No Antoy Nepeg Mon Nakabatan Nipaakar ed Imon

ANTO so imon? Satan so ampetang ya emosyon a nayarin sengegan na kapagaan, ermen, odino sanok na sakey a too. Nayarin naeksperiensia tayo so panimon sano say arum so ompatnag a mas matalona nen say sikatayo ed sakey a kimey. Odino nayarin manimon tayo sano sakey a kaaro so dinayew na nagkalalo nen say sikatayo. Balet naynay ta’n mauges so imon?

Saray totoon natatalonaay imon so onkiling a manuspetsa ed potensyal iran karibal. Si Arin Saul ed kadaanan ya Israel so sakey ya alimbawa’d saya. Diad inmuna et inaro toy manag-awit na ayura to a si David, a ginawa to ni ingen a sakey a lider na armada. (1 Samuel 16:21; 18:5) Insan aminsan ya agew et nadngel nen Arin Saul so bibii a mangidadayew ed si David tekep na saray salitan: “Si Saul pinatey to so saray libolibo to, tan si David so saray samplo a libolibo to.” (1 Samuel 18:7) Agkomon inabuloyan nen Saul iyan mangapekta’d maong a relasyon to ed si David. Balet, sikatoy naopendi. “Si Saul inimatonan to si David nanlapu ed saman ya agew tan diad arapen.”​—1 Samuel 18:9.

Anganko ta agpa labay na maimon a too a napasakitan so arum. Ompan paningongotan to labat so itatalona na sakey a kaulop to tan kaliktan ton nawalaan na pareho iran kualidad odino sirkumstansya. Diad biek a dapag, say ibeg so sakey a partikular a negatibon pormay imon. Say maibeg a too so nayarin maamot a mangisiblet na maabig a bengatla ed sakey a mamangon na panimon to odino nayarin kaliktan ton nasakitan iman a too. No maminsan, agniyamot na maibeg a too so liknaan to. Nayarin sikatoy nadagdag a parungtalan a pasakitay arum, unong a sinali nen Arin Saul a pateyen si David. Aglambengat aminsan ya angitira na gayang si Saul diad getman ‘sugaten si David angga ed bakor.’​—1 Samuel 18:11; 19:10.

‘Balet ta agak pa maimon a too,’ nayarin iyebat mo. Tua, nayarin agkokontrolen na imon so bilay mo. Balet, diad sakey a banda et amin tayo so naaapektoay imon​—say dilin maimon a liknaan tayo tan ed saramay arum. Anggaman mainomay tayon napatnagan so panimon na arum, ompan matantan tayon nanengneng itan ed inkasikatayo.

“Tendensyan Onibeg”

Say rekord na makasalanan ya inkatoo na too a singa niparungtal ed Salitay Dios, say Biblia, so mabetbet a mangipapabitar ed saray kasalanan na panibeg. Nanonotan mo ta ni salaysay nipaakar ed si Cain tan Abel? Sarayan duan anak nen Adan tan Eva so angiyapay na saray bagat ed Dios. Ginawa iman nen Abel lapud sikatoy toon walaay pananisia. (Hebreos 11:4) Walaan na pananisia ed abilidad na Dios a manumpal ed engranden gagala To nipaakar ed dalin. (Genesis 1:28; 3:15; Hebreos 11:1) Sisiaen met nen Abel a tumangan na Dios iray matoor a totoo na bilay diad onsasabin mangaraldalin a Paraiso. (Hebreos 11:6) Diad ontan et impanengneng na Dios a sikatoy aliketan ed imbagat nen Abel. No talagan inaro nen Cain so agi to, panliketan to komoy impamendisyon na Dios ed si Abel. Imbes, “pinmetang a maong so kalakal” nen Cain.​—Genesis 4:5.

Pinaseseg na Dios si Cain a manggaway maong ta pian nabendisyonan met. Insan pinasakbayan na Dios: “Et no agka mangawa na maong, say kasalanan onkepkep ed pinto. Et say panpirawatan to dia ed sika et angaman ontan sika’y​—manguley ed sikato.” (Genesis 4:7) Makapaermen, agnauleyan nen Cain so maimon a sanok to. Satan so angitulak ed sikaton mamatey ed matunong ya agi to. (1 Juan 3:12) Nanlapulad saman, nilasus minilyon a bilay so tinigway na saray panlalaban tan saray guerra. “Arum ed manunan sengegan na guerra et nayarin say pankaliktan na mas maawang a dalin, pankaliktan na dakel nin kayamanan, panpilalek na babaleg a pakayari, odino panpilalek na kaligenan,” so isasalaysay na The World Book Encyclopedia.

Agmibibiang iray tuan Kristiano ed saray guerra na sayan mundo. (Juan 17:16) Balet makapaermen, a walaray indibidual a Kristianos a no maminsan et nalalanor ed panpapaugesan. No arum ed membro na kongregasyon so mibabali ed saya, sarayan panpapaugesan so mansumpal ed makapasakit iran paneebatan. “Iner so panlapuan na bakal tan sepakan ed sikayo?” so tepet na managsulat na Biblia a si Santiago ed saray kapananisiaan to. (Santiago 4:1) Inebatan to itan a tepet diad impangiwalwal ed materyalistikon inka-agum da tan inyarum to, “Mantultuloy kayon . . . maagum,” odino “maimon.” (Santiago 4:2, paimano’d-leksab, NW) On, say materyalismo so makapangitonton ed pangagum tan panimonan iramay ompatnag a panggagayagaan day marakdakep iran sirkumstansya. Lapud saya, amasakbay si Santiago sumpad “tendensyan onibeg” na too.​—Santiago 4:5, NW.

Antoy walan gungguna ed panganalisa ed saray sengegan na panimon? Bueno, saya so makatulong ed sikatayon magmaliw a matua tan iyalibansay magmaong iran siglaotan ed arum. Makatulong met itan ed sikatayon magmaliw a lalon makatalos, maabuloy, tan maperdona. Sankaabigan ed amin, ipapabitar toy pankaukolan a tuloy na too ed maaron probisyon na Dios ed kilalaban tan kiliktar manlapud saray tendensya na makasalanan a too.​—Roma 7:24, 25.

Sakey a Mundon Andian na Makasalanan ya Imon

Manlapud punto-de-bista na too, say mundon andian na makasalanan ya imon so singa imposibli. Oniay inaksobi na autor a si Rom Landau: “Say atugyop a kakabatan ed dakel a panaon, pati ed amin lan sinaglawi na saray pilosopo . . . tan sikolohista nipaakar ed tema, so agmangiyoopresi na panangiwanwan ed toon papairapen na imon. . . . Wala ta lay doktor ya akatambal ed sakey a toon maimon?”

Balet itatarok na Salitay Dios so ilalo ed pakadampot na ayadyari a bilay na too diad balon mundo a ditan et anggapo lay pairapen lamet na agmaridios ya imon odino ibeg. Niarum ni, say kareenan ed satan a balon mundo so agnasigensigen na totoon mangipapatnag na ontan a marelmeng iran ugali.​—Galacia 5:19-21; 2 Pedro 3:13.

Ingen, aliwan amin ya imon so agmanepeg. Diad tua, sasalitaen na Biblia a si Jehova “so Dios a maimon.” (Exodo 34:14) Anto so labay ya ibaga na satan? Tan antoy ibabaga na Biblia nipaakar ed manepeg ya imon? Ontan met, panon a natalonaan na sakey so agmanepeg ya imon? Nengnengen so ontumbok iran artikulo.