Saray Reperensya Parad Workbook ed Aral
OKTUBRE 7-13
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | SANTIAGO 3-5
“Ipanengneng so Karunongan a Manlalapud Dios”
(Santiago 3:17) Balet say karunongan a manlalapud tagey, unona ed amin et malinis, insan mareen, makatunongan, akaparaan ya ontulok, napno na panangasi tan maong a bunga, agmanlalabi, agmansimpisimpitan.
Kasin Iimpluensyaan na “Kakabatan a Manlapud Tagey” so Bilay Mo?
9 “Unona ed amin malinis.” Say pagmaliw a malinis et kabaliksan to so pagmaliw a dalisay tan andi-tilol, aliwan diad akinpaway lambengat noagta diad akindalem. Isisiglaot na Biblia so kakabatan ed puso, balet say kakabatan a manlapud tagey so ag-ontanek ed puson atilolan na marelmeng iran kanonotan, pilpilalek, tan motibo. (Uliran 2:10; Mateo 15:19, 20) Anggaman ontan, pian magmaliw a malinis so puso tayo—salanti, unong a posible parad ag-ayadyarin totoo—sikatayo so “onarawi ed mauges tan manggawa na maong.” (Salmo 37:27; Uliran 3:7) Agta matukoy a say kalinisan so unonan kalidad na kakabatan a nilista? Sakey ni, no aliwa itayon malinis ed moral tan espiritual, panon tayon peteg a nipatnag so arum iran kalidad na kakabatan a manlapud tagey?
10 “Insan mareen.” Sikatayo so pakiwasen na kakabatan a manlapud tagey pian gemtanen so kareenan, a satan so sakey a bunga na espiritu na Dios. (Galacia 5:22) Pambanikelan tayon paliisan ya agnaderal so “bedber na kareenan” a mamapasiansia ed pankakasakey na totoo nen Jehova. (Efeso 4:3) Gawaen tayo met so anggaan na nayarian tayo pian ipawil so kareenan no satan so nagiru-giro. Akin ya importante iya? Ibabaga na Biblia: “Mantultuloy . . . a manbilay ed kareenan; tan say Dios na aro tan kareenan so manayam ed sikayo.” (2 Corinto 13:11, NW) No itultuloy tayoy manbilay a mareen, say Dios na deen so niwala ed sikatayo. Say paraan na pantrato tayo ed saray kaparan managdayew so walaan na direktan siglaotan ed relasyon tayo ed si Jehova. Panon tayon paneknekan so inkasikatayo a mikakareenan? Konsideraen so sakey ya alimbawa.
(Santiago 3:17) Balet say karunongan a manlalapud tagey, unona ed amin et malinis, insan mareen, makatunongan, akaparaan ya ontulok, napno na panangasi tan maong a bunga, agmanlalabi, agmansimpisimpitan.
Kasin Iimpluensyaan na “Kakabatan a Manlapud Tagey” so Bilay Mo?
12 “Makatunongan.” Anto so kabaliksan na pagmaliw a makatunongan? Unong ed saray iskolar na Biblia, say orihinal a Griegon salitan nipatalos a “makatunongan” ed Santiago 3:17 so mairap ya ipatalos. Inusar na saray managpatalos iray salitan singa say “matamoy,” “manangitepel,” tan “makonsidera.” Say literal a kabaliksan to ed Griegon salita et “onabuloy.” Panon tayon nipanengneng a sayan aspekto na kakabatan a manlapud tagey so mangiimpluensya ed sikatayo?
Kasin Iimpluensyaan na “Kakabatan a Manlapud Tagey” so Bilay Mo?
14 “Akaparaan ya ontulok.” Say Griegon salitan nipatalos ya “akaparaan ya ontulok” so agbalot naromog ed Kristianon Griegon Kasulatan. Unong ed sakey ya iskolar, sayan salita “so mabetbet a nausar ed disiplina a parad militar.” Ipapasabi to so ideyan “mainomay a natangguyor” tan “panagpasakop.” Say sakey ya uuleyan na kakabatan a manlapud tagey so mabulos a manpasakop ed no anto so ibabaga na Kasulatan. Sikato so aliwan balitadon manggagawa na desisyon ya agto labay so paimpluensyaan ed antokaman iran katuaan ya onkontra ed sikato. Imbes, sikato so aliston manguman sano nipresenta ed sikato so malinew a Makasulatan a paneknek ya aliwa so tatalindegan to odino aliwan susto iray konklusyon to. Kasin ontan so reputasyon mo ed arum?
“Napno na Panangasi tan Maabig Iran Bunga”
15 “Napno na panangasi tan maabig iran bunga.” Say panangasi so importantin kabiangan na kakabatan a manlapud tagey, lapud say ontan a kakabatan so nibagan “napno na panangasi.” Imanoen a say “panangasi” tan “maabig iran bunga” so asalambit a mankaiba. Saya so matukotukoy, lapud diad Biblia, mabetbet a tuloy a tutukoyen na panangasi so aktibon kapagaan ed arum, panangabagey a mamapawala na daakan a bunga na maabig iran gawa. Sakey a reperensya so manguuker ed panangasi bilang “maermen a liknaan lapud mauges a kipapasen na sakey tan sasalien to so manggawa na polaing ed satan.” Sirin, say maridios a kakabatan so aliwan paspasaray, aliwan andiay-panangasi, odino walad kanonotan labat. Imbes, satan so maligsa, impapuso, tan sensitibo. Panon tayon nipanengneng a sikatayo so napno na panangasi?
(Santiago 3:17) Balet say karunongan a manlalapud tagey, unona ed amin et malinis, insan mareen, makatunongan, akaparaan ya ontulok, napno na panangasi tan maong a bunga, agmanlalabi, agmansimpisimpitan.
Kasin Iimpluensyaan na “Kakabatan a Manlapud Tagey” so Bilay Mo?
18 “Anggapoy lalabien.” Say maridios a kakabatan so walaan na biskeg ed moral pian napaliisan so panangibiig lapud rasa tan nasyon. No sikatayo so iwawanwan na ontan a kakabatan, pambanikelan tayon iwaklit ed kapusoan tayo so antokaman a tendensyan mangipanengneng na paboritismo. (Santiago 2:9) Agtayo lalabien so arum nisesengeg ed arandan ya edukasyon, talindeg ed pinansyal, odino responsabilidad ed kongregasyon; nisay melmelagen tayo so anggan siopa ed saray kapara tayon managdayew, anggan panon la so singa nayarin inkaabeba ra. No sikara met so papagamoran nen Jehova na aro to, peteg a nepeg tayo ran ipasen a makana ed panangaro tayo.
19 “Aliwan mansimpisimpitan.” Say Griegon salita a para ed “mansimpisimpitan” so manutukoy ed “sakey ya artistan onaakto ed sakey a papel.” Nensaman, saray artistan Griego tan Romano so mangisusulong na angkakabaleg a maskara sano manpaparungtal. Sirin, say Griegon salita para ed “mansimpisimpitan” so onaplika ed sakey a mankukunwari, odino sakey ya onakto ed katilaan. Sayan nengneng na maridios a kakabatan so nepeg a mangimpluensya ed no panon tayon tratoen iray kaparan managdayew ontan met ed no panon so panlikna tayo ed sikara.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(Santiago 4:5) Odino kasin iisipen yon anggapoy rason ya inkuan na kasulatan: “Lapud tendensia ya onibeg, walay ugali tayon manpirawat na nanduruman bengatla”?
Saray Pabitar ed Libron Santiago tan Pedro
4:5 NW—Anton kasulatan so tutukoyen dia nen Santiago? Agmanutukoy si Santiago na espisipikon bersikulo. Anggaman ontan, sarayan salita ya impuyan na Dios et nayarin base’d kaslakan a kabaliksan na saray teksto a walad Genesis 6:5; 8:21; Uliran 21:10; tan Galacia 5:17.
(Santiago 4:11, 12) Agagi, tundaan yo lay mansalita sumpad sakey tan sakey. Siopaman a mansasalita sumpad sakey ya agi odino manguukom ed agi to et mansasalita sumpad ganggan tan manguukom ed ganggan. Natan no uukomen moy ganggan, aliwa kan mananumpal na ganggan noagta sakey ya ukom. 12 Saksakey so Manangiter na Ganggan tan Ukom, samay makayarin mangiliktar tan maneral. Balet sika, siopa ka a mangukom ed kaparam a too?
Pagmaliwen Itayo na Pananisia a Maanos Tan Mapikasi
8 Kasalanan so pansalitan sumpad kapananisiaan. (Santiago 4:11, 12) Ingen arum so mabalaw ed kaparan Kristianos, anganko lapud dilin-matunong ya awawey da odino lapud labay dan itandoroy sarili ra diad pangipabpaabeba ed arum. (Salmo 50:20; Uliran 3:29) Say Griegon terminon nipatalos a ‘mantalabutob ed uges’ et kabaliksan toy inkaruksa tan mangipapatnag na alablabas odino palson akusasyon. Kasimbangan toy alabas a panguukom ed sakey ya agi. Panon iyan misimbangan ed ‘pakatalabutob tan pakaukom ed ganggan na Dios’? Bueno, saray eskriba tan Fariseos et ‘naspot ya inkaindan da so ganggan na Dios’ tan anguukom base’d dilin estandarte ra. (Marcos 7:1-13) Mipadpara, no kondenaen tayo so sakey ya agi ya agkokondenaen nen Jehova, agta ‘uukomen tayo so ganggan na Dios’ tan mankakasalanan ed pangipapatnag a singano kulang itan? Tan diad agmakatunongan a pamabalaw ed agi tayo, agtayo natotoor so ganggan na aro.—Roma 13:8-10.
Panagbasa ed Biblia
(Santiago 3:1-18) Agagik, aliwan amin ed sikayo et nepeg a magmaliw a managbangat, lapud amta tayo a makaawat itayo na mas ambelat a panangukom. 2 Ta amin tayo et naynay a nalilingo. No walay agnalilingo ed panagsalita to, sikatoy perpekto, a nakontrol to met so interon laman to. 3 No mangiyan tayoy renda ed sangi na saray kabayo pian ontulok ira ed sikatayo, napatulok tayo met so interon laman da. 4 Nengneng yo met iray barko: Anggano balbaleg iratan tan itutulak na maksil a dagem, saratan et imamaneobra na melmelag a timon inerman so labay a pangipaarapan na samay toon mangokontrol ed satan. 5 Kanian ontan met, say dila et melmelag a kabiangan na laman, balet ta makapanpasirayew ya alablabas. Nengneng yo ya anggan say melag ya apoy et nayarian ton palioben so maawa-awang a takel! 6 Say dila et sakey met ya apoy. Diad amin a kabiangan na laman tayo, say dila so napno na kaugsan, lapud dudutakan toy interon laman tan padadalangen toy interon kabibilay na sakey, tan padadalangen itan na Gehenna. 7 Ta say amin a klase na atap ya ayep tan manok tan onkukurong ya ayayep tan pinalsan walad dayat et papaamoen tan napapaamo na katooan. 8 Balet say dila et agnapaamo na too. Satan et agnakontrol tan makaderal, a napno na makapatey a samal. 9 Uusaren tayo itan pian idayew si Jehova, say Ama, ingen ta uusaren tayo met itan pian isamba iray totoo a pinalsan “kaulibay na Dios.” 10 Diad saksakey a sangi et ompapaway so bendisyon tan samba. Agagik, agmanepeg a nagawa iray bengatla ed onian paraan. 11 Kasin ompaway ed saksakey a subol so masamit tan ampait a danum? 12 Agagik, kasin say kiew ya igos et makapanbunga na olibo odino say ubas et makapanbunga na igos? Say maasin a subol et agmet mamawala na masamit a danum. 13 Siopa ed sikayo so marunong tan makatalos? Komon ta diad panamegley na maabig a kagagawa to et ipanengneng to ray gawa ya atekepan na inkauyamo a resulta na karunongan. 14 Balet no walad kapusoan yo so alabas ya imon tan inkamakolkol, agkayo komon manpapasirayew tan mantitila sumpad katuaan. 15 Aliwa iyan karunongan a manlalapud tagey; saya et minumundo, inaayep, tan dinedemonyo. 16 Ta say imon tan inkamakolkol et mamapawalay gulo tan amin a mauges a bengatla. 17 Balet say karunongan a manlalapud tagey, unona ed amin et malinis, insan mareen, makatunongan, akaparaan ya ontulok, napno na panangasi tan maong a bunga, agmanlalabi, agmansimpisimpitan. 18 Niarum ni, say bunga na inkatunong et intanem diad mareen iran kipapasen parad saramay mikakareenan.
OKTUBRE 14-20
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 PEDRO 1-2
“Nepeg a Magmaliw Kayon Masanto”
(1 Pedro 1:14, 15) Bilang matulok ya ananak, agkayo la manpapaimpluensya ed saray pilalek yo nensaman sanen anggapo ni kakabatan yo, 15 noagta magmaliw kayon masanto diad amin a kagagawa yo, a singa samay Masanton Dios ya anawag ed sikayo,
Say Dondon—“Sankaabigan a Regalo” ya Nanlapud Ama
5 Panon tayon nipanengneng ya aaroen tayoy ngaran nen Jehova? Panamegley na kondukta tayo. Iilaloan nen Jehova ya magmaliw tayon masanto. (Basaen so 1 Pedro 1:15, 16.) Labay ton ibaga et si Jehova labat so dayewen tan unoren tayo diad interon puso. Anggan sano napapasegsegang tayo, gawaen tayoy anggaay nayarian tayon unoren iray matunong ya prinsipyo tan ganggan to. Panamegley na maabig iran gawa, papasindagen tayoy liwawa tayo kanian niglogloria tayoy ngaran nen Jehova. (Mat. 5:14-16) Bilang masanton totoo, papaneknekan tayod kabibilay tayo ya duga tan matunong iray ganggan nen Jehova tan palso iray akusasyon nen Satanas. No nalingo tayo, ipanengneng tayoy tuan panagbabawi tan paliisan tayo ray kagagawa ya agmamagalang ed si Jehova.—Sal. 79:9.
(1 Pedro 1:16) ta nisulat: “Nepeg a magmaliw kayon masanto, lapud masanto ak.”
No Panon so Pampili na Panagligliwaan
6 Ibabaga ed sikatayo nen Jehova: “Nepeg a magmaliw kayon masanto, lapud masanto ak.” (1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11) Awaten labat nen Jehova so panagdayew tayo no masanto odino malinis itan. (Deuteronomio 15:21) Agnibagan malinis so panagdayew tayo no gagawaen tayo ray kabusol nen Jehova, singa saray bengatlan imoral, marawal, odino walay koneksion da ed demonismo. (Roma 6:12-14; 8:13) Napaermen tayo si Jehova no naliliketan tayo ed ontan iran panagligliwaan. Lapud satan et magmaliw ya marutak tan ag-awaten nen Jehova so panagdayew tayo tan nayarin naderal so relasyon tayo ed sikato.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(1 Pedro 1:10-12) Nipaakar ed sayan kililiktar, saray propeta, a nampropesiya nipaakar ed agnaparaan a kaabigan a parad sikayo, et maseet a nanusisa tan maalwar a nananap. 11 Intultuloy dan sinukayan no anton espisipikon panaon odino no anton klase na panaon so tutukoyen na espiritun walad sikara nipaakar ed si Kristo, ta akauna lan tinasian na espiritu so nipaakar ed panirap nen Kristo tan saray maglorian bengatla a nagawa kayari na saraya. 12 Imparungtal ed sikara a say panlilingkor da et aliwan parad sikara, noagta parad sikayo, ya intarya da iramay bengatlan inyabawag lad sikayo na saramay angipakabat na maong a balita ed sikayo diad tulong na masanton espiritu a nanlapud tawen. Sarayan bengatla et pirpirawat a natalosan na saray anghel.
Saray Pabitar ed Libron Santiago tan Pedro
1:10-12. Labay na saray anghel ya usisaen tan talosan so aralem iran espiritual a katuaan nipaakar ed alanaan a Kristianon kongregasyon ya insulat na saray propeta na Dios nensaman. Anggaman ontan, nagmaliw labat a malinew irayan bengatla sanen inletneg nen Jehova so kongregasyon. (Efe. 3:10) Agta manepeg sirin ya aligen tayoy ehemplo na saray anghel tan pambanikelan so panusisa ed “saray kaaralman na bengatla na Dios”?—1 Cor. 2:10.
(1 Pedro 2:25) Ta nensaman et singa kayo karneron nababalang, balet natan et akapawil kayo la ed managpastol tan manangasikaso na kamarerwa yo.
it-2 565 ¶3
Manangasikaso
Sankatagyan a Manangasikaso. Mapatnag ya inaon na 1 Pedro 2:25 so Isaias 53:6 nipaakar ed saramay ‘singa karneron abalang,’ insan imbaga nen Pedro: “Balet natan et akapawil kayo la ed managpastol tan manangasikaso na kamarerwa yo.” Seguradon ontutukoy iya ed si Jehova a Dios, ta saramay sinulatan nen Pedro et ag-abalang manlapud si Kristo-Jesus, noagta panamegley to et nipawil ira ed si Jehova a Dios, say Makapadinayew ya Managpastol na totoo to. (Sal 23:1; 80:1; Jer 23:3; Eze 34:12) Si Jehova et sakey met a manangasikaso, sikato so manusuri. (Sal 17:3) Say panagsuri (Griego, episkope) et nayarin ontutukoy ed ambelat ya panangukom to, ya singa samay agawa ed Jerusalem nen unonan siglo C.E., lapud agda atebek so panaon ya “impansuri [Griego, episkopes]” ed sikara. (Luc 19:44) Odino nayarin walay maabig ya epekto tan gunggona na satan, ya singa samay agawa ed saray angigloria ed Dios diad agew na “panusisa [Griego, episkopes] to.”—1Pe 2:12.
Panagbasa ed Biblia
(1 Pedro 1:1-16) Siak, si Pedro, ya apostol nen Jesu-Kristo, so nansulat ed saray temporaryon miaayam tan nitaytayak ed Ponto, Galacia, Capadocia, Asia, tan Bitinia, saramay pinili 2 unong ya amta lan unona na Dios ya Ama tayo, diad panamasanto na espiritu, pian sikaray magmaliw a matulok tan nawalsikan na dala nen Jesu-Kristo: Ondaak komon ed sikayo so agnaparaan a kaabigan tan kareenan na Dios. 3 Narayew komon so Dios tan Ama na Katawan tayon Jesu-Kristo, ta lapud baleg a panangasi to et niyanak itayo lamet diad sakey ya agmanganggan ilalo diad panamegley na inkioli nen Jesu-Kristo manlapud inaatey, 4 diad sakey ya agnaderal, agnarutakan, tan ag-onkupas a tawir. Niparaan itan ed tawen parad sikayo 5 a sasalimbengan na pakayari na Dios lapud pananisia yo. Sasalimbengan kayo parad sakey a kililiktar ya iparungtal diad kaunoran a panaon. 6 Lapud saya et malikeliket kayo, anggaman diad antikey a panaon et nakaukolan yoy manermen lapud nanduruman subok, 7 pian diad panamegley na asubok a kualidad na pananisia yo, a mabmabli ni nen say balitok a nadederal anggano asubok itan ed apoy, et makaawat kayoy dayew tan gloria tan galang sano omparungtal lay Jesu-Kristo. 8 Anggaman sikatoy agyon balot anengneng, sikatoy aaroen yo. Anggaman sikatoy agyo nanenengneng natan, ipapatnag yoy pananisia ed sikato tan malikeliket kayo, ya agnadeskribe tan alay abig itan a nalilikna yo, 9 ta amta yon say pananisia yo et manresulta ed kililiktar yo. 10 Nipaakar ed sayan kililiktar, saray propeta, a nampropesiya nipaakar ed agnaparaan a kaabigan a parad sikayo, et maseet a nanusisa tan maalwar a nananap. 11 Intultuloy dan sinukayan no anton espisipikon panaon odino no anton klase na panaon so tutukoyen na espiritun walad sikara nipaakar ed si Kristo, ta akauna lan tinasian na espiritu so nipaakar ed panirap nen Kristo tan saray maglorian bengatla a nagawa kayari na saraya. 12 Imparungtal ed sikara a say panlilingkor da et aliwan parad sikara, noagta parad sikayo, ya intarya da iramay bengatlan inyabawag lad sikayo na saramay angipakabat na maong a balita ed sikayo diad tulong na masanton espiritu a nanlapud tawen. Sarayan bengatla et pirpirawat a natalosan na saray anghel. 13 Kanian iparaan yoy nonot yo parad impasyan kimey; mantultuloy kayon manlikas diad amin a paraan; iteen yoy ilalo yo ed agnaparaan a kaabigan ya ipagamor ed sikayo sano omparungtal lay Jesu-Kristo. 14 Bilang matulok ya ananak, agkayo la manpapaimpluensya ed saray pilalek yo nensaman sanen anggapo ni kakabatan yo, noagta magmaliw kayon masanto diad amin a kagagawa yo, a singa samay Masanton Dios ya anawag ed sikayo, ta nisulat: “Nepeg a magmaliw kayon masanto, lapud masanto ak.”
OKTUBRE 21-27
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 1 PEDRO 3-5
“Asingger Lay Anggaan na Amin a Bengatla”
(1 Pedro 4:7) Balet asingger lay anggaan na amin a bengatla. Kanian, nawalaan kayo komon na limpion kanonotan, tan mansiansia kayon alerto nipaakar ed panagpikasi.
“Manimano Kayon Naynay Nipaakar ed Panagpikasi”
“SAY oras ya sankairapan so mansiansian aliing et no asingger lan onliwawa,” so inkuan na sakey ya datin mantratrabahod labi. Nayarin ontan met so ibaga na arum ya kaukolan day aliing ya sanlabi. Singa ontan so situasyon na saray Kristiano natan lapud magano lan manampot so andukdukey lan labi na mauges ya mundo nen Satanas. (Roma 13:12) Talagan mapeligro so makateglep ed espiritual! Importante sirin ya ‘maabig so panagnonot’ tayo tan unoren tayoy simbawa na Biblia ya ‘manimanon naynay nipaakar ed panagpikasi.’—1 Ped. 4:7.
(1 Pedro 4:8) Manuna ed amin, nawalaan kayo komon na aralem a panangaro ed sakey tan sakey, lapud sasakoban na aro so dakel a kasalanan.
No Panon ya Ibiig tan Daegen so Antokaman a Kakapuyan ed Espiritual
Kaunoran, pansiansiaen a malet ed kanonotan so maaron simbawa nen apostol Pedro: “Say anggaan na ganaganay bengatla manasingger: mandangka kayo sirin, tan pampelengan yo so pikakasi. Lalo la a tuloy, agkomon naumas so aro yo ed sakey tan sakey; tan say aro dakel so sakoban ton kasalanan.” (1 Pedro 4:7, 8) Magmainomay ya onsebang iray ag-inkayadyari na totoo—arum a totoo tan say dili tayo—ed kapusoan tan kaisipan tayo tan magmaliw iratan a babeng tan pakagapolan. Amtan maong nen Satanas iyan kakapuyan na too. Say panamuyak tan pananaeg so sakey ed saray masilib a taktika to. Kanian, nepeg a sakbongan tayon tampol iray ontan a kasalanan tekep na aro ed sinansakey tan ‘agpapalongkitan so Diablo.’—Efeso 4:25-27.
(1 Pedro 4:9) Magmaliw kayon maparawes ed sakey tan sakey ya anggapoy reklamo.
Balibalin Ugali ya Panagparawes—Kakkaukolan!
2 Oniay impaseseg nen Pedro ed saray agagi to: “Magmaliw kayon maparawes ed sakey tan sakey.” (1 Ped. 4:9) Diad Griego, say salitan “panagparawes” et kabaliksan toy “panamabli odino kaabigan ed saray estranghero.” Balet imanoen ya pinaseseg nen Pedro iray Kristianon agagi to ya magmaliw iran maparawes “ed sakey tan sakey,” diad saramay kabat da tan nakakaiba da la. Antoy maabig ya epekto ed sikara na inkamaparawes da?
3 Magmaliw iran maapit ed sakey tan sakey. Isipen pay eksperiensyam a mismo. Kasin asalim la ya walay angimbita ed sika diad abung da? Agta agmo iman nalingwanan? No wala ray sasangkailien mo ya kakongregasyon mo, agta oneelet so pankakaaro yo? No parawesen tayo ray agagi, mas nakabat tayo ran maong nen say diad arum a paraan. Saray Kristiano nen panaon nen Pedro et kaukolan day magmaliw ya maapit ed sakey tan sakey lapud onuuges iray situasyon. Ontan met so kaukolan natan na saray tuan Kristiano diad sayan “kaunoran iran agew.”—2 Tim. 3:1.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(1 Pedro 3:19, 20) Tan diad sayan kipapasen et sikatoy linma tan pinulongan to iramay niprison espiritu 20 ya agtinmulok sanen maan-anos a manaalagar so Dios diad panaon nen Noe, legan ya ipapaalagey so biong, a diad satan et niliktar ed danum so pigaran totoo, salanti, waloran kamarerwa.
Tepetepet na Saray Manbabasa
Ibabaga na Biblia ya si Jesus et “nampulong ed saramay niprison espiritu.” (1 Ped. 3:19) Antoy labay ya ibaga na saya?
▪ Imbaga nen apostol Pedro a sarayan espiritu et saramay “agtinmulok sanen impatnag na Dios so panag-anos to diad panaon nen Noe.” (1 Ped. 3:20) Malinew a say tutukoyen nen Pedro et saramay anghel ya akilad si Satanas a nanrebelde. Sinalambit met nen Judas iray anghel ya “agnansiansia ed datin kipapasen da, a tinaynan da so manepeg ya ayaman da,” tan sikaray “inggana [na Dios] ed andi-anggaan a pakabalor diad makapal a kabilungetan anggad nasabi so pakaukom da diad baleg ya agew.”—Jud. 6.
Akin et nibagan agtinmulok irayan espiritun pinalsa diad panaon nen Noe? Antis na Delap, sarayan mauges ya anghel et pinagmaliw day inkasikara a too—bengatlan agginetma na Dios parad sikara. (Gen. 6:2, 4) Niarum ni, say impiakdol na sarayan anghel ed bibii et agmanepeg. Ag-ira pinalsa na Dios pian nawalaay seksual a relasyon ed bibii. (Gen. 5:2) Sarayan mauges tan agmatulok ya anghel et deralen na Dios ed inggana ton panaon. Singa insulat nen Judas, natan et wala rad “makapal a kabilungetan”—espiritual ya inkipriso, a singa panangibaga.
Kapigan tan panon a pinulongan nen Jesus irayan “niprison espiritu”? Insulat nen Pedro ya agawa iya kayarin “binilay ed espiritu” si Jesus. (1 Ped. 3:18, 19) Imanoen met ya imbaga nen Pedro a si Jesus et “nampulong.” Say impangibaga nen Pedro et diad paraan ya agawa la itan. Sirin, say impanpulong nen Jesus et antis ya insulat nen Pedro so unonan sulat to. Kanian, posible ya inyabawag nen Jesus so manepeg a dusa na saray mauges ya anghel kayari inkioli to. Saman a panagpulong et agmangiiter na ilalo, noagta panangukom. (Jon. 1:1, 2) Nanmatoor si Jesus anggad patey insan apaoli, apaneknekan ton anggapon balot so pakayari na Diablo ed sikato tan walay kanepegan ton mangiyabawag na panangukom.—Juan 14:30; 16:8-11.
Diad arapen, baloren tan ibasileng nen Jesus si Satanas tan saray mauges ya anghel diad kaaralman. (Luc. 8:30, 31; Apo. 20:1-3) Antis na satan, sarayan agmatulok ya anghel et walad makapal ya espiritual a kabilungetan, tan seguradoy kaderal da.—Apo. 20:7-10.
(1 Pedro 4:6) Diad tua, saya so rason no akin a niyabawag met so maong a balita ed saray inatey, diad ontan, anggano inukom ira unong ed laman diad pakanengneng na totoo, manbilay ira unong ed espiritu diad pakanengneng na Dios.
Saray Pabitar ed Libron Santiago tan Pedro
4:6—Siopa iramay “inatey” a ‘pinulongan na ebanghelyo’? Saraya iramay ‘inatey ed saray impakalukso tan kasalanan,’ odino inatey ed espiritual sakbay dan arengelan so maong a balita. (Efe. 2:1) Balet, kayari ran anisia ed maong a balita, ginmapo iran “manbilay” ed espiritual.
Panagbasa ed Biblia
(1 Pedro 3:8-22) Kaunoran, komon ta amin yo et mankakasakey so nonot yo, ipatnag yoy pililikna, panamabli ed agagi, maaron panangabagey, tan inkamapaabeba. 9 Agyo babalesen na mauges so mauges a ginawad sikayo odino iinsultoen imay mangiinsulto ed sikayo. Imbes, manggawa kayoy maabig ed sikato, lapud atawag kayo ed saya, pian makaawat kayo na panamendisyon. 10 Ta “samay mangaaro ed bilay tan manbibilay a maliket et nepeg ton pokpokan so dila to ed pansalita na mauges tan say bibil to ed pansalita na panamalikdo. 11 Ipulisay to komon so kaugsan tan gawaen toy kamaongan; anapen to komon so kareenan tan panggunaetan ton mansiansia itan. 12 Ta saray mata nen Jehova et onnenengneng ed saray matunong, tan saray layag to et ondedengel ed masimoon a pikakasi ra, balet si Jehova et onsusumpad saramay manggagawa na mauges iran bengatla.” 13 Wala tay mamasakit ed sikayo no maseseg kayon manggagaway maong? 14 Balet anggano kaukolan yoy manirap nisengeg ed inkatunong, maliket kayo. Anggaman ontan, agyo nepeg a takotan imay tatakotan da, tan agkayo napapagaan. 15 Ingen ta awat yod puso yo a say Kristo so Katawan tan sikatoy masanto, a naynay kayon akaparaan a mangidepensa na ilalo yo ed balang sakey a mantetepet ed sikayo nipaakar ed satan, balet gawa yo itan tekep na inkaulimek tan aralem a respeto. 16 Pansiansia yon malinis so konsiensia yo, pian antokaman so ibaga na totoo sumpad sikayo, nabaingan ira lapud maabig a kagagawa yo bilang papatumbok nen Kristo. 17 Ta mas maabig nin manirap kayo lapud panggagawa yoy maong, no bilang linawa itan na Dios, nen say manirap kayo lapud panggagawa yoy mauges. 18 Ta si Kristo et pinsanan ya inatey parad saray kasalanan, sakey a matunong parad saray agmatunong, pian nitonton to kayo ed Dios. Sikatoy pinatey ed laman balet binilay ed espiritu. 19 Tan diad sayan kipapasen et sikatoy linma tan pinulongan to iramay niprison espiritu 20 ya agtinmulok sanen maan-anos a manaalagar so Dios diad panaon nen Noe, legan ya ipapaalagey so biong, a diad satan et niliktar ed danum so pigaran totoo, salanti, waloran kamarerwa. 21 Say bautismo, ya ililitrato na satan, so mangililiktar met natan ed sikayo (aliwan diad pangekal ed dutak na laman, noagta diad ikerew ed Dios na malinis a konsiensia), diad panamegley na inkioli nen Jesu-Kristo. 22 Sikatoy linmad tawen tan wala lad nikawanan na Dios, tan impasakop ed sikato iray anghel, autoridad, tan pakayari.
OKTUBRE 28–NOBYEMBRE 3
KAYAMANAN ED SALITA NA DIOS | 2 PEDRO 1-3
“Sankanonot a Lanang so Isabi na Agew nen Jehova”
(2 Pedro 3:9, 10) Si Jehova et aliwan matantan nipaakar ed sipan to, a singa iisipen na arum a totoo, noagta sikatoy maan-anos ed sikayo ta agto labay a walay siopaman a naderal noagta labay to ya amin et naikday pankanawnawan magbabawi. 10 Balet say agew nen Jehova et onsabin singa matakew, a diad satan et naandi so tawen diad maksil ya ungol, balet saray elemento ya ampetapetang et natunaw, tan say dalin tan saray kimey ditan et omparungtal.
‘Ipaakseb nen Jehova so Hustisya’
11 Balet, panon tayon talosan so panamaseguro nen Jesus ya ipaakseb a “tampol” nen Jehova so hustisya? Ipapabitar na Salitay Dios ya anggaman ‘maan-anos si Jehova’, tampol ton ipaakseb so hustisya no asabi lay panaon. (Lucas 18:7, 8; 2 Pedro 3:9, 10) Diad panaon nen Noe, aderal a tampol iray marelmeng sanen sinmabi so delap. Ontan met diad agew nen Lot, atawtaw iray marelmeng sanen inmuran so apoy manlapud tawen. Oniay inkuan nen Jesus: “Singa saya, ontan met naani ed agew a kipatnag na Anak na too.” (Lucas 17:27-30) Saray marelmeng so makasagmak lamet na “biglan kaderal.” (1 Tesalonica 5:2, 3) On, makapanmatalek itayon maong ya agla abuloyan nen Jehova ya onnatnat ni anggan saksakey ya agew so kiwawalay mundo nen Satanas no asabi lay panaon a pangipaakseb toy hustisya.
(2 Pedro 3:11, 12) Lapud natunaw irayan amin a bengatla, nonot yo no anton klase na totoo so nepeg yon pagmaliwan, a nepeg kayon manbilay a masanto tan saray gawa yo et pakapatnagan na debosyon ed Dios, 12 legan yon aalagaren tan sankanonot a lanang so isabi na agew nen Jehova, a diad panamegley na satan, say tawen et naderal ed apoy tan saray elemento et natunaw ed pinasyan petang!
‘Asingger la so Baleg ya Agew nen Jehova’
18 Agpankelawan no akin a binilin itayo nen apostol Pedro a pansiansiaen tayo ed nonot tayo so “isabi na agew na Dios”! Panon tayon nagawaan iya? Sakey lan paraan et say pangagamil tayo na “masantos a panagbilay tan kasimpitan.” (2 Pedro 3:11, 12) Say lawas pangagamil ed saratan so ontulong ed sikatayo pian naynay a mantalaran ed isabi na ‘agew nen Jehova.’ Say Griegon salita a nipatalos a “pansiansiaen a maapit ed kanonotan” so literal a mankabaliksan a “papelesen.” Agtayo mismo napapeles so panaon a nakekeraan anggad isabi na agew nen Jehova. Ingen ta legan tayon aalagaren itan ya agew, singano mapmaples ya onlabas so panaon no okupado itayon manlilingkor ed Dios.—1 Corinto 15:58.
Pankotkot na Espiritual a Kayamanan
(2 Pedro 1:19) Kanian lalon binmiskeg so panagmatalek tayo ed propesiya, tan maong so gagawaen yo diad pangiimano yo ed satan a singa sakey a silew ya onsisinag ed ambilunget a pasen (anggad isabi na palbangon tan ompaway so bitewen ed kaagwan) diad kapusoan yo.
Saray Pabitar ed Libron Santiago tan Pedro
1:16-19—Siopa so “bitewen ed kabuasan,” kapigay impelnak to, tan panon tayon amta ya agawa iya? Say “bitewen ed kabuasan” et si Jesu-Kristo, kayari na impagmaliw ton Ari ed Panarian na Dios. (Apo. 22:16) Nen 1914, tinmalindeg si Jesus ed arap na amin a pinalsa bilang Mesianikon Ari, ya angipatnag ed insabi na balon agew. Say transpigurasyon so angipanengneng ed gloria tan pakayari nen Jesus bilang Ari ed Panarian, a mangipapabitar a napanmatalkan so mapropetikon salita na Dios. (Mar. 9:1-3) Say pangimano’d satan a salita so mamaligsa’d kapusoan tayo, tan diad ontan et naamtaan tayo a pinmelnak la so Bitewen ed kabuasan.
(2 Pedro 2:4) Sineguro na Dios a nadusa iray anghel a nankasalanan, ya imbasileng to ra ed Tartaro, a binalor to ra na gulonggulong diad makapal a kabilungetan, tan nigana ira ed panangukom.
Saray Pabitar ed Libron Santiago tan Pedro
2:4—Anto iyan “impierno,” tan kapigan dia imbantak iray rebelden anghel? Diad orihinal a lenguahe, say salitan nipatalos dia ya “impierno” et “Tartaro,” odino aralem ya abot. Saya et singa-prison kipapasen, a say nibantak labat ditan et saray espiritun pinalsa, aliwan saray totoo. Saramay walad sayan kipapasen na pirmin kabilungetan ed panagnonot et agmakanengneng na espiritual a liwawa tan agda natalosan iray gagala na Dios. Andian ira na ilalo’d arapen. Imbasileng na Dios ed Tartaro iramay nanrebelden anghel diad panaon nen Noe, tan mansiansia ira’d satan a nipabpaabeban kipapasen anggad onsabi so kaderal da.
Panagbasa ed Biblia
(2 Pedro 1:1-15) Siak, si Simon Pedro, ya aripen tan apostol nen Jesu-Kristo, so nansulat ed saramay angawat ed pananisia, a mabmabli a singa say pananisia mi, lapud inkatunong na Dios tayo tan say Manangiliktar a si Jesu-Kristo: 2 Ondaak komon ed sikayo so agnaparaan a kaabigan tan kareenan diad panamegley na suston kakabatan nipaakar ed Dios tan ed si Jesus a Katawan tayo, 3 ta say pakayari na Dios so angiter ed sikatayo na amin a bengatlan ontulong ed sikatayon manbilay a walaay debosyon ed Dios diad panamegley na suston kakabatan nipaakar ed Dios ya anawag ed sikatayo diad gloria tan kamaongan to. 4 Diad panamegley na sarayan bengatla et inter to ed sikatayo so mabmabli tan alay abig iran sipan, pian diad panamegley na saraya et magmaliw kayon espiritu a singa say Dios, ta akalukpos kayo la ed inkabulok na mundo a resulta na mauges a pilalek. 5 Lapud saya, gawa yoy anggaay nayarian yo ya iyarum ed pananisia yo so kamaongan, diad kamaongan yo et say kakabatan, 6 diad kakabatan yo et say panangontrol ed sarili, diad panangontrol yod sarili yo et say panagsungdo, diad panagsungdo yo et say debosyon ed Dios, 7 diad debosyon yo ed Dios et say panamabli ed agagi, diad panamabli yo ed agagi et say aro. 8 Ta no sarayan bengatla et walad sikayo tan manleppua, agkayo magmaliw ya aliwan aktibo odino agmabunga nipaakar ed suston kakabatan ed Katawan tayon Jesu-Kristo. 9 Ta siopaman ya andian na sarayan bengatla et bulag, ya ililikdem to ray mata to ed liwawa, tan nagmaliw a mililingwan nipaakar ed impakalinisan tod saray kasalanan to nensaman. 10 Kanian, agagi, komon ta panseetan yo nin nagkalalo a bembenan a malet so pribilehyo yo bilang tinawag tan pinili, ta no itultuloy yon gawaen iraya, agkayon balot napelag. 11 Diad tua et nabendisyonan kayon maong, a makaloob kayo ed andi-anggaan a Panarian na Katawan tan Manangiliktar tayo a si Jesu-Kristo. 12 Lapud saya et naynay kon iisipen ya ipanonot ed sikayo irayan bengatla, anggaman amta yo la iraya tan akaletneg kayo lan malet ed katuaan a walad sikayo. 13 Balet, legan a wala ak ni ed sayan tabernakulo, ipapasen kon manepeg a pakiwasen kayo diad panamegley na saray panonot, 14 ta amtak a magano lan naandi so tabernakulok, unong ya impalinew ed siak na Katawan tayon Jesu-Kristo. 15 Gawaen koy anggaay nayarian ko pian anggano anggapo ak la et nanonotan yo irayan bengatla.