Kapitulo 6

Panangiparungtal ed Sagradon Sekreto

1. Antoy nepeg a reaksion tayo ed masnag a litraton nirekord ed Apocalipsis 1:10-17?

TALAGAN makapakelkelaw so pasingawey nipaakar ed nitandoron Jesus! No bilang ta kaiba itayo nen apostol Juan a wadman a manbabantay, seguradon nasagyat itayo met ed satan a masnag a gloria, tan nalukbob itayo a singa sikato. (Apocalipsis 1:10-17) Sayan alay abig ya apuyanan a pasingawey so nipreserba pian mamakiwas ed sikatayo natan. Singa si Juan, nepeg tayon ipatnag so mapaabeban apresasyon ed amin a kabaliksan na satan a pasingawey. Komon ta lawas itayon nawalaan na mapagalang a respeto ed posisyon nen Jesus bilang nitronon Ari, Atagey a Saserdote, tan Ukom.​—Filipos 2:5-11.

Say “Inmuna tan Kaunoran”

2. (a) Diad anton titulo imparungtal nen Jesus so inkasikato? (b) Antoy kabaliksan na imbaga nen Jehova a: “Siak so inmuna tan say kaunoran”? (c) Anto so ipapaimano na titulo nen Jesus bilang say “Inmuna tan Kaunoran”?

² Diad biek a dapag, say pankelaw tayo so agnepeg a magmaliw a pankebbiew ed takot. Pinaseguroan nen Jesus si Juan, a singa ed ontumbok ya isalaysay na apostol. “Tan intapew to so kawanan a lima to ed siak, a kuan to, Agka antakot; Siak so Inmuna tan Kaunoran, tan say mabilay.” (Apocalipsis 1:17b, 18a) Diad Isaias 44:6, manepenepeg a deneskribe nen Jehova so dilin posisyon to bilang say sakey tan alenleneg a makapanyarin-amin a Dios, a kuanto: “Siak so inmuna tan say kaunoran; et anggapo la so arum a Dios noag siak.”a Sanen imparungtal nen Jesus so inkasikato panamegley na titulon say “Inmuna tan Kaunoran,” agto ibabagan sikatoy mipara ed si Jehova, say Engranden Manamalsa. Uusaren toy sakey a titulon matukoy ya impabtang ed sikato na Dios. Diad Isaias, imbalikas nen Jehova so nikadkaduman posisyon To bilang say tuan Dios. Sikatoy Dios a maando, tan nilikud ed sikato et talagan anggapo lay sananey a Dios. (1 Timoteo 1:17) Diad Apocalipsis, tutukoyen nen Jesus so nipabtang ed sikaton titulo, ya ipapaimano toy nikaduman inkioli to.

3. (a) Panon a nibaga a si Jesus “so Inmuna tan Kaunoran”? (b) Antoy kabaliksan na impakawalaan nen Jesus na “saray tombok na patey tan say Hades”?

³ Si Jesus so peteg a say ‘Unaan’ a toon pinaoli ed imortal ya espiritun bilay. (Colosas 1:18) Sakey ni, sikato so “Kaunoran” a pinaoli nen Jehova a mismo. Sirin, sikatoy nagmaliw a ‘say mabilay . . . a mabilay ed ando lan ando.’ Sikatoy imortal. Diad saya et sikatoy singa ed imortal ya Ama to, ya atawag bilang “say Dios a mabilay.” (Apocalipsis 7:2; Salmo 42:2) Parad amin ya arum nin katooan, si Jesus a mismo “so kiolian tan say bilay.” (Juan 11:25) Mitukoyan ed saya, inkuanto ed si Juan: “Tan inatey ak, tan nia, ta mabilay ak ed ando lan ando, tan wala ed siak so saray tombok na patey tan say Hades.” (Apocalipsis 1:18b) Sikatoy inikdan nen Jehova na autoridad a mamaoli ed saray inaatey. Kanian nibaga nen Jesus a walad sikato iray tombok pian lukasan iray wangalan parad saramay inaripen na patey tan Hades (lubok).​—Ikompara so Mateo 16:18.

4. Anton ganggan so inulit nen Jesus, tan siopara so nagunggonaan ed satan?

⁴ Uuliten dia nen Jesus so ganggan to ya isulat so pasingawey, a kuanto ed si Juan: “Isulat mo ra siri bengatla ya anengneng mo, tan saray nagawa natan, tan saray bengatlan nagawaan ed kayari.” (Apocalipsis 1:19) Antoran makapasagyat a bengatla so ipaamta ni nen Juan parad kibangat tayo?

Saray Bitewen tan Saray Kandelero

5. Panon ya impaliwawa nen Jesus so “pitora a bitewen” tan “saray pitora a kandelero”?

⁵ Anengneng nen Juan si Jesus ed pegley na saray pitoran binmalitok a kandelero tan walay pitoran bitewen ed nikawanan a lima to. (Apocalipsis 1:12, 13, 16) Diad saya et impaliwawa nen Jesus iya: “Say misteryo na saray pitora a bitewen ya anengneng mo ed kawanan ko, tan saray pitora a kandelero a balitok. Saray pitoran bitewen sikara so angheles na pitora ya iglesia [“kongregasyon,” NW]: tan saray pitora a kandelero sikara so pitoran iglesia.”​—Apocalipsis 1:20.

6. Anto so irerepresenta na pitoran bitewen, tan akin a saray mensahe so espisipikon nipaarap ed saraya?

⁶ Saray “bitewen” et “sikara so angheles na pitora ya iglesia.” Diad Apocalipsis, no maminsan et saray bitewen so mangisimbolo ed literal iran anghel, balet agmangusar si Jesus na too a managsulat pian sulaten iray agnanengneng ya espiritun pinalsa. Kanian maseguron saray “bitewen” et saray manangasikason totoo, odino mamatatken, ed saray kongregasyon, a minoria bilang saray mensahero nen Jesus.b Saray mensahe so parad saray bitewen, lapud saraya so responsable ed panangasikaso ed pulok nen Jehova.​—Gawa 20:28.

7. (a) Antoy pakapatnagan a say pitotongtong nen Jesus ed sakey labat ya anghel ed kada kongregasyon et agto kabaliksan a say kada kongregasyon et walaan labat na sakey a matatken? (b) Siopa so nibagan irerepresenta na pitoran bitewen ed nikawanan a lima nen Jesus?

⁷ Lapud mitotongtong si Jesus ed sakey labat ya “anghel” ed kada kongregasyon, kasin kabaliksan na saya a say kada kongregasyon et walaan lambengat na sakey a matatken? Andi. Anggan sanen panaon nen Pablo, say kongregasyon ed Efeso so walaan la na pigaran mamatatken, aliwan sakey labat. (Apocalipsis 2:1; Gawa 20:17) Kanian diad panaon nen Juan, sanen impatulor iray mensahe ed saray pitoran bitewen pian ibasa ed saray kongregasyon (laktip lay sakey ed Efeso), saray bitewen so maseguron angirepresenta ed amin na saramay manlilingkor bilang kabiangan ed ulop na mamatatken ed loob na alanaan a kongregasyon nen Jehova. Mipadpara, ibabasa na saray manangasikaso natan ed kongregasyon da iray sulat a nanlapud Mananguley ya Ulop, a tugyopen na saray alanaan a manangasikaso a manseserbi ed silong na inkaulo nen Jesus. Kaukolan a seguroen na saray lokal ya ulop na mamatatken a say simbawa nen Jesus so natutumbok na saray kongregasyon da. Siempre, say simbawa et parad pankaabiganan na amin na saramay mililimog ed saray kongregasyon, aliwan saray mamatatken labat.​—Nengnengen so Apocalipsis 2:11a.

8. Antoy ipapabitar na inkiwala na saray mamatatken ed kawanan a lima nen Jesus?

⁸ Lapud si Jesus so Ulo na kongregasyon, saray mamatatken so manepeg a nibagan walad nikawanan a lima to, salanti, walad silong na panangontrol tan panangiwanwan to. (Colosas 1:18) Sikatoy Manunan Managpastol, tan sikara so katulongan ton managpastol.—1 Pedro 5:2-4.

9. (a) Antoy irerepresenta na pitoran kandelero, tan akin a saray kandelero so matukotukoy a simbolo na saraya? (b) Anto so nayarin impanonot na pasingawey ed si apostol Juan?

⁹ Saray pitoran kandelero et saray pitoran kongregasyon ya angipaarapan nen Juan na libro na Apocalipsis: Efeso, Smirna, Pergamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, tan Laodicea. Akin ya insimbolo na saray kandelero iray kongregasyon? Lapud saray Kristiano, bilang indibidual odino interamenti bilang kongregasyon, so nakaukolan a ‘mangisindag ed liwawa ra ed arap na saray totoo’ diad sayan abilungetan a mundo. (Mateo 5:14-16) Niarum ni, saray kandelero et kabiangan ed saray kagawaan ed templo nen Solomon. Say impanukoy ed saray kongregasyon bilang kandelero et nayarin angipanonot ed si Juan a, diad ilustratibon pantalos, say kada lokal a kongregasyon na saray alanaan et “templo na Dios,” sakey a pasen a panaayaman na espiritu na Dios. (1 Corinto 3:16) Sakey ni, diad representasyon na Judion uksoyan na templo, saray membro na kongregasyon na saray alanaan so manseserbi bilang “maarin saserdote” ed baleg ya espiritual ya uksoyan na templo nen Jehova, a ditan et si Jesus so Atagey a Saserdote tan si Jehova so mismon manaayam diad mangatatawen a Sankasantosan.—1 Pedro 2:4, 5, 9, NW; Hebreos 3:1; 6:20; 9:9-14, 24.

Say Pirmin Apostasya

10. Antoy agawa ed Judion sistema tan ed saray agmagbabawin managsuporta na satan nen 70 C.E.?

¹⁰ Sanen insulat nen Juan so Apocalipsis, say Inkakristiano et masulok lan 60 a taon. Diad gapo, akaliktar itan ed 40 taon na agmanundan isusumpa na Judaismo. Insan say Judion sistema so anagmak na pirmin inkagba nen 70 C.E. sanen abalang na saray agmagbabawin Judio so pakabidbiran da bilang sakey a nasyon tan say ipapasen da a singa la idolo​—say templo ed Jerusalem.

11. Akin a nipanpanaon parad Manunan Managpastol so pamasakbay ed saray kongregasyon nipaakar ed onggagapo laran kipapasen?

¹¹ Anggaman kuan, impasakbay nen apostol Pablo ya onlesay apostasya ed limog na saray alanaan a Kristiano, tan saray mensahe nen Jesus so mangipapatnag a diad kamasikenan nen Juan et sayan apostasya so onggagapo la. Si Juan so unor ed saramay kinmanan manangamper ed sayan impasyan impanali nen Satanas ya impluensyaan so bini na bii. (2 Tesalonica 2:3-12; 2 Pedro 2:1-3; 2 Juan 7-11) Kanian satan so matukoy a panaon pian sulaten na Manunan Managpastol nen Jehova iray mamatatken diad saray kongregasyon, pian mamasakbay ed onggagapo laran kipapasen tan mamapaseseg ed saray maptek-impanpuso a mapekder ya ontalindeg ed inkatunong.

12. (a) Panon so inkayat na apostasya ed saray siglo kayari na panaon nen Juan? (b) Panoy inlesa na Kakristianoan?

¹² Agtayo amta no panon so inkiwas na saray kongregasyon nen 96 C.E. ed saray mensahe nen Jesus. Balet amta tayo a say apostasya so maples a kinmayat kayari impatey nen Juan. “Saray Kristiano” so tinmundan angusar ed ngaran nen Jehova tan sinalatan da itan na “Katawan” odino “Dios” ed saray manuskrito na Biblia. Diad komapat a siglo, akaloob so palson doktrina a Trinidad ed saray kongregasyon. Legan na saya met lanlamang a panaon, ginapoan dan inawat so ideyan ag-ompatey a kamarerwa. Kaunoran, impagamor na Romanon Emperador a Constantino so abobon na estado parad “Kristianon” relihyon, tan saya so nansumpal ed inkatibukel na Kakristianoan, a diad satan et say Iglesia tan Estado so saniban nanuley ed loob na sanlibon taon. Magmainomay ed saman so pagmaliw a balon-estilon “Kristiano.” Intumbok na saray tribu so abayag laran paganon sisisiaen da diad saray bersion na sayan relihyon. Dakel ed saray lider na Kakristianoan so nagmaliw a maruruksan mapolitikan diktador, ya impaskar daray apostatan panmoria ra panamegley na kampilan.

13. Anggaman ed pasakbay nen Jesus sumpad sektarianismo, anton kurang so pinili na saray nan-apostasyan Kristiano?

¹³ Sigpot ya impulisay na saray nan-apostasyan Kristiano iray salita nen Jesus ed pitoran kongregasyon. Pinasakbayan nen Jesus iray taga Efeso a pawilen da so aron wala ed sikara diad inmuna. (Apocalipsis 2:4) Balet, saray membro na Kakristianoan so pirmin nambabakal tan nampapasegsegang ed sakey tan sakey lapud aliwa laran nankakasakey ed aro ed si Jehova. (1 Juan 4:20) Pinasakbayan la nen Jesus so kongregasyon ed Pergamo sumpad sektarianismo. Balet, walaray linmesan sekta anggan diad komaduan siglo, tan natan et say Kakristianoan so walaan na nilibon mankokontraan iran sekta tan relihyon.​—Apocalipsis 2:15.

14. (a) Anggaman amasakbay si Jesus sumpad pagmaliw ya inatey ed espiritual, anton kurang so pinili na saray mankuan a Kristiano? (b) Diad antoran paraan a sinmaew iray mankuan a Kristiano ya ontalineng ed pasakbay nen Jesus sumpad idolatriya tan imoralidad?

¹⁴ Pinasakbayan nen Jesus so kongregasyon ed Sardis sumpad pagmaliw ya inatey ed espiritual. (Apocalipsis 3:1) Singa saramay taga Sardis, saray mankuan a Kristiano so tampol ya akalingwan ed saray kimey na Kristiano tan agnambayag et impabtang da ed melag, binayaran a kleron klase, so sankaimportantian a kimey a panagpulong. Pinasakbayan nen Jesus so kongregasyon ed Tiatira sumpad idolatriya tan pilalawanan. (Apocalipsis 2:20) Ingen, say Kakristianoan so parungtalan ya angabobon ed panangusar ed saray imahen, tan mangiyaalibansa met na mas masilib ya idolatriya a nasyonalismo tan materyalismo. Tan say imoralidad, anggaman no maminsan et susumpaen da, diad inkalapagan et mabetbet dan kokonsintien.

15. Antoy inwalwal na saray salita nen Jesus ed saray pitoran kongregasyon nipaakar ed saray relihyon na Kakristianoan, tan apaneknekan ya anto iray klero na Kakristianoan?

¹⁵ Kanian, saray salita nen Jesus ed pitoran kongregasyon so angiwalwal ed sigpot ya insaew na amin na saray relihyon na Kakristianoan pian magmaliw ya espisyal a totoo nen Jehova. On, saray klero na Kakristianoan so sankaprominentian iran membro na bini nen Satanas. Diad panutukoy ed saraya bilang maramsak a sakey, impasakbay nen apostol Pablo a say “isabi [ra so] mitukoyan ed gawa nen Satanas a pati amin a pakayari tan saray tanda tan saray pamapakelaw a tila. Tan pati amin a panagsaol na andi kaptekan.”​—2 Tesalonica 2:9, 10.

16. (a) Sumpad siopa so angipanengnengan na saray lider na Kakristianoan na nikadkaduman pambusol? (b) Antoy agawa ed Kakristianoan kaleganan na Kapegleyan a Panaon? (c) Kasin say rebelyon na Protestanti, odino Repormasyon, so akapanguman ed panag-apostasya na Kakristianoan?

¹⁶ Anggaman ibabaga ran papastol ira na pulok na Dios, saray relihyoso tan sekular iran lider na Kakristianoan so angipatnag na nikadkaduman pambusol ed siopaman a manggugunaet a mangipaseseg ed panagbasa ed Biblia odino siopaman a mangipaparungtal ed agmakasulatan iran agamil da. Si John Hus tan say managpatalos na Biblia a si William Tyndale so pinasegsegang tan pinatey bilang martir. Kaleganan na mauddiem iran Kapegleyan a Panaon, say apostatan uley so amantok diad samay mauges a Katolikon Inkisisyon. Siopaman ya anuppiat ed saray bangat odino autoridad na iglesia so andi-panangasin pinairap, tan nilibolibon tatawagen iran erehes so pinairap a pinatey odino pinoolan ed palitek. Sirin nambanikelan nen Satanas a seguroen a naderal a tampol so anggan dinan a tuan bini na singa-biin organisasyon na Dios. Sanen agawa so rebelyon na Protestanti, odino Repormasyon, (manlapud 1517 a manpatuloy), dakel ya iglesia na Protestanti so angipatnag na mipadparan espiritu na maruksan panameget. Nankasalanan met ira ed dala diad impamatey ed saraman so nanggunaet a magmaliw a matoor ed Dios tan si Kristo. Peteg a pinapaagus da so “dala na saray sasantos”!​—Apocalipsis 16:6; ikompara so Mateo 23:33-36.

Mansungdo so Bini

17. (a) Antoy ipapasakbay na parabolo nen Jesus nipaakar ed trigo tan saray sisanyas? (b) Antoy agawa nen 1918, a nansumpal ed impangipulisay tan impakaturo ed anto?

¹⁷ Diad parabolo nen Jesus nipaakar ed trigo tan sisanyas, impasakbay to so panaon na bilunget a niwala legan na kakkaksilay uley na Kakristianoan. Anggaman kuan, diad ilalabas na saray siglo na apostasya, niwala so sinansakey iran singa-trigon Kristiano, peteg iran alanaan. (Mateo 13:24-29, 36-43) Kanian, sanen ginmapo so agew na Katawan nen Oktubre 1914, wala niran siansia so tuan Kristianos diad dalin. (Apocalipsis 1:10) Ompatnag a si Jehova so sinmabi ed espiritual a templo to pian mangukom diad ngalngali talora tan kapalduan taon ed saginonor, nen 1918, ya inulop nen Jesus bilang “say igaganggan na sipan.” (Malaquias 3:1; Mateo 13:47-50) Asabin siansia so panaon na Katawan pian ipulisay iray palson Kristiano tan pian turoen so ‘matoor tan makabat ya aripen ya ipasen to’d amin a wala ed sikato.’​—Mateo 7:22, 23; 24:45-47.

18. Anton “oras” so sinmabi nen 1914, tan panaon iman pian gawaen na aripen so anto?

¹⁸ Panaon met la na sayan aripen ya ikdan na nikaduman imano iray bengatlan nisulat ed saray mensahe nen Jesus ed saray pitoran kongregasyon, a singa nanengneng tayo ed walan nibaga ditan. Alimbawa, tutukoyen nen Jesus so isabi to pian mangukom ed saray kongregasyon, a ginmapo nen 1918. (Apocalipsis 2:5, 16, 22, 23; 3:3) Tutukoyen toy panalimbeng ed kongregasyon na Filadelfia ed ‘oras na katukso, ya onla ed lapag na sansinakoban.’ (Apocalipsis 3:10, 11) Sayan “oras na katukso” odino subok et sinmabi lambengat diad inggapo na agew na Katawan nen 1914, a kayari na satan et saray Kristiano so asubok nipaakar ed katooran da ed niletneg lan Panarian na Dios.​—Ikompara so Mateo 24:3, 9-13.

19. (a) Antoy ililitrato na saray pitoran kongregasyon natan? (b) Siopara so walaan na baleg a bilang a mililimog ed saray alanaan a Kristiano, tan akin a say simbawa nen Jesus tan saray kipapasen a deneskribe to so onaplika met ed sikara? (c) Panoy nepeg a panmoria tayo ed saray mensahe nen Jesus ed saray pitoran kongregasyon nen inmunan siglo?

¹⁹ Lapud saya, saray salita nen Jesus ed saray kongregasyon so awalaan na manunan aplikasyon manlapud 1914. Diad sayan eksena, saray pitoran kongregasyon so mangililitrato ed amin na saray kongregasyon na alanaan a Kristianos legan na agew na Katawan. Sakey ni, kaleganan na apalabas a 70 taon tan masulok ni, saray alanaan a Kristiano ya indeskribe nen Juan so inibaan na baleg a bilang na saray mananisia a say ilalo ra et say pambilay na ando lan ando ed Paraison dalin. Say simbawa na niglorian Jesu-Kristo tan saray kipapasen ya aromogan to ed saray pitoran kongregasyon bilang resulta na impan-usisa to so onaplika met ed sikara, lapud wala lambengat so sakey ya estandarte na inkatunong tan katooran parad amin a lingkor nen Jehova. (Exodo 12:49; Colosas 3:11) Kanian, saray mensahe nen Jesus ed pitoran kongregasyon ed Asia Minor nen inmunan siglo so aliwa lambengat a makapainteres a maawaran a rekord. Mankabaliksan iratan na bilay odino patey ed kada sakey ed sikatayo. Talinengen tayo sirin a maong iray salita nen Jesus.

[Saray paimano ed leksab]

[Kahon ed pahina 32]

Panaon na Pananubok tan Panangukom

Si Jesus so abautismoan tan alanaan bilang Tinuro ya Ari diad Ilog Jordan nen manga Oktubre 29 C.E. Kalabas na talora tan kapalduan taon, nen 33 C.E., sikatoy linma ed templo ed Jerusalem tan inablog to iramay mamapagmaliw ed satan ya ubong na saray matatakew. Singa walay piparaan na saya ed talora tan kapalduan taon a peryodo manlapud inkitrono nen Jesus ed katawenan nen Oktubre 1914 anggad insabi to pian surien iray mankuan a Kristiano nen ginmapo so panangukom ed abung na Dios. (Mateo 21:12, 13; 1 Pedro 4:17) Diad kagapo na 1918 say kimey na totoo nen Jehova nipaakar ed Panarian so nidunget ed pirmin isusumpa. Satan so panaon na pananubok ed interon dalin, tan nibiig iray matakot. Nen Mayo 1918, insugsog na saray klero na Kakristianoan so kipriso na saray opisyal na Watch Tower Society, balet nibulos iraya kalabas na siam bulan. Diad saginonor, nibaliwala iray palson akusasyon ed sikara. Manlapud 1919 say organisasyon na totoo na Dios, ya asubok tan adalisay, so maseseg a nampatuloy pian mangiyabawag ed Panarian nen Jehova panamegley nen Kristo Jesus bilang ilalo na katooan.​—Malaquias 3:1-3.

Nen inggapo nen Jesus so impan-usisa to nen 1918, saray klero na Kakristianoan so andi-duaruwan akasagmak na pirmin panangukom. Ag-ira labat amasegsegang ed saray totoo na Dios noagta sikara met so ambelat a nankasalanan ed dala lapud impanuporta ra ed manlalaban iran nasyon legan na inmunan guerra mundial. (Apocalipsis 18:21, 24) Insan saraman a klero so nanilalo ed ginawa na too a Liga na Nasyones. Kaiba so interon sankamundoan ya empiryo na palson relihyon, sigpot ya abalang na Kakristianoan so pabor na Dios nen 1919.

[Mapa ed pahina 28, 29]

(Para aktual a format, nengnengen a publikasyon.)

EFESO

SMIRNA

PERGAMO

TIATIRA

SARDIS

FILADELFIA

LAODICEA

[Saray litrato ed pahina 31]

Say relihyon na Kakristianoan so graben nankasalanan ed dala diad impamasegsegang tan impamatey ed saramay angipatalos, nambasa, odino anggan walaan labat na Biblia