Watchtower ONLINE YA LIBRARYA
Watchtower
ONLINE YA LIBRARYA
Pangasinan
  • BIBLIA
  • PUBLIKASYON
  • ARAL
  • w97 11/15 p. 19-24
  • Pagmaliwen Itayo na Pananisia a Maanos Tan Mapikasi

Anggapoy available ya video ed pinilim.

Pasensya la, walay error na video.

  • Pagmaliwen Itayo na Pananisia a Maanos Tan Mapikasi
  • Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1997
  • Subheading
  • Miparan Topic
  • Say Mauges a Pilpilalek so Makaderal
  • Agkayo Manuukoman
  • Paliisay Malastog a Dilin-Kompiyansa
  • Pasakbay ed Saray Mayaman
  • Pagmaliwen Itayo na Pananisian Maanos
  • Say Pananisia tan Saray Pikakasi Tayo
  • Bengatlan Parad Sikatayon Amin
  • Saray Naaralan Tayo ed Agi nen Jesus
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova (Panaralan)—2022
  • Anggaman ed Subsubok, Ompeket ed Pananisiam!
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1997
  • Pakikiwasen Itayo na Pananisia!
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1997
  • Aligen so Inkaanos nen Jehova
    Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—2006
Mannengneng ni
Say Panag-bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova—1997
w97 11/15 p. 19-24

Pagmaliwen Itayo na Pananisia a Maanos Tan Mapikasi

“Maanos kayo met komon; iteen yoray puspuso yo, ta say isasabi Katawan manasingger.”​—SANTIAGO 5:8.

1. Akin a kaukolan tayon umamengen so Santiago 5:7, 8?

SAY abayag lan tatalaranan ya “kiwawala” nen Jesu-Kristo so katuaan la natan. (Mateo 24:3-14, NW) Mas ni nen kapiganman, makatunongan labat ya amin a mankuan a walaan na pananisia ed Dios tan Kristo so manumameng ed sarayan salita nen babangatan a Santiago: “Mantepel kayo komon . . . , agagi, angga ed isabi Katawan. Nia! Say tomatalon alagden to so mablin bunga na dalin, ya anosan to ya alagden, angga ed pangawa’to na masakbay tan unor ya uran. Maanos kayo met komon; iteen yoray puspuso yo, ta say isasabi Katawan manasingger.”​—Santiago 5:7, 8.

2. Antoray arum a probleman nipaarapan na saramay sinulatan nen Santiago?

2 Diad saramay sinulatan nen Santiago na apuyanan a sulat to so kaukolan a man-anos tan resolbien day nambabangil a problema. Dakel so kinmiwas a kontra’d iilaloan ed saramay mankuan a walaay pananisia ed Dios. Singa bilang, walay bengatlan nakakaukolan a gawaen nipaakar ed pilpilalek a linmesa ed kapusoan na arum. Say deen a nakakaukolan ya ipawil ed limog na saramay akaunan Kristianos. Nakakaukolan da met so konseho ed pagmaliw a maanos tan mapikasi. Legan tayon singbaten so imbaga nen Santiago ed sikara, nengnengen tayo pa no panon tayon niyaplika iray salita to ed bilay tayo.

Say Mauges a Pilpilalek so Makaderal

3. Antoray sengegay pansesepakan ed loob na kongregasyon, tan antoy naaralan tayo manlapud saya?

3 Anggapoy kareenan ed saramay mankuan a Kristianos, tan say mauges a pilpilalek so lapuan na sayan situasyon. (Santiago 4:1-3) Say panangibiig so sengegay inkaapag-apag, tan arum so maruksan manguhusga’d agagi ra. Nagagawa iya lapud say panpilalek ed silalaman a panliliket so nagagawa ni a mikontraan ed saray membro na laman da. Kaukolan tayon mismo ya ipikasi tulong pian naresistian iray silalaman a panpilalek parad galang, pakayari, tan kaykayarian ta pian agtayo sengegay kagirogiro na kareenay kongregasyon. (Roma 7:21-25; 1 Pedro 2:11) Diad limog na inmunan-siglon Kristianos, say agum so linmesa anggad punton nagmaliw a kagulgula, makapatey ya awawey. Lapud ag-ebatan na Dios iray pikakasi ran nibase’d mauges a pilpilalek da, nansiansia iran akipuligesgesan pian nakapet iray kalat da. No walaan itayo na mipadparan mauges a pilpilalek, nayarin ipikasi tayo balet ta agmakaawat, lapud say masanton Dios tayo et agto ebatan iratan a pikakasi.​—Tagleey 3:44; 3 Juan 9, 10.

4. Akin a tinawag nen Santiago so arum a ‘milalawanan,’ tan panon itayon naapektaan na sayan balikas?

4 Say inkamundo, ibeg, tan kinon so wala ed limog na pigaran inmuunan Kristianos. (Santiago 4:4-6) Tinawag nen Santiago so arum a ‘milalawanan’ lapud sikaray kaaro na mundo tan sirin et nankasalanan ed pikakalugoran ed espiritual. (Ezequiel 16:15-19, 25-45) Maseguro, agtayo labay so magmaliw a minumundo ed awawey, panagsalita, tan kakikiwas, ta satan so sengegay pagmaliw tayon kakabusol na Dios. Ipapanengneng ed sikatayo na Salita to a say “pirawat a pakakaibeg” et kabiangay mauges ya inklinasyon, odino “espiritu,” ed makasalanan a totoo. (Genesis 8:21; Numeros 16:1-3; Salmo 106:16, 17; Eclesiastes 4:4) Kanian no amoria tayon kaukolan tayon labanay ibeg, kinon, odino arum niran mauges ya inklinasyon, onkerew tayoy tulong na Dios a masanton espiritu. Satan a puersa, ya isusuplay na agkanepegan a kaabigan na Dios, so babaleg nen say “pirawat a pakakaibeg.” Tan bangta susumpaen nen Jehova iray makinon, iikdan to itayo na agkanepegan a kaabigan to no labanan tayoy makasalanan iran tendensya.

5. Pian napanggayagaan so agkanepegan a kaabigan na Dios, antoran kakaukolanen so nepeg tayon kapeten?

5 Panon tayon naawat so agkanepegan a kaabigan na Dios? (Santiago 4:7-10) Pian napanggayagaay agkanepegan a kaabigan manlapud Jehova, nepeg tayon tuloken, awaten iray probisyon to, tan manpasakop ed antokaman a linawa to. (Roma 8:28) Nepeg tayo met a ‘sumpaen,’ odino ‘ontalindeg a sumpad,’ say Diablo. ‘Arawian to itayo’ no mansiansia itayon malet a mananuporta ed sankatalbaan ya inkasoberano nen Jehova. Walaan itayo na tulong nen Jesus, a mangaamper ed mauges iran instrumento na mundo ta pian anggapoy nagawan permanentin pakasakitan tayo. Tan agbalot lilingwanan iya: Diad panamegley na pikakasi, katutulok, tan pananisia, napaapit itayo ed Dios, tan paneknekan ton asingger met ed sikatayo.​—2 Awaran 15:2.

6. Akin a tinawag nen Santiago so arum a Kristiano a “managkasalanan”?

6 Akin ya iyaaplika nen Santiago so terminon ‘managkasalanan’ ed arum a mankuan a manisia ed Dios? Lapud natetetel ira ed ‘bakabakal’ tan makapatey a panamusol—awawey iran ag-abobonay Kristianos. (Tito 3:3) Saray “limalima” ra, so napno na mauges a gawgawa, mankakaukolay panaglinis. Nakakaukolan da met a gogolay “puspuso” ra, say panlalapuay motibasyon. (Mateo 15:18, 19) Saraman a “nankadua so linawa” a kibangkibang diad pikakaaro ed Dios odino ed mundo. Apasakbayan lapud mauges ya alimbawa ra, agamilen tayo komon so andi-tundan panbantay ta pian ag-iratan mamuyak ed pananisia tayo.​—Roma 7:18-20.

7. Akin ya imbaga nen Santiago ed arum a ‘maningel tan mannangis’?

7 Imbaga nen Santiago ed saray managbasa to a “manermen kayo, tan maningel kayo, tan mannangis kayo.” No talagan ipatnag da so maridios ya inkaermen, ebidensia itan na panagbabawi. (2 Corinto 7:10, 11) Natan, arum a mankuan a walaan ira na pananisia so mankaliktan na pikakaaro ed mundo. No walay siopaman ed sikatayo a mangegemtan na ontan a kurang, agta panermenan tayo so maletey a kipapasey espiritualidad tayo tan onkiwas a tampol pian ipetek iray pamaakaran? Say panggawa na nakakaukolan a panametek tan pakaawat na panamerdonay Dios so mamagayaga’d sikatayo lapud sakey a malinis a konsiensia tan gayaga ed ilalon andi-anggaan a bilay.​—Salmo 51:10-17; 1 Juan 2:15-17.

Agkayo Manuukoman

8, 9. Akin ya agtayo mantatalabutoban odino manuukoman?

8 Kasalanan so pansalitan sumpad kapananisiaan. (Santiago 4:11, 12) Ingen arum so mabalaw ed kaparan Kristianos, anganko lapud dilin-matunong ya awawey da odino lapud labay dan itandoroy sarili ra diad pangipabpaabeba ed arum. (Salmo 50:20; Uliran 3:29) Say Griegon terminon nipatalos a ‘mantalabutob ed uges’ et kabaliksan toy inkaruksa tan mangipapatnag na alablabas odino palson akusasyon. Kasimbangan toy alabas a panguukom ed sakey ya agi. Panon iyan misimbangan ed ‘pakatalabutob tan pakaukom ed ganggan na Dios’? Bueno, saray eskriba tan Fariseos et ‘naspot ya inkaindan da so ganggan na Dios’ tan anguukom base’d dilin estandarte ra. (Marcos 7:1-13) Mipadpara, no kondenaen tayo so sakey ya agi ya agkokondenaen nen Jehova, agta ‘uukomen tayo so ganggan na Dios’ tan mankakasalanan ed pangipapapatnag a singano kulang itan? Tan diad agmakatunongan a pamabalaw ed agi tayo, agtayo natotoor so ganggan na aro.​—Roma 13:8-10.

9 Tandaan tayo iya: “Wala so sakey a manangiter na ganggan tan ukom”​—si Jehova. Say ‘katunongan to so nagnap,’ ag-onkulang. (Salmo 19:7; Isaias 33:22) Say Dios labat so makanepegan a mangiletneg na saray estandarte tan totontonen parad kilalaban. (Lucas 12:5) Kanian itetepet nen Santiago: “Siopa ka ya ukomen mo so kaparam a too?” Anggapo’d pakayari tayo so pangukom tan pangondena ed arum. (Mateo 7:1-5; Roma 14:4, 10) Diad pangipapatnag na inkasoberano na Dios tan agpanangidumaduma tan ed dilin inkamakasalanan tayo so kaukolan ya ontulong ed sikatayon naamper so pagmaliw a dilin-situtunong a mangukom ed arum.

Paliisay Malastog a Dilin-Kompiyansa

10. Akin a kaukolan tayon ikonsidera si Jehova ed inagew-agew a bilay tayo?

10 Lawas tayon ikonsideray Jehova tan say ganggan to. (Santiago 4:13-17) Diad pangipuepuera ed Dios, ikuan na dilin-makompiyansa: ‘Saya ya agew odino nabuas onla kami ed ontan a baley, tan manayam kamid’man a sakey taon, et mansaliw tan mantagilako kami et manubo kami.’ No ‘mantipon tayo na kayamanan nipaakar ed sikatayo, et aliwa a mayaman dia ed Dios,’ nayarin naandi so bilay tayo nabuas tan andiay tayo lay pankanawnawan manlingkor ed si Jehova. (Lucas 12:16-21) Singa ibabaga nen Santiago, singa itayo sakey a sengaw ed kabuasan “ya ompatnag ed magangano insan nabalang.” (1 Awaran 29:15) Dia lambengat ed pangagamil na pananisia ed Jehova a nailaloan tayo so magnayon a gayaga tan andi-anggaan a bilay.

11. Antoy labay ya ibaga na say, “No yabuloy nen Jehova”?

11 Imbes a silalastog ya ibaliwala so Dios, nepeg tayon alaen iyan talindeg: “No yabuloy na Katawan [Jehova], manbilay kami, et gawaen mi so, saya odino satan.” Say pangibagan “No yabuloy nen Jehova” so mangipanengneng a panggugunaetan tayoy onkiwas a mitunosan ed linawa to. Nayarin kapilitan so pannegosyo pian nalegpet so pamilya tayo, panbiahe nipaakar ed kimey na Panarian, tan arum nira. Balet agtayo komon manlastog. ‘Say ontan a panagliket [pankinon, NW] so mauges,’ lapud ibabaliwala toy pandependi ed Dios.​—Salmo 37:5; Uliran 21:4; Jeremias 9:23, 24.

12. Antoy kabaliksan na saray salita ed Santiago 4:17?

12 Mapatnag diad impanampot to’d balikas nipaakar ed dilin-panamaseguro tan panaglastog, inkuan nen Santiago: “Kanian dia ed satan a too ya amta ton gawaen so maong, et agto gawaen dia ed sikato so kawalaan na kasalanan.” Kada Kristiano so kaukolan a sipaabeban bidbiren toy pandependi to ed Dios. Tano agto gawaen itan, “dia ed sikato so kawalaan na kasalanan.” Siempre, satan met lanlamang a prinsipyo so onaaplika’d agpakagawa ed kakaukolanen ed sikatayo na pananisia ed Dios.​—Lucas 12:47, 48.

Pasakbay ed Saray Mayaman

13. Antoy ibabaga nen Santiago nipaakar ed saramay aliway pakakausaran da’d kaykayamanan da?

13 Lapud arum ed inmuunan Kristianos so nagmaliw a materyalistiko odino pandinayewan daray mayaman, maranet so imbalikas nen Santiago ed pigaran mayayaman. (Santiago 5:1-6) Saray minumundon totoo ya aliway panguusaran da’d kaykayamanan da so ‘mannangis tan maningal ed saray irirap ya onsabi’d sikara’ sano ombales lay Dios unong ed saray gawa ra. Diad saraman ya agew, manunan say kabiangan na kayamanan na dakel a totoo et saray bengatlan singa say kawes, trigo, tan alak. (Joel 2:19; Mateo 11:8) Arum ed saraya so mibubulok odino “abolaki ra,” balet say idadanet nen Santiago et say kaapaan na kayamanan, aliwan say pakaderal to. Anggaman ag-onlati iray balitok tan pilak, balet no saratan so isimpen tayo labat, magmaliw iratan ya andiay balor a singa ed saray bengatlan linmati. Ipapanengneng na say “lati” a saray materyal a kayamanan et aliway pakakausaran da. Sirin, kaukolan tayon tandaan ya amin a “singa apuy” so aliling na saramay manmamatalek ed materyal a kaykayarian da ‘a nantipon na kayarian ya onkana ed kaunoran iran agew’ sano ondapoy sanok na Dios ed sikara. Lapud manbibilay itayo la ed “panaon na kasumpalan,” saratan a salita so walaan na nikadkaduman kabaliksan ed sikatayo.​—Daniel 12:4; Roma 2:5.

14. Antoy mabetbet ya ikikiwas na saray mayaman, tan antoy kaukolan a gawaen tayo ed satan?

14 Mabetbet a saray mayaman et sasaolen daray manag-ani ra, a saray agniiter a sueldo ra et “akis” parad panangibales. (Ikompara so Genesis 4:9, 10.) Saray minumundon mayaman a totoo et ‘nambilay ed saray liket.’ Alabas ed silalaman a panliliket, binayuboan day mataba, ag-onkiwas a kapusoan tan siansian gawaen da iya ed nigeter ya “agew” na ipatey da. Sikaray ‘anusa tan amatey ed matunong.’ Kanian intepet nen Santiago: Agto ta onsusumpa ed sikayo?’ Balet diad sakey a patalos et “say matunong a sakey; agto kayo susumpaen.” Diad antokaman a kaso, agtayo idumaduma iray mayaman. Nepeg tayon iyuna so espiritual ya intereses ed bilay tayo​—Mateo 6:25-33.

Pagmaliwen Itayo na Pananisian Maanos

15, 16. Akin ya ontanlan importanti a man-anos?

15 Kayarin kinomentoan iray managlames a mayayaman na mundo, tinmumbok et pinaseseg nen Santiago iray nalalames a Kristiano a man-anos. (Santiago 5:7, 8) No itepel a siaanos na saray mananisia iray ir-irap da, sikaray natumangan lapud impanmatoor da legay kiwawala nen Kristo, sano naukom iray managlames da. (Mateo 24:37-41) Saraman ya akaunan Kristianos et kaukolan a magmaliw a singa dumaralos a siaanos a nanalagar ed unonan uran diad otonyo, sano makapantanem, tan say kaunoran ya uran ed panaoy subol a mansumpal ed panbunga to. (Joel 2:23) Kaukolan tayo met so man-anos tan papekderey kapusoan tayo, nagkalalo la ta say “isabi [kiwawala na, NW] Katawan” Jesu-Kristo so wadia la!

16 Akin a kaukolan tayoy man-anos? (Santiago 5:9-12) Tulongan itayo na anos ya agmaney-ey odino mantalabutob sano napasyodot itayo na saray kapananisiaan. No sikatayo so “mantatalabutob so sakey ya onsumpa ed sakey” tekep na makapasakit ya awawey, kondenaen itayo nen Ukom ya Jesu-Kristo. (Juan 5:22) Natan ta ginmapo lay “isasabi [kiwawala, NW]” to tan sikato “so manalalagey ed arap na pinto,” iyalibansa tayo komon so kareenan diad pagmaliw a maanos ed agagi tayo, a nidudunget ed dakel a pakasalsaliay pananisia. Say mismon pananisia tayo so napabiskeg sano nonoten tayon tinumangan na Dios si Job lapud siaanos ton sinungdoan iray subok to. (Job 42:10-17) No agamilen tayo so pananisia tan anos, naeksperiensia tayo a “no panon a say Katawan maabagey a tuloy, tan mapangasi.”​—Miqueas 7:18, 19.

17. Akin ya imbaga nen Santiago ya, “Agkayo mansamba”?

17 No agtayo maanos, ompan aliway pakausar tayo’d dila sano naaaburido. Alimbawa, nayarin bengatbengat itayon makapansamba. “Agkayo mansamba,” kuan nen Santiago, a mamapasakbay sumpad andiay-galang a pansamba. Say naynay a panamekder ed ibabaga na sakey diad pansamba so pakapatnagay pansimpisimpitan. Kanian, ibaga tayo labat lay katuaan, a say on tayo et kabaliksan toy on, tan say andi tayo et andi. (Mateo 5:33-37) Siempre, ag-ibabaga nen Santiago a mauges so pansamba ed pangibaga na katuaan diad korte.

Say Pananisia tan Saray Pikakasi Tayo

18. Diad silong na antoran sirkumstansia a “pikasien” tan ‘mankanta tayoy salmo’?

18 Nepeg ya importanti so betang na pikakasi diad pakakontrol tayoy panagsalita tayo, diad panag-anos, tan diad panmantini na putel a pananisia ed Dios. (Santiago 5:13-20) Nagkalalo la sano nisilong ed subok a kaukolan tayon “pikasien.” No masayaksak tayo, komon ta ‘mankanta tayoy salmo,’ a singa ginawa nen Jesus tan saray apostol to sanen inggapo toy Memoryal na impatey to. (Marcos 14:26, paimano’d-leksab, NW) No maminsan et napapano itayo na ontan ya otang a linawa ed Dios a mankanta tayo na panangidayew ed sikato diad kapusoan tayo. (1 Corinto 14:15; Efeso 5:19) Tan agaylan gayaga so pangitandoro ed si Jehova diad pankanta ed saray Kristianon miting!

19. Anto so kaukolan tayon gawaen no mansasakit itayo ed espiritual, tan akin ya ontan a kundang so gawa tayo?

19 Nayarin liknaen tayon agtayo labay so mankanta no sikatayo so mansasakit ed espiritual, anganko lapud mauges a kondukta odino lapud isasaew ya idudungo ed lamisaan nen Jehova. No ontan so kipapasen tayo, mapaabeban asinggeran iray mamatatken pian ‘ipikasian da itayo.’ (Uliran 15:29) Sikara met so ‘mamuyok ed sikatayo na larak ed ngaran nen Jehova.’ Singa manamaabig a larak ed sakey a sugat, saray makaligliwan salita tan Makasulatan a konseho ra so ontulong pian mamakepa ed depresyon, panduaruwa, takot. ‘Say pikakasi ed pananisia ilaban to so agmakayari’ no satan so susuportaan na dilin pananisia tayo. No nalmoan na mamatatken a say sengegay pansasakit tayo’d espiritual et seryoson kasalanan, sipapangasi ran ibaga ed sikatayo no anto so akalingoan tayo tan panggunaetan dan tulongan itayo. (Salmo 141:5) Tan no magbabawi itayo, naseguro tayon denglen na Dios iray pikakasi tayo tan perdonaen to itayo.

20. Akin a manpapapatuaan tayoy kasalanan tan manpipikasian itayo?

20 ‘Diad pangipatua tayo ed kasalanan tayo ed sakey tan sakey,’ napokpokay pankasalanan ni. Pasesegen to itayon makapan-aabageyan, kualidad a mamakiwas ed sikatayon “manpipikasian so sakey tan sakey.” Makapanisia itayo a saya et makagungguna ta say pikakasi na “sakey a matunong”​—sakey a mangaagamil na pananisia tan momoriaen na Dios bilang maptek​—et baleg so nagawaan to diad tulong nen Jehova. (1 Pedro 3:12) Si propeta Elias so walaan met na kakapuyan a singa sikatayo, balet saray pikakasi to so epektibo. Sikatoy nampikasi, tan ag-inmuran ed loob na talora tan kapalduan taon. Sanen nampikasi lamet et inmuran.​—1 Arari 17:1; 18:1, 42-45; Lucas 4:25.

21. Antoy nayari tayon gawaen no say kaparan Kristianos et ‘nalingo manlapud katuaan’?

21 Balet, panon to no sakey a membro na kongregasyon so ‘nalingo manlapud katuaan,’ a sinmuawi ed maptek a bangat tan kondukta? Nayarin napanpataoli tayo’d impakalukso to diad panamegley na konseho na Biblia, pikakasi, tan arum nin tulong. No tinmalona itayo, saya so mamasiansia ed sikato ed silong na dondon nen Kristo tan mangilaban ed sikato ed espiritual ya ipapatey tan kakondena ed kadederal. Diad panulong ed mankakasalanan, nasakbongan tayo so dakel a kasalanan to. Sano say akorehin managkasalanan so ompaliis ed mauges a kurso to, magbabawi, tan onkerew na panamerdona, manggayaga tayo ta akatulong tayo’d impanakbong na saray kasalanan to.​—Salmo 32:1, 2; Judas 22, 23.

Bengatlan Parad Sikatayon Amin

22, 23. Panon tayon apektaen na saray salita nen Santiago?

22 Natalosan, lugan na sulat nen Santiago so bengatlan makagungguna parad sikatayon amin. Ipapanengneng to no panon ya arapen iray subok, kokonsehoan to itayo sumpad paboritismo, tan papasesegen to itayo diad maptek iran gawa. Papasesegen itayo nen Santiago a kontroley dila, resistiay minumundon impluensia, tan iyalibansay kareenan. Kaukolan a saray salita to et pagmaliwen to itayon maanos tan mapikasi.

23 Tua, diad inmuna et insulat itan nen Santiago parad asasakbay ya alanaan a Kristianos. Ingen, amin tayo so kaukolan a patulongan ed saray konseho to ya ompeket ed pananisia tayo. Saray salita nen Santiago so mamekder ed pananisian mamakiwas ed sikatayon desidido ed serbisyo na Dios. Tan sayan madibinon apuyanan a sulat so mamaalagey na mansiansian pananisia a pagmaliwen to itayon maanos, mapikasin Tastasi nen Jehova natan, legan na “kiwawala na Katawan” a Jesu-Kristo.

Panon Yon Ebatan?

◻ Akin ya arum ed inmunan Kristianos et kaukolan dan umanen so awawey tan kondukta ra?

◻ Anton pasakbay so initer nen Santiago ed saray mayaman?

◻ Akin a kaukolan a man-anos itayo?

◻ Akin a regular itayon manpikasi?

[Picture Credit Line ed pahina 19]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Litrato ed pahina 23]

Arum ed asasakbay a Kristiano so nakaukolan a magmaliw a lalon maanos ed saray kapananisiaan

[Litrato ed pahina 24]

Kaukolan a saray Kristiano so magmaliw a maanos, maaro, mapikasi

    Publikasyon a Pangasinan (1988-2025)
    Man-Log Out
    Man-Log In
    • Pangasinan
    • Share
    • Setting Mo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondisyon ed Pangusar
    • Totontonen ed Privacy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Man-Log In
    Share