Pakikiwasen Itayo na Pananisia!
“Nanengneng mo la so impanggawa na pananisia [nen Abraham] pati saray gawa to, tan lapu ed saray gawa say pananisia agawa ya ayadyari.”—SANTIAGO 2:22.
1, 2. Panon so ikiwas tayo no walaan itayo na pananisia?
DAKEL so mangibabagan walaan iray pananisia ed Dios. Ingen, say basta pangikuan a walay pananisia so aliling toy bangkay ya andiay bilay. “Ontan met so pananisia, no anggapo so saray gawa to, inatey ed inkasikaton dili,” insulat nen babangatan a Santiago. Inkuanto met a say matakot ed Dios ya Abraham so manisian walay “impanggawa na pananisia pati saray gawa to.” (Santiago 2:17, 22) Antoy kabaliksan na saratan a salita parad sikatayo?
2 No walaan itayo na tuan pananisia, agtayo lambengat panisiaan iray narerengelan tayo ed saray Kristianon miting. Paneknekan tayoy pananisia lapud sikatayo so aktibon Tastasi nen Jehova. On, dagdagen itayo na pananisia a mangiyaplika’d Salitay Dios diad bilay tayo tan mamakiwas ed sikatayo.
Say Paboritismo so Agmisiglaotan ed Pananisia
3, 4. Panon a naapektaan na pananisia so pantrato tayo ed arum?
3 No walaan tayoy puron pananisia ed Dios tan Kristo, andian tayoy paboritismo. (Santiago 2:1-4) Arum ed saray sinulat nen Santiago so agmangipapatnag na agpanangidumaduma a kakaukolanen ed tuan Kristianos. (Roma 2:11) Kanian, intepet nen Santiago: “Agyo agamilen so pananisia ed Katawan tayo a Jesu-Kristo, say Katawan na gloria, a wala so italonggaring ed saray katooan?” No sakey ya agmananisian mayaman ya akasingsing na balitok tan amisteng so onatendi ed miting ontan met ed sakey ya agmananisia a “makabos a sikakawes na marutak,” pareho iran abrasaen komon, balet ta nikadumay impangasikaso’d saray mayaman. Pinayurong ira ed “maong a pasen,” bangbalet nibaga ed saray pobrin agmananisia ya onalagey odino onlespak ed salian na sakey a too.
4 Parehon intarya nen Jehova so dondon bagat nen Jesu-Kristo parad saray mayaman tan saray pobri. (2 Corinto 5:14) No mas labien tayoray mayaman, sirin, sikatayoy onsusuawi ed pananisia ed Kristo, a ‘nagmaliw a duka, pian lapud kadukaan to et onyaman tayo.’ (2 Corinto 8:9) Aliwan ontan komon so paraan na inengneng tayo ed totoo—a papagalangan so totoo tekep na mauges a motibo, salanti, parad dilin gungguna. Agmanangidumaduma so Dios, balet no angipanengneng tayoy panangidumaduma, sikatayo so ‘magmaliw ya ukom a mauges iray nonot to.’ (Job 34:19) Lapud walaay pilalek a paliketen so Dios, maseguron agtayo patukso ed pagmaliw a mapaboritismo odino ‘mangipapatnag na panangibiig ed totoo, nisengeg ed pankaabiganan tayo.’—Judas 4, 16.
5. Siopa so pinili na Dios a magmaliw a “mayaman ed pananisia,” tan panon so mabetbet ya ikikiwas na saray mayaman ed materyal?
5 Impaamta nen Santiago no sioparay peteg a mayaman tan impaseseg ton nepeg a nipanengneng so aro ed amin ya andiay panangidumaduma. (Santiago 2:5-9) ‘Pinili na Dios iray duruka pian onyaman ed pananisia, tan tomatawir na panarian.’ Onia lapud saray pobri so mabetbet ya onkikiwas a tampol ed maong a balita. (1 Corinto 1:26-29) Bilang sakey a grupo, saray mayaman ed materyal so mamapairap ed arum no nipaakar ed panagpaotang, panagpasueldo, tan legal iran aksion. Mansasalita iray mauges nipaakar ed Kristo tan papasegsegangen da itayo lapud aakbiten tayo so ngaran to. Balet determinado itayo komon a tuloken so “peteg a katunongan,” a kakaukolanen toy aro ed kaparan too—diad namparan pangaro ed saray mayaman tan pobri. (Levitico 19:18; Mateo 22:37-40) Lapud kakaukolanen na Dios iya, say pangipanengneng na paboritismo et ‘pakagawa na kasalanan.’
‘Say Panangasi Onsumpad Panangukom’
6. Panon a magmaliw itayon manamuyak na ganggan no agtayo pidenengan so arum ed mapangasin paraan?
6 No sikatayoy agmapangasin walaay papaboran, manamuyak itayo’d ganggan. (Santiago 2:10-13) Diad pakagaway lingon kundang ed sayan pamaakaran et magmaliw itayon mananumlang ed amin a ganggan na Dios. Saray Israelitan ag-akikalugoran balet ta matatakew et pinalakbatan day Mosaikon Ganggan. Bilang Kristianos, nauukom itayo unong ed “ganggan na pankanawnawa”—espiritual ya Israel ed balon sipanan, tan nipapuso ed sikara itan a ganggan.—Jeremias 31:31-33.
7. Akin a saramay siansia nin mangipapanengneng na paboritismo et agda nailaloan so panangasin manlapud Dios?
7 No ibabaga tayon walaan tayo na pananisia balet ta tuloy nin walaan tayoy paboritismo, sikatayoy walad kaatapan. Saramay agmaaro tan andiay panangasi so naukom ya anggapoy panangasi. (Mateo 7:1, 2) Kuan nen Santiago: “Say panangasi maliket ya onsumpa ed panangukom.” No paigiya tayo ed masanton espiritu nen Jehova diad amin a pidedeneng tayo ya atekepay panangasi, agtayo nakondena sano naukom tayo. Imbes, nalikna tayo so panangasi tan diad ontan et makapanbiktorya ed mapeget ya inkahustisya odino ambelat a panangukom.
Mamawala so Pananisia na Maabig Iran Gawa
8. Anto so situasyon na toon mangikuan a sikatoy walaay pananisia balet ta kulang na saray gawa?
8 Nilikud ed pagmaliwen to itayon maaro tan mapangasi, pawalaen na pananisia so arum niran maabig a gawa. (Santiago 2:14-26) Siempre, say nikuan a pananisia a kulang na gawa so agmakapangisalba ed sikatayo. Tua, agtayo nakimeyan so pakawalaay matunong a talindeg ed arap na Dios diad panamegley na saray gawa na Ganggan. (Roma 4:2-5) Totongtongen nen Santiago dia iray gawan binayuboan, na aliwan kodigo na ganggan, noagta diad pananisia tan aro. No napapakiwas itayo na ontan iran kualidad, agtayo labat la ibalikas so panangasi tayo’d walad pankaukolan a kaparan managdayew. Tulongan tayo ed materyal so Kristianon mankakaukolan na kawes odino nakan. Itetepet nen Santiago: ‘No ikuanmo ed mankakaukolan ya agi: “Onla kayo la ed kareenan, naimengan tan napesel kayo komon;” anta agyo iter ed sikara so bengatla ya antokaman a kaukolan na laman; Anto so gungguna ra?’ Anggapo. (Job 31:16-22) Say ontan a “pananisia” so inatey!
9. Antoy mangipapanengneng a walaan tayoy pananisia?
9 Anggan panon et mililimog itayo ed totoo na Dios, balet say impapuso labat iran gawa so mangimpuersa ed pangibabaga tayon walaan tayoy pananisia. Marakep no nipulisay tayo la so doktrinan Trinidad tan manisia a wala labat lay saksakey a Dios. Ingen, say panisia labat et aliwan pananisia. “Saray demonyo sisiaen da met,” tan “mangiwgiw” ira tekep na takot lapud kadederal so manatalaran ed sikara. No talagan walaan itayoy pananisia, satan so mamakiwas ed sikatayon mamawala na ontan iran gawa a singa say panangipulong na maong a balita tan panangiter na tagano tan kawesen na saray mankakaukolan a kapananisiaan. Itetepet nen Santiago: “Bangbalet labay mo ya amtaen, O toon andi-kakanaan [andiay suston pikakabat ed Dios], a say pananisia ya anggapo so gawa to et lepes?” On, kakaukolanen na pananisia so kiwas.
10. Akin a si Abraham et tinawag ya “ama na amin day mananisia”?
10 Say pananisia na maridios a patriarkan Abraham so amakiwas ed sikato. Bilang “ama na amin day mananisia,” sikatoy ‘apatunong lapu ed saray gawa, nen insaklang to so anak to ya Isaac ed tapew na altar.’ (Roma 4:11, 12; Genesis 22:1-14) Anto no agpanisiaan nen Abraham a paolien na Dios si Isaac tan tooren so sipan To ed pamawala na bini manlapud sikato? Diad ontan et agbalot salien nen Abraham ya insaklang so anak to. (Hebreos 11:19) Diad matulok iran gawa nen Abraham a say “pananisia [to so] agawa ya ayadyari,” odino akompleto. Diad ontan et “say sulat [Genesis 15:6] asumpal a kuanto, ‘si Abraham sinisia to so Dios, et nibilang ed sikato a katunongan.’” Saray gawa nen Abraham ed impanalin isaklang si Isaac so amekder ed akadkauna lan impangiproklama na Dios a si Abraham et matunong. Diad saray gawa na pananisia, impanengneng toy panangaro to’d Dios tan diad ontan et atawag bilang “kaaro na Dios.”
11. Antoy walan ebidensia tayo nipaakar ed pananisia diad kaso nen Rahab?
11 Pinaneknekan nen Abraham a “lapu ed saray gawa napatunong so sakey a too, ya aliwan lapud pananisia labat.” Tua met itan ed si Rahab, sakey a balangkantis ed Jerico. Sikatoy “apatunong lapu ed saray gawa to, nen inawa’to so saray imbaki [ya Israelitas] tan pinapaway to’ra ed sananey a dalan” ya akatakasan da’d kakabusol dan Cananeo. Sakbay ya akabat toray espiya na Israel, amoria to lan si Jehova so tuan Dios, tan saray tinmumbok a salita to tan say intunda ton nambalangkantis so ebidensia na pananisia to. (Josue 2:9-11; Hebreos 11:31) Kayari na sayan komaduan alimbawa na pananisia a nipanengneng diad saray gawa, kuan nen Santiago: “Ta unong a say laman ya asian ed espiritu et inatey, ontan met say pananisia ya andi-gawa inatey.” Sano inatey so sakey a too, anggapo lay puersay bilay, odino “espiritu,” ed sikato, tan anggapo lay nagawaan to. Say pankuan labat a walay pananisia so inatey met tan andi-kakanaan a singa kipapasey bangkay. Balet no talagan walaan tayo na peteg a pananisia, pakiwasen to itayo ed maridios a kiwas.
Kontrol Moy Dilam!
12. Antoy kaukolan a konsideraen na mamatatken ed kongregasyon?
12 Say pansalita tan panbangat so mamaneknek met ed pananisia, balet walay pankaukolan ed pamuger ed satan. (Santiago 3:1-4) Bilang managbangat ed loob na kongregasyon, ambelat so responsabilidad tan baleg so pikuekuentaan na mamatatken ed Dios. Kanian, nepeg dan sipaabeban usisaen iray motibo tan kualipikasyon da. Nilikud ed pikakabat tan abilidad, nepeg a saraya so walaan na aralem ya aro parad Dios tan parad saray kapananisiaan da. (Roma 12:3, 16; 1 Corinto 13:3, 4) Nepeg ya ibase na mamatatken so konseho ra ed Kasulatan. No say sakey a matatken et alingo ed insimbawa to tan sengegay problema na arum, sikatoy ampait ya ukomen na Dios diad panamegley nen Kristo. Nepeg sirin a mapaabeba tan maaral iray mamatatken, sitotoor ya ompeket ed Salitay Dios.
13. Akin a nigapol itayo ed salita?
13 Anggano saray maong a managbangat–diad tua et amin tayo so–“dia ed akamayamay a nengneng [et] nagapol itayo” lapud ag-inkayadyari. Say pakagapol ed salita so sakey ed sankabetbetan tan posiblin makapasakit a kalilingoan. Kuan nen Santiago: “No say siopaman a too et agnagapol ed salita, sayan too ayadyari, tan nayarian to met a pegetan so amin a laman.” Aliwan singa si Jesu-Kristo, andian itayo na naspot a pakakontrol ed dila. No bilang ta sarag tayo, di nakontrol tayo met iray arum a kabiangay laman tayo. Tutal, saray preno tan pakalat so mangiwanwan ed arapen na saray kabayo, tan diad panamegley na melag a timon, anggan say baleg a baloton ipapalir na mabiskeg a dagem so nayarin niiwas no kaliktan na tripulante.
14. Panon ya idadanet nen Santiago so pankaukolan na sagpot ta pian nakontrol so dila?
14 Nepeg tayon amin a matuan aksobien a talagan nakakaukolay gunaet ta pian nakontrol so dila. (Santiago 3:5-12) No ipareng ed sakey a kabayo, say sakey a preno so melag; ontan met ed timon no ipareng ed sakey a barko. Tan sano nipareng ed laman na too, say dila so melag balet ta “manpasirayew ed angkakabaleg a nengneng.” Lapud ipapalinew na Kasulatan a mamaermen ed Dios so panaglastog, komon ta patulongan itayo ed sikato pian nitunda itan. (Salmo 12:3, 4; 1 Corinto 4:7) Komon ta narindaan tayo met so dila tayo sano napasulag, tandaan a say dangat et poolan tolay intiron takel. Unong ya ipapanengneng nen Santiago, “say dila [et] sakey ya apuy” tekep na abilidad a pansengegay baleg a pakaperdian. (Uliran 18:21) Agayla, say sakey ya agnakontrol a dila “et sakey a mundo na kaugsan”! Kada mauges ya ugali na sayan agmaridios a mundo so nisisiglaot ed agnakontrol a dila. Sengegan itan na makaderal iran bengatla a singa say panamalikdo tan palson bangat. (Levitico 19:16; 2 Pedro 2:1) Antoy padesir mo? Agta say pananisia tayo so kaukolan a mamakiwas ed sikatayon panggunaetan a kontroley dila tayo?
15. Anton pakasakitan so pansumpalay agnapokpokan a dila?
15 Say agnapokpokan a dila so sigpot a ‘manutak ed sikatayo.’ Singa bilang, no aminpigan narel itayon mantitila, ompan sikatayoy nakabkabat bilang managtila. Balet, panon a say agnakontrol a dila et “selselan to so kurang na sankapinalsaan”? Pagmamaliwen toy bilay a singa marawal a sirkulo. Nayarin naaburido so intiron kongregasyon lapud sakey labat ya agnakontrol a dila. Sasaglawien nen Santiago so “Gehenna,” say Lawak na Hinnom. Aminsan ya inusar a panagbagatay ugaw, nagmaliw a basuraan na Jerusalem diad panamegley na apuy. (Jeremias 7:31) Kanian say Gehenna et simbolo na kadederal. Diad sakey a pantalos et onaaplika so Gehenna ed makaderal a pakayari to ed agnabanlongan a dila. No agtayo naprenoan so dila tayo, nasagmak tayoray pansumpalan na agtayo pakakontrol ed dila tayo. (Mateo 5:22) Ompan sikatayo ni ingen so naekal ed loob na kongregasyon lapud panag-ayew ed sakey.—1 Corinto 5:11-13.
16. Nisesengeg ed mauges ya epekto na agnabanlongan a dila, anto so kaukolan tayon gawaen?
16 A singa amta yo la diad panbabasa yoy Salitay Dios, ingganggan nen Jehova a kaukolan ya uleyan na too so ayayep. (Genesis 1:28) Tan amin a nengneng na palsa so maamo. Singa bilang, saray impasal a baga so nauusar ed panag-anop. Saray “bengatlan korongkorong” a sasalambiten nen Santiago so mangilaktip ed saray serpientin nakokontrol na saray managpaamoy uleg. (Salmo 58:4, 5) Sarag ni ingen a kontrolen na totoo iray balyina, balet bilang makasalanan a totoo agtayo sigpot a nayarian a paamoen so dila. Anggaman kuan, kaukolan tayon paliisay pangibalikas na maabuso, odino makatikna, odino managpauges iran salita. Say agnabanlongan a dila so nayarin magmaliw a peligroson instrumento a napnoy makapatey a samal. (Roma 3:13) Makapaermen, say kadilaan na palso iran managbangat so angipabeneg ed asakbay a Kristianos manlapud Dios. Kanian agtayon balot aabuloyan so inkasikatayon natalonaay maditan balbalikas na apostata, balanglan insalita odino diad insulat a paraan.—1 Timoteo 1:18-20; 2 Pedro 2:1-3.
17, 18. Anton inkabengatbengat so nidadanet ed Santiago 3:9-12, tan anto so gawaen tayo nipaakar ed saya?
17 Say pananisia ed Dios tan say pilalek a sikatoy paliketen so manalimbeng ed sikatayo manlapud apostasya tan mangamper ed sikatayo manlapud bengatbengat a pangusar ed dila. Diad panutukoy ed inkabengatbengat na arum, kuan nen Santiago ya “ikakana tayo so dila a pandayew ed Katawan tan Ama; tan panayew tayo ed saray totoo ya agawan kaulibay na Dios.” (Genesis 1:26) Si Jehova so Ama tayo diad paraan a “mangiter ed amin na bilay, say linawa, tan amiami bengatla.” (Gawa 17:24, 25) Sikato met so Ama na saray alanaan a Kristiano diad espiritual a pantalos. Amin tayo so “kaulibay na Dios” no nipaakar ed mental tan moral a kualidades, pati say aro, inkahustisya, tan kakabatan a mangibibiig ed sikatayo manlapud ayayep. Kanian, sirin, panon so nepeg ya ikiwas tayo no walaan itayo na pananisia ed si Jehova?
18 No isamba tayo so totoo, labay ton ibaga et kekerewen tayo, odino ipipikasi tayon, niwala komon so mauges ed sikara. Lapud agtayo apuyanan a propeta na Dios a naautorisaan a mangibagay kaugsan ed siopaman, say ontan a panagsalita so paneknek na panamusol a manggawan andi-kakanaay panagdayew tayo ed Dios. Agmanepeg a saksakey a sangi so panlapuan na “pandaydayew tan panayew.” (Lucas 6:27, 28; Roma 12:14, 17-21; Judas 9) Agaylan kasalanan so pankanta na panangidayew ed Dios diad saray miting tan kamangta et mansalitay mauges ed kapananisiaan! Ag-ompaway so masamit tan ampait a danum ed parehon subol. No panon a say ‘higos et agmanbunga na aceitunas odino ubas,’ agmet nayarian na maasin a danum so mamapaway na masamit a danum. Walay bengatlan mauges ed espiritualidad no sikatayo, a nepeg a mansalitay maong, so lanang a mangibabalikas na makapasakit a salita. No nailuam tayo lay pansalitay makapasakit, manpikasi itayo parad tulong nen Jehova ed itundan mansalita ed ontan a dalan.—Salmo 39:1.
Onkiwas Tekep na Kakabatan Manlapud Tagey
19. No niwawanwan itayo na mangatatawen a kakabatan, panon tayon naapektaan so arum?
19 Kaukolan tayon amin so kakabatan ed pangibaga tan panggawa na saray bengatla a matukoy ed saramay walaay pananisia. (Santiago 3:13-18) No walaan itayo na mapagalang a takot ed Dios, pagamoran to itayo na mangatatawen a kakabatan, say abilidad ed suston kausar na pikakabat. (Uliran 9:10; Hebreos 5:14) Ibabangat itayo na Salita to no panon ya ipanengneng so “kauyamoan na kakabatan.” Tan lapud sikatayo so mauyamo, niyaalibansa tayoy kareenan ed kongregasyon. (1 Corinto 8:1, 2) Siopaman ya ipasirayew ton maong a managbangat ed saray kapananisiaan to so ‘mantila sumpad Kristianon katuaan,’ a mangokondena ed egotismo ra. (Galacia 5:26) Say “kakabatan” da so “dinaralin”—ugugali na makasalanan a totoon niarawi manlapud Dios. Satan so “inaayep,” a magmamaliw a bunga na silalaman iran inklinasyon. Agayla, satan ni ingen so “diniriablo,” ta saray marelmeng ya espiritu so alablabas a mataletalek! (1 Timoteo 3:6) Onkiwas itayo sirin tekep na kakabatan tan inkamapaabeba ta pian agtayo makapalesay kipapasen a saray ‘marumsis a bengatla’ a singa say panagpalikdo tan paboritismo so onaligwas.
20. Panon mon deskribien so mangatatawen a kakabatan?
20 “Bangbalet say kakabatan a wala a manlapu ed tagey, unona, sikato so malinew,” a gawaen to itayon malinis ed moral tan espiritual. (2 Corinto 7:11) Satan so “mareen,” a mamakiwas ed sikatayon gegemtaney kareenan. (Hebreos 12:14) Say mangatatawen a kakabatan et gawaen to itayon “masimpit,” aliwan dogmatiko a mairap a pidenengan. (Filipos 4:5) Say kakabatan a manlalapud tagey so “mainomay a pikasian,” a mangiyaalibansa na katutulok ed madibinon panagbangat tan pikokoopera ed organisasyon nen Jehova. (Roma 6:17) Say kakabatan a manlalapud tagey so manggawa ed sikatayon mapangasi tan maabagey. (Judas 22, 23) Bilang napno na “maong iran bunga,” dagdagen to itayon panpagaay arum tan onkiwas a mitunosan ed kamaongan, inkatunong, tan katuaan. (Efeso 5:9) Tan bilang mikakareenan, panggayagaan tayo so “bunga na katunongan” a napapawala ed mareen iran kipapasen.
21. Unong ed Santiago 2:1–3:18, diad antoran kiwas a say pananisia tayo ed Dios et pakiwasen to itayo?
21 Malinew, sirin a pakikiwasen itayo na pananisia. Gawaen to itayon agmanangidumaduma, mapangasi, tan aktibo ed maabig iran gawa. Tutulongan itayo na pananisia a kontroley dila tan onkiwas unong ed mangatatawen a kakabatan. Balet aliwan satan labat so naaralan tayo manlapud sayan sulat. Wala ni simbawa nen Santiago a makatulong ed sikatayon onkiwas diad paraan a matukoy ed saramay walaay pananisia ed si Jehova.
Panon Yon Ebatan?
◻ Antoy mauges ed panangipanengneng na paboritismo?
◻ Panon a mantukoyan so pananisia tan saray gawa?
◻ Akin ya ontanlan importantin kontrolen so dila?
◻ Deskribien so mangatatawen a kakabatan?