Saray Reperensya Parad Workbook ed Aral Parad Ministeryo tan Bilay na Kristiano
DISYEMBRE 3-9
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GAWA 9-11
“Marukruksan Managpasegsegang ya Nagmaliw a Maseseg ya Managpulong”
(Gawa 9:1, 2) Balet si Saulo, a siansia nin mamapagyaw ed saray disipulo na Katawan tan labalabay to ran pateyen, et linmad atagey a saserdote 2 tan kinmerew na saray sulat ya iter tod saray sinagoga ed Damasco, pian sarag ton baloren tan awiten ed Jerusalem so siopaman a laki odino bii a naromog ton kabiangan na Say Dalan.
bt 60 ¶1-2
“Awalaay Kareenan so Kongregasyon”
SANKAPATNAGAN so pasnok ed lupa na saramay lalakin mamapaarap ed Damasco, ta walay mauges ya plano da ditan. Igayugoy da ray disipulo nen Jesus papaway ed abung da, baloren, pabaingan, tan awiten da rad Jerusalem pian pairapen na Sanhedrin.
2 Say lider na sayan grupo, si Saulo, et nankasalanan la ta alanor ed impamatey na sakey ya too. Diad agano ni et binantayan toy impanupak na saray kapara ton panatiko ed si Esteban, sakey ya matoor ya disipulo nen Jesus. (Gawa 7:57–8:1) Lapud agkontento ed impamairap ed saray patumbok nen Jesus ya manaayam ed Jerusalem, indaulo ni nen Saulo so grabe tan malaknab ya panamasegsegang. Labay ton upoten so ipapasen ya kabkabusol a sekta a tatawagen ya “Say Dalan.”—Gawa 9:1, 2.
(Gawa 9:15, 16) Balet inkuan na Katawan ed sikato: “La ka! ta sayan too et sakey a pananginan a pinilik a mangawit na ngaran ko ed saray nasyon ontan met ed saray arari tan ed saray anak na Israel. 16 Ta ipaliwawak a maong ed sikato no kaunongan karakel ya irap so nepeg ton itepel lapud ngaran ko.”
Pisalamatan a si Jehova so Managdamili Tayo
4 No oobserbaan nen Jehova iray totoo, ag-onnenengneng ed itsura da. Imbes, sikatoy onnenengneng ed puso, say inkatoo na sakey. (Basaen so 1 Samuel 16:7b.) Apruebaan iya nen pinorma na Dios so Kristianon kongregasyon. Inyasingger tod sikato tan ed Anak to so dakel ya indibidual ya singa aglabalabay na totoo. (Juan 6:44) Sakey ed sikara si Saulo ya Fariseo—“managmudmora ed Dios tan managpairap tan agmangikabkabilangan.” (1 Tim. 1:13) Balet say Dios ya “manguusisa ed kapusoan” et agto impasen si Saulo ya anggapoy kana. (Pro. 17:3) Imbes, anengneng na Dios a sikatoy nayarin gawaen ya marakdakep a pananginan—diad tua, ‘sakey a pananginan a pinili’ a mantasi “ed saray nasyon ontan met ed saray arari tan ed saray anak na Israel.” (Gawa 9:15) Arum ed saray impasen na Dios ya nayarin gawaen ya pananginan ya “onkana ed kagalangan” et saray datin buanges, imoral, tan matakew. (Roma 9:21; 1 Cor. 6:9-11) Nen naaralan da so katuaan na Salita na Dios tan impatnag day pananisia, inabuloyan dan si Jehova so manmoldi ed sikara.
(Gawa 9:20-22) tan impulong ton tampol ed saray sinagoga a si Jesus so Anak na Dios. 21 Balet nikelawan iramay amin ya akadngel ed sikato tan imbaga ran: “Agta saya imay toon maruksan amasegsegang ed saramay walad Jerusalem ya ontatawag ed sayan ngaran? Agta sikatoy linma dia pian arestoen tan iyakar ira ed saray manunan saserdote?” 22 Balet lalon nagmaliw ya epektiboy Saulo ed ministeryo to tan agmakaebat ed sikato iray Judio a manaayam diad Damasco sanen makatunongan ton pinaneknekan a si Jesus so Kristo.
bt 64 ¶15
“Awalaay Kareenan so Kongregasyon”
15 Kasin naiimadyin moy pankelaw, impakabigla, tan sanok ya alikna na totoo nen ginmapon nampulong si Saulo nipaakar ed si Jesus diad saray sinagoga? “Agta saya imay toon maruksan amasegsegang ed saramay walad Jerusalem ya ontatawag ed sayan ngaran?” so intepet da. (Gawa 9:21) Nen impaliwawa nen Saulo no akin ya anguman so panmoria tod si Jesus, “makatunongan ton pinaneknekan a si Jesus so Kristo.” (Gawa 9:22) Balet aliwan amin a totoo et naalad panagkatunongan. Agnauman na satan so nonot ya nigalet ed tradisyon tan puson mapaatagey. Balet agnin siansia sinmuko si Saulo.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Gawa 9:4) tan sikatoy atumba tan nadngel toy sakey a boses ya angikuan ed sikato: “Saulo, Saulo, akin et papasegsegangen mo ak?”
bt 60-61 ¶5-6
“Awalaay Kareenan so Kongregasyon”
5 Nen pinatunda nen Jesus si Saulo ed dalan paarap ed Damasco, agto intepet: “Akin et papasegsegangen mo ray disipulok?” Singa naamtaan tayo, say kuan to: “Akin et papasegsegangen mo ak?” (Gawa 9:4) On, parad si Jesus et sikaton mismo so makakalikna ed saray subok ya naeeksperiensya na saray patumbok to.—Mat. 25:34-40, 45.
6 No napapairap ka lapud pananisiam ed Kristo, makaseguro ka ya amta nen Jehova tan Jesus so situasyon mo. (Mat. 10:22, 28-31) Nayarin agni naekal natan so subok. Balet tandaan, anengneng a mismo nen Jesus ya kaiba si Saulo ed impamatey ed si Esteban, tan anengneng To ya inggayugoy nen Saulo iray matoor ya disipulo to manlapud abung da paonlad Jerusalem. (Gawa 8:3) Balet, ag-akibabali si Jesus diad saman. Anggaman ontan, panamegley nen Kristo et pinabiskeg nen Jehova si Esteban tan arum nin disipulo pian makapansiansia ran matoor.
(Gawa 10:6) Sayan too et miaayam ed si Simon, a managkurti na katat, a say abung to et walad gilig na dayat.”
nwtsty study note na Gaw 10:6
Simon, a managkurti na katat: Sayan trabaho ya panagkurti na katat na ayep et uusaran na apog (lime solution) pian naekal so bago odino keran laman tan taba. Insan say katat et italem ed matapang ya kemikal tan kayari to et nayarin usaren pian makapanggaway gamit ya gawad katat. Ambanget iyan proseso tan kaukolay dakel a danum, ya nayarin rason no akin ya manaayam ed gilig na dayat si Simon, posiblin diad arawin lugar na Joppe. Base ed Mosaikon Ganggan, say toon akadiwit na inatey ya ayep et ipapasen ya agmalinis. (Le 5:2; 11:39) Kanian, abebbebay pakanengneng na karaklan ya Judio ed saray managkurti na katat tan agda labay so miayam ed sikara. Diad tua, ipapasen na Talmud ya say trabahon panagkurti na katat et mas abeba nen say panagkolekta na dutak na ayep. Balet ag-inabuloyan nen Pedro ya sikatoy naimpluensyaan na ontan ya panangidumaduma, tan sikatoy akiayam ed si Simon. Aliwan saradoy isip nen Pedro kanian akatulong itan pian sikatoy akaparaan ed onsublay ya asainmin to—say iyakar tod abung na sakey ya Gentil. Iisipen na arum ya scholar ya say Griegon salitan “managkurti na katat” (byr·seusʹ) et apelyido nen Simon.
Panagbasa ed Biblia
(Gawa 9:10-22) Diad Damasco et walay disipulo a manngaray Ananias tan inkuan na Katawan ed sikato diad pasingawey: “Ananias!” Inkuan to: “Wadia ak, Katawan.” 11 Inkuan na Katawan ed sikato: “Alagey ka, la kad dalan a tatawagen a Maptek, tan anap mod abung nen Judas so toon manngaray Saulo, a taga Tarso. Ta sikatoy manpipikasi, 12 tan anengneng tod pasingawey a linmoob so sakey a lakin manngaray Ananias tan intapew toy lima tod sikato pian ompawil so pakanengneng to.” 13 Balet inmebat si Ananias: “Katawan, dakel lay akadngelan ko nipaakar ed sayan too, nipaakar ed amin a makapasakit a ginawa tod saray masanton totoom diad Jerusalem. 14 Tan sikatoy linma dia a walay autoridad ton nanlapud saray manunan saserdote pian arestoen to so amin ya ontatawag ed ngaran mo.” 15 Balet inkuan na Katawan ed sikato: “La ka! ta sayan too et sakey a pananginan a pinilik a mangawit na ngaran ko ed saray nasyon ontan met ed saray arari tan ed saray anak na Israel. 16 Ta ipaliwawak a maong ed sikato no kaunongan karakel ya irap so nepeg ton itepel lapud ngaran ko.” 17 Kanian linmay Ananias tan linmoob ed abung, tan intapew tod sikato iray lima to tan inkuan to: “Saulo, agik, imbaki ak na Katawan a Jesus a nampanengneng ed sika diad dinalanan mo, pian ompawil so pakanengneng mo tan napano kay masanton espiritu.” 18 Tampol a walay apagpag a singa siksik manlapud saray mata to, tan pinmawil so pakanengneng to. Insan sikatoy inmalagey tan abautismoan, 19 tan sikatoy angan tan kinmasil. Sikatoy akiulop ed saray disipulo ed Damasco diad loob na pigaran agew, 20 tan impulong ton tampol ed saray sinagoga a si Jesus so Anak na Dios. 21 Balet nikelawan iramay amin ya akadngel ed sikato tan imbaga ran: “Agta saya imay toon maruksan amasegsegang ed saramay walad Jerusalem ya ontatawag ed sayan ngaran? Agta sikatoy linma dia pian arestoen tan iyakar ira ed saray manunan saserdote?” 22 Balet lalon nagmaliw ya epektiboy Saulo ed ministeryo to tan agmakaebat ed sikato iray Judio a manaayam diad Damasco sanen makatunongan ton pinaneknekan a si Jesus so Kristo.
DISYEMBRE 10-16
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GAWA 12-14
“Nanggaway Babangatan si Bernabe tan Pablo ed Ararawin Lugar”
(Gawa 13:2, 3) Sanen manlilingkor ira ed si Jehova tan manaayunal ira, inkuan na masanton espiritu: “Ibiig yo parad siak si Bernabe tan si Saulo pian gawaen da so kimey ya anawagan kod sikara.” 3 Insan nanayunal tan nampikasi ira tan intapew dad sikara iray lima ra tan pinaonla da la ra.
bt 86 ¶4
“Napno na Gayaga tan Masanton Espiritu”
4 Balet akin ya espisipikon inggiya na masanton espiritu ya ibiig si Bernabe tan Saulo parad “kimey”? (Gawa 13:2) Anggapoy ibabaga na Biblia. Say amta tayo labat et inggiya na masanton espiritu so impamili ed sarayan lalaki. Anggapoy pakapatnagan ya kinmontra iray propeta tan saray managbangat ed Antioquia ed sayan desisyon. Imbes, sigpot iran sinmuporta ed satan. Isipen pay alikna nen Bernabe tan Saulo nen agnanimon iray espiritual ya agagi da tan ‘nanayunal, nampikasi, tan intapew dad sikaray lima ra tan pinaonla da la ra.’ (Gawa 13:3) Kaukolan tayo met ya suportaan iray makakaawat na teokratikon asainmin, kaiba la ray tinuron manangasikaso ed kongregasyon. Imbes ya pangimonan ira, nepeg tayon “ipatnag [ed] sikara so mas nagkalalon konsiderasyon tan panangaro lapud kimey da.”—1 Tes. 5:13.
(Gawa 13:12) Tan sanen anengneng na prokonsul so agawa, sikatoy nagmaliw a mananisia lapud nikelawan ed bangat nen Jehova.
(Gawa 13:48) Sanen nadngel iya na saramay aliwan Judio, nanliket ira tan inggloria ray salita nen Jehova, tan nagmaliw a mananisia iramay amin a walaan na dugan kipapasen na puso parad bilay ya andi-anggaan.
(Gawa 14:1) Natan diad Iconio et linmoob ed sinagoga na saray Judio si Pablo tan Bernabe tan alay abig so impansalita ra kanian dakdakel a Judio tan Griego so nagmaliw a mananisia.
bt 95 ¶5
“Pinabiskeg Ira nen Jehova Pian Makpel Iran Makapansalita”
5 Say unonan tinundaan nen Pablo tan Bernabe et diad Iconio, lugar ya saray totoo et nigalet ed kultura na Griego tan sakey ed saray manunan syudad na probinsya na Roma diad Galacia. Wala ray maimpluensyan Judio ya nanayam ed satan ya syudad tan dakel met so wadman ya aliwan Judion proselita. Singa niyugali da la, linmoob ed sinagoga si Pablo tan Bernabe tan nampulong ira. (Gawa 13:5, 14) “Alay abig so impansalita ra kanian dakdakel a Judio tan Griego so nagmaliw a mananisia.”—Gawa 14:1.
(Gawa 14:21, 22) Kayari ran inyabawag so maong a balita diad satan a syudad tan angibangat na dakel a totoo pian magmaliw a disipulo, pinmawil ira ed Listra, Iconio, tan diad Antioquia. 22 Pinabiskeg da iray disipulo ditan tan pinaseseg da ran mansiansia ed pananisia, ya inkuan da: “Nepeg itayon ondalan ed dakel ya irap pian makaloob itayo ed Panarian na Dios.”
Matoor ya Manlingkor ed Dios Anggano ‘Dakel so Irap’
4 Kayari imbisita di Pablo tan Bernabe ed syudad na Derbe, “pinmawil ira ed Listra tan diad Iconio tan diad Antioquia, a pinabiskeg da iray disipulo tan pinaseseg da ran mansiansia ed pananisia, ya inkuan da: ‘Nepeg itayon ondalan ed dakel ya irap pian makaloob itayo ed panarian na Dios.’ ” (Gawa 14:21, 22) Singa aliwan makapaseseg so idalan ed “dakel ya irap.” Kanian panon ya ‘apabiskeg nen Pablo tan Bernabe iray disipulo’ nen imbaga ran ondalan irad dakel nin irap?
5 Naamtaan tayoy ebat no aralen tayon maong imay imbaga nen Pablo. Agto labat imbagan: “Nepeg tayon sungdoan so dakel ya irap.” Imbes, imbaga ton: “Nepeg itayon ondalan ed dakel ya irap pian makaloob itayo ed panarian na Dios.” Apabiskeg nen Pablo iray disipulo ta indanet toy maabig ya resulta na panmatoor. Aliwa labat itan ya ilusyon ta oniay imbaga nen Jesus: “Samay akapansungdo anggad anggaan et sikatoy nilaban.”—Mat. 10:22.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Gawa 12:21-23) Diad sakey ya espisyal ya okasyon, nansulong si Herodes na kawes na ari tan yinmurong ed panangukoman tan nampaliwawa ed arapan na totoo. 22 Insan inyeyag na saray nantitipon a totoo: “Boses na dios, aliwan boses na too!” 23 Tampol a sikatoy kinabil na anghel nen Jehova, lapud inala toy gloria a parad Dios, tan sikatoy kinan na saray bigis tan inatey.
Saray Pabitar ed Libro a Gawa
12:21-23; 14:14-18. Inawat a tampol nen Herodes so dayew a para labat komon ed Dios. Talagan nidumaduma iya ed reaksion di Pablo tan Bernabe a tampol tan determinadon angipulisay ed dayew tan galang ya agda kanepegan! Nepeg ya agtayo pilaleken ya idaydayew itayo na arum ed antokaman a nagagawaan tayon panaglingkor ed si Jehova.
(Gawa 13:9) Insan sikatoy ninengneng a maong nen Saulo, a tinawag met a Pablo, a napnoy masanton espiritu,
nwtsty study notes na Gaw 13:9
Saulo, a tinawag met a Pablo: Manlapu lad saya, tinawag lan Pablo si Saulo. Niyanak ya Hebreo iyan apostol ya mibabaley na Roma. (Gaw 22:27, 28; Fil 3:5) Kanian mapatnag ya manlapu lad inkaugaw to, walay Hebreon ngaran to ya Saulo tan Romanon ngaran ya Pablo. Normal lad saray Judio diad saman so pakawalaan na duaran ngaran, lalo lad saramay agmanaayam ed Israel. (Gaw 12:12; 13:1) Wala ray kanayon nen Pablo ya walaan met na Romano tan Griegon ngaran. (Rom 16:7, 21) Bilang “apostol ed saray nasyon,” niganggan si Pablo ya iyabawag so maong a balita ed saray aliwan Judio. (Rom 11:13) Nayarin sikatoy nandesisyon ya usaren so Romanon ngaran to ta ompan inisip to ya sikatoy mas awaten da. (Gaw 9:15; Gal 2:7, 8) Ibabaga na arum ya inusar toy Romanon ngaran to bilang pamagalang ed si Sergio Paulo, balet singa andi met, ta inusar to ni itan ya ngaran to anggano nen anggapo lad Ciprus. Ibabaga na arum ya ag-inusar nen Pablo so Hebreon ngaran to ta no ibalikas itan ed Griego, say tanol to et miparad Griegon salita ya ontutukoy ed sakey a too (odino ayep) ya singa malaslastog no manaakar.—Gaw 7:58.
Pablo: Diad patalos na Pangasinan na Kristianon Griegon Kasulatan, say ngaran ya Pauʹlos, ya nanlapud Latin ya Paulus, ya mankabaliksay “Tingot; Melag,” et manga 170 beses ya inusar no say natutukoy et si apostol Pablo tan aminsan nen tinukoy so prokonsul na Ciprus ya si Sergio Paulo.—Gaw 13:7.
Panagbasa ed Biblia
(Gawa 12:1-17) Diad saman a panaon et pinairap nen Herodes ya ari so arum a membro na kongregasyon. 2 Pinatey tod espada si Santiago ya agi nen Juan. 3 Sanen anengneng ton agustoan itan na saray Judio, inerel to met si Pedro. (Agawa iya ed saray agew na Andi-lebaduran Tinapay.) 4 Sikatoy inerel to tan impriso to, ya inyawat tod apatiran grupo na saray sundalo a mansusublayan a manbantay, a sanepat so kada grupo, lapud labay ton ipaway si Pedro diad arapan na saray totoo kayari na Paskua. 5 Kanian walad prisoan si Pedro; balet sikatoy masimsimoon ya impikasi na kongregasyon. 6 Diad saman a labi antis ya ipaway nen Herodes si Pedro, sikatoy nanaugip ya abalor na duaran gulonggulong diad pegley na duaran sundalo, tan say prisoan et babantayan na saray guardia a walad arap na kapot. 7 Balet akaalagey diman so anghel nen Jehova, tan sinminag so liwawa diad selda na prisoan. Tinapik toy Pedro ed diking pian bangonen to, ya inkuan to: “Alagey kan tampol!” Tan nakal iray gulonggulong ed lima to. 8 Inkuan na anghel ed sikato: “Manparaan ka tan isulong mo ray sandalyas mo.” Ontan so ginawa to. Insan inkuan to ni: “Isulong moy ilalatop mon kawes, tan tumbok kad siak.” 9 Tan sikatoy pinmaway tan tinmumbok, balet agto amta a tua so ginawa na anghel. Abaloan to et sikatoy makakanengneng na pasingawey. 10 Nen alabsanan da lay unona tan komaduan grupo na guardia, akasabi rad balatyang a puerta a mamaarap ed syudad, tan linmukas iyan bukor. Kapaway da et nanakar irad sakey a karsada, tan kabebekta et sinmian lad sikato imay anghel. 11 Sanen atebek la nen Pedro so nagagawa, inkuan to: “Segurado ak la natan ya imbaki nen Jehova so anghel to tan inliktar to ak ed lima nen Herodes tan ed amin a labay na saray Judio a nagawad siak.” 12 Nen atebek to itan, sikatoy linmad abung nen Maria ya ina nen Juan a tatawagen met a Marcos, a diman et walay dakel a nantitipon tan manpipikasi. 13 Sanen sikatoy tinmoktok diad puerta, dinmago so biin lingkor a manngaray Roda pian nengnengen no siopay ontatawag. 14 Sanen abosesan toy Pedro, agto la alukasan so puerta lapud liket to, noag ingen batik ed loob tan imbaga ton walad puerta si Pedro. 15 Inkuan dad sikato: “Natatapis ka la.” Balet impasoot to a tuay ibabaga to. Inkuan da: “Anghel to man sirin.” 16 Balet wadman nin siansia si Pedro ya ontotoktok. Sanen nilukasan day puerta, sikatoy anengneng da tan mankelkelaw ira. 17 Balet sininyasan to ran mandeen ira tan inistorya ton amin ed sikara no panon a sikatoy impaway nen Jehova ed prisoan, tan inkuan to: “Ipasabi yo iraya ed si Santiago tan ed saray agagi.” Diad saman et sikatoy inmalis la tan linmad sananey a pasen.
bt 78-79 ¶8-9
“Linmaknab so Salita nen Jehova”
8 Amta na kongregasyon no antoy gawaen. Oniay nabasad Gawa 12:5: “Kanian walad prisoan si Pedro; balet sikatoy masimsimoon ya impikasi na kongregasyon.” On, talagan impapuso so pikakasi da parad inad-aron agi da. Anggaman inatey si Santiago, ag-ira nakalan na ilalo; tan agda impasen ya anggapoy kana na pikakasi da. Importantin maong ed si Jehova so pikakasi tayod sikato. No unong iratan ed linawa to, ebatan to. (Heb. 13:18, 19; Sant. 5:16) Sakey iyan leksion parad saray Kristiano natan.
9 Kasin wala ray kabat mon kaagian ya nasusubok? Nayarin aanosan day panamasegsegang, pananebel na gobierno, odino naapektoan ira na saray kalamidad. Agta maabig no ipilam ira ed impapuson pikakasim? Ompan wala ray kabat mo met ya ondadalan ed subok ya agtanto naiimano, singa say problema ed pamilya, pakakadismaya, odino arum nin subok ed pananisia da. No mandalepdep ka antis kan manpikasi, nayarin walay naisip mon pigaran agagi ya sarag mon bitlaen so kangaranan da diad pikakasim ed si Jehova, say “Dumerengel na pikakasi.” (Sal. 65:2) Diad tua, kaukolan mo met ya ipikasi da ka no ondalan ka ed saray subok.
DISYEMBRE 17-23
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GAWA 15-16
“Say Nankakasakey a Desisyon ya Base ed Salita na Dios”
(Gawa 15:1, 2) Natan et wala ray lalakin nanlapud Judea a mangibabangat ed saray agagi: “Agkayo nilaban no agkayo nasegat unong ed ganggan nen Moises.” 2 Balet kayari na andukey ya impikatunongan tan impisuppiatan ed sikara nen Pablo tan Bernabe, nandesisyon iray agagi ya ibaki si Pablo, Bernabe, tan say arum ed sikara ya onla ed saray apostol tan mamatatken ed Jerusalem pian pantongtongan iyan isyu.
bt 102-103 ¶8
“Andukey ya Impikatunongan”
8 Intuloy nen Lucas: “Kayari na andukey ya impikatunongan tan impisuppiatan [na pigaran lalaki ed si] Pablo tan Bernabe, nandesisyon iray agagi [mamatatken] ya ibaki si Pablo, Bernabe, tan say arum ed sikara ya onla ed saray apostol tan mamatatken ed Jerusalem pian pantongtongan iyan isyu.” (Gawa 15:2) Ipapanengneng na salitan “impikatunongan tan impisuppiatan” ya parehon mapekder tan agmanpalugar so duaran dapag, tan ag-itan naresolbe na kongregasyon ed Antioquia. Pian niwalay kareenan tan pankakasakey, nandesisyon so kongregasyon a patulongan ed “saray apostol tan mamatatken ed Jerusalem,” ya tugyopen na mananguley ya ulop. Antoy naaralan tayo ed saray mamatatken ed Antioquia?
(Gawa 15:13-20) Sanen asumpal la ran nansalita, imbaga nen Santiago: “Agagi, dengel yo ak. 14 Malinlinew ya insalaysay nen Simeon no panon ya aawaten la natan na Dios iray aliwan Judio pian manpili ed sikara na totoon parad ngaran to. 15 Tan mitunosan ed saya iray salita na saray Propeta, unong a nisulat: 16 ‘Kayari na sarayan bengatla et ompawil ak tan ipaalagey ko so nagban tolda nen David; tan ipaalagey ko lamet iray geray na satan tan apigeren ko itan, 17 pian saramay akera et masimoon dan anapen si Jehova, pati saray totoo na amin a nasyon, saray totoon tinawag ed ngaran ko, inkuan nen Jehova, a manggagawad sarayan bengatla, 18 ya amta la nensaman.’ 19 Kanian say desisyon ko et agla pamproblemaen iramay aliwan Judio ya ontutumbok ed Dios, 20 noagta sulatan tayo ra ya arawian da ray bengatlan adutakan na saray idolo, say seksual ya imoralidad, saray abikkel ya ayayep, tan say dala.
Rerespetoen na Saray Tuan Kristiano so Salita na Dios
6 Say tekston tinmulong pian naresolbe problema et samay walad Amos 9:11, 12. Oniay nabasa ditan unong ed impangaon na Gawa 15:16, 17: “Ompawil ak tan iletneg ko lamet so nagban abung nen David; tan apigeren ko iray deral na satan tan ipaalagey ko lamet itan, ta pian saramay nakeraan ed sarayan totoo et masimoon dan anapen si Jehova, pati saray totoo na amin a nasyones, saray totoon tatawagen ed ngaran ko, kuan nen Jehova.”
7 Balet, ompan isipen yon agmet asalambit ditan ya agla kaukolan ya segaten iray mananisian Gentil. Tua, ag-itan asalambit, balet ta atalosan na saray Judion Kristiano so punto. Akin? Ta momoriaen na saray Judion Kristiano iray asegat ya Gentil bilang agagi da, aliwan bilang ‘totoo na saray nasyones.’ (Exo. 12:48, 49) Singa bilang, oniay nabasad Ester 8:17 unong ed Bagster’s version na Septuagint: “Dakel ed saray Gentil et nampasegat, tan nagmaliw iran Judio.” Kanian, sanen impropesiya na Kasulatan ya saray nakekeraan ed Israel (saray Judio tan saray asegat ya Judion proselita) pati “saray totoo na amin a nasyones” (saray ag-asegat ya Gentil) et magmaliw ya totoon natawag ed ngaran nen Jehova, malinew so punto. Agla kaukolan a segaten iray Gentil a malabay a magmaliw a Kristiano.
(Gawa 15:28, 29) Ta tinulongan kami na masanton espiritu pian makapandesisyon kami ya agla aruman so sasakbaten yo, nilikud ed sarayan nakaukolan: 29 ya itultuloy yon arawian iray bengatlan imbagat ed saray idolo, say dala, saray abikkel ya ayayep, tan say seksual ya imoralidad. No maalwar yon paliisan irayan bengatla, onaligwas kayo. Mansiansian maabig komon so kipapasen yo!”
(Gawa 16:4, 5) Legan iran manbiabiahe diad saray syudad, ipapasabi rad saray agagi a nepeg dan unoren iray totontonen a denisisyonan na saray apostol tan saray mamatatken a walad Jerusalem. 5 Lapud saya, nantultuloy a binmiskeg ed pananisia iray kongregasyon tan ondarakel so bilang da ed kada agew.
bt 123 ¶18
“Pinapabiskeg To Iray Kongregasyon”
18 Pigay taon ya saniban nankimey si Pablo tan Timoteo. Bilang ombiabiahen ministro, nandurumay misyon da legan dan irerepresenta so mananguley ya ulop. Ibabaga na Biblia: “Legan iran manbiabiahe diad saray syudad, ipapasabi rad saray agagi a nepeg dan unoren iray totontonen a denisisyonan na saray apostol tan saray mamatatken a walad Jerusalem.” (Gawa 16:4) Mapatnag ya tinumbok na saray kongregasyon so instruksion na saray apostol tan mamatatken ed Jerusalem. Lapud maunor ira, “nantultuloy a binmiskeg ed pananisia iray kongregasyon tan ondarakel so bilang da ed kada agew.”—Gawa 16:5.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Gawa 16:6-9) Niliber da met so Frigia tan say dalin na Galacia, lapud ag-ira inabuloyan na masanton espiritu ya ipulong so salita diad probinsya na Asia. 7 Niarum ni, sanen akasabi la rad Misia, nanggawa ray paraan pian makaonla rad Bitinia, balet ag-ira inabuloyan na espiritu nen Jesus. 8 Kanian nilabsanan day Misia tan linma rad Troas. 9 Tan diad labi et akanengneng si Pablo na pasingawey—walay lakin taga Macedonia ya akaalagey tan mikakasi ed sikato, ya inkuan to: “Gala dia ed Macedonia tan tulongan mo kami.”
Mantultuloy a Manbantay a Singa Saray Apostol nen Jesus
8 Antoy naaralan tayod saya? Imanoen ya sanen manbabaroy lay Pablo paonlad Asia insan labat sinmalet so espiritu na Dios. Tan, sanen asingger lay Pablo ed Bitinia insan labat angiter si Jesus na arum ya instruksion. Ontan met, sanen akasabi lay Pablo ed Troas insan labat indirehi nen Jesus ya onlad Macedonia. Bilang Ulo na kongregasyon, nayarin ontan met so paraan na pangigiya nen Jesus ed sikatayo. (Col. 1:18) Singa bilang, nayarin nononoten moy manpayunir odino manlingkor ed lugar ya baleg so pankaukolan parad manangipulong na Panarian. Balet, nayarin sano nanggawa ka lay espisipiko iran kundang pian nadampot itan a kalat insan ka igiya nen Jesus panamegley na espirituy Dios. Singa onia ‘tan ay: Naimaneobra labat na drayber so luluganan to ya pakawigi o pakawanan no onaandar so luluganan. Mipadpara, igiya itayo nen Jesus diad pamalaknab tayoy ministeryo tayo, balet nayarin gawaen to itan sano “onaandar” tayo la, a singa panangibaga—sano talagan mansasagpot itayo lan dampotey kalat tayo.
(Gawa 16:37) Balet inkuan nen Pablo ed sikara: “Nilewet da kami ed arapan na totoo ya agkami ni asentensiaan, anggano Romano kami, tan impriso da kami. Insan natan et papataynanen da kamin anggapoy makaamta? Andi! Sikaran mismo so onla dia a mangipaway ed sikami.”
nwtsty study note na Gaw 16:37
Romano kami: Labay ton ibaga, mibabaley na Roma. Si Pablo tan mapatnag ya pati si Silas et mibabaley na Roma. Unong ed ley na Roma, say sakey ya mibabaley et kanepegan toy legal ya panaglitis tan agbalot nayarin dusaen ed publiko no agni asentensiaan. Wala ray kanepegan tan pribilehyo to anggan iner so laen to ya sakop na empiryo. Sikatoy manpapasakop met ed ley na Roma, aliwan diad ley na saray syudad ed probinsya. No naakusaan, nayarin manpili no kasin sikatoy litisen unong ed lokal ya ley; balet, siansian walay kanepegan ton nalitis ed korte na Roma. No say sentensia na kaso to et patey, walay kanepegan ton onapela ed emperador. Malaknab so impanpulong nen apostol Pablo diad interon Empiryo na Roma. Inusar to so kanepegan to bilang mibabaley na Roma diad amitlon akarekord ya pankanawnawa. Say unona et diad Filipos nen imbaga tod saray mahistrado ditan ya sinumlang day kanepegan to sanen sikatoy nilewet da.—Diad samay duaran pankanawnawa, nengnengen so Gaw 22:25; 25:11.
Panagbasa ed Biblia
(Gawa 16:25-40) Balet diad pegley-labi et manpipikasi si Pablo tan Silas tan mangakansion iray panangidayew ed Dios, tan dedengelen ira na saray priso. 26 Insan biglan yinmegyeg a maksil, kanian agalaw iray pundasyon na prisoan. Tampol met ya alukasan so amin a kapot, tan naukbar iray balor dan amin. 27 Sanen abangon so guardia tan anengneng ton alukasan iray kapot na prisoan, inuyos toy espada to tan manbikkel la lawari, lapud abaloan to et akablos iray priso. 28 Balet inyeyag nen Pablo: “Agmo sasakitan so laman mo, ta wadia kamin amin!” 29 Kanian sikatoy nampaala na silew tan batik ed loob, tan sikatoy manggiwgiw a dinmakmomo ed arapan nen Pablo tan Silas. 30 Impaway to ra tan inkuan to: “Kakatawan, antoy nepeg kon gawaen pian nilaban ak?” 31 Inkuan dad sikato: “Manisia kad Katawan a Jesus, tan nilaban ka, sika tan say sankaabungan mo.” 32 Insan impaliwawa rad sikato so salita nen Jehova tan ed amin a wadman ed abung to. 33 Tan diad saman ya oras ed labi et intagar to ra tan inurasan to iray sugat da. Insan tampol iran abautismoan ya amin, sikato tan say sankaabungan to. 34 Pinaloob to rad abung to tan imparaanan to ray naakan da, tan sikatoy nanliket a maong pati say interon sankaabungan to lapud sikatoy manisia lad Dios. 35 Sanen kabuasan la, imbaki na saray mahistrado na syudad iray managguardia ra pian mangibaga: “Ibulos yo iraman a totoo.” 36 Kanian impasabi iya na guardia ed si Pablo, ya imbaga to: “Angibaki na lalaki iray mahistrado na syudad pian ibulos da kayon dua. Kanian paway kayo la natan tan niwala komon ed sikayo so kareenan.” 37 Balet inkuan nen Pablo ed sikara: “Nilewet da kami ed arapan na totoo ya agkami ni asentensiaan, anggano Romano kami, tan impriso da kami. Insan natan et papataynanen da kamin anggapoy makaamta? Andi! Sikaran mismo so onla dia a mangipaway ed sikami.” 38 Impasabi iraya na saray managguardia ed saray mahistrado na syudad. Tinmakot iray mahistrado sanen nadngel dan Romano iraman a totoo. 39 Kanian linma ra tan akikasi rad sikara, tan sanen nipaway da la ra, kinerew da ya ontaynan la rad syudad. 40 Balet kapaway dad prisoan, linma rad abung nen Lidia; tan sanen anengneng da iray agagi, pinaseseg da ra insan la ra tinmaynan.
DISYEMBRE 24-30
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GAWA 17-18
“Aligen si Apostol Pablo Diad Panagpulong tan Panagbangat”
(Gawa 17:2, 3) Kanian unong a niyugali la nen Pablo et sikatoy linmoob diman, tan diad taloran nantutumbokan a sabaton et sikatoy akikatunongan ed sikara manlapud Kasulatan, 3 ya impaliwawa tan pinaneknekan tod panamegley na saray sulsulat a say Kristo et kaukolan a manirap tan onoli manlapud inaatey, ya inkuan to: “Saya so Kristo, sayan Jesus ya ipupulong kod sikayo.”
nwtsty study notes na Gaw 17:2, 3
akikatunongan: Aglabat basta impulong nen Pablo so maong a balita. Impaliwawa to itan tan impanengneng to ray prueba manlapud Kasulatan, ya walad pinuyanan ya Hebreon Kasulatan. Agto labat basta binasa so Kasulatan noagta akikatunongan manlapud satan, tan intukoy toy panagkatunongan tod saray dumerengel to. Say Griegon verb ya di·a·leʹgo·mai et mankabaliksan ya “mantongtong so sakey tan sakey; mansalita; manpaliwawa.” Ipapanengneng na satan so pantotongtong na saray totoo. Inusar met iyan Griegon salita diad Gaw 17:17; 18:4, 19; 19:8, 9; 20:7, 9.
pinaneknekan tod panamegley na saray sulsulat: Say Griegon salita na saya et literal a mankabaliksan ya “iyabay (ikarga ed diking).” Nayarin labay ya ibaga na saya ya maalwar ya inkompara nen Pablo iray propesiya nipaakar ed Mesias ya walad Hebreon Kasulatan ed saray agawgawad bilay nen Jesus, ya pakanengnengan no panon ya sinumpal nen Jesus iratan ya propesiya.
(Gawa 17:17) Kanian sikatoy akikatunongan ed saray Judio tan ed arum nin totoo a mandadayew ed Dios diad sinagoga tan diad saramay inagew-agew a nababanaan tod tindaan.
nwtsty study note na Gaw 17:17
tindaan: Sayan tindaan (Griego, a·go·raʹ) ed Atenas et walad amianen-sagur na Acropolis, ya say kaawang to et 5 ektarya odino onsulok ni. Aliwa labat iyan lugar a pansasaliwan tan panlalakoan. Sentro met iya na ekonomiya, politika, tan kultura na syudad. Labalabay na saray taga Atenas so manbabana ed sayan lugar pian makapantotongtong ira nipaakar ed araralem iran bengatla.
(Gawa 17:22, 23) Inmalagey natan si Pablo ed pegley na Areopago tan inkuan to: “Lalakin taga Atenas, nanenengneng kod amin a gagawaen yo a mas matakot kayo ed saray dirios nen say arum. 23 Singa bilang, legan ya ondadalan ak tan iimanoen kon maong iray dadayewen yo, anengneng koy sakey ya altar a walay akasulat ‘Parad Sakey a Dios ya Agkabat.’ Kanian samay agyo kabat a dadayewen yo, saya so ipupulong kod sikayo.
nwtsty study note na Gaw 17:22, 23
Parad Sakey a Dios ya Agkabat: Saray Griegon salita ya A·gnoʹstoi the·oiʹ et akaukit ed sakey ya altar diad Atenas. Natatakot iray taga Atenas ed saray dirios da kanian nampaalagey iray dakel ya templo tan altar. Nanggawa ni ra ingen na saray altar parad dirios, ya singa say Inkabantog, Inkauyamo, Biskeg, Pananagyat, tan Panangasi. Ompan natatakot ira ya walay alingwanan dan dios tan dusaen to ra, kanian indedika day sakey ya altar “Parad Sakey a Dios ya Agkabat.” Panamegley na satan ya altar, binidbir na totoo ya walay Dios balet agda kabat. Marundunong ya tinukoy nen Pablo iyan impaalagey dan altar pian nigapo toy manpulong tan nipakabat tod saray totoo so Dios—say tuan Dios—ya anggad saman et agda ni kabat.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Gawa 18:18) Balet kayari na dakel nin agew ya impanayam nen Pablo diman, sikatoy nampatanir ed saray agagi tan nambarko ya amaarap ed Sirya, a kaiba toy Priscila tan Aquila. Diad Cencrea et impakatli toy buek to, ta walay sinambaan to.
Saray Pabitar ed Libro a Gawa
18:18—Anto imay sipan nen Pablo? Ibabaga na arum ya iskolar a samay sipan nen Pablo et sipan na sakey a Nazareo. (Num. 6:1-21) Agbalet sinalambit na Biblia no anto itan a sipan. Tan agmet asalambit no kasin ginawa itan nen Pablo antis odino kayari na inkakomberte to, ni asalambit man no kasin igagapo to ni labat itan a tooren odino sasampotan to la. Antokaman so agawa, aliwan kasalanan so panggawa na ontan a sipan.
(Gawa 18:21) noagta nampatanir la tan inkuan tod sikara: “Ompawil ak lamet ed sikayo, no linawa nen Jehova.” Tan sikatoy nambarko manlapud Efeso
nwtsty study note na Gaw 18:21
no linawa nen Jehova: Idadanet na sayan salita ya kaukolan ya ikonsidera so linawa na Dios no walay gagawaen odino iplaplanon gawaen. Tinandaan a maong nen apostol Pablo iyan prinsipyo. (1Co 4:19; 16:7; Heb 6:3) Onia met so impaseseg na disipulon si Santiago: “No linawa nen Jehova, manbilay kami tan onia odino ontan so gawaen mi.” (Sant. 4:15) Say ontan ya balikas et nepeg ya aliwan ekspresyon labat; siopaman ya masimoon ya mangibagan “no linawa nen Jehova” et nepeg ya onkiwas unong ed linawa nen Jehova. Satan et agkaukolan a naynay ya narengel ya ibalikas noagta mabetbet ya dia labat ed puso.—Nengnengen so study notes na Gaw 21:14; 1Co 4:19; San 4:15 tan Ap. A5.
Panagbasa ed Biblia
(Gawa 17:1-15) Natan et nambiahe ra a dinmalan ed Amfipolis tan Apolonia tan akasabi rad Tesalonica, a diman et walay sinagoga na saray Judio. 2 Kanian unong a niyugali la nen Pablo et sikatoy linmoob diman, tan diad taloran nantutumbokan a sabaton et sikatoy akikatunongan ed sikara manlapud Kasulatan, 3 ya impaliwawa tan pinaneknekan tod panamegley na saray sulsulat a say Kristo et kaukolan a manirap tan onoli manlapud inaatey, ya inkuan to: “Saya so Kristo, sayan Jesus ya ipupulong kod sikayo.” 4 Lapud saya et nagmaliw a mananisia so arum ed sikara tan akila rad si Pablo tan Silas, tan ontan met so ginawa na dakerakel a Griego a mandadayew ed Dios, a kaiba so dakel a maimpluensyan bibii. 5 Balet lapud angimon iray Judio, tinipon da so pigaran mauges a lalaki ya akar-akar labat ed tindaan, tan anugyop ira na sakey a grupo tan ginulo ray syudad. Nilooban day abung nen Jason tan inanap day Pablo tan Silas pian awiten da rad saray magulon totoo. 6 Sanen agda ra aromog, inggayugoy day Jason tan say pigaran agagi pian awiten da rad saray manuley na syudad, ya iyeeyag da: “Wadia la iramay lalakin manggugulo ed mundo, 7 tan sayan Jason so amarawes ed sikara. Susumpaen na sarayan amin a totoo iray ganggan na Cesar, ya ibabaga ran walay sananey ya ari, si Jesus.” 8 Agulo iray totoo tan saray manuley na syudad sanen nadngel da iraya; 9 tan sanen akala la ray magenap a garantiya ed si Jason tan ed arum ni ra, imbulos da ra. 10 Diad saman a labi et tampol ya imbaki na saray agagi si Pablo tan Silas diad Berea. Kasabi ra et linmoob irad sinagoga na saray Judio. 11 Magmaong so kanonotan na saray Judio ed Berea nen saramay walad Tesalonica, ta akaparaan a maong so nonot dan angawat ed salita, a maalwar dan uusisaen so Kasulatan ya inagew-agew pian naseguro da no kasin tua iray nadngel da. 12 Kanian dakel ed sikara so nagmaliw a mananisia, ontan met ed dakel a gagalangen a Griegon bibii tan pigaran lalaki. 13 Balet sanen akabatan na saray Judio ed Tesalonica a say salita na Dios et inyabawag met nen Pablo diad Berea, linma ra met diman pian sugsogan tan guloen iray totoo. 14 Diad saman et tampol a pinaonla na saray agagi si Pablo anggad baybay, balet tinmilak ni si Silas tan si Timoteo. 15 Balet saramay angipatnubang ed si Pablo et akila ya anggad Atenas, tan kayari to ran binilin a patumboken da lan tampol ed sikato si Silas tan Timoteo, sinmipot la ra.
DISYEMBRE 31–ENERO 6
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | GAWA 19-20
“Imano Yoy Sarili Yo tan say Interon Pulok”
(Gawa 20:28) Imano yoy sarili yo tan say interon pulok, a lapud satan et tinuro kayo na masanton espiritu bilang manangasikaso, pian pastolan yo so kongregasyon na Dios, a sinaliw tod panamegley na dala na mismon Anak to.
“Pastolan Yo so Pulok na Dios a Walad Panangasikaso Yo”
5 Insulat na apostol ed saray mamatatken a ‘pastolan da so pulok na Dios a walad panangasikaso ra.’ Nepeg dan bidbiren a say pulok et kayarian nen Jehova tan nen Jesu-Kristo. Walay eebatan dad Dios ed no panon dan aasikasoen iray karnero to. Isipen pan walay maapit a kaarom a kinerew tod sikan asikasoen mo ray anak to legan ya anggapo. Agta asikasoen mo ran maong tan agmo paulyay pankaukolan da? No walay mansakit, agta painumen moy tambal odino awiten mod doktor? Ontan met iray elder natan, ‘papastolan da so kongregasyon na Dios a sinaliw tod panamegley na dala na mismon Anak to.’ (Gawa 20:28) Sankanonot dan say kada karnero et sinaliw panamegley na mabmablin dala nen Kristo-Jesus. Lapud amta ran walay eebatan da, papakanen, sasalimbengan, tan aasikasoen na saray elder so pulok.
(Gawa 20:31) “Kanian mansiansia kayon aliing, tan nodnonot yo a diad loob na taloy taon, labi tan agew, agak tinmundan nambilin ed kada sakey ed sikayo tekep na saray lua.
Saray Elder—‘Kakimeyan Tayo Pian Manliket Itayo’
15 Dakel so kimey na saray elder. No maminsan, wala ray labin ag-ira makaugip lapud pampapaga, pangipipikasi, tan itutulong dad saray agagi. (2 Cor. 11:27, 28) Balet maliket iray elder ya gawaen so responsabilidad da, ya singa si Pablo. Oniay insulat tod saray taga Corinto: “Malikeliket ak a mangusar ed inkasiak tan sigpot a pausar parad sikayo.” (2 Cor. 12:15) On, lapud inar-aro nen Pablo iray agagi to, sigpot ton inusar so biskeg to pian pasesegen ira. (Basaen so 2 Corinto 2:4; Fil. 2:17; 1 Tes. 2:8) Kampega lan inar-aro na saray agagi si Pablo!—Gawa 20:31-38.
(Gawa 20:35) Impanengneng kod sikayo ed amin a bengatla a diad pansagpot yod onian paraan et nepeg yon tulongan iray makapuy tan nepeg yon tandaan iray salita na Katawan a Jesus, sanen inkuan to: ‘Mas makapaliket so mangiter nen say mangawat.’ ”
bt 172 ¶20
“Malinis Ak ed Dala na Amin a Totoo”
20 Baleg so pidumaan na paraan na impanbilay nen Pablo ed saramay totoon anamoten day pulok diad arapen. Sikatoy nantrabaho pian nasuportaan so sarili to tan agnagmaliw ya pabelat ed kongregasyon. Say pansasagpot to parad agagi to et aliwan parad sarilin pankaabigan to. Pinaseseg nen Pablo iray mamatatken ed Efeso a magmaliw ya masakripisyo. “Nepeg yon tulongan iray makapuy,” so imbaga tod sikara, “tan nepeg yon tandaan iray salita na Katawan a Jesus, sanen inkuan to: ‘Mas makapaliket so mangiter nen say mangawat.’ ”—Gawa 20:35.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Gawa 19:9) Balet sanen wala ray agdan balot labay so manisia, a papaugesen dad arap na dakel a totoo so Say Dalan, tinaynan to ra tan intagar to iray disipulo, tan inagew-agew a nampaliwawa diad auditoryum na eskuelaan nen Tirano.
bt 161 ¶11
“Binmulaslas tan Tinmalona” Anggan Walay Isusumpa
11 Si Pablo et nayarin inagew-agew a nampaliwawa diad auditoryum na satan ya eskuelaan manlapud manga 11:00 na kabuasan anggad manga 4:00 na ngarem. (Gawa 19:9, paimanod leksab na Reference Bible) Posiblin diad saraman ya oras so sankareenan balet sankapetangan, tan saray totoo et ontutundan mankimey pian mangan tan manpainawa. No bilang ta tuloytuloy itan ya ginawa nen Pablo diad loob na duay taon, masulok ya 3,000 ya oras so nausar to ed impanbangat. Aya sirin so sakey ya rason no akin ya binmulaslas tan tinmalona so salita nen Jehova. Makulikuli tan mainomay ya onadapta si Pablo. Inuman toy eskedyul to pian dakel so napulongan to diad satan ya lugar. Antoy resulta? “Say salita na Katawan et nadngel na amin a manaayam ed probinsya na Asia, saray Judio tan saray Griego.” (Gawa 19:10) Talagan sigpot ya nampulong si Pablo!
(Gawa 19:19) On, dakel ed saramay datin manmamahiko et tinipon da ray libro ra tan pinoolan dad arapan na amin. Tan sanen kinuenta ray bili na saratan ya amin, mankantidad iratan na 50,000 a piraso na pilak.
bt 162-163 ¶15
“Binmulaslas tan Tinmalona” Anggan Walay Isusumpa
15 Lapud kababaingan ya nansumpalan na ananak nen Seva, dakel so awalaay takot ed Dios kanian tinaynan day espiritistikon kagagawa tan nagmaliw iran mananisia. Kaibad kultura na Efeso so panagmahiko. Kaslakan iray panagkulam tan anting-anting, ontan met ed orasyon ya maslak et insulat. Dakel ya taga Efeso et apakiwas ya alaen iray libro da parad panagmahiko tan pinoolan da diad arap na totoo—anggaman mankantidad iratan natan na samplon libon dolyar. Imbaga nen Lucas: “Kanian diad makapanyarin paraan et nantultuloy a binmulaslas tan tinmalona so salita nen Jehova.” (Gawa 19:17-20) Talagan tinalo na katuaan so katilaan tan demonismo! Saraman ya matoor ya totoo et maabig ya alimbawa ed sikatayo natan. Manbibilay itayo met ed mundo ya napnoy espiritismo. No walay gamit tayo ya walay koneksion tod espiritismo, aligen tayo so ginawa na saray taga Efeso—tampol tayon deralen iratan! Ipulisay tayo iratan ya makapadimlan kagagawa, anggan baleg ni isakripisyo tayo.
Panagbasa ed Biblia
(Gawa 19:1-20) Sanen walad Corinto si Apolos, dinmalan si Pablo ed nipalandey iran rehyon tan akasabi ed Efeso. Aromog to diman so pigaran disipulo 2 tan intepet tod sikara: “Akaawat kayoy masanton espiritu sanen nagmaliw kayon mananisia?” Inmebat ira: “Andi, agmi nin balot nadngelan so nipaakar ed masanton espiritu.” 3 Kanian inkuan to: “Anto sirin a klase na bautismo so impakabautismoan yo?” Inkuan da: “Bautismo nen Juan.” 4 Inkuan nen Pablo: “Nambautismo si Juan ed panamegley na bautismo a simbolo na panagbabawi, ya imbaga tod totoo a panisiaan da imay onsabi kayari to, salanti, si Jesus.” 5 Sanen nadngel da iya, nampabautismo ra diad ngaran nen Katawan a Jesus. 6 Tan sanen intapew nen Pablo iray lima tod sikara, linmeksab ed sikara so masanton espiritu, tan nansalita ray nanduruman lenguahe tan nampropesiya ra. 7 Ami-amin et walay manga 12 lalaki. 8 Taloy bulan a sikatoy oonlad sinagoga, a makmakpel a mansasalita, tan manpapaliwawa tan mankakatunongan ed makakombinsin paraan nipaakar ed Panarian na Dios. 9 Balet sanen wala ray agdan balot labay so manisia, a papaugesen dad arap na dakel a totoo so Say Dalan, tinaynan to ra tan intagar to iray disipulo, tan inagew-agew a nampaliwawa diad auditoryum na eskuelaan nen Tirano. 10 Duay taon ya ontay ginawa to, kanian say salita na Katawan et nadngel na amin a manaayam ed probinsya na Asia, saray Judio tan saray Griego. 11 Tan nantultuloy a nanggawa so Dios na makapanyari iran gawa ed panamegley nen Pablo, 12 kanian anggan saray panyo tan tapis a nidiwit ed laman to et inyakar dad saray totoon mansasakit, tan naandi iray sakit da, tan pinmaway iray mauges ya espiritu. 13 Balet arum ed saray Judio a manliliberliber pian mamapaway na saray demonyo et sinali ra met ya usaren so ngaran nen Katawan a Jesus diad saramay sinelepay mauges iran espiritu; ibabaga ra: “Diad panamegley nen Jesus ya ipupulong nen Pablo et iganggan ta kayon ompaway.” 14 Natan et gagawaen met iya na pitoran lalaki ya ananak na Judion manunan saserdote a manngaray Seva. 15 Balet inmebat ed sikara so mauges ya espiritu: “Kabat koy Jesus tan kabat ko met si Pablo; balet siopa kayo?” 16 Diad saman et nilukso ira na samay toon aselepay mauges ya espiritu, tan sansakey to ran dinegkeman, tan sinakitan to ra, kanian batik iran lakseb tan asugat-sugat a pinmaway ed saman ya abung. 17 Akabatan iya na amin a Judio tan Griego a manaayam ed Efeso; tan ataktakot iran amin, tan nantultuloy a nitandoro so ngaran na Katawan a Jesus. 18 Tan dakel ed saramay nagmaliw a mananisia so dinmadago tan impapatua tan impapaamta da no anto iray gagawaen da. 19 On, dakel ed saramay datin manmamahiko et tinipon da ray libro ra tan pinoolan dad arapan na amin. Tan sanen kinuenta ray bili na saratan ya amin, mankantidad iratan na 50,000 a piraso na pilak. 20 Kanian diad makapanyarin paraan et nantultuloy a binmulaslas tan tinmalona so salita nen Jehova.