“Saray Inatey Onoli’ra ed Bilay”
“Ta say trumpeta so ontanol, tan saray inatey onoli’ra ed bilay ya agnaderal, tan nauman itayo.“—1 CORINTO 15:52.
1, 2. (a) Anton makaligliwan sipan so niiter diad panamegley nen propeta Oseas? (b) Panoy pikabat tayo a say Dios et mabulos ton paolien ed bilay iray inaatey?
ASALIM ta lay naandian na inad-aro diad patey? Sirin antam so ot-ot ya itatarok na ipapatey. Anggaman kuan, naliligliwa iray Kristiano ed insipan na Dios diad panamegley nen propetan Oseas: “Dondonen kora naani a manlapu ed pakayari na Sheol; dondonen kora naani a manlapu ed patey: O patey, iner so kawalaan na saray bakbak mo? O Sheol, iner so kawalaan na pamagbag mo?”—Oseas 13:14.
2 Say ideya na ibilay na inaatey so singano makapalpalek parad saray manduaruwa. Balet seguradon say Makapanyarin-amin a Dios so walaan na pakayarin manggawa ed ontan a milagro! Say peteg ya isyu et no kasin si Jehova so mabulos a mamilay ed inaatey. Intepet na matunong a toon si Job: “No say sakey a too ompatey, ombilay ta lamet?” Insan, initer to iyan manamaseguron ebat: “Ontawag ka, et onebatak ed sika. Manpilalek ka ed gawa na saray limam.” (Job 14:14, 15) Ipapakabaliksan na salitan “manpilalek” so masimoon a panpirawat odino pankaliktan. (Ikompara so Salmo 84:2.) On, sigugunaet ya iilaloan nen Jehova so kioli—panpipilalekan ton nanengneng lamet iray inaatey lan matoor, a mabilay ed kanonotan to.—Mateo 22:31, 32.
Isisindag nen Jesus so Liwawa ed Kioli
3, 4. (a) Anton liwawa so insindag nen Jesus nipaakar ed ilalon kioli? (b) Akin a si Jesus et apaoli bilang espiritu, tan aliwan diad laman?
3 Say kadaanan a totoo na pananisia a singa si Job et samet labat lay amta to’d kioli. Si Jesu-Kristo imay sigpot ya angipaliwawa ed sayan makapakelaw ya ilalo. Impanengneng to so importantin betang to ed saya sanen inkuanto: “Say manisia ed Anak walay bilay to [ya] andi-angaan.” (Juan 3:36) Iner so pakapanggayagaan ed satan a bilay? Parad karaklan na saramay mangaagamil na pananisia et diad dalin itan. (Salmo 37:11) Balet, imbaga nen Jesus ed saray babangatan to: “Agkayo antakot, daiset a papastolan [“melag a pulok,” NW]; ta kaliktan na Ama yo ya iter ed sikayo so panarian.” (Lucas 12:32) Say Panariay Dios so mangatatawen. Kanian, sayan sipan et kabaliksan ton say “melag a pulok” so kaukolan a nakaiba nen Jesus ed tawen bilang espiritu iran pinalsa. (Juan 14:2, 3; 1 Pedro 1:3, 4) Agaylan maglorian iilaloan! Imparungtal ni nen Jesus ed si apostol Juan a sayan “melag a pulok” so manbilang labat na 144,000.—Apocalipsis 14:1.
4 Panon sirin a say 144,000 so onloob ed mangatatawen a gloria? Si Jesus et “intarok to so bilay tan say ag-ipapatey lapu ed inkipasen na ebanghelyo.” Diad panamegley na dala to, inggapo to so “sakey a dalan a balo tan mabilay” ed katawenan. (2 Timoteo 1:10; Hebreos 10:19, 20) Unona, sikatoy inatey, a singa impasakbay la na Biblia a nagawa’d sikato. (Isaias 53:12) Insan, unong ya improklama’d saginonor nen apostol Pedro, “sayan Jesus pinaoli Dios ed bilay.” (Gawa 2:32) Balet agpinaoli si Jesus bilang sakey a too. Inkuanto la: “Say tinapay ya iter ko sikato so laman ko, nipaakar ed bilay na mundo.” (Juan 6:51) Say pamawi to ed laman to so mamaandi kabaliksan na satan a bagat. Kanian si Jesus so “[niiyan] ed impatey a peteg ed laman to, anggaman sibibilay ed espiritu.” (1 Pedro 3:18) Diad ontan et “agamoran [nen Jesus] so maando ya inkarondon [parad sikatayo],” labay ton ibaga et say “melag a pulok.” (Hebreos 9:12) Impresenta to ed Dios so balor na ayadyarin atooan a bilay to bilang dondon parad makasalanan a katooan, tan say 144,000 so unonan nagunggunaan ed saya.
5. Anton ilalo so ninatnat ed inmunan-siglo iran patumbok nen Jesus?
5 Aliwan si Jesus lambengat so napaoli ed mangatatawen a bilay. Imbaga nen Pablo ed kaparan Kristianos ed Roma a sikaray alanaan la na masanton espiritu pian magmaliw ya ananak na Dios tan kaiban tomatawir nen Kristo no pekderan day inkaalanaan da diad pansungdo ra anggad anggaan. (Roma 8:16, 17) Insalaysay met nen Pablo: “No nitipon itayo la ed sikato ed kaulibay na patey to, ontan tayo met naani ed kaulibay na inkioli to ed bilay.”—Roma 6:5.
Diad Pangidepensa’d Ilalon Kioli
6. Akin a say panisia ed kioli so naataki diad Corinto, tan panon a kinmiwas si apostol Pablo?
6 Say kioli so kabiangan na “unonan bangat” na Inkakristiano. (Hebreos 6:1, 2) Anggaman kuan, say doktrina so naataki ed Corinto. Arum ed kongregasyon, mabitar diad impluensia na Griegon pilosopiya, so mangibabagan: “Anggapo so kioli ed bilay na saray inatey.” (1 Corinto 15:12) Sanen nibalita iraya ed si apostol Pablo, indepensa to so ilalon kioli, nagkalalo la ed ilalo na alanaan a Kristianos. Usisaen tayo paray salita nen Pablo a nirekord diad 1 Corinto kapitulo 15. Naimano yon makatulong so pamasa ed intiron kapitulo, a singa nirekomenda ed akaunan artikulo.
7. (a) Anton manunan isyu so angisentroan nen Pablo? (b) Siopay akanengneng ed apaolin Jesus?
7 Diad unonan duaran bersikulo na 1 Corinto kapitulo 15, inletneg nen Pablo so tema na diskusyon to: “Ipakabat ko ed sikayo, agagi, so ebanghelyo ya impulong ko ed sikayo, a sikato met so inawat yo, dia ed sikato met so kawalaan yo, lapu ed sikato met nilaban kayo; . . . likud no anisia kayo ya anggapoy kabaliksan to.” No agnitalindeg a malet na saray taga-Corinto so maong a balita, anggapoy gunggunay impangawat da’d katuaan. Intuloy nen Pablo: “Imbangat ko ed sikayo ya inmuna so inawat ko met, si Kristo inatey lapu ed saray kasalanan tayo unong na saray sulat; tan inkotkot; tan inmolin binmilay nen komatlon agew unong na saray sulat; tan pinmanengneng ed Cefas; insan dia ed saray labindua. Insan pinmanengneng ed masulok a limanlasus ya agagi ya aminpinsan, say karaklan ed sikara atilak nira angga ed natan, et saray arum naugip lara. Insan pinmanengneng ed Santiago; insan dia ed saray apostoles; tan dia ed kaunoran na amin, singa sakey a lukon a nakal, pinmanengneng met ed siak.”—1 Corinto 15:3-8.
8, 9. (a) Panon kaimportanti so panisia ed kioli? (b) Anto kasin okasyon a si Jesus et inmapireng ed “masulok a limanlasus ya agagi”?
8 Parad saramay angawat ed maong a balita, say panisia ed inkioli nen Jesus so aliwan opsyonal. Dakel iray akatasi a mamekder a “si Kristo inatey lapu ed saray kasalanan tayo” tan sikato so pinaoli. Say sakey et si Cefas, odino Pedro, a mas kabkabat ed satan a ngaran. Kayari impangiburi nen Pedro ed si Jesus ed samay labin inkitapat tan inkaaresto nen Jesus, seguradon aligliwan tuloy ed inyapireng nen Jesus ed sikato. “Saray labindua,” saray apostol bilang sakey a grupo, so binisita met na apaolin Jesus—eksperiensian agpanduaruwaan ya amanalona’d takot da tan nampapakpel ed sikaran tasian so kioli nen Jesus.—Juan 20:19-23; Gawa 2:32.
9 Pinmanengneng met si Kristo ed sakey a babaleg a grupo, “masulok a limanlasus ya agagi.” Lapud dia lambengat ed Galilea ya ontan kinarakel iray patumbok to, nayarin agawa iya unong ed samay adeskribe ed Mateo 28:16-20, sanen ingganggan nen Jesus so panggawa na saray babangatan. Agaylan mapuersan testimonya so niiter na sarayan sinansakey! Arum so mabilay ni nen 55 K.P. sanen tinibukel nen Pablo iyan inmunan sulat ed saray taga-Corinto. Balet imanoen pa, saramay inatey so asaglawin “naugip lara [ed patey].” Agnira pinaoli pian awatey mangatatawen a tumang da.
10. (a) Antoy epekto na kaunoran ya impinengnengan nen Jesus ed saray babangatan to? (b) Panon ya inmapireng si Jesus ed si Pablo “a singa sakey a lukon a nakal”?
10 Sakey nin matalonggaring a tasi ed inkioli nen Jesus et si Santiago, say anak nen Jose tan ina nen Jesus, si Maria. Sakbay na inkioli, mapatnag ya agni mananisia si Santiago. (Juan 7:5) Balet kayari inyapireng nen Jesus ed sikato, si Santiago so nagmaliw a mananisia tan anganko et baleg so agawaan to ed impangomberti ed arum ya agagi to. (Gawa 1:13, 14) Diad unor ya impinengnengan to’d saray babangatan to, diad okasyon sanen tinmokotok ed tawen, ingganggan ira nen Jesus a “sikayo so tasik . . . angga ed kasampotan na dalin.” (Gawa 1:6-11) Diad saginonor et sikatoy pinmanengneng ed si Saul na Tarsus, a managpasegsegang na Kristianos. (Gawa 22:6-8) Inmapireng si Jesus ed si Saul a “singa sakey a lukon a nakal.” Singano si Saul et apaoli la ed espiritun bilay tan anengneng to lay niglorian Katawan pigaran siglo ni sakbay na kagawa na satan a kioli. Sayan eksperiansia so amatundan tampol ed kurso nen Saul a makapatey ya isusumpa ed Kristianon kongregasyon tan sengegay sankapatnag ya impanguman. (Gawa 9:3-9, 17-19) Si Saul so nagmaliw ya apostol Pablo, sakey ed manunaan iran manangidepensay Kristianon pananisia.—1 Corinto 15:9, 10.
Importanti so Pananisia ed Kioli
11. Panon nen Pablo ya inwalwal so inkatila na balikas ya, “Anggapo so kioli”?
11 Kanian apamintuan a maong a katuaan so inkioli nen Jesus. “Natan no si Kristo nipulong ya inmolin binmilay ed saray inatey,” isasangsang nen Pablo, “panon kasi pangikuan na arum ed sikayo ya anggapo so kioli ed bilay na saray inatey?” (1 Corinto 15:12) Aglambengat nanduaruwaan odino kinuestion na saratan a mismo so kioli noagta diretsaan dan imbagan agda panisiaan itan. Kanian inwalwal nen Pablo so sititilan panagkatunongan da. Inkuanto a no si Kristo so ag-inmolin binmilay, say mensahe na Kristiano so sakey a tila, tan saramay nantasi ed inkioli nen Kristo so “tasin matila na Dios.” No si Kristo et ag-apaoli, anggapoy dondon a nibayar ed Dios, saray Kristiano so ‘wala nira’d kasalanan da.’ (1 Corinto 15:13-19; Roma 3:23, 24; Hebreos 9:11-14) Tan saray Kristiano a “naugip lara [ed patey],” a diad arum a kaso bilang martir, so inatey ya andian labat na tuan ilalo. Agaylan pakaskasin kipapasen na Kristianos no onian nengneng na bilay so nailaloan da labat! Anggapoy gungguna na paniirap da.
12. (a) Antoy labay ya ibaga na panawag ed Kristo ya “inmunan bunga na saray naugip [ed patey]”? (b) Panon a pinagmaliw nen Kristo a posibli so kioli?
12 Balet, aliwan ontan so kipapasen. Intuloy nen Pablo: “Si Kristo pinaoli a binmilay ed saray inatey.” Niarum ni, sikato so “inmunan bunga na saray naugip.” (1 Corinto 15:20) Sanen situtulok ya inter na Israelitas iray inmunan bunga ra ed si Jehova, benendisionan ira nen Jehova na baleg ya ani. (Exodo 22:29, 30; 23:19; Uliran 3:9, 10) Diad impanawag ed Kristo bilang “inmunan bunga,” ipapanengneng nen Pablo a wala ni panagani na saray indibidual a napaoli manlapud patey diad mangatatawen a bilay. “Lapud too so sinabian na patey,” kuan nen Pablo, “lapu ed too met so sinabian na kioli ed bilay na saray inaatey. Lapud kinen Adan so pateyan na amin, ontan met diad kinen Kristo onoli’ra ed bilay.” (1 Corinto 15:21, 22) Pinagmaliw nen Jesus a posibli so kioli diad impangiter to’d ayadyarin bilay to bilang dondon, a nilukas so dalan parad katooan pian nibulos ed inkaaripen ed kasalanan tan patey.—Galacia 1:4; 1 Pedro 1:18, 19.a
13. (a) Kapigan ya agaway mangatatawen a kioli? (b) Panon ya arum ed saray alanaan so ‘agnaugip ed ipapatey’?
13 Intuloy nen Pablo: “Balang sakey dia ed dilin bilang to: si Kristo so inmuna; insan saray kien nen Kristo ed isabi to.” (1 Corinto 15:23) Apaoli si Kristo nen 33 K.P. Balet, saray alanaan a patumbok to—“saray kien nen Kristo”—so kaukolan a manalagar na daiset kagapoy maarin kiwawala nen Kristo, ya ipapanengneng na propesiyay Biblia ya agawa nen 1914. (1 Tesalonica 4:14-16; Apocalipsis 11:18) Komusta balet iramay mabilay legan na satan a kiwawala? Kuan nen Pablo: “Nia, tongtongen ko ed sikayo so sakey a misteryo: Ag-itayo naugip ya amin, balet nauman itayo ya amin. Dia ed kabekta, dia ed sankakirem, dia ed unor a trumpeta; ta say trumpeta ontanol, tan saray inatey onoli’ra ed bilay ya agnaderal, tan nauman itayo.” (1 Corinto 15:51, 52) Malinew, aliwan amin ya alanaan so naugip ed lubok a manalagar na kioli. Saramay ompapatey legan na kiwawala nen Kristo so napasimbalon tamtampol.—Apocalipsis 14:13.
14. Panon a saray alanaan so ‘abinyagan nipaakar ed saray inaatey’?
14 “No aliwan ontan,” intepet nen Pablo, “anto so gawaen da kasi na saray nabinyagan nipaakar ed saray inatey? Noag iran balot onoli ed bilay so saray inatey, akin sirin a nabinyagan ira nipaakar ed sikara? Akin ta wala itayo ta met ed kaatapan ed balang oras?” (1 Corinto 15:29, 30) Aglabay ya ibaga nen Pablo a saray mabilay ya indibidual so abautismoan nisesengeg ed saray inatey, a singa ipapatnag na arum a patalos na Biblia. Likud ni, say bautismo so nisisiglaot ed Kristianon inkababangatan, tan saray inatey a kamarerwa so agnayarin magmaliw a babangatan. (Juan 4:1) Imbes, say sasaglawien nen Pablo et saray mabilay a Kristiano, a dakel ed sikara, so singa si Pablo, a ‘walad kaatapan ed balang oras.’ Saray alanaan a Kristiano so ‘abinyagan ed patey nen Kristo.’ (Roma 6:3) Nanlapulad inkalanaan da, sikaray ‘nabibinyagan,’ a singa panangibaga, ed kurson mangipaarap ed ipapatey a singa ed si Kristo. (Marcos 10:35-40) Ompatey ira tekep na ilalo ed maglorian mangatatawen a kioli.—1 Corinto 6:14; Filipos 3:10, 11.
15. Antoran kaatapan so nayarin naeksperiensia nen Pablo, tan panon a kinmana so pananisia ed kioli pian nasungdoan iratan?
15 Insan insalaysay nen Pablo a sikaton mismo so nipaarap la’d kaatapan ed laknab a nibaga ton: “Inagew-agew ak a nipapaarap ed ipapatey.” Ompan walaray mangakusa’d sikato na inka-alablabas, inyarum nen Pablo: “Agak onunor lapu ed satan a gloria a walad kasiksikanan yo, agagi, a sikato so wala ed siak dia ed Kristo Jesus a Katawan tayo.” Impatalos na The Jerusalem Bible iyan bersikulo: “Nipapaarap ak ya inagew-agew ed ipapatey, agagi, tan nisambak unong ed kinon ko ed sikayo diad Kristo Jesus a Katawan tayo.” Bilang alimbawa na saray kapeligroan ya inarap to, diad bersikulo 32, sinaglawi nen Pablo so ‘impibakal ed saray ayep ed Efeso.’ Mabetbet a papateyen na saray Romano iray kriminal diad pangibuntok da’d sikara ed saray arena a walaay atap ya ayayep. No bilang ta asungdoan nen Pablo so pilalaban ed literal ya atap ya ayayep, aliktaran to labat itan diad tulong nen Jehova. No anggapoy ilalon kioli, say pamili ed kursoy bilay a mangipaarap ed sikato ed ontan a kapeligroan so kakulangkulangan labat. No anggapoy ilalon arapen a bilay, andiay kabaliksay pansungdo ed kairapan tan sakripisyo lapud panaglingkor ed Dios. “No saray inaatey ag-ira onoli ed bilay,” kuan nen Pablo, “‘mangan itayo tan oninum itayo, sirin ta nabuas ompatey itayo.’”—1 Corinto 15:31, 32, NW; nengnengen so 2 Corinto 1:8, 9; 11:23-27.
16. (a) Iner kasi nayarin nanlapuan na balikas a “mangan itayo tan oninum itayo, sirin ta nabuas ompatey itayo”? (b) Antoray kapeligroan na pangawat ed sayan opinyon?
16 Nayarin inaon nen Pablo so Isaias 22:13, a manedeskribe ed matungangan mibabaley na Jerusalem a manisia ed kapalaran. Odino nayarin walad kanonotan to iray sisiaen na saray Epicureo, a nanleglemew ed antokaman ya ilalon bilay kayari patey tan anisian say panliketan na laman so manunan bentaha ed bilay. Antokamay kaso, say ‘pangan tan iyinum’ a pilosopiya so agmaridios. Kanian, impasakbay nen Pablo: “Agkayo patitilaan. Saray mauges a kaulop deralen da so saray maong ya ugugali.” (1 Corinto 15:33) Say pilimog ed saramay mangipulisay ed kioli so makasamal. Say ontan a pililimog so nayarin sengegan na saray probleman inasikaso nen Pablo ed kongregasyon na Corinto, a singa say seksual ya imoralidad, inkaapag-apag, pandedemandaan, tan agpangingalngalep ed Pangdem na Katawan.—1 Corinto 1:11; 5:1; 6:1; 11:20-22.
17. (a) Anton simbawa so inter nen Pablo ed saray taga-Corinto? (b) Antoran tepet so siansian kaukolan ya ebatan?
17 Kanian inikdan nen Pablo iray taga-Corinto na onian positibon pananimbawa: “Bangon kayo unong ed katunongan, tan agkayo mankakasalanan; lapu ed saray arum agda kabat so Dios. Salitaen ko ya a pamabaing ko ed sikayo.” (1 Corinto 15:34) Say negatibon panmoria ed kioli so amadiweng-diweng ed arum ed espiritual, a singano ra abuek. Kaukolan day naliing, pian manseryoso. Ontan met, saray alanaan a Kristiano natan so kaukolan a magmaliw ya aliing ed espiritual, ya agpaiimpluensiaan ed saray manduaruwan panmoriay mundo. Nepeg iran ompeket a malet ed ilalo ran mangatatawen a kioli. Balet wala niray tepet—parad saray Corinto ed saman tan parad sikatayo natan. Alimbawa, diad anton nengneng a saray 144,000 so napaoli ed tawen? Tan komusta balet iramay minilyon ni a siansian walad lubok tan andian na mangatatawen a kioli? Antoy kabaliksan na kioli parad saratan? Diad ontumbok ya artikulo, usisaen tayo so nakekeraan ed diskusyon nen Pablo nipaakar ed kioli.
[Paimano ed leksab]
a Nengnengen so Pebrero 15, 1991, paway na The Watchtower parad diskusyon nipaakar ed dondon.
Kasin Nanonotan Yo?
◻ Anton liwawa so insindag nen Jesus nipaakar ed kioli?
◻ Sioparay pigaran akatasi ed inkioli nen Kristo?
◻ Akin a say doktrinan kioli et naangat, tan antoy reaksion nen Pablo?
◻ Akin ya importanti so pananisia ed kioli parad saray alanaan a Kristiano?
[Litrato ed pahina 15]
Say anak a bii nen Jairo so prueba a posibli so kioli
[Litrato ed pahina 16, 17]
No anggapoy ilalo ed kioli, say inkamartir na matoor a Kristianos so andiay kabaliksan