sumpad singa-biin mangatatawen ya organisasyon nen Jehova. (Apocalipsis 12:1, 9) Say mangaraldalin a bini na Uleg, a kaiba so relihyon, politika, tan baleg iran negosyo na satan, so angibunton na maruksan panamasegsegang ed bini na bii, ed si Jesu-Kristo tan ed 144,000 ya alanaan iran papatumbok to dia ed dalin. (Juan 8:37, 44; Galacia 3:16, 29) Sakey a makapairap ya ipapatey so intarok nen Satanas ed si Jesus. Balet apaneknekan a singa labat iya sugat ed mukor, lapud pinaoli na Dios so matoor ya Anak to diad komatlon agew.—Gawa 10:38-40.

2. Panon a nasugat so Uleg, tan anto so nagawa ed mangaraldalin a bini na Uleg?

² Komusta balet so nipaakar ed Uleg tan say bini to? Nen manga 56 C.E. nansulat si apostol Pablo na andukey a sulat parad saray Kristiano ed Roma. Diad sampot na satan, sikaray pinaseseg to diad impangikuan: “Tan say Dios na kareenan magano [to lan] imedmer [“mekmeken,” NW] si Satanas ed leksab na saray sali yo.” (Roma 16:20) Aliwa labat iyan atapew a panugat. Si Satanas so namekmek! Inusar dia nen Pablo so Griegon salitan, syn·triʹbo, a say kabaliksan na satan et danelen, gatin-gatinan, sigpot a deralen panamegley na panmekmek. No nipaakar ed totoon bini na Uleg, saya so nigeter lan nasalot ed agew na Katawan, a mamantok ed baleg a kairapan sano sigpot lan namekmek so Babilonia a Baleg tan saray mapolitikan sistema na mundo, pati say pinansyal tan militar iran alipores to. (Apocalipsis, kapitulo 18 tan 19) Sirin itatarok nen Jehova ed kapantokan so gulaan ed baetan na duaran bini. Say Bini na biin pinagka-asawa na Dios et taloen to so mangaraldalin a bini na Uleg, tan satan a bini so naandi la!

Nibantak ed Kaaralman si Satanas

3. Anto so ibabaga ed sikatayo nen Juan a nagawa ed si Satanas?

³ Anto, sirin, so manatalaran parad si Satanas a mismo tan ed saray demonyo to? Oniay ibabaga ed sikatayo nen Juan: “Tan akanengneng ak na sakey ya anghel ya inmepas a nanlapu ed tawen, a wala ed sikato so tombok na kaaralman, tan sakey a gulonggulong dia ed lima to. Tan inerel to so dragon, saman so uleg a daan, a sikato so Diablo tan Satanas, tan sikato so binalor to ed sanlibon taon. Tan sikato so imbantak to ed kaaralman, tan sikato so impukok to, tan tinatakan to ed tapew to, pian agto la tilaan so saray nasyones, angga ed kasumpal na sanlibon taon: kayari na saraya kaukolan a sikato nabulos ed daiset a panaon.”—Apocalipsis 20:1-3.

4. Siopa so anghel a walaan na tombok na kaaralman, tan panoy pikabat tayo?

⁴ Siopa kasi iyan anghel? Seguradon sikatoy walaan na abalbaleg a pakapanyari lapud ayarian ton pagiten so manunan kabusol nen Jehova. Sikatoy walaan na “tombok na kaaralman, tan sakey a gulonggulong.” Agta ipapanonot na saya ed sikatayo so sakey ya akadkaunan pasingawey? On a tua, samay ari a manguuley ed saray duroduron et atawag ya “anghel na kaaralman”! (Apocalipsis 9:11) Kanian dia et naimano tayo lamet ya onkikiwas so Manunan Manangiyalangon nen Jehova, say niglorian Jesu-Kristo. Seguradon sayan arkanghel, ya angibasileng ed si Satanas manlapud tawen, ya angukom ed Babilonia a Baleg, tan angigalpong ed “saray arari ed dalin tan saray ejercitos da” diad Armagedon et agto ipudir ed sakey ya abebbeban anghel so panggawa ed sayan ultimon kundang a pangibasileng ed si Satanas ed kaaralman!—Apocalipsis 12:7-9; 18:1, 2; 19:11-21.

5. Panon so ikiwas na anghel na kaaralman ed si Satanas a Diablo, tan akin?

⁵ Sanen say baleg ya ambalangan dragon so nibasileng a manlapud tawen, sikato so atukoy bilang say “daan ya uleg, a manngaran na Diablo tan . . . Satanas, a sikato so mantila ed lapag na sankamundoan.” (Apocalipsis 12:3, 9) Natan, diad punton sikatoy naerel tan ibantak la ed kaaralman, sikato so sigpot ya adeskribe lamet bilang say “dragon, . . . uleg a daan, a sikato so Diablo tan Satanas.” Sayan bantog ed kaugsan a managbuag, manamalikdo, managpauges, tan sumusumpa so ginulonggulongan tan nibasileng ed “kaaralman,” ya akapotan tan malmalet ya aselyadoan, “pian agto la tilaan so saray nasyones.” Sayan impangipukok ed si Satanas ed kaaralman et ombayag na sanlibon taon, a kaleganan na satan et agto naimpluensyaan so katooan a singa met ed sakey a priso a nipangaw ed aralem a bartolina. Sigpot ya ekalen na anghel na kaaralman so antokaman ya impluensya nen Satanas ed matunong a Panarian. Agaylan inawa itan ed katooan!

6. (a) Anto so mamaneknek a saray demonyo so nibantak met ed kaaralman? (b) Anto so nayari la’d satan ya onggapo, tan akin?

⁶ Anto so nagawa ed saray demonyo? Sikara met so ‘nitadia la ed panangukom.’ (2 Pedro 2:4) Si Satanas so atawag a “Beelzebub, a prinsipe na saray demonyo.” (Lucas 11:15, 18; Mateo 10:25) Nisesengeg ed andukey a panaon ya impinonong da ed si Satanas, agta nepeg labat a parehon panangukom so nipaakseb ed sikara? Say kaaralman so abayag lan tatakotan na saraman a demonyo; diad aminsan ya inkagawa sanen inarap ira nen Jesus, “kinerew da ed sikato ya agto ra komon iganggan ed kaaralman.” (Lucas 8:31) Balet sano nipukok si Satanas ed kaaralman, saray anghel to so seguradon nibasileng met ed kaaralman a kaiba to. (Ikompara so Isaias 24:21, 22.) Sano nipukok la’d kaaralman si Satanas tan saray demonyo to, nayari lan onggapo so Sanlibon Taon ya Uley nen Jesu-Kristo.

7. (a) Anto so magmaliw a kipapasen nen Satanas tan saray demonyo to legan a wala ira’d kaaralman, tan panoy pakaamta tayo ed satan? (b) Kasin pareho so Hades tan say kaaralman? (Nengnengen so paimano’d-leksab.)

⁷ Kasin magmaliw ya aktibo si Satanas tan saray demonyo to legan iran akapukok ed kaaralman? Bueno, nonoten pa imay ambalangan atap ya ayep, a walaan na pitoran-ulo a “nagmaliw a sikato, balet ta naandi la, ingen ta asingger lan ompaway manlapud kaaralman.” (Apocalipsis 17:8, NW) Legan a walad kaaralman, satan so “naandi.” Satan so ag-ongagana, ag-onkikiwas, inatey ed antokaman a getma tan gagala. Ontan met, oniay inkuan nen apostol Pablo nipaakar ed si Jesus: “Siopa so onlasor ed lipnok [kaaralman]? Salanti, pangala lamet ed Kristo ed saray patey.” (Roma 10:7) Legan a walad kaaralman, si Jesus so inatey.a Makatunongan sirin ya ipasen a magmaliw met a singa inatey so kipapasen nen Satanas tan saray demonyo to legan na satan a sanlibon taon na kipukok da ed kaaralman. Agaylan abig a balita parad saray maaro ed inkatunong!

Uko-ukom ed Sanlibon Taon

8, 9. Anto natan so ibabaga ed sikatayo nen Juan nipaakar ed saramay akayurong ed saray trono, tan siopa iraya?

⁸ Kayari na sanlibon taon, si Satanas so nibulos manlapud kaaralman diad maganon panaon. Akin? Sakbay ya iter nen Juan so ebat, impaimano to lamet ed sikatayo so gapo na satan a peryodo na panaon. Nabasa tayo: “Tan akanengneng ak na saray trono, tan wala so totoo ya imyurong ed sikara, tan niiter ed sikara so pakauley a mangukom.” (Apocalipsis 20:4a) Siopa irayan akayurong ed saray trono tan manuuley ed katawenan a kaiba na niglorian Jesus?

⁹ Saraya iramay “sasantos” a deneskribe nen Daniel a manuuley ed Panarian a kaiba imay Sakey a “singa anak na too.” (Daniel 7:13, 14, 18) Sikara lanlamang imay 24 a mamasiken ya akayurong ed mangatatawen iran trono diad mismon kawalaan nen Jehova. (Apocalipsis 4:4) Kaiba ed sikara iramay 12 ya apostol, ya angisipanan nen Jesus: “Dia ed balo a panamalsa, sano say Anak na too onyurong naani ed trono na gloria to, sikayo onyurong kayo met naani ed labinduan trono, a mangukom ed saray labinduan kailalakan na Israel.” (Mateo 19:28) Kaiba met ed sikara si Pablo, pati saramay Kristiano ed Corinto a nansiansian matoor. (1 Corinto 4:8; 6:2, 3) Kaiba ra met iramay membro na kongregasyon ed Laodicea ya analo.—Apocalipsis 3:21.

10. (a) Panon natan a dedeskribien nen Juan so 144,000 iran arari? (b) Base ed samay akadkaunan imbaga nen Juan ed sikatayo, sioparay kaiba ed saramay 144,000 ya arari?

¹⁰ Saray trono—144,000 iraya—so niparaan parad sarayan alanaan a mananalo ya “asaliw ira dia ed saray totoo, a pinagka-unonan bungabunga ed Dios tan Kordero.” (Apocalipsis 14:1, 4) Intuloy ni nen Juan: “Tan anengneng ko so kakamarerwa na saray apotolan [“pinatey ed wasay,” NW] lapu ed panagtasi ed si Jesus, tan lapu ed salita na Dios, tan agda inggalang so ayep, tan say talintao to, tan agda inawat so tanda ed saray kamolingan da anggan ed saray kalimaan da.” (Apocalipsis 20:4b) Sirin, kaiba ed sarayan arari iramay martir ya alanaan a Kristiano a diad akadkauna, diad samay impangilukas ed komaliman selyo, et nantepet ed si Jehova no panon kabayag ni so panalagar to pian ibales so dala ra. Diad saman a bekta, sikaray naikdan na amputin kawes tan binagaan a manalagar labat lay daiset. Balet natan et sikara lay imbawian diad panamegley na impaneral na say Ari na saray arari tan Katawan na saray kakatawan ed Babilonia a Baleg, ed saray nasyon, tan diad impangibasileng ed si Satanas ed kaaralman.—Apocalipsis 6:9-11; 17:16; 19:15, 16.

11. (a) Panon tayon talosan so balikas a “pinatey ed wasay”? (b) Akin a nibaga a masakripisyo so ipapatey na amin na saramay 144,000?

¹¹ Kasin amin na sarayan 144,000 a maarin uko-ukom et literal a “pinatey ed wasay”? Nayarin pigara labat ed sikara so literal ya akasagmak na ontan. Balet, andi-duaruwa a sayan balikas so inggagalan mangisakop ed amin na saramay alanaan a Kristiano a nansungdo ed inkamartir diad nanduruman paraan.b (Mateo 10:22, 28) Seguradon kaliktan nen Satanas ya ompatey iran amin ed wasay, balet, diad tua, aliwan amin ya alanaan ya agagi nen Jesus et inatey bilang martir. Dakel ed sikara so inatey ed sakit tan inkatatken. Anggaman kuan, sikaray kaiba met ed grupon anengneng natan nen Juan. Diad sakey a pantalos, say impatey dan amin et masakripisyo. (Roma 6:3-5) Niarum ni, anggapo ed sikara so nagmaliw a kabiangan na mundo. Sirin, amin da so binusol na mundo, tan nagmaliw a singa inatey ed panmoria na satan. (Juan 15:19; 1 Corinto 4:13) Anggapo ed sikara so nandayew ed atap ya ayep odino ed say talintao to, tan sanen inatey ira, anggapo ed sikara so walaan na tanda na ayep. Amin da so inatey bilang mananalo.—1 Juan 5:4; Apocalipsis 2:7; 3:12; 12:11.

12. Anto so irereport nen Juan nipaakar ed 144,000 ya arari, tan kapigan nagawa so kioli ra?

¹² Natan et binmilay lamet irayan mananalo! Inreport nen Juan: “Tan binmilay ira tan akipan-ari ra ed Kristo ed sanlibon taon.” (Apocalipsis 20:4c) Kasin kabaliksan na saya a sarayan uko-ukom et ag-apaoli ya anggad kayari na kaderal na saray nasyon tan inkipukok nen Satanas tan saray demonyo to ed kaaralman? Andi. Maslak ed sikara so peteg a mabilay la, lapud sikaray de-kabayoan a kaiba nen Jesus sumpad amin a nasyon diad Armagedon. (Apocalipsis 2:26, 27; 19:14) On, impabitar nen Pablo a say kioli ra so onggapon tampol kayari na inggapo na kiwawala nen Jesus nen 1914 tan walaray napaolin unona antis na saray arum. (1 Corinto 15:51-54; 1 Tesalonica 4:15-17) Kanian, say kioli ra so nagawa ed loob na sakey a peryodo na panaon lapud ta indibidual dan awaten so langkap ya ag-ompatey a bilay diad katawenan.—2 Tesalonica 1:7; 2 Pedro 3:11-14.

13. (a) Panon so nepeg a panmoria tayo ed sanlibon taon a panuley na 144,000, tan akin? (b) Panon a minoria nen Papias na Hierapolis so sanlibon taon? (Nengnengen so paimano’d-leksab.)

¹³ Say panuley tan pangukom da et diad loob na sanlibon taon. Kasin literal iyan sanlibon taon, odino kasin moriaen tayo itan ed simbolikon paraan bilang ag-espisipiko, andukey a peryodo na panaon? Saray “libolibo” et kabaliksan toy baleg, andiay-geter a bilang, a singa samay walad 1 Samuel 21:11. Balet dia, say ‘sanlibo’ so literal, lapud amitlo itan a pinmatnag ed Apocalipsis 20:5-7 bilang “sanlibon taon.” Tinawag nen Pablo iyan panaon na panangukom a “sakey ya agew” sanen inkuan to: “Bangta tinandaan to [na Dios] so sakey ya agew a sikato so pangukom to naani ed mundo unong ed katunongan.” (Gawa 17:31) Lapud ibabaga ed sikatayo nen Pedro a say sakey ya agew ed si Jehova et singa sanlibon taon, matukotukoy a sayan Agew na Panangukom et sakey a literal a sanlibon taon.c—2 Pedro 3:8.

Saray Arum ya Inatey

14. (a) Anton balikas so insalet nen Juan nipaakar ed “arum ya inatey”? (b) Panon a saray imbalikas nen apostol Pablo so mangisisindag na liwawa ed terminon “binmilay”?

¹⁴ Balet, siopa so ukomen na sarayan arari no, unong ya isasalet nen apostol Juan dia et “saray arum ya inatey ag-ira pinmawil a binmilay angga ed kasumpal na sanlibon taon”? (Apocalipsis 20:5a) Lamet, say balikas a “pinmawil a binmilay” so nepeg a talosan unong ed konteksto. Sayan balikas so nayarin walaan na nanduruman kabaliksan ed nanduruma iran sirkumstansya. Alimbawa, inkuan nen Pablo nipaakar ed saray kaiba ton alanaan a Kristiano: “Sikayo so binilay [na Dios], sanen inatey kayo ed saray impakalukso yo tan saray kasalanan.” (Efeso 2:1) On, saray alanaan na espiritu a Kristianos so “binilay” la, anggan sanen inmunan siglo ni, diad impangiyabawag ed sikaran matunong base ed pananisia ra ed bagat nen Jesus.—Roma 3:23, 24.

15. (a) Anton talindeg ed Dios so nanggayagaan na saray sakbay-Kristianon tasi nen Jehova? (b) Panon a say arum a karnero so ‘ombilay,’ tan kapigan da tawiren so dalin ed sigpot a pantalos?

¹⁵ Mipadpara, saray sakbay-Kristianon tasi nen Jehova so niyabawag a matunong bilang kakaaro na Dios; tan si Abraham, Isaac, tan si Jacob, so atukoy bilang “mabilay” anggaman sikaray literal ya inaatey la. (Mateo 22:31, 32; Santiago 2:21, 23) Anggaman ontan, sikara tan say amin nin arum ya apaoli, tan ontan met ed matoor a baleg ya ulop na arum a karnero ya akaliktar ed Armagedon, tan siopaman a nianak na saraya ed balon mundo, so nepeg nin bilayen ed inkayadyari bilang too. Saya so sumpalen nen Kristo tan saray kaiba ton arari tan saserdote legan na sanlibon-taon ya Agew na Panangukom, diad basiyan na dondon bagat nen Jesus. Diad sampot na satan ya Agew, “say arum ya inatey” so ‘ombilay’ diad pantalos a sikaray magmaliw ya ayadyarin totoo. Unong a nanengneng tayo, nepeg da ni makapasa ed unor a subok, balet arapen da itan a subok bilang ayadyari lan totoo. Sano akapasa ira ed satan a subok, sikara so ideklara na Dios a manepeg ed bilay ya ando lan ando, sigpot lan matunong. Naeksperiensya da la so nagnap a kasumpalan na sipan a: “Say matunong tawiren to so dalin tan manayam diman lawas.” (Salmo 37:29) Agaylan makapaliket ya arapen so manaalagar parad matulok a katooan!

Say Unonan Kioli

16. Panon ya indeskribe nen Juan so kiolin naeksperiensya na saramay manuley bilang arari a kaiba nen Kristo, tan akin?

¹⁶ Diad impawil ed saramay ‘binmilay ya akipan-ari ed si Kristo,’ insulat nen Juan: “Saya sikato so una a kioli ed bilay.” (Apocalipsis 20:5b) Panon ya unona itan? Satan so “una a kioli” no nipaakar ed panaon, ta saray makaeksperiensya ed satan et sikara iramay “pinagka-unonan bungabunga ed Dios tan Kordero.” (Apocalipsis 14:4) Satan met so unona no nipaakar ed kaimportantian, ta saramay mibiang ed satan so magmaliw a kaiban manuley nen Jesus ed mangatatawen a Panarian tan mangukom ed amin a katooan. Kaunoran, satan so unaan no nipaakar ed kalidad. Nilikud ed si Jesu-Kristo a mismo, saramay apaoli ed unonan kioli so mogmo iran pinalsa ya atukoy ed Biblia a makaawat na imortalidad.—1 Corinto 15:53; 1 Timoteo 6:16.

17. (a) Panon a deneskribe nen Juan so abenditon ilalo parad alanaan iran Kristiano? (b) Anto so “komadua ya ipapatey,” tan akin ya “anggapo so pakayari” na satan ed 144,000 a mananalo?

¹⁷ Agaylan abenditon ilalo parad sarayan alanaan! Unong ya iyaabawag nen Juan: “Mapalar tan santo so walay pibiang to ed unona a kioli ed bilay: say komadua ya ipapatey anggapo so pakayari to ed saraya.” (Apocalipsis 20:6a) Unong ya insipan nen Jesus ed saray Kristiano ed Smyrna, sarayan mananalo a kaiba ed “una a kioli” so agla naapektaan na “komadua ya ipapatey” a mankabaliksay kaandi, kaderal ya andian na ilalon kioli. (Apocalipsis 2:11; 20:14) “Anggapo so pakayari” na komaduan ipapatey ed saratan a mananalo, lapud akasulong lara’d satan na inka-agnaderal tan imortalidad.—1 Corinto 15:13.

18. Anto so ibabaga natan nen Juan nipaakar ed saray balon manuley na mundo, tan anto so sumpalen da?

¹⁸ Agaylan pidumaan ed saray arari na dalin legan na uley nen Satanas! Diad sankarukeyan et makapanuley labat ira na 50 odino 60 a taon, tan say maslak ed sikara et diad loob labat na pigaran taon. Dakel ed sikara so amairap ed katooan. Nilikud ed saya, panon a permanentin nagunggonaan iray nasyon no lawas nasasalatan iray manuley da a walaan na lawas nauuman iran totontonen? Diad pidumaan, oniay ibabaga nen Juan nipaakar ed saray balon manuley ed dalin: “Noag ingen sikara so nagawa a saserdote na Dios tan si Kristo, et miari ra ed sikato ed sanlibon taon.” (Apocalipsis 20:6b) Sikaray kaiba nen Jesus a mamorma na saksakey a gobierno ed loob na sanlibon taon. Say serbisyo ra bilang saserdote, a pangikana ed gunggona na ayadyarin bagat nen Jesus bilang too, so mangitonton ed matulok a katooan ed espiritual, moral, tan pisikal ya inkayadyari. Say serbisyo ra bilang arari so mansumpal ed kiletneg na sakey a sankagloboan a sosyedad na katooan a mangisindag na inkatunong tan inkasanto nen Jehova. Bilang uko-ukom ed sanlibon taon, sikara, a kaiba si Jesus, so maaron mangiwanwan ed matulok a katooan ed kalat ya andi-anggaan a bilay.—Juan 3:16.

Say Kaunoran a Subok

19. Anto la ed satan so kipapasen na dalin tan katooan ed pansamposampot na Sanlibon Taon ya Uley, tan anto la natan so gawaen nen Jesus?

¹⁹ Diad pansamposampot na Sanlibon Taon ya Uley, say interon dalin so kapadpara la na samay orihinal ya Eden. Magmaliw lan petepeteg a paraiso. Agla kaukolan na ayadyarin katooan so sakey a saserdoten mamegley parad sikara dia ed arap na Dios, lapud nakal la’d satan so amin ya epekto na Adamikon kasalanan, tan say unor a kabusol, say patey, so naandi la. Arapat la ed satan na Panarian nen Kristo so gagala na Dios a mamalsa na sakey a mundo a walaan na saksakey a gobierno. Diad sayan punto, “iter” la nen Jesus “so panarian ed Dios tan Ama [to].”—1 Corinto 15:22-26; Roma 15:12.

20. Anto so ibabaga nen Juan ed sikatayo a nagawa sano panaon la na unor a subok?

²⁰ Panaon la natan parad unor a subok. Bilang pidumaan ed inmunan totoo ed Eden, kasin mapekder ya ontalindeg ed katooran itan a nagmaliw lan ayadyari a mundo na katooan? Ibabaga nen Juan ed sikatayo no antoy nagawa: “Tan dia ed kasumpal na sanlibo a taon, si Satanas nabulos ed inkipangaw to. Tan ompaway pian siliban to so nasyones a wala ed apatiran suyok na dalin, diad Gog tan Magog, pian sikara so tiponen to nipaakar ed bakal: say bilang na saraya sikato so singa buer ed dayat. Tan sinmegep ira ed kaawangan na dalin, et niliktob da so kampamento na saray sasantos, tan say syudad ya inararo.”—Apocalipsis 20:7-9a.

21. Diad kaunoran a gunaet nen Satanas, antoy gawaen to, tan akin ya agtayo nepeg a nikelawan a wala niray ontumbok ed si Satanas kayari na Sanlibon Taon ya Uley?

²¹ Anto so pansumpalan na kaunoran a gunaet nen Satanas? Palikdoen to so “nasyones a wala ed apatiran suyok na dalin, diad Gog tan Magog,” pian ipaarap ira ed “bakal.” Siopa met ni kasi so nayarin ondapag ed si Satanas kayari na sanlibon taon na magayaga, makapaseseg a teokratikon uley? Bueno, aglilingwanan ya apalikdo nen Satanas so ayadyarin Adan tan Eva legan dan panggagayagaan so bilay ed Paraison Eden. Tan asarag to met ya apalikdo iray mangatatawen ya anghel ya akatasi la ed mauges iran nansumpalan na orihinal a rebelyon. (2 Pedro 2:4; Judas 6) Kanian agtayo nepeg a nikelawan sano walaray ayadyarin totoo a nalagyat nin ontumbok ed si Satanas anggan kayari la na makapaliket a sanlibon taon ya uley na Panarian na Dios.

22. (a) Anto so isusuheri na balikas a “nasyones a wala ed apatiran suyok na dalin”? (b) Akin ya atawag iray rebelde a “Gog tan Magog”?

²² Tutukoyen na Biblia irayan rebelde a “nasyones a wala ed apatiran suyok na dalin.” Agkabaliksan na saya a say katooan so naapag-apag lamet ed nambibiigan a nasyonal iran muyongan. Ipapanengneng labat na saya ya ibiig da so inkasikara manlapud saray matunong tan matoor nen Jehova tan mangipatnag met ira na mauges ya espiritu ya ipapatnag na saray nasyon natan. Sikaray ‘mannonot na mauges a kanonotan,’ a singa ginawa na Gog na Magog ed propesiya nen Ezequiel, tekep na getma a deralen so teokratikon gobierno ed dalin. (Ezequiel 38:3, 10-12) Kanian, atawag ira a “Gog tan Magog.”

23. Anto so isusuheri na say bilang na saray rebelde a “singa buer ed dayat”?

²³ Say bilang na saramay miulop ed si Satanas ed panagrebelde to et “singa buer ed dayat.” Kaunongan karakel itan? Anggapo so nipasakbay a bilang na satan. (Ikompara so Josue 11:4; Uko-ukom 7:12.) Say pinal a dagup a bilang na saray rebelde so mandependi ed no panon so ikiwas na balang indibidual ed saray mapalikdon patit nen Satanas. Balet, seguradon baleg so bilang da, lapud say abaloan da et sarag dan talonaan so “kampamento na saray sasantos, tan say syudad ya inararo.”

24. (a) Anto imay “syudad ya inararo,” tan panon itan a naliktob? (b) Anto so irerepresenta na “kampamento na saray sasantos”?

²⁴ Maseguron sayan “syudad ya inararo” et sikato ya imay syudad a sinalambit na niglorian si Jesu-Kristo ed saray patumbok to diad Apocalipsis 3:12 a tinawag to a “syudad na Dios ko, say balo a Jerusalem ya onlasor a manlapu ed tawen dia ed Dios ko.” Lapud sakey iyan mangatatawen ya organisasyon, panon iyan ‘naliktob’ na saraman a mangaraldalin iran puersa? Diad paraan a liktoben da so “kampamento na saray sasantos.” Say kampamento odino kampo et walad paway na sakey a syudad; sirin, say “kampamento na saray sasantos” so maseguron mangirerepresenta ed saramay wala ed dalin dia ed paway na katawenan a kawalaan na Balon Jerusalem a matoor a manusuporta ed uksoyan na gobierno nen Jehova. Sano atakien na saray rebelde a walad kontrol nen Satanas iratan a matoor, ipasen itan nen Katawan a Jesus a panangataki ed sikato. (Mateo 25:40, 45) Salien na saraman a “nasyones” a deralen so amin ya agawaan na mangatatawen a Balon Jerusalem diad impanggawa ed sayan dalin a paraiso. Kanian diad iyataki ra ed “kampamento na saray sasantos,” aatakien da met so “syudad ya inararo.”

Say Dayat na Apoy tan Asupre

25. Panon a dedeskribien nen Juan so pansumpalan na iyataki na saray rebelde ed “kampamento na saray sasantos,” tan anto so kabaliksan na saya parad si Satanas?

²⁵ Ontalona kasi iyan unor a gunaet nen Satanas? Seguradon andi—no panon ya agmet ontalona so iyataki na Gog na Magog ed espiritual ya Israel ed panaon tayo! (Ezequiel 38:18-23) Malinlinew a dedeskribien nen Juan so pansumpalan: “Et nanlapu ed Dios inmakseb so apoy ed tawen, tan sikara so inopo’to. Tan say tukso [Diablo] a manisilib ed sikara nibantak ed dayat na apoy tan asupre, a sikato so kawalaan na ayep tan aliwan tua a propeta.” (Apocalipsis 20:9b-10a) Imbes a nipukok lambengat ed kaaralman, diad sayan pankanawnawa, si Satanas, say orihinal ya uleg, so peteg lan namekmek ed kaandi, napulbos, a sigpot a naderal a singa pinoolan.

26. Akin a say “dayat na apoy tan asupre” so agnayarin sakey a literal a pasen na panamairapan?

²⁶ Nipaimano la a say “dayat na apoy tan asupre” et agnayarin sakey a literal a pasen na panamairapan. (Apocalipsis 19:20) No si Satanas so managmak na andi-anggaan a makapaot-ot a panamairap ditan, sirin et sikatoy kaukolan a pansiansiaen nen Jehova a mabilay. Ingen, say bilay et sakey a regalo, aliwan dusa. Patey so dusa ed kasalanan, tan unong ed Biblia, agmakalikna na ot-ot iray inaatey. (Roma 6:23; Eclesiastes 9:5, 10) Niarum ni, nabasa tayo diad saginonor a say patey a mismo, pati say Hades, so naandi, a nibantak ed saya lanlamang a dayat na apoy tan asupre. Seguradon agmakalikna na ot-ot so patey tan Hades!—Apocalipsis 20:14.

27. Panon a say agawa ed Sodoma tan Gomorra so ontulong ed sikatayon natalosan so terminon dayat na apoy tan asupre?

²⁷ Paletan na sayan amin so panmoria a say dayat na apoy tan asupre et simboliko. Niarum ni, say impanaglawi ed apoy tan asupre so mangipapanonot ed nansumpalan na Sodoma tan Gomorra nensaman, a dineral na Dios lapud graben karelmengan da. Sanen asabi so panaon da, ‘inuran nen Jehova so Sodoma tan Gomorra na asupre tan apoy a nanlapud si Jehova, diman ed tawen.’ (Genesis 19:24) Say agawa ed sarayan duaran syudad so atawag a “dusa na andi-anggaan ya apoy.” (Judas 7) Ingen, ag-asagmak na saraman a duaran syudad so andi-anggaan a panamairap. Imbes, sikaray apaandi, permanentin aderal, a kaiba iray marelmeng a manaayam ditan. Anggapo la iratan a syudad natan, tan anggapoy seguradon makapangibaga no iner so pasen na saratan nensaman.

28. Anto so dayat na apoy tan asupre, tan panon a miduma itan ed patey, Hades, tan say kaaralman?

²⁸ Mitunosan ed saya, isasalaysay a mismo na Biblia so kabaliksan na dayat na apoy tan asupre: “Saya sikato so ipapatey a komadua, a salanti dayat ya apoy.” (Apocalipsis 20:14) Malinlinew a mipara iya ed Gehenna a tinukoy nen Jesus bilang pasen a permanentin pakaderalan na saray marelmeng, aliwan andi-anggaan a pakapairapan. (Mateo 10:28) Sakey itan a sigpot a kadederal, ya andian na ilalon kioli. Kanian, bangta walaray tombok parad patey, Hades, tan kaaralman, anggapoy abitlan tombok a pangilukas ed dayat na apoy tan asupre. (Apocalipsis 1:18; 20:1) Agbalot ibulos na satan iray kautibo to.—Ikompara so Marcos 9:43-47.

Napairap ed Agew tan Labi ed Ando lan Ando

29, 30. Anto so ibabaga nen Juan nipaakar ed Diablo ontan met ed atap ya ayep tan say aliwan tua a propeta, tan panon so nepeg a pantalos ed saya?

²⁹ Diad panutukoy ed Diablo ontan met ed atap ya ayep tan say aliwan tua a propeta, ibabaga natan nen Juan ed sikatayo: “Tan sikara so napairap ed agew tan labi ed ando lan ando.” (Apocalipsis 20:10b) Anto so kabaliksan na saya? Unong ya asalambit la, agmakatunongan ya ikuan a saray simbolo, a singa say atap ya ayep tan say aliwan tua a propeta, pati say patey tan Hades, so literal a manirap. Kanian, anggapoy rason tayo pian manisian napairap si Satanas ed ando lan ando. Sikatoy sigpot a naderal.

³⁰ Say Griegon salita a ba·sa·niʹzo ya inusar dia parad “panamairap” et manunan mankabaliksan na “surien (iray metal) panamegley na andeket a bato na alahera.” Say komaduan kabaliksan et “pantepet panamegley na pamairap.” (The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament) Diad sayan konteksto, say impangusar ed sayan Griegon salita so mangipapabitar a say nagawa ed si Satanas so andi-anggaan ya onkana bilang pinagka-andeket a bato odino pananukatan na isyu nipaakar ed inkamakanepegan tan inkamakatunongan na uley nen Jehova. Satan ya isyu nipaakar ed soberanon pananguley so maminpinsan tan magnayon la’d satan a naresolbe. Aglan balot kaukolan a suboken ni so inkasoberano nen Jehova ed andukey a panat na panaon pian paneknekan a makapuy itan.—Ikompara so Salmo 92:1, 15.

31. Panon a say duaran Griegon salita a misiglaotan ed samay mankabaliksan na “panamairap” so ontulong ed sikatayon talosan so dusa a sagmaken nen Satanas a Diablo?

³¹ Niarum ni, say misiglaotan a salitan ba·sa·ni·stesʹ, “managpairap,” so nausar ed Biblia ya impanukoy ed “manangipangaw.” (Mateo 18:34, Kingdom Interlinear) Mitunosan ed saya, si Satanas so nipangaw ed dayat na apoy ed ando lan ando; sikatoy agbalot nibulos. Kaunoran, diad Griegon Septuagint, a kabkabat nen Juan, say misiglaotan a salitan baʹsa·nos so nausar a panukoy ed kababaingan a manresulta ed patey. (Ezequiel 32:24, 30) Ontulong iya ed sikatayon natalosan a say dusan sagmaken nen Satanas et makapabaing, andi-anggaan ya ipapatey ed dayat na apoy tan asupre. Kaiba ton ompatey iray kimey to.—1 Juan 3:8.

32. Anton dusa so sagmaken na saray demonyo, tan panoy pakaamta tayo?

³² Lamet, ag-asaglawi ed sayan bersikulo iray demonyo. Kasin nibulos ira a kaiba nen Satanas ed sampot na sanlibon taon tan insan kaiba ton managmak na magnayon lan dusa a patey? Napaneknekan a say ebat et on. Diad samay parabolo nipaakar ed karnero tan kanding, inkuan nen Jesus a saray kanding so onla “ed andi-anggaan ya apoy a sikato so imparaan ed Diablo tan saray angheles to.” (Mateo 25:41) Say balikas ya “andi-anggaan ya apoy” so maseguron manutukoy ed dayat na apoy tan asupre a pangibasilengan ed si Satanas. Saray anghel na Diablo so nibantak manlapud tawen a kaiba to. Mapatnag, sikaray kaiba ton nipukok ed kaaralman diad gapo na Sanlibon Taon ya Uley. Sikaray naderal met sirin a kaiba to diad dayat na apoy tan asupre.—Mateo 8:29.

33. Anton unor a detalye ed Genesis 3:15 so nasumpal la’d satan, tan anton pamaakaran so ipapaimano natan ed si Juan na espiritu nen Jehova?

³³ Diad onian paraan, say unor a detalye na propesiyan nikurit ed Genesis 3:15 so nasumpal. Sano nibasileng si Satanas ed dayat na apoy, sikatoy ompatey a singa uleg ya amekmek so ulo to panamegley na balatyang a mukor. Sikato tan saray demonyo to so magnayon lan naandi. Manlapud satan et agla ra abitla ed libro na Apocalipsis. Natan, kayari na mapropetikon impaneral ed saraya, say espiritu nen Jehova so angipaimano ed sakey a pamaakaran a nepeg ya inkaganatan a paninteresan na saramay mamapabli ed mangaraldalin ya ilalo: Antoy gawaen ed katooan na say mangatatawen ya uley na “Ari na saray arari” tan “saray ibiba to ya atawag, tan apili, tan matoor [ed sikato]”? (Apocalipsis 17:14) Pian naebatan itan, ipawil itayo lamet nen Juan ed gapo na Sanlibon Taon ya Uley.

[Saray paimano ed leksab]

[Litrato ed pahina 293]

Say Inatey a Dayat. Say posiblin pasen na Sodoma tan Gomorra

[Saray litrato ed pahina 294]

“Mangiyan ak na gulaan ed sika tan say bii, tan gulaan ed saray ilalak mo tan ilalak to. Sikato sugaten to so ulom, et sika sugaten mo so mukor to”