“Inkalimpio ed Nonot” Legan ya Onaasingger so Anggaan

“Bangbalet say anggaan na ganaganay bengatla manasingger. Mandangka [Magmaliw a limpio ed nonot, NW] kayo sirin.”​—1 PEDRO 4:7.

1. Anto so sasaglawien na pagmaliw a “limpio ed nonot”?

SARAY salita nen apostol Pedro ed tagey so kaukolan a walaay baleg ya epekto ed panagbilay na Kristianos. Balet, ag-imbaga nen Pedro ed saray sinulatan to ya ontunda la ed gendagendat iran responsabilidad tan aasikasoen ed bilay; nisay tinalagnaw tora lapud paganigani lan kadederal. Imbes, impaseseg to: “Magmaliw a limpio ed nonot.” Say pagmaliw a “limpio ed nonot” et sasaglawien toy pangipanengneng na maong a panagdesisyon, pagmaliw a makalikna, makabat, makatunongan ed panagsalita tan kakikiwas tayo. Kabaliksan toy pangiyabuloy ed Salita na Dios a manguley ed panag-isip tan kakikiwas tayo. (Roma 12:2) Lapud manbibilay itayo ed “pegley na sakey a pikewet ta maramsak a kailalakan,” say limpio a kanonotan so nakakaukolan ta pian napaliisan iray problema tan kairapan.​—Filipos 2:15.

2. Panon a nagugunggunaan iray Kristiano natan ed panaanos nen Jehova?

² Tutulongan met itayo na “inkalimpio ed nonot” a nawalaan na seryoso, realistikon panmoria ed inkasikatayo. (Tito 2:12, NW; Roma 12:3) Saya so importanti nisesengeg ed saray salitan nirekord ed 2 Pedro 3:9: “Say Katawan agto bayagen so sipan to, a singa say arum igaton da a mabayag; noag ingen masungdo ed sikayo, agto labay a wala so siopaman a natawtaw noag ingen amin komon nagegemtan da so panagsibkel.” Imanoen a si Jehova so maanos, aliwa lambengat ed saray agmananisia, noagta ontan met “ed sikayo”​—saray membro na Kristianon kongregasyon. Akin? Lapud “agto labay a wala so siopaman a natawtaw.” Anganko ta say arum et kaukolan day manggaway pananguman tan panangiyarunsa ed bilay da lapud langkap ya andi-anggaan a bilay. Nengnengen tayo sirin iray lugar a nakakaukolan so pigaran pananguman.

“Inkalimpio ed Nonot” Diad Personal Iran Relasyon Tayo

3. Antoran tepet so nitepet na atateng ed inkasikara nipaakar ed ananak da?

³ Say abung so nepeg a pasen na kareenan. Balet parad pigara et satan so “abung a napno na . . . kolkol.” (Uliran 17:1) Komustay pamilyam? Kasin say ayaman mo so bulos ed “ingongot tan ingal, tan mauges a panagsalsalita”? (Efeso 4:31) Komusta balet iray anak mo? Kasin nalilikna ran sikaray aaroen tan aapresiaen? (Ikompara so Lucas 3:22.) Kasin mangipapanaon ka pian ibangat tan ipasal ira? Kasin ‘makapanonton ka ed katunongan’ imbes a diad ingongot tan sanok? (2 Timoteo 3:16) Lapud saray anak so ‘patawir nen Jehova,’ sikatoy interesadon maong ed no panon iran tratratoen.​—Salmo 127:3.

4. (a) Anto so nayarin resulta no tratoen na asawan laki so akulaw to diad maruksan paraan? (b) Panon a niyalibansa na kaasawaan a bibii so kareenan ed Dios tan liket ed intiron pamilya?

⁴ Komusta so kapareham? “Ontan met so nepeg na saray asawan lalaki a panangaro ra ed saray kaasawaan dan dili a singa panangaro ra ed laman dan dili. Say mangaro ed asawa ton dili aroen toy dilin laman to. Ta anggapo ni toon amusol ed laman ton dili; noag ingen sikato so taganoen to tan pablien to a singa met si Kristo a pinabli to so iglesia.” (Efeso 5:28, 29) Say abusado, managdomina, odino agmakatunongan a laki so aglabat mameligro ed inkaligen na pamilya to noagta dederalen toy relasyon to’d Dios. (1 Pedro 3:7) Komusta so kaasawaan a bibii? Sikara met so kaukolan a ‘pauleyan ed saray kaasawaan da a dili, a singa met ed Katawan.’ (Efeso 5:22) Say panisip nipaakar ed pamaliket ed Dios so ontulong ed asawan bii a mangibaliwala ed saray kakulangan na masiken to tan manpasakop ed sikato ya anggapoy imbel na linawa. No maminsan, liknaen na asawan bii a kaukolan ton ibalikas so opinyon to. Oniay kuan na Uliran 31:26 nipaakar ed makayarin asawan bii: “Lukasan to so sangi to ed kakabatan; et say tunong na kaabigan na linawa wala ed dila to.” Diad pantrato to’d masiken to diad makalakal, mapagalang a paraan, namamantini to so pikakareenan ed Dios, tan niyaalibansa toy liket ed intiron pamilya.​—Uliran 14:1.

5. Akin a kaukolan a tumboken na saray tobonbalo so konseho na Biblia nipaakar ed tratamento ed atateng da?

⁵ Sikayoran kalangweran, komustay tratamento yo’d atateng yo? Kasin manguusar kayo na malangas, agmapagalang a panagsalitan mabetbet ya aabuloyan na mundo? Odino kasin tutuloken yo so ganggan ed Biblian: “Sikayon anak, ontulo’kayo ed saray kaatengan yo dia ed Katawan; ta saya sikato so matunong. Igalang mo so amam tan inam (a sikato so manunan ganggan a wala so sipan to). Ta makapaabig ed sika tan makapambilay ka na andukey dia ed tapew na dalin.’”?​—Efeso 6:1-3.

6. Panon tayon anapen so kareenan ed kapara tayoran managdayew?

⁶ Nidedemostra tayo met so “inkalimpio ed nonot” sano “aanapen tayo so kareenan tan tutumboken itan” ed saray kaparan managdayew. (1 Pedro 3:11) Saray agpanpapaknaan tan agpantatalosan so onlesa a panapanaon. (Santiago 3:2) No palooren so irangan, say kareenan ed intiron kongregasyon so niiyan ed kapeligroan. (Galacia 5:15) Kanian resolbien a tampol so balingaan; manggawa na saray pikakareenan.​—Mateo 5:23-25; Efeso 4:26; Colosas 3:13, 14.

“Inkalimpio ed Nonot” tan Saray Responsabilidad ed Pamilya

7. (a) Panon a pinaseseg nen Pablo so panangipanengneng na “inkalimpio ed nonot” diad saray gendagendat a pamaakaran? (b) Anton awawey so kaukolan a niwala ed Kristianon asawan lalaki tan bibii ed saray responsabilidad ed abung?

⁷ Sinimbawa nen apostol Pablo iray Kristiano a “manbilay tekep na inkalimpio ed nonot.” (Tito 2:12, NW) Makapainteres a, diad konteksto et sinimbawa nen Pablo iray bibii “ya aroen da so saray kaasawaan da ya aroen da so saray anak da, a mankalakal ira [limpio ed nonot, NW], malinis ira, maasikaso ra ed abung.” (Tito 2:4, 5) Insulat nen Pablo itan ed saray taon 61-64 K.P., pigaran taon sakbay na anggaay Judion sistema na bengabengatla. Ingen, saray gendagendat a pamaakaran, a singa say kimey ed abung, so siansian importanti. Namparan say kaasawaan a lalaki tan bibii so kaukolan sirin a pansiansiaen day marakep, positibon panmoria ed saray responsabilidad da ed abung ta pian “agnaayew so salita na Dios.” Akidispensaan so sakey ya ulo na pamilya ed bisita lapud mabanbanday ya itsura na abung to. Insalaysay ton aapigeren lapud “sikatoy manpapayunir.” Nakomendaan so pansasakripisyo tayo nisesengeg ed Panarian, balet nepeg ya asikasoen a say pankaabigan na pamilya tayo et agnisakripsyo.

8. Panon a naasikaso na saray ulo na pamilya iray pamilya ra diad asimbang a dalan?

⁸ Papasesegen na Biblia so kaamaan ya iyuna daray pamilya ra, ya inkuanton say onsaew ed panlegpet to’d pamilya to et “pinaandi to la so pananisia, et sikato so lalon mauges nen say agmanisia.” (1 Timoteo 5:8) Say kipapasey panagbilay ed intiron mundo so nanduruma, tan marakep no pansiansiaen a simpli iray iilaloan ed materyal. “Agmo iter komon ed siak so kadukaan ono saray kayamanan,” so impikasi na managsulat ed Uliran 30:8. Balet, kaukolan ya ag-ibabaliwala na atateng iray materyal a pankaukolan na ananak da. Alimbawa, makabat ta so sigagalan panaynan ed pamilya na sakey ya anggapo labat iray manunan nakakaukolan ed bilay ta pian nagegemtan toy teokratiko iran pribilihyo? Agta saya so mamasakit na linawa na ananak na sakey? Diad biek a dapag, kuan na Uliran 24:27: “Itadiam so gawam ed paway, tan sikato so gawaen mo a maganggano nipaakar ed sika ed uma; et kayari to ipaalagey mo so abung mo.” On, bangta say pampaga ed materyal iran pankaukolan et walay pasen to, say ‘pangipaalagey na abung na sakey’​—diad espiritual tan emosyonal a paraan​—so importanti.

9. Akin a makabat parad saray ulo na pamilya a konsideraen so posibilidad na ipatey odino pansakit da?

⁹ Kasin intaryam lay pakaasikaso’d pamilyam no bilang ta bigla kan ompatey? Oniay kuan na Uliran 13:22: “Say maong a too mangitilak na tawir ed saray anak na saray anak to.” Niarum ni ed tawir a pikakabat ed si Jehova tan siglaotan ed sikato, interesado iray atateng a taryaan na materyal iray anak da. Diad dakel a daldalin saray responsablin ulo na pamilya et panggunaetan dan nawalaan na nisimpen, sakey a legal a tawir, tan insurance. Tutal, saray totoo na Dios et agnipuera ed “say panaon tan kapalaran [ag-iilaloan a nagawa, NW].” (Eclesiastes 9:11) Say kuarta et “sakurong,” tan say maasikason panagplano et mabetbet a mangipaliis ed kairapan. (Eclesiastes 7:12) Diad daldalin a say medical care et agbabayaran na gobierno, desidien na arum so pangisimpen na pundo parad saray pankaukolan nipaakar ed bunigas odino mangiyuksoy na pigaran nengneng na pangasikaso’d bunigas.a

10. Panon a nayarin “itiponan” na Kristianon atateng iray anak da?

¹⁰ Oniay kuan met na Kasulatan: “Saray anak agda nepeg ya itiponan so saray ateng noag ingen saray ateng nepeg da ya itiponan so saray anak.” (2 Corinto 12:14) Diad mundo et kaslakan la parad atateng a mangisaganay kuarta parad arapen ya edukasyon na ananak da tan pangasawa ta pian naikdan ira na maong a pangigapoan. Kasin inisip mo la so pangisagana ed arapen ya espiritualidad na anak mo? Alimbawa, bilbilang ta say binmaleg lan ugaw et mangegemtan na sigpot-panaon a ministeryo. Bangta saray sigpot-panaon ya ariripen et agkaukolan ya onkerew odino ilaloay tulong na arum ed pinansyal, nayarin desidien na maaron atateng so ‘pangiyutob ed saray nakaukolan to’ ta pian tulongan a makapansiansia ed sigpot-panaon a ministeryo.​—Roma 12:13; 1 Samuel 2:18, 19; Filipos 4:14-18.

11. Kasin say pakawalaan na realistikon panmoria ed kuarta so pakapatnagan na inkaandiay pananisia? Ipaliwawa.

¹¹ Say pakawalaan na realistikon panmoria ed kuarta so agpakapatnagan na inkaandiay pananisia ya asingger lay anggaan na marelmeng a sistema nen Satanas. Satan so pamaakaran labat a mangipapanengneng na “aralem a kakabatan” tan asimbang a panagdesisyon. (Uliran 2:7; 3:21) Aminsan et inkuan nen Jesus “ta saray anak na saya a mundo makabat ira ed [praktikal a dalan, NW] . . . nen saray anak na silew” ed panangusar day kuarta. (Lucas 16:8) Agpankelawan, sirin, a naimano na arum a kaukolan ya iyarunsa iray paraan na pakakausaray kaykayarian da, ta pian magmaong dan naasikaso iray pankaukolan na pamilya ra.

“Inkalimpio ed Nonot” ed Panmoria Tayo’d Edukasyon

12. Panon ya imbangat nen Jesus iray babangatan ton onadapta ed saray balon sirkumstansia?

¹² “Say ugali na sayan mundo nanaebas,” tan say malaknab a panguuman ed ekonomya tan iyaaligwas ed teknolohiya so mapmaples a nagagawa. (1 Corinto 7:31) Balet, imbangat nen Jesus iray babangatan to a magmaliw a maadapta. Imbaga to ed sikara sanen imbaki tora ed inmunan kampanyan panagpulong: “Agkayo mangitatarok na balitok, anggan pilak, anggan gambang ed kabulsaanan yo; agkayo met manawit na panagbalonan yo ed panakar-akar, anggan duaran aysing, anggan [sa]patos anggan tayukor; ta say komikimey makana ed kanen to.” (Mateo 10:9, 10) Balet, diad sananey ya inkagawa et inkuan nen Jesus: “Say walaan na bulsa, alaen to, et ontan met so supot.” (Lucas 22:36) Antoy anguman? Saray sirkumstansia. Say relihyoson kaliberliber so nagmaliw a mabusol, tan natan et kaukolan day mangitarya ed inkasikara.

13. Anto so manunan gagalay edukasyon, tan panon a makapagmaliw a masuporta iray atateng ed ananak da ed sayan pamaakaran?

¹³ Ontan met natan, nayarin kaukolan ya ikonsidera na atateng iray kapetegan ed kabibilay. Alimbawa, kasin iyuuksoy moy pakala na ananak mo na magenap ya edukasyon? Say manunan gagalay edukasyon et say panginlong ed tobonbalon magmaliw ya epektibon ministro nen Jehova. Tan say sankaimportantian ya edukasyon ed amin et say espiritual ya edukasyon. (Isaias 54:13) Pampapagaan met na atateng so abilidad na ananak da a suportaan so inkasikara ed pinansyal a paraan. Kanian igiyam iray anak mo, tulongan moran mamili ed saray matukoy ya asignatura ed eskuelaan, tan isingbat ed sikara no kasin makabat so panggegemtan ed antokaman a suplementaryon edukasyon odino andi. Saratan a desisyon et responsabilidad na pamilya, tan agnepeg a balawen na arum so inala ran kurso. (Uliran 22:6) Komusta balet iramay deneside ran bangatan iray anak da ed abung?b Bangta dakel so akapanggawa na nakomendaan a kimey, aromog na arum a satan a home schooling et mas mairap nen say isipen da, tan saray anak da so naandian na magenap ya edukasyon. Kanian no kokonsideraen moy home schooling, seguradoen moray sakripisyo, realistikon kuentaen mo no walaan ka na namparan dunong tan dilin-disiplinan nakakaukolan a naasikason maong.​—Lucas 14:28.

‘Ag-aanapen Iray Baleg a Bengatla’

14, 15. (a) Panon ya abalang nen Baruc so inkasimbang to ed espiritual? (b) Akin a kakulangkulangan parad sikato so ‘pananap ed saray baleg bengatla’?

¹⁴ Lapud say anggaan na sayan sistema so agni sinmabi, nayarin onkiling so arum ed iyoopresi na mundo​—galgalangen iran karera, baleg ya almo iran trabaho, tan kayamanan. Isipen pay sekretaryo nen Jeremias, si Baruc. Nantagleeyan to: “Abagey ak la! Natan ta si Jehova inyarum to so ermen ko ed irap ko; naksawan ak ed pantagleey ko, et agak makaromog na painawa.” (Jeremias 45:3) Naksawan si Baruc. Say panseserbi to bilang sekretaryo nen Jeremias so mairap, makapakesaw a trabaho. (Jeremias 36:14-26) Tan singano anggapoy anggaan na pakadesdesan. Labinwalon taon ni sakbay na kaderal na Jerusalem.

¹⁵ Oniay imbaga nen Jehova ed si Baruc: “Nia! Saman so impaalagey ko, igebak ta naani, tan say intanem ko bagoten ko ta naani; et saya so gawaen ko naani ed amin a dalin. Et anapen mo so saray baleg a bengatla a nipaakar ed sika lanlamang? Agmo ra anapen.” Naandiay Baruc na inkasimbang. Ginmapo lan ‘anapen iray baleg a bengatla parad inkasikato,’ anganko et kayamanan, inkabantog, odino seguridad ed materyal. Lapud si Jehova ‘et bagoten to naani; anggan amin a dalin,’ anto so gungguna na pananap ed saratan a bengatla? Kanian pinanonotan nen Jehova si Baruc na onian seryoson bengatla: “Nia, yakar ko naani mauges ed amin a laman, . . . balet say bilay mo iter ko naani ed sika a tekmel ed saray amin a pasen a laen mo.” Agnaliktaran na materyal a kaykayarian so kadederal na Jerusalem! Impaseguro labat nen Jehova so kilalaban na ‘bilay [to] a bilang tekmel’.​—Jeremias 45:4, 5.

16. Anton leksion so naaralan na totoo nen Jehova natan manlapud eksperiensia nen Baruc?

¹⁶ Impakorihe si Baruc ed Jehova, tan, tua unong ed sipan nen Jehova, niliktar nen Baruc so bilay to. (Jeremias 43:6, 7) Agaylan mabiskeg a leksion parad totoo nen Jehova natan! Aliwa iyan panaon pian ‘anapen iray baleg a bengatla parad inkasikatayo.’ Akin? Lapud “say mundo mangangga, tan saray penel to.”​—1 Juan 2:17.

Say Sankaabigan a Panangusar ed Nakekeraan a Panaon

17, 18. (a) Panoy inkiwas nen Jonas sanen nagbabawi iray taga-Ninive? (b) Anton leksion so imbangat nen Jehova ed si Jonas?

¹⁷ Panon, sirin so sankaabigan a pakapangusaran tayo ed natitilak a panaon? Walay naaralan tayo’d eksperiensia nen propetan Jonas. Sikato so “linma ed Ninive . . . , et inyakis to, ya inkuanto, ‘Apataplo ya agew a manlapu ed natan, et say Ninive nabagbag naani.’” Diad inkabigla nen Jonas, kinmiwas iray taga-Ninive ed mensahe to tan nagbabawi! Ag-intuloy nen Jehova so impaneral ed syudad. Say reaksion nen Jonas? “O Jehova, kerewen ko ed sika ya ekalen mo komon so bilay ko, ta magmaong a siak so ompatey nen say manbilay.”​—Jonas 3:3, 4; 4:3.

¹⁸ Insan si Jonas so binangatan nen Jehova na sakey ya importantin leksion. “Intadia nen Jehova a Dios so sakey a gebey, tan ginawa to a sikato so ontubo ed tagey nen Jonas, pian siroman to komon so ulo to, . . . Kanian si Jonas mapalalo so liket to lapu ed gebey.” Balet, say impanliket nen Jonas so aganggano, a singa say tanaman ya amagaan a tampol. Si Jonas so ‘nampasnok’ lapud petang. Indanet nen Jehova so punto To, diad impangikuan: “Kinawanan mo so gebey, . . . Anggapo lagi so panangasik ed Ninive, saman so syudad a baleg, a sikato so kawalaan na masulok a sanlasus tan duamplo a libo a totoo ya agda amta so lima ra a kawanan tan lima ra a kawigi; et ontan met dakel a bakbaka?”​—Jonas 4:6, 7, 9-11.

19. Anton makasarilin linya na panagisip a labay tayon paliisan?

¹⁹ Agaylan makasarili so panagrason nen Jonas! Naabagey toy tanaman, balet agto labat anggan naabagey so totoo na Ninive​—totoon, diad espiritual a panangibaga et ‘agda amta so pandumaan na kawanan tan kawigi a lima ra.’ Nayarin panpipirawatan tayo met so kaderal na sayan marelmeng a mundo et duga labat itan! (2 Tesalonica 1:8) Balet, bangta manaalagar, walaan itayo na responsabilidad a tulongan iray matuan-impanpuso a totoo a, diad espiritual a pantalos et agda ‘amta so kawanan tan kawigi a lima ra.’ (Mateo 9:36; Roma 10:13-15) Usaren mo ta so antiktikey lan natitilak a panaon a tulongay dakel ni unong ed nayarian mo pian nagamoran day mablin pikakabat ed si Jehova? Anto nin trabaho so makapisimbangan ed gayagay pakatulong ed sakey a makagamor na bilay?

Mantultuloy a Manbilay Tekep na “Inkalimpio ed Nonot”

20, 21. (a) Antoray arum a dalan a nidemostra tayo so “inkalimpio ed nonot” diad saray arapen ya agew? (b) Antoray onsabin bendision ed pambilay tekep na “inkalimpio ed nonot”?

²⁰ Legan a mantultuloy so kilelereg na sistema nen Satanas ed kadederal, seguradon nipaarap tayo ed saray balon angat. Ipapasakbay na 2 Timoteo 3:13: “Saray totoo a mauges tan saray managsaol onuges laran onuges.” Balet ‘agnakesawan, ya onkapuy kayo ed saray kamarerwa yo.’ (Hebreos 12:3) Onsaral ed si Jehova parad biskeg. (Filipos 4:13) Aralen so pagmaliw a manangitukoy, ya onadapta ed sayan onuuges a sirkumstansia, imbes ya em-eman so apalabas la. (Eclesiastes 7:10) Usarey praktikal a kakabatan, a mibabansag ed panangidirehin itatarya na “say matoor tan makabat ya aripen.”​—Mateo 24:45-47.

²¹ Agtayo amta no kaunongan ni natitilak a panaon. Ingen, nibaga tayo tekep na kompiyansa a “say anggaan na ganaganay bengatla manasingger.” Anggad agto ni isabi, manbilay tayon tekep na “inkalimpio ed nonot” diad pidedeneng tayo ed balang sinansakey, diad paraan na panangasikaso tayo’d pamilya tayo, tan diad saray responsabilidad tayo ed sekular. Diad panggawa’d satan et makapankompiyansa tayon amin a diad kaunoran et naromog tayon “andi-matik tan karumsisan ed imaton to”!​—2 Pedro 3:14.

[Saray paimano ed leksab]

Saray Punton Parad Repaso

◻ Panon tayon nipanengneng so “inkalimpio ed nonot” diad personal iran relasyon tayo?

◻ Panon tayon nipanengneng so inkasimbang ed saray responsabilidad ed pamilya?

◻ Akin a nepeg a paninteresan na atateng so sekular ya edukasyon na ananak da?

◻ Antoran leksion so naaralan tayo manlapud si Baruc tan si Jonas?

[Litrato ed pahina 18]

Sano agmarakep so tratamento na sanasawa ed sakey tan sakey, dederalen day relasyon da ed si Jehova

[Litrato ed pahina 20]

Nepeg a paninteresan na atateng so edukasyon na ananak da