“Idayew si Jah, Sikayon Totoo!”
“Amin a bengatlan onlilinawa—abuloyan ya idayew si Jah.”—SALMO 150:6.
1, 2. (a) Diad anton laknab ya inmaligwas so tuan Inkakristiano ed inmunan siglo? (b) Anton akauna lan pasakbay so niiter na saray apostol? (c) Panon so inlesa na apostasya?
INORGANISA nen Jesus iray babangatan to ed Kristianon kongregasyon, ya inmaligwas nen inmunan siglo. Anggaman walay ampait a relihyoson isusumpa, say “maong a balita . . . so nipulong ed amin a pinalsa a walad silong na tawen.” (Colosas 1:23) Balet kayari impatey na saray apostol nen Jesu-Kristo, sisisilib a pinalesa nen Satanas so apostasya.
2 Amasakbay laray apostol nipaakar ed saya. Alimbawa, imbaga nen Pablo ed saray mamatatken a taga Efeso: “Bantayan yo so inkasikayo tan amin a pulok, a diad sikara et tinuro kayo na masanton espiritu bilang manangasikaso, pian pastolan so kongregasyon na Dios, a sinaliw to diad panamegley na dala na dilin Anak to. Amtak a kayari itaynan ko onloob ed pegley yoray mangasiban lobo tan agda tratoen so pulok a tekep na inkatamoy, tan manlapud inkasikayo onlesa iray lalaki tan mansalita ra na saray pikewet a bengatla pian iyarawi daray babangatan ya ontumbok ed sikara.” (Gawa 20:28-30; nengnengen met so 2 Pedro 2:1-3; 1 Juan 2:18, 19.) Kanian, diad komapat a siglo, say apostatan Inkakristiano so akikasakey na puersa ed Imperyo na Roma. Diad saginonor iran siglo, say Masanton Imperyo na Roma, a walaan na koneksion ed papa na Roma, so anguley ed baleg a kabiangan na katooan. Kabebekta, say Repormasyon Protestante so nanrebelde sumpad saray marelmeng a panangabuso na Iglesia Katolika, balet ta sinmaew a mangipawil na tuan Inkakristiano.
3. (a) Kapigan tan panon a nipulong so maong a balita ed amin a pinalsa? (b) Antoran nibased-Biblian iilaloan so amoria nen 1914?
3 Anggaman kuan, nen asingger lan mansampot so koma-19 a siglo, sakey a masimoon a grupo na saray estudyante na Biblia so okupado lamet a mangipupulong tan mangipapasabi ed ‘amin a pinalsa ed silong na tawen so ilalo na maong a balita.’ Base ed impanaral da na propesiya na Biblia, inturo la na sayan grupo a masasakbay na 30 taon so 1914, a mananda na anggaan na “say aturon panaon na saray nasyon,” sakey a panat na “pitoran panpanaon,” odino 2,520 taon, a ginmapo ed impankibalatar na Jerusalem nen 607 K.K.P. (Lucas 21:24; Daniel 4:16) Bilang kasumpalan na saray inilaloan, apaneknekan a say 1914 et angumanan a punto ed saray pakurang na too diad dalin. Diad tawen, agawa met iray maawaran ya ebento. Diad saman a panaon a say Ari na inkamagnayon et impasen to la ed mangatatawen a trono so kaiba ton Ari, si Jesu-Kristo, bilang pangiparaan to ed pamagit ed amin ya inkarelmeng ed tapew na dalin tan iletneg to lamet so Paraiso.—Salmo 2:6, 8, 9; 110:1, 2, 5.
Nengnengen so Mesianikon Ari!
4. Panon a nambilay si Jesus unong ed kabaliksan na ngaran ton Miguel?
4 Nen 1914 sayan Mesianikon Ari, si Jesus, so kinmiwas la. Diad Biblia et sikato met so atawag a Miguel, a kabaliksan toy “Siopa So Singa Dios?,” ta getma ton iyalangon so inkasoberano nen Jehova. Singa nirekord ed Apocalipsis 12:7-12, dineskribe nen apostol Juan diad pasingawey no anto so nagawa: “Binmetag so bakal diad tawen: si Miguel tan saray anghel to akilaban ira ed dragon, tan say dragon tan saray anghel to akilaban ira balet ag-ira analo, anggapoy naromogan a pasen da diad tawen. Kanian say baleg a dragon so imbasileng diad dalin, say daan a serpienti, samay atawag na Diablo tan Satanas, a mangibabalang ed interon panayaman a dalin; sikato so imbasileng diad dalin, tan saray anghel to so imbasileng a kaiba to.” Agaylan abalbaleg ya inkaplag!
5, 6. (a) Kayari na 1914, anton makapaliket a proklamasyon so agawa manlapud tawen? (b) Panon ya onkokonekta so Mateo 24:3-13 ed saya?
5 Diad saman et inyabawag na maksil a boses: “Natan sinmabi la so kilalaban tan pakayari tan panarian na Dios tayo tan autoridad na Kristo to, lapud say manamakasalanan ed agagi tayo so nibasileng, a mamapakasalanan ed sikara diad agew tan labi ed arap na Dios tayo! Tan sikatoy tinalo ra [matoor iran Kristiano] lapud dala na Kordero [Kristo Jesus] tan lapud salita na panagtasi ra, tan agda inaro so dilin kamarerwa ra anggan diad arap na patey.” Kabaliksan na saya so kililiktar na saray manamenben-integridad, ya angagamil na pananisia ed mablin dondon a bagat nen Jesus.—Uliran 10:2; 2 Pedro 2:9.
6 Intuloy ya iyabawag na maksil a boses diad tawen: “Lapud saya manliket kayo, sikayon katawenan tan sikayon manaayam ed sikara! Kasi la so dalin tan dayat, lapud say Diablo so inmakseb ed sikayo, a walaan na baleg a sanok, ta kabat to ya antikey la so panat na panaon to.” Say “kasi” a nipropesiya sirin ya onsabi’d dalin so nipapatnag ed saray bakal, eras, salot, yegyeg, tan kaugsan a manasalot na dalin ed sayan siglo. Singa isasalaysay na Mateo 24:3-13, impasakbay nen Jesus a saraya so magmaliw a kabiangan na ‘say tanda na konklusyon na sistema na saray bengatla.’ Unong ed propesiya, nanlapulad 1914 say katooan so akasagmak la na kasi diad dalin ya agbalot naparaan ed amin ya apalabas ya awaran na too.
7. Akin a manpupulong so Tastasi nen Jehova tekep na inkaganatan?
7 Diad sayan panaon na satanikon kasi, makaromog kasi katooan na ilalo ed arapen? Ay, on, ta say Mateo 12:21 kuanto nipaakar ed si Jesus: “Peteg, diad ngaran to manilalo iray nasyon”! Say pakaskasin kipapasen ed limog na saray nasyon so aglabat la mananda ed ‘say tanda na konklusyon na sistema na saray bengatla’ noag ontan met ed ‘say tanda na kiwawala nen Jesus’ bilang mangatatawen ya Ari na Mesianikon Panarian. Nipaakar ed satan a Panarian, intuloy ya imbaga nen Jesus: “Sayan maong a balita na panarian so nipulong ed amin ya atooan a dalin ya onkanan pantasi ed amin a nasyones; insan onsabi so anggaan.” (Mateo 24:14) Siopan ulop na totoo diad dalin natan so manpupulong ed engranden ilalo na uley na Panarian na Dios? Tastasi nen Jehova! Tekep na inkaganatan, iyaabawag da’d publiko tan diad kabkaabungan a satan a Panarian na Dios na inkatunong tan kareenan et ngalngali to la kontrolen iray pakurang ed dalin. Mibibiang kayo kasi ed sayan ministeryo? Anggapo lay babaleg nin pribilihyo!—2 Timoteo 4:2, 5.
Panon so Isabi na “say Anggaan”?
8, 9. (a) Panon so inggapo na panangukom “ed abung na Dios”? (b) Panon a sinumlang na Kakristianoan so Salita na Dios?
8 Linmoob so katooan ed peryodo na panangukom. Nipakabat ed sikatayo diad 1 Pedro 4:17 a say panangukom so ginmapo “ed abung na Dios”—panangukom ed saray mankuan a Kristiano iran organisasyon a napatnagan la nanlapulad inggapo na “say kaunoran iran agew” diad panagpatey ya agawa ed Guerra Mundial I legan na 1914-18. Panon so intalindeg na Kakristianoan ed sayan panangukom? Bueno, konsideraen pay talindeg na saray iglesia ed impanuporta ed saray bakal nanlapulad 1914. Agta saray klero so amantsaan na “say dala na marka na kakamarerwa na inosentin duruka” a pinaseseg dan mibiang ed panbabakal?—Jeremias 2:34.
9 Unong a nikurit ed Mateo 26:52, imbaga nen Jesus: “Amin a mangala na kampilan so ompatey ed kampilan.” Agaylan tua iya diad saray bakal na sayan siglo! Saray klero so amaseseg ed kalangweran a lalaki pian pateyen so arum nin kalangweran a lalaki, ya anggan karelihyonan da ni ingen—Katoliko pinatey toy Katoliko tan say Protestante pinatey toy Protestante. Say nasyonalismo so nitandoro a mas nen say Dios tan si Kristo. Agano ni, diad arum iran bansa ed Africa, inyuna ra so etnikon siglaotan nen say saray prinsipyo na Biblia. Diad Rwanda, a karaklan na populasyon et Katoliko, kapalduan milyon so pinatey lapud etnikon karawalan. Diad peryodiko na Vaticano a L’Osservatore Romano, inaksobi na papa: “Saya so palanit a panagpatey, makapaermen a tuloy ta anggan saray Katoliko so natetel.”—Ikompara so Isaias 59:2, 3; Miqueas 4:3, 5.
10. Anton panangukom so ipakat nen Jehova ed palson relihyon?
10 Panoy pangibilang na Ari na inkamagnayon ed saray relihyon a mamapaseseg ed totoo a manpapateyan odino basta paulyanan daray membro na pulok da pian pateyen so arum a kamembroan da? Nipaakar ed Babilonia a Baleg, say sankamundoan a sistema na palson relihyon, onia so ibabaga ed sikatayo na Apocalipsis 18:21, 24: “Sakey a mabiskeg ya anghel so angalsa na bato a singa baton gilingan tan imbantak to ed dayat, a kuanto: ‘Onia so maples a tupak so kibantak na Babilonia say baleg a syudad, tan agla naromog anggan kapigan. On, diad sikato aromog so dala na saray propeta tan saray sasanto tan amin na saramay pinatey diad dalin.’”
11. Antoran makapataktakot a bengatla so nagagawa diad Kakristianoan?
11 Diad kasumpalan na propesiya na Biblia, makapataktakot iray nagagawa ed Kakristianoan. (Ikompara so Jeremias 5:30, 31; 23:14.) Lapud mapaulian ya awawey na saray klero, saray pulok da so atatek na imoralidad. Diad Estados Unidos, a nibilang a Kristianon nasyon, ngalngali kapaldua na amin a panamaley so nansumpal ed diborsyo. Saray panaglukon na tin-edyer tan homoseksualidad so kasmak la ed saray membro na iglesia. Seksual ya aabusoen na papari iray ugugaw—tan saya so naulit-ulit. Saray areglo ed korte lapud sarayan kaso et manggastos so Iglesia Katolika diad Estados Unidos na sakey a bilyon a dolyar ed loob na sakey a dekada. Ibabaliwala na Kakristianoan so pasakbay nen apostol Pablo a naromog ed 1 Corinto 6:9, 10: “Anto! Agyo ta amta a saray agmatunong a totoo et agmanawir ed panarian na Dios? Agkayo papaibalang. Anggan saray managlawan, nisay saray managtalintao, nisay saray managkalugoran, nisay saray lalakin mantultuloy ed agkasiporan a gagala, nisay saray milalawan ed kapara ran laki, nisay saray matakew, nisay saray maagum a totoo, nisay saray managbuanges, nisay saray managpabanday, nisay saray managketang so agmanawir ed panarian na Dios.”
12. (a) Panon ya onakto so Ari na inkamagnayon sumpad Babilonia a Baleg? (b) Midumaan ed Kakristianoan, diad anton rason a mankanta so totoo na Dios na “Hallelujah” iran koro?
12 Agla mabayag, say Ari na inkamagnayon, si Jehova, so onaakto diad panamegley na mangatatawen a Field Marshal, si Kristo Jesus, so mangibulos ed baleg a kairapan. Unona, say Kakristianoan tan amin niran sanga na Babilonia a Baleg so managmak na panangukom nen Jehova. (Apocalipsis 17:16, 17) Impatnag day inkasikara ya agmanepeg ed kilalaban ya inter nen Jehova diad panamegley na dondon a bagat nen Jesus. Binalaw da so masanton ngaran na Dios. (Ikompara so Ezequiel 39:7.) Agaylan panludlurey a kakantaen da so “Hallelujah” a koro ed mararakep a simbaan da! Inekal da so mablin ngaran nen Jehova diad saray patalos da a Biblia balet singa agda amta a say “Hallelujah” et kabaliksan to so “Idayew si Jah”—“Jah” say apatikey a porma na “Jehova.” Matukotukoy, irerekord na Apocalipsis 19:1-6 iray koro ya “Hallelujah” ya asingger lan ikanta diad panselebra ed panangipakat na panangukom na Dios ed Babilonia a Baleg.
13, 14. (a) Antoran makatantandan ebento so ontumbok a nagawa? (b) Anto so maliket a pansumpalan na matakot-ed-Dios a totoo?
13 Say ontumbok et say ‘isasabi’ nen Jesus a mangibalikas tan mangipakat na panangukom ed saray nasyon tan totoo. Sikaton mismo so angipropesiya: “Sano say Anak na too [Kristo Jesus] so onsabi ed gloria to, tan amin ya angheles so kaiba to, insan sikato so onyurong ed maglorian [panangukom] a trono to. Tan amin a nasyon [ed dalin] so natipon ed arap to, tan sikato so mangibiig ed totoo manlapud sinansakey, no panon ya ibibiig na sakey a pastol iray karnero manlapud saray kanding. Tan ipasen toray karnero ed nikawanan a lima to, balet saray kanding ed nikawigi to. Insan ibaga ed satan na ari ed saramay walad nikawanan to, ‘Galidia, sikayoran benindito nen Amak, tawiren yo so panarian ya imparaan parad sikayo manlapud inkiletneg na mundo.’” (Mateo 25:31-34) Ituloy na bersikulo 46 ya isalaysay a saray klasen kanding so “nipaarap ed andi-anggaan a kapegpeg, balet saray matunong diad andi-anggaan a bilay.”
14 Dedeskribien na libro na Biblia ya Apocalipsis no panon a say “Ari na arari tan Katawan na kakatawan,” say mangatatawen a Katawan tayo, si Jesu-Kristo so akakabayo la’d satan a mibakal diad Armagedon, a pagiten toray pulitikal tan komersyal ya elemento na sistema nen Satanas. Diad ontan et ikalbo nen Kristo so “sanok na pasnok na Dios a Makapanyarin-amin” diad interon mangaraldalin a sakop nen Satanas. Legan a sarayan ‘inmunan bengatla so onlabas,’ saray matakot-ed-Dios a totoo so nipaarap ed maglorian balon mundo a ditan et say Dios so “mamunas ed amin a lua manlapud kamataan da.”—Apocalipsis 19:11-16; 21:3-5.
Panaon Pian Idayew si Jah
15, 16. (a) Akin a makana a talinengen so propetikon salita nen Jehova? (b) Anto so ipapanengneng na saray propeta tan apostol a kaukolan tayon gawaen parad kilalaban, tan antoy kabaliksan na saya natan parad saray karaklan?
15 Satan ya agew na panangukom so asingger la! Pankaabigan tayo, sirin, pian talinengen so propetikon salita na Ari na inkamagnayon. Diad saraman so nigalet ni ed saray bangat tan kustombre na palson relihyon, sakey a mangatatawen a boses so mangiyaabawag: “Paway kayo ed sikato, totook, no agyo labay a makapibiang ed saray kasalanan to, tan no agyo kaliktan so makaawat na saray bakbak to.” Balet iner so laen na saray takas? Wala labat lay alenleneg a katuaan, sirin saksakey labat a tuan relihyon. (Apocalipsis 18:4; Juan 8:31, 32; 14:6; 17:3) Mandedepende so andi-anggaan a bilay tayo ed pakaromog ed satan a relihyon tan ed itulok ed Dios to. Ididirekta itayo na Biblia ed sikato diad Salmo 83:18, ya onia so nabasa tayo: “Sika, a say ngaran mo et JEHOVA, sika labat so Sankatagyan ed interon dalin.”—King James Version.
16 Balet, dakdakel ni nepeg a gawaen tayo likud ed pikabat labat ed ngaran na Ari na inkamagnayon. Kaukolan ya aralen tayo so Biblia tan aralen so nipaakar ed saray engranden kualidad tan gagala to. Insan nepeg a gawaen tayo so linawa to para ed sayan panaon, a singa nipanengneng ed Roma 10:9-13. Inaon nen apostol Pablo so pinuyanan iran propeta tan sinampotan: “Kada sakey ya ontatawag ed ngaran nen Jehova so nisalba.” (Joel 2:32; Sofonias 3:9) Nisalba? On, para ed dakel natan a mangaagamil na pananisia ed dondon a probisyon nen Jehova diad panamegley nen Kristo so niliktar manlapud baleg a kairapan, sano say panangukom ed alay uges a mundo nen Satanas so nipakat.—Apocalipsis 7:9, 10, 14.
17. Anton engranden ilalo so kaukolan a mamayubo ed sikatayo a miulop la natan diad pankanta na kanta nen Moises tan say Kordero?
17 Anto so linawa na Dios ed saraman so manilalon makaliktar? Linawa to a mikasakey tayo la natan ed panganta na kanta nen Moises tan say Kordero, ya idadayew so Ari na inkamagnayon bilang panilalo ed panbiktorya to. Gagawaen tayo iya diad pangibaga ed arum nipaakar ed saray maglorian gagala to. Legan ya onaaligwas tayo ed pakatalos na Biblia, nayari tayo lan idedika so bilay tayo ed Ari na inkamagnayon. Satan so mangitonton ed panbilay tayon magnayon diad silong na areglo a dineskribe na sayan makapanyarin Ari, a singa naromog ed Isaias 65:17, 18: “Dia papalsaen koy balon katawenan [Mesianikon Panarian nen Jesus] tan sakey a balon dalin [sakey a matunong a balon sosyedad na katooan]; tan saray inmunan bengatla agla ra nanonotan, anggan onla ra ed puso. Balet, manliket kayo, sikayon totoo, tan panggayagaan yo a maando so papalsaen ko.”
18, 19. (a) Anto so ipilit ed sikatayon gawaen na saray salita nen David diad Salmo 145? (b) Anto so sikokompiyansa tayon iilaloan ed lima nen Jehova?
18 Dineskribe nen David so Ari na inkamagnayon diad sarayan salita: “Abalbaleg si Jehova tan manepenepeg ya idayew, tan say kinabaleg to so agnasukimat.” (Salmo 145:3) Say kinabaleg to so agnasukimat a singa say liwang tan inkamagnayon! (Roma 11:33) Legan ya itultuloy tayon gamoran so pikakabat ed Manamalsa tayo tan say probisyon ton dondon ed panamegley na Anak to, si Kristo Jesus, nepeg a kaliktan tayon mas nin idayew so magnayon ya Ari tayo. Kaliktan tayon gawaen so singa idadatak na Salmo 145:11-13: “Salambiten da so gloria na inkaarim, tan salitaen da so pakapanyarim, pian ipakabat ed ananak na totoo iray makapanyarin gawa to tan say gloria na kabintaan na inkaari to. Say inkaarim so sakey ya inkaari ed amin a panaon ya anggapoy geter, tan say panuleyan mo et mantutultuloy ed amin a kailalakan.”
19 Sikokompiyansa itayon manilalo a say Dios tayo et sumpalen to so sipan to: “Bubuskagen mo so limam tan peneken mo so pilalek na kada mabilay a bengatla.” Sitatamoy ya itonton itayo na say Ari na inkamagnayon anggad anggaan na sayan kaunoran iran agew, ipapaseguro ed sikatayo nen David: “Si Jehova sasalimbengan ton amin iramay mangaaro ed sikato, balet amin a marelmeng et palaniten to.”—Salmo 145:16, 20.
20. Panon so ikiwas yo ed imbitasyon na Ari na inkamagnayon, a singa imbalikas na kaunoran a limaran salmos?
20 Balang sakey ed pansaran limaran salmos ed Biblia so mangilukas tan mansampot ed imbitasyon a “Hallelujah.” Kanian, say Salmo 146 imbitaan to itayo: “Idayew si Jah, sikayon totoo! Idayew si Jehova, O kamarerwak. Dayewen ko si Jehova legan a mabilay ak. Mankanta ak ed Dios ko legan a wala ak.” Ebatan yo kasi itan a tawag? Seguradon kaliktan yon dayewen! Magmaliw kayo komon a sakey ed saraman so adeskribe diad Salmo 148:12, 13: “Sikayon malangwer a lalaki tan ontan yo met iran birhen, sikayo ran mamasiken tan kaiba iray ugugaw a lalaki. Idayew da so ngaran nen Jehova, ta say ngaran to labat so agnaabot ed kinaatagey. Say dignidad to so walad tagey na dalin tan tawen.” Sigpot-puso komon ya onkiwas itayo ed imbitasyon: “Idayew si Jah, sikayon totoo!” Mankakasakey tayo komon a mangidayew ed Ari na inkamagnayon!
Anto So Komento Yo?
◻ Diad anto so impasakbay na saray apostol nen Jesus?
◻ Ginmapo nen 1914, antoran determinadon kiwas so agawa?
◻ Antoran panangukom so ipakat la nen Jehova?
◻ Akin a saya so sankaimportantian a panaon ya idayew so Ari na inkamagnayon?
[Kahon ed pahina 19]
Sayan Makadesyang a Panaon na Kaguloan
Binidbir na dakel a pinmelnak so sakey a panaon na kaguloan nen masakbay a parte na koma-20 siglo. Alimbawa, diad paunan salita na libron Pandaemonium, ya insulat nen Senador Daniel Patrick Moynihan na E.U., a nipalapag nen 1993, onia so komento to ed “say desyang na 1914”: “Sinmabi bakal tan say mundo so anguman—a sigsigpot. Natan wala labat lay waloran estado diad dalin a wala la nen 1914 tan ag-inuman na karawalan so porma na gobierno ra nanlapu la’d saman. . . . Diad nakekeraan a ngalngalin 170 odino peles ya onaandar iran estado, arum so agano nin aporma pian nasali ra so agano nin agaylay karakel a kaguloan.” Peteg, say panaon a nanlapu la nen 1914 so akatasi na dakerakel a desyang!
Nipalapag met nen 1993 et say libron Out of Control—Global Turmoil on the Eve of the Twenty-First Century. Say autor et si Zbigniew Brzezinski, datin hepe na U.S. National Security Council. Insulat to: “Say insabi na koma-duamplon siglo so inlugay na dakel iran komentaryo bilang peteg a gapo na Panaon na Rason. . . . Kontra ed sipan to, say koma duamplon siglo so nagmaliw a sankamaralaan tan napnoy-busol a siglo, sakey a siglo na pulitikal a panagkugip tan andi-ebas a panagpatey. Agnaparaan so inkaorganisa na inkaruksa a naorganisa so panag-massacre. Say pandumaan na sientipikon panilaloan na kaabigan tan pulitikal ya inkauges ya aktual ya impakat so makapakigtot. Anggapo ni ontan a nikasmak a panagpatey ed awaran, anggapo ni ontanlan kinarakel a pinatey, agnin balot agawa so ontan ya impamatey ed katooan a tekep na niyapasakey a seseg lapud arogante tan makulangkulang iran kalat.” Agaylan tua itan!
[Litrato ed pahina 17]
Imbasileng nen Miguel si Satanas tan saray demonyo to ed dalin kayari inkiletneg na say Panarian nen 1914