BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • nwt Daniel 1:1-12:13
  • Dánièl

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Dánièl
  • Beibel—Tradukshon di Mundu Nobo
Beibel—Tradukshon di Mundu Nobo
Dánièl

DÁNIÈL

1 Den e di tres aña di e reinado di Rei Yehóakim di Huda, Nabukodónosor, rei di Babilonia, a bini Herúsalèm, i el a sitia e stat. 2 Anto Yehova, e Dios berdadero, a entregá Rei Yehóakim di Huda den man di Nabukodónosor. I Dios a laga Nabukodónosor bai ku algun di e artíkulonan di uso di Dios su tèmpel.* Nabukodónosor a hiba e artíkulonan Sínar,* na e tèmpel di su dios, i el a warda nan den e lugá di warda tesoro di su dios.

3 Mas despues, Rei a ordená Áspenas, hefe di e funshonarionan di palasio, pa el a trese algun israelita,* spesialmente esnan di desendensia real i e desendientenan di famia prominente. 4 Nan mester tabata hóben,* sin ningun desabilidat físiko, ku nèchi aparensia, sabí, inteligente i ku perspikasia.* Ademas, nan mester tabata apto pa sirbi na palasio di rei. Áspenas mester a instruí nan usando vários literatura* di e kaldeonan, i e mester a siña nan idioma di e kaldeonan. 5 Ademas, Rei a ordená ku, tur dia, e hóbennan mester a haña un porshon di e kumindanan* ku e tabata kome i biña ku e tabata bebe. E hóbennan mester a haña tres aña di entrenamentu.* Despues di e tres añanan ei, nan por a drenta servisio di Rei.

6 Entre nan, tabatin e siguiente hóbennan di e tribu* di Huda: Dánièl,* Hananías,* Mísaèl* i Azarías.* 7 E hefe di e funshonarionan di palasio a kambia nan nòmber:* El a yama Dánièl Bèltsasar, Hananías Sádrak, Mísaèl Mésak, i Azarías a haña e nòmber Abed-Nego.

8 Dánièl tabata determiná* pa no kome e kumindanan* di Rei ni bebe biña ku Rei tabata bebe. E no tabata ke kontaminá su mes. P’esei, el a pidi e hefe di e funshonarionan di palasio pèrmit pa el a apstené su mes di e kosnan ei pa e no hasi su mes impuru. 9 Anto e Dios berdadero a sòru pa e hefe di e funshonarionan di palasio trata Dánièl bon i tene kompashon* kuné. 10 E hefe di e funshonarionan di palasio a bisa Dánièl: “Mi tin miedu di mi señor Rei. Ta e a determiná loke boso mester kome i bebe. Kiko si despues e haña ku boso ta mustra ménos salú ku e otro hóbennan* di boso edat? Lo e kulpa ami* pa esei.” 11 E ora ei, Dánièl a papia ku e vigilante* ku e hefe di e funshonarionan di palasio a duna e enkargo pa kuida nan. E vigilante tabatin e enkargo pa kuida Dánièl, Hananías, Mísaèl i Azarías. Dánièl a bis’é: 12 “Por fabor, hasi un prueba ku bo sirbidónan: Pa dies dia largu, duna nos bèrdura pa kome i awa pa bebe. 13 Despues, kompará nos aspekto físiko ku aspekto di e hóbennan* ku sí ta kome kuminda* di Rei. Anto segun resultado di e prueba, bo por disidí kiko pa hasi ku bo sirbidónan.”

14 E vigilante* a bai di akuerdo ku nan proposishon, i el a hasi e prueba ku a dura dies dia largu. 15 Despues di e dies dianan ei, e kuater hóbennan tabata mustra físikamente mihó i mas salú* ku tur e hóbennan* ku sí tabata kome e kumindanan* di Rei. 16 E ora ei, e vigilante* a sigui duna nan bèrdura en bes di e kumindanan* i biña di Rei. 17 E Dios berdadero a duna e kuater hóbennan* akí konosementu, sabiduria i perspikasia pa komprondé tur sorto di literatura. Anto Dánièl a haña kapasidat pa komprondé tur sorto di vishon i soño.

18 Ora e tempu ku Rei Nabukodónosor a stipulá pa e hóbennan presentá su dilanti a yega, e hefe di e funshonarionan di palasio a hiba e hóbennan serka dje. 19 Rei a papia ku nan, i Rei a ripará ku niun di e otro hóbennan den henter e grupo no tabata manera Dánièl, Hananías, Mísaèl i Azarías. Anto nan a drenta servisio di rei. 20 Rei a hasi nan pregunta tokante vários tópiko ku a eksigí sabiduria i perspikasia. Rei a ripará ku nan tabata dies biaha mas inteligente i sabí ku tur e saserdotenan ku tabata praktiká magia i e miradónan di destino* den henter su reino. 21 Dánièl a keda einan te den e promé aña di Rei Siro.

2 Den e di dos aña di e reinado di Nabukodónosor, Nabukodónosor a haña vários soño. El a bira* masha preokupá, i e no por a drumi. 2 P’esei, el a manda yama e saserdotenan ku tabata praktiká magia, e miradónan di destino,* e hasidónan di bruha i e kaldeonan* pa nan bin splik’é su soñonan. Nan a bini i presentá su dilanti. 3 Rei a bisa nan: “Mi tabatin un soño ku a laga mi* masha preokupá. Konta mi loke mi a soña.” 4 E kaldeonan a kontestá na arameo.* Nan a bisa Rei: “O Rei, biba pa semper! Konta Rei su sirbidónan e soño, i nos lo splika Rei e soño.”

5 Rei a kontestá e kaldeonan: “Mi a tuma un desishon kaba: Si boso no por bisa mi loke mi a soña i splika mi e soño, lo mi laga kap boso na pida pida, i lo mi hasi boso kasnan tualèt públiko.* 6 Pero si boso konta mi loke mi a soña i splika mi e soño, lo mi rekompensá boso rikamente, i lo mi duna boso gran onor. Pues, konta mi loke mi a soña i splika mi e soño.”

7 Nan a bisa Rei pa di dos biaha: “Rei por konta nos e soño, i nos lo splika Rei e soño.”

8 Rei a kontestá nan: “Mi sa bon bon ku boso ta buska moda di gana tempu, pasobra boso a ripará ku ya mi a tuma mi desishon. 9 Si boso no bisa mi loke mi a soña, ta un kos so ta warda boso: kastigu. Boso ta palabrá ku otro pa nèk mi i pa gaña mi kiko ku ta, sperando ku lo mi kambia di idea. Konta mi loke mi a soña pa mi por tin sigur ku boso por revelá nifikashon di e soño.”

10 E ora ei, e kaldeonan a bisa Rei: “No tin niun hende na mundu ku por onra Rei su petishon. Nunka ningun rei, kon poderoso ku e tabata, ni ningun gobernante no a yega di pidi un saserdote ku ta praktiká magia, un miradó di destino* òf un kaldeo algu asina. 11 Loke Rei ta pidi ta algu difísil. No tin niun hende ku por revelá algu asina na Rei. Ta e diosnan so, ku no ta biba entre hende, por hasi loke Rei ta pidi.”

12 Rei a bira razu ora el a tende loke nan a bisa. El a duna òrdu pa mata tur e sabionan di Babilonia. 13 Ora e dekreto di Rei pa mata tur e sabionan a ser anunsiá, e hendenan a buska Dánièl i Dánièl su amigunan tambe pa mata.

14 E ora ei, Dánièl a bai papia ku Ariòk, hefe di e wardaespaldanan di Rei. Ariòk tabata na kaminda pa bai mata tur e sabionan di Babilonia. Dánièl a papia kuné ku takto i ku koutela. 15 El a puntra Ariòk, kende tabatin un puesto haltu den servisio di Rei: “Pa ki motibu Rei a saka un dekreto asina severo?” Ariòk a pone Dánièl na altura di e asuntu. 16 E ora ei, Dánièl a bai serka Rei, i el a pidi Rei dun’é tempu pa e por a revelá nifikashon di e soño na Rei.

17 Despues, Dánièl a bai kas, i el a pone su amigunan Hananías, Mísaèl i Azarías na altura di e asuntu. 18 Dánièl a pidi nan pa nan roga Dios di shelu pa e tene miserikòrdia di nan i pa e revelá e sekreto pa Dánièl i e amigunan di Dánièl no ser matá huntu ku e otro sabionan di Babilonia.

19 Anochi, Dios a revelá e sekreto na Dánièl den un vishon. Dánièl a alabá Dios di shelu. 20 El a bisa:

“Alabá sea e nòmber di Dios pa semper,*

pasobra ta Dios so tin tur sabiduria i poder.

21 E ta kambia tempu i suseso.

E ta baha rei for di nan puesto, i e ta nombra rei.

E ta duna e hendenan sabí sabiduria, i e ta duna hende ku komprondementu konosementu.

22 E ta revelá e kosnan profundo i loke ta skondí.

E sa loke tin den skuridat.

Serka dje, tin lus.

23 O Dios di mi antepasadonan, mi ta gradisí bo, i mi ta alabá bo.

Bo a duna mi sabiduria i poder.

Bo a revelá na mi loke nos a pidi bo;

bo a revelá na nos loke ta preokupá Rei.”

24 E ora ei, Dánièl a bai serka Ariòk, kende Rei a duna e enkargo pa kaba ku tur e sabionan di Babilonia. Dánièl a bis’é: “No mata e sabionan di Babilonia. Hiba mi serka Rei, i lo mi splik’é e soño.”

25 Ariòk a hiba Dánièl lihé serka Rei. El a bisa Rei: “Mi a haña un hòmber entre e eksiliadonan di Huda ku por splika e soño ku Rei tabatin.” 26 Rei a puntra Dánièl, kende su nòmber tabata Bèltsasar: “Ta bèrdat ku bo por bisa mi loke mi a soña i splika mi e soño?” 27 Dánièl a kontestá: “Niun sabio ni miradó di destino* ni saserdote ku ta praktiká magia ni niun astrólogo no por hasi loke Rei ta pidi; niun di nan no por revelá e sekreto. 28 Ta Dios di e shelunan so por revelá loke ta skondí. El a revelá na Rei Nabukodónosor loke ta bai sosodé den e parti final di e dianan. Esaki ta loke Rei a soña i mira den e vishonnan ku Rei a haña ora Rei tabata drumí riba kama:

29 Ora Rei tabata riba kama, Rei a soña loke ta bai sosodé den futuro. E Revelador di sekreto a laga Rei mira loke ta bai pasa. 30 Dios no a revelá e sekreto akí na mi pasobra mi ta mas sabí ku otro hende. Nò, el a revelá e soño na mi pa mi por splika Rei e soño pa Rei por komprondé loke a pasa den Rei su mente.

31 O Rei, Rei a mira un estatua* masha grandi mes. E estatua ei tabata enormemente grandi, i e tabata bria masha hopi mes. E tabata Rei su dilanti. Tabata un estatua spantoso pa mira. 32 Kabes di e estatua tabata di oro puru; su pechu i su brasanan tabata di plata; su barika i su bèlnan di pia tabata di koper; 33 su palunan di pia tabata di heru, i su pianan tabata di heru ku klei.* 34 Miéntras ku Rei tabata wak e estatua, un piedra a ser kòrtá for di un seru, pero no pa medio di man di hende. E piedra a bin dal e estatua den su pianan di heru ku klei i garna nan. 35 E heru, e klei, e koper, e plata i e oro a garna kompletamente. Nan a keda manera bagas riba plenchi di bati kosecha den zomer. Anto bientu a supla nan bai kuné. No a keda nada atras; tur kos a disparsé. Anto e piedra ku a dal e estatua a bira un seru grandi ku a kubri henter tera.

36 Esei ta loke Rei a soña. Awor, nos lo splika Rei e soño. 37 O Rei, ta abo ta rei di e reinan. Dios di shelu a duna Rei un reino, poder, forsa i gloria. 38 El a entregá hende, sin importá unda nan ta biba, i tambe bestia di mondi i para di shelu, den Rei su man. El a duna Rei poder pa goberná nan tur. O Rei, ta Rei mes ta e kabes di oro.

39 Despues di Rei su reino, lo tin un otro reino, inferior na esun di Rei. Despues, lo lanta un di tres reino, ku ta e parti di koper, ku lo goberná henter tera.

40 Anto lo tin un di kuater reino ku lo ta fuerte manera heru. Manera por usa heru pa garna i destruí tur kos, e reino akí lo garna i destruí tur e reinonan anterior.

41 Anto manera Rei a ripará, e pianan i e dedenan di pia di e estatua tabata di klei* ku heru. Esaki ta nifiká ku e reino lo ta un reino dividí.* Rei a mira ku e heru tabata mesklá ku klei.* Pues, e reino lo ta parsialmente fuerte, fuerte manera heru. 42 E echo ku e dedenan di pia tabata di heru ku klei,* e reino lo ta fuerte i débil. 43 E heru tabata mesklá ku klei moli. Pues, e partinan fuerte di e reino lo ta mesklá ku e pueblo, pero nan lo no ta uní, meskos ku heru no ta pega na klei.

44 Anto den e dianan di e reinan ei, Dios di shelu lo lanta un reino ku nunka lo ser destruí. E reino akí lo no kai bou di dominio di niun otro pueblo. E reino akí lo destruí i pone un fin na tur e reinonan ei, i e reino akí so lo keda pa semper. 45 Sí, e piedra ku Rei a mira ku a ser kòrtá for di un seru, no pa medio di man di hende, a garna e heru, e koper, e klei, e plata i e oro. E gran Dios a laga Rei mira loke ta bai sosodé den futuro. E kosnan ku Rei a mira den e soño lo sosodé sigur, i nifikashon di e soño ta digno di konfiansa.”

46 E ora ei, Rei Nabukodónosor a tira su kurpa abou ku su kara te na suela dilanti di Dánièl, i el a onra Dánièl. El a ordená pa duna Dánièl un regalo i pa kima sensia na onor di Dánièl. 47 Rei a bisa Dánièl: “Di bèrdat bo Dios ta Dios riba tur dios. E ta Señor di tur e reinan i Revelador di sekreto. P’esei, bo por a revelá e sekreto akí.” 48 Rei a duna Dánièl un puesto haltu i hopi regalo di balor. El a hasi Dánièl gobernante di henter provinsia* Babilonia, i Rei a nombr’é komo kabesante di e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu.* Rei a pone tur e sabionan di Babilonia bou di supervishon di Dánièl. 49 Anto riba petishon di Dánièl, Rei a pone Sádrak, Mésak i Abed-Nego na enkargo di e asuntunan sivil di provinsia* Babilonia. Anto Dánièl a sirbi na palasio di rei.

3 Rei Nabukodónosor a traha un imágen* di oro di 60 kodo* haltu i 6 kodo* hanchu. Anto el a pone e imágen akí den sabana Dura, den provinsia* Babilonia. 2 Rei Nabukodónosor a duna òrdu pa reuní e sátrapanan,* e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu,* e gobernadornan, e konseheronan, e tesoreronan, e huesnan, e funshonarionan ku tabata mantené òrdu públiko i tur funshonario ku tabata na enkargo di e asuntunan sivil di e provinsianan.* Nan mester a bini huntu pa inougurashon di e imágen ku Rei Nabukodónosor a traha.

3 Anto e sátrapanan, e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu, e gobernadornan, e konseheronan, e tesoreronan, e huesnan, e funshonarionan ku tabata mantené òrdu públiko i tur funshonario ku tabata na enkargo di e asuntunan sivil di e provinsianan* a bini huntu pa inougurashon di e imágen ku Rei Nabukodónosor a traha. Nan a bai para dilanti di e imágen ku Nabukodónosor a traha. 4 E ora ei, un mensahero di Rei* a bisa na bos haltu: “Atenshon, hende di tur pueblo, nashon i idioma. Esaki ta loke Rei ta ordená: 5 Asina ku boso tende zonido di kachu, di flùit, di siter,* di arpa triangular, di instrumènt di kuèrdè, di flùit grandi* i di tur otro sorto di instrumènt musikal, boso mester tira boso kurpa abou na suela i adorá e imágen di oro ku Rei Nabukodónosor a traha. 6 Ken ku no tira su kurpa abou na suela i adorá e imágen lo ser tirá inmediatamente den fòrnu di kandela feros.” 7 Pues, asina ku zonido di kachu, di flùit, di siter, di arpa triangular, di instrumènt di kuèrdè i di tur otro sorto di instrumènt musikal a resoná, e hendenan di tur pueblo, nashon i idioma a tira nan kurpa abou na suela, i nan a adorá e imágen di oro ku Rei Nabukodónosor a traha.

8 Awor, algun hòmber di Babilonia* a bai entregá un keho serka Rei kontra* e hudiunan. 9 Nan a bisa Rei Nabukodónosor: “O Rei, biba pa semper! 10 Rei no a duna òrdu pa tur hende tira nan kurpa abou na suela i adorá e imágen di oro asina ku nan tende zonido di kachu, di flùit, di siter, di arpa triangular, di instrumènt di kuèrdè, di flùit grandi* i di tur otro sorto di instrumènt musikal? 11 Rei no a bisa tambe ku tur hende ku no tira nan kurpa abou na suela i adorá e imágen lo ser tirá den fòrnu di kandela feros? 12 E hudiunan ku Rei a pone na enkargo di e asuntunan sivil di provinsia* Babilonia, esta, Sádrak, Mésak i Abed-Nego, no ta sigui òrdu di Rei. Nan no ta sirbi e diosnan di Rei. Nan ta nenga di adorá e imágen di oro ku Rei a traha.”

13 Nabukodónosor a rabia masha pisá, i el a duna òrdu pa manda yama Sádrak, Mésak i Abed-Nego. Anto nan a trese e hòmbernan akí serka Rei. 14 Nabukodónosor a puntra nan: “Sádrak, Mésak i Abed-Nego, ta bèrdat ku boso no ta sirbi mi diosnan? Ta bèrdat ku boso ta nenga di adorá e imágen di oro ku mi a traha? 15 Si boso ta dispuesto pa tira boso kurpa abou na suela ora boso tende zonido di kachu, di flùit, di siter, di arpa triangular, di instrumènt di kuèrdè, di flùit grandi* i di tur otro sorto di instrumènt musikal i adorá e imágen ku mi a traha, ta bon. Pero si boso nenga di adorá e imágen, lo benta boso inmediatamente den fòrnu di kandela feros. Anto mi ke mira ta kua dios lo por salba boso for di mi man.”

16 Sádrak, Mésak i Abed-Nego a kontestá Rei: “O Nabukodónosor, nos no tin nodi di papia tokante e asuntu akí. 17 Si tira nos den fòrnu, nos Dios ku nos ta sirbi por salba nos for di e fòrnu di kandela feros i for di Rei su man. 18 Pero asta si e no hasi esei, Rei por tin sigur ku nos lo no sirbi Rei su diosnan ni adorá e imágen di oro ku Rei a traha.”

19 Nabukodónosor a rabia ku Sádrak, Mésak i Abed-Nego. El a rabia asina tantu ku su ekspreshon di kara a kambia.* El a duna òrdu pa hasi e fòrnu shete biaha mas kayente ku kustumber. 20 Anto el a ordená algun di e hòmbernan fuerte di su ehérsito pa mara Sádrak, Mésak i Abed-Nego i benta nan den e fòrnu di kandela feros.

21 E hóbennan a ser mará, ku nan paña na nan kurpa, esta, ku nan mantel, nan paña djabou, nan tulband i tur otro paña ku nan tabatin bistí. Anto a benta nan den e fòrnu di kandela feros. 22 Komo ku e fòrnu tabata sumamente kayente, di akuerdo ku e òrdu severo ku Rei a duna, e vlamnan di e kandela a mata e hòmbernan ku a hiba Sádrak, Mésak i Abed-Nego na e fòrnu. 23 E tres hòmbernan, esta, Sádrak, Mésak i Abed-Nego, kendenan tabata mará, a kai den e fòrnu di kandela feros.

24 Rei Nabukodónosor a haña miedu. El a bula lanta i puntra su funshonarionan di alto rango: “No ta tres hòmber nos a mara i benta den kandela?” Nan a kontestá: “Sí, Rei.” 25 Rei a bisa: “Wak! Mi ta mira kuater hòmber ta kana den e kandela. Nan no ta mará, ni nan no a sufri ningun daño. E di kuater hòmber ta parse yu di e diosnan.”

26 Nabukodónosor a kana bai na entrada di e fòrnu di kandela feros, i el a bisa: “Sádrak, Mésak i Abed-Nego, boso ku ta sirbidó di Dios Haltísimo, sali bini aki!” E ora ei, Sádrak, Mésak i Abed-Nego a sali for di e kandela. 27 E sátrapanan, e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu, e gobernadornan i e funshonarionan di alto rango di Rei ku tabata einan a ripará ku e kandela no a hasi e hòmbernan nada. Ni un drachi di kabei riba nan kabes no a kima. Nan mantel a keda bon bon, i nan kurpa no tabata hole huma.

28 Nabukodónosor a bisa: “Alabá sea e Dios di Sádrak, Mésak i Abed-Nego! El a manda su angel, i el a libra su sirbidónan. Nan a konfia den nan Dios, i nan a desobedesé òrdu di rei. Nan tabata dispuesto pa muri, pasobra nan a nenga di sirbi òf adorá otro dios ku no ta nan Dios. 29 P’esei, mi ta duna e siguiente òrdu: Ken ku papia malu di e Dios di Sádrak, Mésak i Abed-Nego lo ser di kap na pida pida, i no ta importá di kua pueblo, nashon òf idioma e persona ei ta. Lo hasi su kas un tualèt públiko,* pasobra no tin ningun otro dios ku por salba hende manera e Dios akí.”

30 Anto Rei a duna Sádrak, Mésak i Abed-Nego un puesto onorabel* den provinsia* Babilonia.

4 Rei a skirbi: “Esaki ta un mensahe di Rei Nabukodónosor pa hende di tur pueblo, nashon i idioma, sí, pa hende ku ta biba riba henter tera: Pas sea ku boso! 2 Mi ta kontentu ku mi por relatá na boso e milagernan di Dios Haltísimo* i e kosnan maravioso ku el a hasi pa mi. 3 Su milagernan* ta impreshonante, i su obranan ta maravioso. Su reino lo eksistí pa semper, i su gobernashon lo dura di generashon pa generashon.

4 Ami, Nabukodónosor, tabata trankil na mi kas. Mi tabata disfrutá di un bida próspero den mi palasio. 5 Mi a haña un soño ku a laga mi tur spantá. E esenanan ku mi a mira i e vishonnan ku mi a haña ora mi tabata drumí riba mi kama a hinka miedu den mi. 6 P’esei, mi a duna òrdu pa trese tur sabio di Babilonia serka mi pa nan splika mi loke mi a soña.

7 Ora e saserdotenan ku ta praktiká magia, e miradónan di destino,* e kaldeonan* i e astrólogonan a bini serka mi, mi a konta nan loke mi a soña, pero nan no por a splika mi e soño. 8 Finalmente, Dánièl, kende yama Bèltsasar na onor di mi dios, a presentá mi dilanti. Spiritu di e diosnan santu ta obra riba dje. Anto mi a kont’é mi soño:

9 ‘O Bèltsasar, hefe di e saserdotenan ku ta praktiká magia, mi sa ku spiritu di e diosnan santu ta obra riba bo i ku bo por revelá tur sekreto. Splika mi e vishonnan ku mi a haña durante mi soño.

10 Den e vishonnan ku mi a haña ora mi tabata riba mi kama, mi a mira un palu masha haltu mes meimei di tera. 11 E palu a krese bira grandi i fuerte, i el a yega te shelu. Por a mir’é for di tur skina di tera. 12 Su blachinan tabata bunita. E palu tabatin asina tantu fruta ku tur hende i bestia por a kome for di dje. E bestianan di mondi tabata haña sombra bou di dje, i e paranan di shelu tabata biba den su ramanan. Tur kriatura* tabata haña kuminda for di e palu.

13 Den e vishonnan ku mi a haña ora mi tabata riba mi kama, mi a mira un mensahero,* un persona santu, baha for di e shelunan. 14 Ku bos fuerte, el a grita: “Kap e palu basha abou; kòrta su ramanan; ranka su blachinan i plama su frutanan. Laga e bestianan ku tin bou di dje i e paranan ku ta biba den su ramanan hui bai. 15 Sinembargo, laga e tronkon ku su raisnan keda den tera. Pone un banchi di heru i un banchi di koper rònt di e tronkon i lag’é den yerba di kunuku. Laga serena di e shelunan muh’é; lag’é ta huntu ku e bestianan den yerba. 16 Lag’é tin kurason di bestia i no di hende. Anto laga shete tempu pasa. 17 Esei ta e sentensia ku un mensahero* a anunsiá, sí, e veredikto ku un persona santu a anunsiá. Anto tur hende ku ta na bida lo rekonosé ku Dios Haltísimo ta e Gobernante supremo riba tur e reinonan di humanidat i ku e ta duna e persona ku e ke outoridat pa goberná. E por pone e hòmber di mas insignifikante na kabes di un reino.”

18 Esei ta e soño ku ami, Rei Nabukodónosor, tabatin. O Bèltsasar, bisa mi kiko e soño akí ta nifiká, pasobra niun di e otro sabionan den mi reino no por a splika mi e soño. Abo sí por, pasobra spiritu di e diosnan santu ta obra riba bo.’

19 Pa un momento, Dánièl, kende nan ta yama Bèltsasar tambe, a keda paralisá di sustu. Loke a bini den su mente a spant’é.

Mi* a bis’é: ‘Bèltsasar, no laga e soño ni su nifikashon spanta bo.’

Bèltsasar a kontestá: ‘O mi señor, mare e soño tabatin di haber ku hende ku ta odia Rei, i mare su nifikashon tabatin di haber ku Rei su enemigunan.

20 E palu ku Rei a mira ku a krese bira grandi i fuerte i ku a yega te shelu i ku por a mir’é for di tur skina di tera 21 i ku su blachinan tabata bunita i ku tabatin asina tantu fruta ku tur hende i bestia por a kome for di dje, sí, e palu bou di kua e bestianan di mondi tabata biba i ku den su ramanan e paranan di shelu tabata biba, 22 ta abo, mi señor Rei. Rei a krese bira grandi i poderoso, i Rei su grandesa a yega te shelu.* Rei su dominio a alkansá e lugánan mas leu na tera.

23 Rei a mira tambe un mensahero,* un persona santu, baha for di shelu, kende a bisa: “Kap e palu basha abou i destruyé, pero laga e tronkon i su raisnan keda den tera. Pone un banchi di heru i un banchi di koper rònt di e tronkon i lag’é den yerba di kunuku. Laga serena di e shelunan muh’é, i lag’é ta huntu ku e bestianan di mondi te ora shete tempu pasa.” 24 Wèl, esaki ta e splikashon, o Rei. Esaki ta loke Dios Haltísimo a dekretá ku mester sosodé ku mi señor Rei: 25 Lo kore ku Rei; Rei lo no ta entre hende mas. Rei lo biba huntu ku e bestianan di mondi, i Rei lo kome yerba manera toro, i serena di e shelunan lo muha Rei. Shete tempu lo pasa te ora Rei rekonosé ku ta Dios Haltísimo ta e Gobernante supremo riba tur e reinonan di humanidat i ku e ta duna e persona ku e ke outoridat pa goberná.

26 E echo ku e tronkon ku su raisnan mester keda den tera ta duna di komprondé ku Rei lo bolbe sinta riba Rei su trono asina ku Rei rekonosé ku ta shelu* tin outoridat supremo pa goberná. 27 O Rei, skucha mi konseho, por fabor: Stòp di kometé piká i hasi loke ta bon. Stòp di hasi loke ta inhustu i mustra miserikòrdia na e pobernan. Kisas, Rei lo tin un bida largu i próspero.’”

28 Tur e kosnan ei a sosodé ku Rei Nabukodónosor.

29 Diesdos luna despues, ora ku e tabata kana riba dak di su palasio real na Babilonia, 30 el a bisa: “No ta esaki ta Babilonia, e stat impreshonante,* ku mi a traha ku mi forsa i poder pa e ta mi residensia real i pa e reflehá mi gloria i mahestat?”

31 Rei no a ni kaba di papia e palabranan ei ku el a tende un stèm for di shelu bisa: “Esaki ta un mensahe dirigí na bo, Rei Nabukodónosor: ‘A kita e reino for di bo, 32 i lo kore ku bo for di entre hende. Lo bo biba huntu ku e bestianan di mondi, i lo bo kome yerba manera toro. Shete tempu lo pasa te ora bo rekonosé ku ta Dios Haltísimo ta e Gobernante supremo riba tur e reinonan di humanidat i ku e ta duna e persona ku e ke outoridat pa goberná.’”

33 Na e momento ei, tur e palabranan ei relashoná ku Nabukodónosor a kumpli. A kore kuné for di entre hende, i el a kuminsá kome yerba manera toro. Serena di e shelunan tabata muha su kurpa, i su kabeinan a bira largu manera pluma di águila. Su uñanan tabata manera uña di para.

34 Rei a bisa: “Na fin di e periodo, ami, Nabukodónosor, a hisa kara na shelu* i mi a haña mi sintí bèk. Mi a alabá Dios Haltísimo, i mi a duna gloria na e Persona ku ta biba pa semper, pasobra su reino ta un reino ku lo eksistí pa semper i su gobernashon lo dura di generashon pa generashon. 35 Kompará kuné, e habitantenan di tera no ta nada. Loke ta konforme su boluntat, e ta hasi ku e ehérsito di e shelunan i ku e habitantenan di tera. Niun hende no por strob’é* di hasi algu òf bis’é: ‘Ta kiko bo ta hasi?’

36 Anto mi a haña mi sintí bèk i mi reino ku tur su splendor. Mi a risibí onor i gloria atrobe. Mi funshonarionan di alto rango i mi funshonarionan prominente* a bolbe kuminsá konsultá ku mi. Mi a bolbe kuminsá goberná, i mi a risibí mas gloria ku nunka.

37 Ami, Nabukodónosor, ta alabá Rei di e shelunan, i mi ta duna gloria na dje, pasobra tur su obranan ta na armonia ku loke ta bèrdat, i su kamindanan ta rekto. I e tin poder pa humiá tur hende orguyoso.”

5 Rei Bèlsasar a tene un komementu grandi pa mil di su funshonarionan prominente,* i e tabata bebe biña huntu ku* nan. 2 Ora e tabata bou di influensia di biña, el a duna òrdu pa trese e artíkulonan di uso* di oro i di plata ku su tata,* Nabukodónosor, a saka for di e tèmpel na Herúsalèm. Bèlsasar tabata ke pa e i su funshonarionan prominente* i su konkubinanan* i su otro esposanan* bebe for di nan. 3 Pues, a laga trese e artíkulonan di uso di oro ku a saka for di e tèmpel, esta, for di kas di Dios na Herúsalèm, i Rei i su funshonarionan prominente* i su konkubinanan* i su otro esposanan* a bebe for di nan. 4 Nan tabata bebe biña, i nan tabata alabá e diosnan di oro, di plata, di koper, di heru, di palu i di piedra.

5 Na e momento ei, un man a aparesé riba muraya di palasio di Rei, riba e muraya di pleister, pegá ku e kándelarnan. E man a kuminsá skirbi riba e muraya. Rei por a mira parti patras di e man ku tabata skirbi riba e muraya. 6 Rei a spanta; el a bira blek blek;* su pianan a pèrdè forsa,* i su rudianan tabata bati kontra otro.

7 Ku un gritu fuerte, el a yama e miradónan di destino,* e kaldeonan* i e astrólogonan. El a bisa e sabionan di Babilonia: “E persona ku por lesa loke tin skirbí aki i splika mi loke e mensahe ta bisa, lo mi laga nan bistié paña koló püs* i pone un kadena di oro na su garganta. I lo e bira e di tres gobernante den e reino.”

8 Niun di e sabionan den servisio di Rei ku a bini no por a lesa loke tabatin skirbí riba e muraya. Nan no por a splika Rei e mensahe tampoko. 9 Esei a pone Rei Bèlsasar spanta mashá. El* a bira blek blek, i su funshonarionan prominente* a bira aribabou.

10 Ora e reina* a haña sa loke Rei i Rei su funshonarionan prominente* tabata papia di dje, el a drenta e sala kaminda tabatin e komementu, i el a bisa: “O Rei, biba pa semper! Dikon bo kara ta blek? Bo no tin nodi di ta asina spantá. 11 Tin un hòmber* den bo reino ku spiritu di e diosnan santu ta obra riba dje. Tempu ku bo tata* tabata na bida, nan a deskubrí ku e hòmber akí tin kapasidat ekstraordinario.* E tabata konosí komo un hòmber ku perspikasia i ku sabiduria manera sabiduria di e diosnan. Bo tata, Rei Nabukodónosor, a nombr’é komo hefe di tur e saserdotenan ku ta praktiká magia i komo hefe di e miradónan di destino,* di e kaldeonan* i di e astrólogonan. Sí, bo tata a nombr’é, o Rei. 12 Dánièl, kende e rei a duna e nòmber Bèltsasar, tabata konosí komo un hòmber masha inteligente. E tabata un hòmber ku konosementu i ku perspikasia, i e por a splika soño. E por a revelá loke tabata skondí,* i e por a solushoná problema difísil.* Manda yama Dánièl pa e por splika bo loke tin skirbí riba e muraya.”

13 E ora ei, nan a trese Dánièl serka Rei. Rei a puntr’é: “Ta abo ta Dánièl, un eksiliado ku mi tata, e rei, a trese for di Huda? 14 Mi a tende ku spiritu di e diosnan ta obra riba bo. Mi a komprondé ku bo ta un hòmber ku kapasidat ekstraordinario, ku perspikasia i ku bo ta un hòmber sumamente sabí. 15 Nan a trese e sabionan i e miradónan di destino* serka mi pa nan lesa loke tin skirbí riba e muraya i pa splika mi loke e mensahe ta bisa, pero nan no tabata por. 16 Mi a tende ku bo por revelá loke ta skondí i solushoná problema difísil.* Si bo por lesa loke tin skirbí riba e muraya i splika mi loke e mensahe ta bisa, lo mi laga nan bisti bo paña koló püs* i pone un kadena di oro na bo garganta, i lo bo bira e di tres gobernante den e reino.”

17 Dánièl a kontestá Rei: “Rei por keda ku e regalonan, òf Rei por duna otro hende nan. Sinembargo, lo mi lesa loke tin skirbí riba e muraya pa Rei i splika Rei e mensahe. 18 Ta asina ku Dios Haltísimo a duna Rei su tata, Nabukodónosor, e reino akí i tambe grandesa, onor i poder.* 19 Dios a dun’é un puesto haltu. P’esei, hende di tur pueblo, nashon i idioma tabata tembla di miedu su dilanti. Ken ku Nabukodónosor tabata ke, e tabata mata òf laga na bida. E tabata halsa òf humiá e hendenan ku e tabata ke. 20 Pero, el a bira orguyoso i tèrko. E tabata komportá su mes na un manera arogante. P’esei, a bah’é for di trono i kita su gloria komo rei. 21 A kore kuné for di entre hende, i su kurason a bira manera kurason di bestia. E tabata biba huntu ku e burikunan di mondi, i e tabata kome yerba manera toro. Serena di e shelunan tabata muha su kurpa te dia ku el a rekonosé ku ta Dios Haltísimo ta e Gobernante supremo riba tur e reinonan di humanidat i ku Dios ta duna e persona ku e ke outoridat pa goberná.

22 O Rei Bèlsasar, yu* di Nabukodónosor, maske Rei tabata sa tur e kosnan akí, Rei no a humiá Rei su mes. 23 Al kontrario, Rei a rebeldiá kontra Señor di e shelunan. Rei a laga trese e artíkulonan di uso* di su kas pa Rei. Rei i Rei su funshonarionan prominente,* Rei su konkubinanan* i Rei su otro esposanan* a bebe biña for di nan. Boso a alabá dios di plata, di oro, di koper, di heru, di palu i di piedra. E diosnan akí no por mira ni tende nada, ni nan no sa nada. Rei no a duna gloria na Dios, kende ta duna mi señor Rei rosea di bida i kende tin poder riba mi señor Rei. 24 P’esei, Dios a manda e man akí skirbi i graba loke tin riba e muraya. 25 Esaki ta loke tin skirbí i grabá: MENE, MENE, TÉKEL, UPARSIN.

26 E palabranan ei ta nifiká lo siguiente: MENE: Dios a konta e dianan di Rei su reino, i Dios a pone un fin na Rei su gobernashon.

27 TÉKEL: A pisa Rei den balansa, i a resultá ku Rei ta pisa ménos di loke Rei mester pisa.

28 PÉRES: A dividí Rei su reino, i a entreg’é na e hendenan di Media i na e hendenan di Pèrsia.”

29 E ora ei, Bèlsasar a duna òrdu pa bisti Dánièl paña koló püs* i pa pone un kadena di oro na su garganta. Anto nan a anunsiá públikamente ku Dánièl lo a bira e di tres gobernante den e reino.

30 E anochi ei mes, nan a mata Bèlsasar, rei di e kaldeonan. 31 Anto Darío di Media a risibí e reino. Darío tabatin mas o ménos 62 aña di edat.

6 Darío a disidí di nombra 120 sátrapa,* i el a pone nan na enkargo di henter e reino. 2 El a nombra tambe tres funshonario di alto rango pa supervisá e sátrapanan. E sátrapanan mester a duna e funshonarionan di alto rango kuenta i rason pa asina evitá ku Rei lo a sufri pèrdida. Un di e funshonarionan di alto rango ei tabata Dánièl. 3 Debí na su kapasidat ekstraordinario,* el a sobresalí riba tur e otro funshonarionan di alto rango i e sátrapanan. Rei tabatin intenshon di promov’é i dun’é outoridat riba henter e reino.

4 E funshonarionan di alto rango i e sátrapanan tabata blo buska motibu pa akusá Dánièl di kualke kos relashoná ku su trabounan den e reino. Pero nan no por a haña nada pa akus’é di dje, nada desonesto, pasobra Dánièl tabata un hòmber konfiabel i onesto. Nunka el a falta ku su obligashonnan. 5 Nan a bisa otro: “Nos no ta bai haña nada pa akusá Dánièl di dje. Nos mester buska algu relashoná ku lei di su Dios.”

6 Pues, e funshonarionan di alto rango i e sátrapanan a bai serka Rei. Nan a bis’é: “O Rei Darío, biba pa semper! 7 Tur e funshonarionan di Rei, e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu,* e sátrapanan, e funshonarionan di alto rango di Rei i e gobernadornan a konsultá ku otro, i nan a bai di akuerdo pa proponé na Rei pa saka un dekreto pa prohibí tur hende di hasi petishon na kualke dios òf na kualke persona ku no ta Rei. Ken ku violá e dekreto ei denter di e próksimo 30 dianan lo mester ser tirá den kueba* di leon. 8 O Rei, lo ta bon pa Rei saka e dekreto akí i firm’é di manera ku e no por ser kambiá i pa e ta irevokabel manera tur otro lei di e medonan i di e personan.”

9 Anto Rei Darío a firma e dekreto.

10 Ora Dánièl a haña sa di e dekreto ku a ser firmá, el a bai kas mesora. Dánièl a hinka rudia, i el a hasi orashon. El a alabá su Dios, tres biaha pa dia, manera e tabatin kustumber di hasi. E bentananan di su kamber riba dak tabata habrí den direkshon di Herúsalèm. 11 Na e momento ei, diripiente e hòmbernan ku kier a akus’é a kana drenta su kas. Nan a hañ’é ta hasi orashon, suplikando su Dios pa miserikòrdia.

12 Nan a bai serka Rei, i nan a kòrda Rei di e dekreto ku el a saka. Nan a puntr’é: “Rei no a firma un dekreto ku ta prohibí hende di hasi petishon na kualke dios òf na kualke persona ku no ta Rei? Rei no a bisa pa benta tur hende ku violá e dekreto ei, denter di e próksimo 30 dianan akí, den kueba di leon?” Rei a kontestá: “Sí, e dekreto ta irevokabel meskos ku tur otro lei di e medonan i di e personan ku no por ser anulá.” 13 Mesora nan a bisa Rei: “Dánièl, un di e eksiliadonan di Huda, no ta hasi kaso di Rei. E no ta kumpli tampoko ku e dekreto ku Rei a firma. E ta resa tres biaha pa dia.” 14 Ora Rei a tende esei, Rei a bira masha preokupá. El a buska tur manera pa salba Dánièl. Ora solo tabata baha, ainda Rei tabata buska tur manera pa salba Dánièl. 15 Finalmente, e hòmbernan a bai huntu serka Rei. Nan a bis’é: “O Rei, kòrda ku, segun lei di e medonan i di e personan, no por kambia ningun dekreto ku Rei saka.”

16 E ora ei, Rei a duna òrdu pa bai buska Dánièl i bent’é den kueba di leon. Rei a bisa Dánièl: “Bo Dios ku bo ta sirbi fielmente lo salba bo.” 17 Anto nan a trese un piedra, i nan a tapa boka* di e kueba kuné. Rei a seya e piedra ku su renchi di seyo i ku renchi di seyo di su funshonarionan prominente.* Pues, e desishon ku a ser tumá relashoná ku Dánièl no por a ser kambiá.

18 Anto Rei a bai su palasio. El a yuna henter anochi, i el a nenga tur sorto di dibertishon.* E no por a drumi.* 19 Asina ku solo a kuminsá sali, el a lanta, i el a bai purá na e kueba di leon. 20 Miéntras ku e tabata yega serka di e kueba, e tabata yama Dánièl ku un stèm tristu. Rei a puntra Dánièl: “O Dánièl, sirbidó di e Dios bibu, bo Dios ku bo ta sirbi fielmente por a salba bo di e leonnan?” 21 Mesora Dánièl a kontestá Rei: “O Rei, biba pa semper! 22 Mi Dios a manda su angel sera boka di e leonnan. E leonnan no a hasi mi nada, pasobra mi ta inosente den bista di Dios. O Rei, Rei tampoko, mi no a hasi nada malu.”

23 Rei a keda masha kontentu, i el a duna òrdu pa saka Dánièl for di e kueba. Ora nan a hala Dánièl trese ariba for di e kueba, nan a ripará ku e no a sufri ningun daño, pasobra el a konfia den su Dios.

24 E ora ei, Rei a duna òrdu pa bai buska e hòmbernan ku a kalumniá Dánièl i benta nan i nan yunan i nan esposanan den e kueba di leon. Promé ku nan a yega fondo di e kueba, e leonnan a gara nan i habraká tur nan wesunan.

25 Rei Darío, na su turno, a skirbi i manda e siguiente mensahe pa hende di tur pueblo, nashon i idioma, sí, pa hende di tur parti di tera: “Pas sea ku boso! 26 Mi ta ordená lo siguiente: Hende di tur parti di mi reino mester tin rèspèt pa e Dios di Dánièl. I nan mester tin miedu di e Dios di Dánièl, e Dios bibu ku ta eksistí pa semper. Su reino lo no ser destruí nunka, i su gobernashon* lo dura pa semper. 27 E ta libra i salba su pueblo. E ta hasi milager* i kos maravioso den shelu* i na tera. El a salba Dánièl for di gara* di e leonnan.”

28 Anto a bai bon ku Dánièl durante e reinado di Darío i durante e reinado di Siro di Pèrsia.

7 Den e promé aña di Bèlsasar, rei di Babilonia, Dánièl a haña vários vishon den un soño ku e tabatin ora e tabata drumí riba su kama. Anto el a skirbi e soño. El a duna un relato kompleto di dje. 2 Dánièl a bisa:

“Den e vishonnan ku mi a haña den anochi, mi a mira e kuater bientunan di e shelunan hasi laman masha brutu mes. 3 Den esei, kuater bestia masha grandi mes, distinto for di otro, a sali for di e laman.

4 E promé bestia tabata parse un leon, pero e tabatin ala di águila. Mi a sigui wak, i mi a mira kon su alanan a ser ranká kitá afó. A hisa e bestia for di riba tera i pon’é para riba dos pata meskos ku un hende pará riba pia. Anto a duna e bestia un kurason humano.

5 I ata un otro bestia, un di dos bestia, ku tabata parse un ber. Un banda di su kurpa tabata hisá, i e tabatin tres repchi den su boka, entre su djentenan. Nan a bis’é: ‘Lanta, i kome hopi karni.’

6 Mi a sigui wak, i mi a mira un otro bestia. E tabata parse un leopardo. Riba su lomba, tabatin kuater ala manera ala di para. E bestia tabatin kuater kabes, i el a haña poder pa goberná.

7 Despues, mi a mira un di kuater bestia den e vishonnan di anochi. E tabata un bestia spantoso i teribel, i e tabatin forsa ekstraordinario. E tabatin djente grandi di heru, i e tabata habraká i destruí tur loke tabata den su kaminda. Loke a sobra, e tabata trapa bou di su patanan. E bestia akí tabata diferente for di tur e otro bestianan promé kuné. Anto e tabatin dies kachu. 8 Mi a sigui wak e kachunan, i mi a mira un otro kachu, un kachu chikitu, sali meimei di nan. Tres di e promé kachunan a ser ranká pa traha lugá p’e.* E kachu chikitu ei tabatin wowo manera wowo di hende i un boka ku tabata papia ku arogansia.*

9 Mi a sigui wak, i mi a mira ku a pone algun trono i e Ansiano di e dianan a tuma asiento. Su paña tabata blanku manera sneu, i e kabeinan riba su kabes tabata manera lana* blanku. Su trono tabata manera vlam di kandela, i e wilnan di su trono tabata manera kandela feros. 10 Tabatin un riu di kandela ta kore sali for di su dilanti. I tabatin dies mil biaha dies mil angel pará dilanti di e Ansiano di e dianan. I míles di míles* di angel tabata sirbié. Anto Korte* a kuminsá su seshon, i e bukinan a ser habrí.

11 E palabranan ku e kachu tabata ekspresá na un manera arogante a hala mi atenshon. Mi a sigui wak, i mi a mira kon e bestia a ser matá. Su kurpa a ser tirá den kandela, i asina e bestia a ser destruí. 12 Pa loke ta e otro bestianan, a kita nan outoridat pa goberná, i a alargá nan bida pa un tempu i un temporada.

13 Mi a sigui wak, i ata! Den e vishonnan di anochi, mi a mira un persona ku a parse yu di hende ta bini den nubia di e shelunan. El a haña akseso, i nan a tres’é serka e Ansiano di e dianan. 14 El a haña outoridat pa goberná, i el a risibí onor i un reino. Anto hende di tur pueblo, nashon i idioma lo sirbié. Su gobernashon lo dura pa semper; sí, su gobernashon lo no yega na un fin. Su reino lo no ser destruí.

15 Pa loke ta ami, Dánièl, e vishonnan ku mi a haña a laga mi* keda spantá i angustiá. 16 Mi a aserká un di e personanan ku tabata pará einan, i mi a pidié pa e splika mi eksaktamente loke mi a mira. El a kontestá mi, i el a duna mi e siguiente splikashon:

17 ‘E kuater bestianan masha grandi ku bo a mira ta kuater rei ku lo bini na poder* na tera. 18 Sinembargo, e santunan di e Ser supremo lo risibí e reino, i e reino lo ta di nan pa semper, sí, pa semper i semper.’

19 E ora ei, mi tabata ke sa mas tokante e di kuater bestia, ku tabata diferente for di tur e otro bestianan. E di kuater bestia tabata un bestia sumamente spantoso. E tabatin djente di heru i uña di koper, i e tabata habraká i destruí tur loke tabata den su kaminda. Anto tur loke a sobra di nan, e tabata trapa bou di su patanan. 20 Mi tabata ke sa mas tambe tokante e dies kachunan ku e bestia tabatin riba su kabes i tokante e otro kachu ku a sali i ku a pone tres kachu kai. Sí, mi tabata ke sa mas tokante e kachu ku tabatin wowo i un boka ku tabata papia na un manera masha arogante i ku tabata mas grandi ku e otro kachunan.

21 Mi a sigui wak, i mi a mira kon e kachu ei a kuminsá un guera kontra e santunan. Anto e tabata vensiendo nan 22 te ora e Ansiano di e dianan a bini i dikta sentensia na fabor di e santunan di e Ser supremo. Anto e tempu stipulá a yega pa e santunan risibí e reino.

23 Anto esaki ta loke e angel a bisa mi: ‘E di kuater bestia ta un di kuater reino ku lo aparesé na tera. Lo e ta diferente for di tur e otro reinonan. Lo e habraká henter tera, trap’é i destruyé. 24 Pa loke ta e dies kachunan, nan ta dies rei ku lo sali for di e reino ei. Despues di nan, un otro rei lo bini na poder, i lo e ta diferente for di e promé reinan. Lo e humiá tres rei. 25 Lo e blasfemá Dios Haltísimo, i kontinuamente lo e tormentá e santunan di e Ser supremo. Lo e trata di kambia e tempunan* i lei. Anto lo entregá e santunan den su man pa un tempu, dos tempu* i mitar tempu.* 26 Despues, Korte* a kuminsá su seshon. Finalmente, nan lo kita e rei ei su outoridat pa goberná. Nan lo destruí e rei kompletamente.

27 Anto e santunan di e Ser supremo lo risibí outoridat pa goberná komo rei. Nan lo risibí tambe gloria di tur e reinonan bou di e shelunan. Nan reino lo eksistí pa semper, i tur gobièrnu lo sirbi nan i obedesé nan.’

28 Aki e relato ta terminá. Pa loke ta ami, Dánièl, mi a keda masha preokupá.* Mi a bira blek blek,* pero mi a tene e asuntu pa mi mes.”*

8 Den e di tres aña di e reinado di Rei Bèlsasar, ami, Dánièl, a haña un otro vishon. 2 Mi tabata na palasio* na Susa,* ku tabata keda den provinsia* Élam. Den e vishon, mi a mira mi mes pará kantu di riu* Ulai. 3 Mi a hisa mi kara wak, i mi a mira un chubatu di karné pará dilanti di e riu. E chubatu tabatin dos kachu, sí, dos kachu largu. Un di e kachunan tabata mas largu ku e otro. E kachu mas largu a sali último. 4 Mi a mira e chubatu di karné ta tira kachu den direkshon wèst, nort i zùit. Niun bestia salbahe no por a resistié. Niun hende no por a libra nada for di su poder.* E tabata hasi loke e tabata ke, i e tabata halsa su mes.

5 Miéntras ku mi tabata wak, mi a mira un chubatu di kabritu ta kore bini for di direkshon wèst.* E chubatu di kabritu a krusa henter tera, sin ku su patanan a mishi ku suela. E tabatin un kachu remarkabel meimei di su wowonan. 6 El a kore bini den direkshon di e chubatu di karné ku tabatin e dos kachunan i ku mi a mira pará dilanti di e riu. Furioso, el a kore bini riba e chubatu di karné.

7 Mi a mira kon e tabata yega mas i mas serka di e chubatu di karné. Masha amargá,* el a dal e chubatu di karné basha abou i kibra su dos kachunan. E chubatu di karné no tabatin forsa pa resistié. E chubatu di kabritu a benta e chubatu di karné abou i trap’é. Niun hende no por a libra e chubatu di karné for di su poder.*

8 E chubatu di kabritu tabata halsa su mes mas i mas. Sinembargo, asina ku el a bira poderoso, e kachu grandi a kibra i kuater kachu remarkabel, ku tabata mustra den direkshon di e kuater skinanan di tera,* a sali na su lugá.

9 I for di un di e kachunan, a sali un otro kachu, un kachu chikitu, ku a bira masha poderoso mes. Su poder a ekspandé den direkshon zùit, den direkshon ost* i den direkshon di Tera Bunita. 10 El a bira asina poderoso ku el a alkansá e ehérsito di e shelunan. Un parti di e ehérsito ei i algun di e streanan, el a benta abou na tera, i el a trapa nan. 11 El a asta reta* Kabesante di e ehérsito. Anto a pone un paro na ofresementu di sakrifisio diario,* i a destruí e lugá santu ku e Kabesante di e ehérsito a establesé. 12 Debí na mal echo, e ehérsito a kai den man di e kachu i a pone un paro na ofresementu di sakrifisio diario. Tur loke tabatin di haber ku e bèrdat, e kachu a sigui benta na tera, i e tabatin éksito den loke e tabata hasi.

13 Mi a tende un angel* ta papia, i un otro angel a puntra esun ku tabata papia: “Kuantu tempu tur e kosnan ku e vishon a revelá lo dura, esta, loke e vishon a revelá tokante sakrifisio diario, e desolashon ku lo ser kousá debí na mal echo i trapamentu di e lugá santu i trapamentu di e ehérsito?” 14 El a bisa mi: “Nan lo dura 2.300 dia.* Un kos ta sigur: E lugá santu lo ser restorá. Lo e keda restorá den e kondishon ku e tabata originalmente.”

15 Ora ku ami, Dánièl, tabata wak i purba di komprondé nifikashon di e vishon, diripiente mi a mira un persona, ku aparensia di hòmber, pará mi dilanti. 16 Anto mi a tende un stèm manera stèm di hende resoná for di meimei di riu Ulai. E persona a grita: “Gabriel, splika e hòmber ei loke el a mira.” 17 Anto el a bini kaminda mi tabata pará. Mi a spanta asina tantu ku mi a tira mi kurpa abou ku mi kara te na suela. El a bisa mi: “O yu di hende, komprondé esaki; e vishon tin di haber ku e tempu di fin.” 18 Miéntras ku e tabata papia ku mi, mi a bai un soño profundo, ku mi kara na suela. E ora ei, el a mishi ku mi, i el a yuda mi lanta para riba mi pianan atrobe. 19 El a bisa: “Mi ta bai revelá na bo loke ta bai sosodé durante e parti final di e periodo di Dios su rabia, pasobra e vishon tin di haber ku e tempu stipulá, esta, e tempu den kua e fin lo yega.

20 E chubatu di karné ku e dos kachunan ku bo a mira ta representá e reinan di Media i Pèrsia. 21 E chubatu di kabritu, yen di lana, ta representá rei di Gresia. E kachu grandi ku e tin meimei di su wowonan ta representá e promé rei. 22 E kuater kachunan ku lo bini na lugá di e kachu ku kibra ta kuater reino ku lo sali* for di nashon di e rei, pero nan lo no ta mes poderoso kuné.

23 Ora e reinonan ei ta serka di yega na nan fin, ora ku maldat di hende pekadó yega na su punto kulminante, un rei kruel* i sumamente astuto* lo bini na poder. 24 Lo e bira masha poderoso pero no mediante su mes poder. Lo e kousa asina tantu destrukshon ku hende lo keda boka habrí.* Lo e aktua ku efikasia, i lo e tin éksito den tur loke e ta hasi. Lo e destruí e personanan poderoso i e pueblo santu. 25 Lo e aktua ku astusia i ku engaño, i lo e tin éksito. Lo e halsa su mes den su kurason. Den tempu di trankilidat,* lo e hiba hopi hende na nan ruina. Lo e lanta asta kontra Kabesante di e kabesantenan,* pero lo e ser destruí, pero no ku man di hende.

26 Loke e vishon a revelá tokante e 2.300 dianan* ta digno di konfiansa. Sinembargo, tene e vishon sekreto, pasobra ta trata di algu leu den futuro.”*

27 Ami, Dánièl, a keda asina agotá ku mi a bira malu pa vários dia. Ora mi a lanta, mi a sigui atendé e asuntunan di rei. Sinembargo, e kosnan ku mi a mira a laga mi tur turdí. No tabatin ningun hende ku por a komprondé e vishon.

9 Den e promé aña di Darío di Media,* kende nan a nombra komo rei di e reino di e kaldeonan i kende tabata yu hòmber di Asuero— 2 sí, den e promé aña di e reinado di Darío, ami, Dánièl, a bin komprondé, pa medio di e bukinan,* kuantu aña Herúsalèm lo a keda desolá. Segun loke Yehova a papia pa medio di Profeta Yeremías, Herúsalèm lo a keda 70 aña desolá. 3 Ora mi a haña sa esei, mi a akudí* na Yehova, e Dios berdadero. Mi a hasi orashon na dje i suplik’é. Mi a yuna; mi a bisti paña di saku, i mi a stroi shinishi riba mi. 4 Mi a hasi orashon na Yehova, mi Dios, i mi a atmití ku nos a peka. Mi a bisa:

“O Yehova, Dios berdadero, bo ta un Dios grandi. Tur hende mester respetá bo profundamente.* Bo ta tene bo mes na bo pakto.* Lealmente, bo ta stima tur persona ku ta stima bo i ku ta kumpli ku bo mandamentunan. 5 Nos a peka; nos a aktua robes, i nos a hasi maldat. Nos tabata rebelde; nos no tabata kumpli ku bo mandamentunan i ku bo reglanan. 6 Nos no a hasi kaso di bo sirbidónan, e profetanan, kendenan den bo nòmber a papia ku nos reinan, ku nos kabesantenan, ku nos antepasadonan i ku henter e pueblo.* 7 O Yehova, bo ta un Dios hustu. Nos tin masha bèrgwensa,* manera ta e kaso awe. Sí, nos tin masha bèrgwensa, nos tur, inkluso e habitantenan di Huda i e habitantenan di Herúsalèm, sí, tur israelita, tantu esnan ku ta biba serka komo esnan ku ta biba leu, na e diferente lugánan kaminda bo a plama nan debí ku nan tabata infiel na bo.

8 O Yehova, nos mester tin bèrgwensa. Sí, nos, nos reinan, nos kabesantenan i nos antepasadonan, mester tin bèrgwensa pasobra nos a peka kontra bo. 9 O Yehova, nos Dios, bo ta un Dios miserikòrdioso, i bo ta kla pa pordoná. Nos a rebeldiá kontra bo. 10 O Yehova, nos Dios, nos no a obedesé bo bos pasobra nos no a kumpli ku e leinan ku bo a duna nos mediante bo sirbidónan, e profetanan. 11 Henter Israel a kibra bo Lei, i nan a bira lomba pa bo; nan no a obedesé bo bos. Nos a peka kontra bo; p’esei, bo a trese e maldishon akí riba nos, sí, e maldishon ku bo a konfirmá pa medio di un huramentu i ku bo a registrá den bo Lei ku bo a duna mediante Moises, bo sirbidó.* 12 Bo a kumpli ku loke bo a bisa ku lo bo a hasi ku nos i ku e hendenan ku tabata dirigí nos.* Bo a kastigá nos severamente. Nunka algu asina, manera a sosodé ku Herúsalèm, no a yega di sosodé bou di henter shelu. 13 Nos a haña nos ku tur e kalamidat akí, manera ta skirbí den Lei di Moises. Tòg, nos no a supliká bo pa bo miserikòrdia,* o Yehova, nos Dios. Nos no a arepentí di nos erornan, i nos no a presta atenshon na e bèrdat.*

14 O Yehova, bo a keda atento, i bo a trese e kalamidat akí riba nos. O Yehova, nos Dios, bo ta hustu den tur loke bo ta hasi, pero nos no a obedesé bo bos.

15 O Yehova, nos Dios, ku gran poder bo a saka bo pueblo for di Egipto. Bo a hasi bo nòmber bon konosí te dia di awe. Nos a peka, i nos a hasi maldat. 16 O Yehova, semper bo ta hasi loke ta hustu. Por fabor, no keda rabiá; no keda furioso riba bo stat Herúsalèm, bo seru santu. Tur hende rònt di nos ta hasi bofon di Herúsalèm i di bo pueblo, pasobra nos i nos antepasadonan a peka i kometé maldat. 17 O nos Dios, skucha orashon di bo sirbidó i su súplikanan. Laga lus di bo kara bria riba bo lugá santu, ku ta destruí. Hasi esei na bo mes onor, o Yehova. 18 Presta atenshon, o mi Dios, i skucha nos. Por fabor, mira e kondishon deplorabel di e stat ku ta karga bo nòmber. Nos ta presentá e súplikanan akí pasobra bo ta un Dios masha miserikòrdioso, i no pasobra nos a hasi loke ta bon. 19 O Yehova, skucha nos. O Yehova, pordoná nos. O Yehova, presta atenshon i yuda nos! No tarda, o mi Dios, pa bo mes onor, pasobra bo stat i bo pueblo ta karga bo nòmber.”

20 Miéntras ku mi tabata hasi orashon, rekonosiendo ku ami i mi pueblo Israel a peka, i miéntras ku mi tabata supliká Yehova, mi Dios, pa kòrda riba su seru santu, 21 sí, miéntras ku mi tabata hasi orashon, un hòmber a yega serka mi. Tabata Gabriel, kende mi a mira anteriormente den un vishon. Tabata mas o ménos e ora pa ofrenda di anochi, i mi tabata morto kansá. 22 El a bin yuda mi komprondé e asuntu. El a bisa:

“O Dánièl, mi a bini pa splika bo e kosnan.* 23 Ora bo a kuminsá hasi orashon, mi a haña un mensahe di Dios, i mi a bin bisa bo loke e mensahe ta bisa, pasobra bo ta un persona mashá stimá.* Presta bon atenshon i purba di komprondé e vishon.

24 Dios a stipulá un periodo di 70 siman* pa bo pueblo i pa bo stat santu. E periodo ei ta nesesario pa pone un fin na violashon di lei, pa pone un fin na piká, pa pordoná piká, pa trese hustisia eterno, pa seya e vishonnan i e profesianan i pa dediká* e lugá Santísimo* na Dios. 25 Esaki ta loke bo mester sa i komprondé: For di e momento ku òrdu ser duná pa rekonstruí Herúsalèm manera e tabata originalmente te ku yegada* di e Mesías,* e Lider, ta 7 siman i 62 siman. Lo rekonstruí Herúsalèm manera e tabata originalmente, ku un plenchi públiko i roi, pero lo ta un tempu difísil.

26 Despues di e 62 simannan, e Mesías lo ser kòrtá kitá afó,* i lo e no tin nada pa su mes.

Un lider lo bini ku su ehérsito* i destruí e stat i e lugá santu. E destrukshon lo ta manera un inundashon, i konstantemente lo tin guera te na final. E resultado lo ta desolashon, manera a ser determiná.

27 Lo e* tene e pakto vigente pa un siman na benefisio di hopi hende. Na mitar di e siman ei, lo e pone un fin na sakrifisio* i ofrenda.

Anto riba ala di e kosnan repugnante, lo bini un persona ku lo kousa desolashon. Nan lo sigui ruiná loke ta desolá te ora e keda kompletamente destruí, manera a ser determiná.”

10 Den e di tres aña di e reinado di Siro, rei di Pèrsia, Dánièl, kende nan tabata yama Bèltsasar tambe, a risibí un mensahe di Dios. E mensahe tabata un mensahe konfiabel ku tabata trata di un konflikto serio. Dánièl a komprondé e mensahe; el a haña perspikasia pa e por a komprondé e kosnan ku el a mira.

2 Den e dianan ei, ami, Dánièl, a pasa tres siman kompleto na luto. 3 Durante e tres simannan ei, mi no a kome nada spesial; ni karni ni biña no a drenta mi boka, i mi no a hunta mi kurpa ku zeta. 4 Anto riba e di 24 dia di e promé luna, mi tabata kantu di e riu grandi, esta, riu Tígris.* 5 Mi a hisa kara, i mi a mira un hòmber bistí na paña di lenen ku un faha di oro di Úfaz rònt di su hep. 6 Su kurpa tabata lombra manera krisólito,* i su kara tabata bria manera welek. Su wowonan tabata manera flambeu sendí, i su brasanan i su pianan tabata lombra manera koper di pòlish. Ora el a kuminsá papia, tabata manera un multitut di hende ta papia. 7 Ta ami so, Dánièl, a mira e hòmber ku a aparesé.* E hòmbernan ku tabata huntu ku mi no a mira nada. Tòg, nan a spanta masha hopi mes; nan a kore bai skonde.

8 Mi a keda mi so. E hòmber ku a aparesé i ku mi a mira* a impreshoná mi mashá te ku mi a pèrdè tur mi forsa. Mi a bira blek blek. Mi no tabatin ni un tiki energia mas. 9 E hòmber a kuminsá papia ku mi, pero miéntras ku mi tabata skuch’é, mi a bai un soño profundo, ku mi kara na suela. 10 I mira! Un man a mishi ku mi i sagudí mi lanta mi. Anto e persona a yuda mi lanta. Mi a lanta riba mi rudianan, wantando riba mi plant’i mannan. 11 E persona a bisa mi:

“O Dánièl, bo ta un hòmber mashá stimá.* Presta atenshon na loke mi ta bai bisa bo. Lanta para riba bo pianan, pasobra mi a haña òrdu pa bini serka bo.”

Ora el a bisa mi esei, mi a lanta para ta tembla.

12 El a bisa mi: “No tene miedu, Dánièl. For di e promé dia ku bo a habri bo kurason pa haña komprondementu, i bo a humiá bo mes dilanti di bo Dios, bo orashonnan* a ser skuchá. P’esei, mi a bini serka bo. 13 Pero e kabesante* di e reino di Pèrsia a oponé mi 21 dia largu. Ta Miguel,* un di e kabesantenan* prinsipal, a bin yuda mi. Pues, mi tabata serka e reinan di Pèrsia. 14 Mi a bini pa splika bo loke ta bai pasa ku bo pueblo den e parti final di e dianan. Ta un vishon ku tin di haber ku futuro.”

15 Ora el a kaba di papia e palabranan ei ku mi, mi a baha mi kabes abou, i mi a pèrdè abla. 16 E ora ei, un ser ku a parse hende* a mishi ku mi lepnan, i mi por a papia atrobe. Mi a bisa e persona ku tabata pará mi dilanti: “O mi señor, loke mi a mira* a pone mi tembla di miedu, i mi a pèrdè tur mi forsa. 17 Kon ami, señor su sirbidó, por papia ku mi señor? Mi no tin forsa ni rosea.”

18 E ora ei, e persona ku tabata parse un ser humano* a bolbe mishi ku mi i duna mi forsa. 19 El a bisa mi: “No tene miedu; bo ta un hòmber mashá stimá.* Pas sea ku bo. Sea fuerte; sí, sea fuerte.” Miéntras ku e tabata papia ku mi, mi a haña forsa atrobe. Mi a bisa: “Papia numa, mi señor, pasobra bo a duna mi forsa atrobe.”

20 El a bisa mi: “Bo sa pakiko mi a bini serka bo? Djis aki, mi tin ku bai bèk pa bringa ku e kabesante* di Pèrsia. Despues ku mi bai, e kabesante* di Gresia lo bini. 21 Anto no tin niun persona ku por yuda mi. Miguel, boso kabesante,* so por yuda mi. Promé, mi ta konta bo loke tin skirbí den e buki ku ta kontené e bèrdat.”

11 El a bisa: “Den e promé aña di e reinado di Darío di Media, mi a lanta pa sostené Miguel, i mi a fortales’é.* 2 Loke mi ta bai konta bo awor ta digno di konfiansa:

Presta atenshon! Tres rei mas lo bini na poder* na Pèrsia. Despues, lo lanta un di kuater rei ku lo akumulá mas rikesa ku tur e otro reinan. Su rikesa lo hasié un hòmber poderoso. Anto lo e instigá tur hende pa bringa kontra e reino di Gresia.

3 Awor, un rei poderoso ku lo goberná un teritorio inmensamente grandi lo bini na poder.* Lo e hasi manera e ta haña ta bon. 4 Sinembargo, ora e ta mas poderoso ku nunka,* su reino ta kai den otro i ser* dividí den direkshon di e kuater skinanan di tera.* Anto niun di su desendientenan lo no goberná na su lugá, pasobra su reino lo ser ranká ku rais ku tur. Su reino lo ser entregá den man di otro hende, pero nan lo no tin mesun poder ku e tabatin tempu ku e tabata goberná.

5 Anto un di su komandantenan militar, e rei di zùit, lo bira poderoso. Sinembargo, un hòmber* ku lo resultá di ta mas fuerte lo bini na poder. E hòmber ei lo tin mas outoridat* komo gobernante.

6 Despues di algun aña, e reinan akí* lo sera un akuerdo ku otro. Anto yu muhé di e rei di zùit lo bini serka* e rei di nort pa seya e akuerdo. Sinembargo, e yu muhé lo pèrdè su poder.* E rei mes tambe lo no keda pará; lo e pèrdè su poder. E yu muhé i e hendenan ku a tres’é i su tata i e persona ku tabata sosten’é lo keda entregá den man di otro hende. 7 Pero rais di e yu muhé lo sprùit, i e sprùit* lo goberná na lugá di e rei.* Lo e* tuma akshon kontra e ehérsito di e rei di nort, i lo e marcha bai den direkshon di fòrti di e rei di nort. Lo e* bringa kontra nan i sali viktorioso. 8 Lo e bai Egipto ku nan diosnan, ku nan imágennan di metal,* ku nan artíkulonan kostoso* di plata i di oro i ku algun prezu. Despues, e ta laga e rei di nort trankil pa algun aña. 9 E rei di nort lo invadí teritorio di e rei di zùit, pero e rei di nort lo bati retirada i regresá su tera.

10 Su yu hòmbernan* lo prepará pa guera, i nan lo forma un ehérsito masha grandi mes. Un di nan lo* avansá sigur i invadí e lugánan manera awa ta inundá un lugá. Durante su biahe di regreso, e ta sigui ataká te ora e yega su fòrti.

11 E rei di zùit ta bira furioso, i e ta sali bai bringa kontra dje, esta, kontra e rei di nort. E* ta mobilisá un multitut grandi di hende, pero e multitut ta kai den man di e otro rei.* 12 Sí, nan lo kapturá e multitut di hende bai kuné. E rei* ta bira orguyoso,* i e ta kousa kaida di míles di hende, pero lo e no hasi nada ku su poder.

13 E rei di nort ta forma un otro ehérsito, un ehérsito* mas grandi ku loke e tabatin promé. I un kos ta sigur: Despues di algun tempu, sí, despues di algun aña, lo e bini ku un ehérsito masha grandi i bon ekipá. 14 Den e tempu ei, hopi hende lo lanta kontra e rei di zùit.

For di bo pueblo tambe lo lanta algun hende violento.* Nan lo ser influensiá pa purba di laga un vishon bira realidat, pero nan lo no logra.*

15 E rei di nort lo lanta un subida* pa ataká un stat fortifiká, i lo e pone e stat bou di su poder. E ehérsitonan* di e rei di zùit lo no tin forsa pa sigui bringa;* su mihó sòldánan lo no keda pará. Nan lo no ta sufisientemente fuerte pa resistí e atake. 16 E invasor* lo hasi manera e ta haña ta bon; niun hende lo no por vens’é.* Lo e* ehersé poder riba Tera Bunita, i lo e tin poder pa kousa destrukshon. 17 E* ta determiná, i e ta bini ku tur e forsanan militar di su reino. Lo sera un kombenio kuné,* i lo e aktua na un manera desisivo.* Anto lo permití e rei destruí un yu muhé. E yu muhé lo no tin éksito, i lo e no keda leal na e rei.* 18 Lo e* bira su kara den direkshon di e lugánan na kosta, i lo e konkistá hopi teritorio. Sinembargo, un komandante militar lo pone un fin na e aktonan di arogansia di e rei.* Sí, e komandante lo laga e rei paga pa su arogansia. 19 E ora ei, e rei* ta bai e lugánan fortifiká di su pais bèk. Lo e trompeká i kai, i lo e no eksistí mas.

20 Na su lugá, lo bini un otro hòmber ku lo manda un kobradó di belasting* pasa den henter e glorioso reino. Sinembargo, denter di un par di dia, e hòmber* lo pèrdè su bida, pero no debí na rabia ni debí na guera.

21 Anto un persona despresiabel lo tuma su puesto. E hendenan lo no onr’é manera un rei ta meresé. E ta bini den un periodo di trankilidat,* i lo e bini na poder* pa medio di astusia.* 22 Pa loke ta e forsanan militar, ku ta manera avalancha di awa ku por inundá un lugá, lo e derotá nan* i kaba ku nan. Lider di e pakto tambe lo ser matá. 23 E hendenan ta sera un akuerdo ku e hòmber despresiabel, i e ta sigui aktua ku engaño. E ta bira poderoso ku yudansa di un grupo chikitu di hende. 24 Den tempu di trankilidat,* e ta bai e teritorionan mas próspero* di un provinsia,* i e ta hasi loke nunka niun di su grandinan ni niun di su antepasadonan no a yega di hasi. Lo e parti kos hòrtá, botin i vários otro kos di balor ku su hendenan. Lo e traha kòmplòt pa ataká e lugánan fortifiká, pero lo e no por hasi esei pa muchu tempu.

25 E rei di nort* ta usa su poder i, ku kurashi, e ta sali ku un ehérsito grandi kontra e rei di zùit. E rei di zùit ta prepará su mes pa guera, i e ta mobilisá un ehérsito sumamente grandi i basta fuerte. Sinembargo, lo e* no keda na poder, pasobra e ta bira víktima di e kòmplòtnan ku nan lo traha kontra dje. 26 Ta su mes hendenan, ku ta kome su mihó kumindanan, lo kousa su ruina.

Su ehérsito lo sufri un derota aplastante, i hopi hende lo ser matá.

27 E dos reinan akí lo sinta na mesa pa papia ku otro, pero nan tin mal intenshon. Nan ta papia mentira ku otro, i nan lo no logra nada, pasobra nan fin* lo yega na e tempu stipulá.

28 E rei di nort* lo bai su pais bèk ku hopi kos di balor, i lo e ta* kontra e pakto sagrado. Lo e tin éksito den loke e ta hasi, i e ta regresá su pais.

29 Ora e tempu stipulá yega, e ta bolbe sali pa ataká e rei di zùit. Sinembargo, e biaha akí lo no ta manera e último biaha, 30 pasobra e barkunan di Kitim lo lansa un atake kontra dje, i lo e ser humiá.

Lo e bai bèk i baha su rabia riba e pakto sagrado, i lo e tin éksito den loke e ta hasi. Anto lo e sostené e personanan ku bira lomba pa e pakto sagrado. 31 Su trupanan di sòldá* lo tuma akshon, i nan lo profaná* e lugá santu, ku ta manera un fòrti. I nan lo para ofresementu di sakrifisio diario.

Anto e kos repugnante ku ta kousa destrukshon lo ser establesé.

32 E rei di nort* lo engañá* e personanan ku ta hasi maldat i ku ta violá e pakto di Dios. Lo e pone nan lanta kontra Dios.* Ma e pueblo ku konosé nan Dios lo para firme i tuma akshon. 33 E hendenan ku perspikasia den e pueblo lo instruí hopi hende. I pa algun dia, nan lo pasa den angustia:* Nan ta bira víktima di spada i di kandela; hende lo hòrta nan kosnan i kohe nan prezu. 34 Ora nan ta den angustia,* nan lo risibí un poko yudansa. Anto hopi hende lo papia masha bunita ku* nan djis pa uni ku nan. 35 Algun di e hendenan ku perspikasia lo pasa den angustia.* Danki na nan, hende lo ser purifiká i bira limpi i sin mancha. E trabou ei lo sigui tuma lugá te den tempu di fin, pasobra e kosnan lo sosodé na e tempu stipulá.

36 E rei di nort lo hasi manera e ta haña ta bon. Lo e halsa su mes i konsiderá su mes mas grandi ku tur dios. Lo e blasfemá e Dios haltísimo* di tal manera ku hende lo keda den shòk. Kos lo sigui kana bon p’e te dia Dios su dia pa dikta sentensia yega, pasobra loke a ser dekretá lo keda kumplí. 37 E rei akí no tin niun rèspèt pa Dios di su antepasadonan. Lo e no tin kunes ku deseo di hende muhé, i lo e no tin rèspèt tampoko pa ningun otro dios. E ta konsiderá su mes superior. 38 Lo e* duna gloria na e dios di e fòrtinan, un dios ku su antepasadonan no tabata konosé. Lo e onra e dios ei ku oro, ku plata, ku piedra presioso i ku otro kos di balor. 39 Anto ku sosten* di un dios estranhero, lo e lansa un atake* kontra e fòrtinan di mas fuerte. Tur hende ku ta apoy’é,* lo e onra i nombra komo gobernante, i nan lo goberná entre hopi hende. Lo e repartí tereno, i lo e eksigí un pago a kambio.

40 Den e tempu di fin, e rei di zùit lo drenta den konflikto ku* e rei di nort. E rei di nort lo ranka bini riba dje manera warwarú. Sí, lo e ranka bini riba dje ku garoshi di guera, ku sòldá riba kabai i ku un kantidat di barku. Lo e* invadí vários teritorio manera awa ta inundá un lugá. 41 I lo e drenta Tera Bunita. Hopi pais lo ser derotá. Sinembargo, Édòm, Móab i e hendenan prinsipal entre e amonitanan ta logra skapa for di su gara. 42 E ta sigui ataká e paisnan; ni Egipto lo no skapa. 43 E rei lo tin kontrol riba e tesoronan skondí, sí, riba e oro i e plata i riba tur otro kos balioso di Egipto. Líbanòn i Etiopia lo sigui su pasonan.

44 Sinembargo, e rumornan for di ost* i e rumornan for di nort lo hasi e rei aribabou. E ta sali sumamente furioso pa eliminá hopi hende i pa destruí nan.* 45 Lo e establesé su tèntnan real* entre e laman grandi i e seru santu di Tera Bunita. Sinembargo, su fin lo yega, i niun hende lo no yud’é.”

12 El a sigui bisa: “Durante e tempu ei, e gran kabesante* Miguel,* kende ta aktua na fabor di bo pueblo,* lo lanta para. I lo kuminsá un tempu di angustia. For di dia ku e nashonnan a bini na eksistensia te ku e tempu ei, nunka tabatin un tempu asina. Durante e tempu ei, bo pueblo, tur hende ku nan nòmber ta skirbí den e buki di Dios,* lo salba. 2 I hopi di e personanan ku ta drumí den stòf* lo lanta. Algun di nan lo lanta pa biba pa semper, pero algun di e hendenan ku lanta lo ser desonrá i despresiá pa semper.

3 Hende ku perspikasia lo bria kla manera splendor di shelu,* i e personanan ku ta guia hopi hende riba e kaminda di rektitut lo bria manera strea, pa semper i semper.

4 O Dánièl, seya e buki akí i tene su kontenido sekreto. E buki lo keda sekreto te tempu di fin. Hopi hende lo studi’é profundamente,* i konosementu lo oumentá.”*

5 Ami, Dánièl, a wak, i mi a mira dos persona mas pará kantu di e riu, un persona na kada banda di e riu. 6 Un di nan a puntra e hòmber ku tabata bistí na paña di lenen i ku tabata riba awa di e riu: “Kuantu tempu lo dura promé ku e kosnan ekstraordinario yega na nan fin?” 7 E ora ei, mi a tende e hòmber bistí na paña di lenen ku tabata riba awa di e riu hasi un huramentu. Ku su dos mannan na laira, el a hura den nòmber di e Persona ku ta biba pa semper: “Lo pasa un tempu stipulá, dos tempu* stipulá i mitar tempu.* Tur e kosnan akí lo keda kumplí na momento ku nan stòp di kaba ku forsa di e pueblo santu.”

8 Mi a tende loke el a bisa, pero mi no a komprondé nada. P’esei mi a puntr’é: “O mi señor, kiko lo sosodé finalmente?”

9 El a bisa: “Sigui bo kaminda numa, Dánièl, pasobra e buki ta seyá i su kontenido ta keda sekreto te tempu di fin. 10 Hopi hende lo hiba un bida limpi i hasi loke ta korekto; nan lo ser purifiká. Pa loke ta hende malbado, nan lo sigui hasi maldat i nan lo no komprondé e kosnan akí. Hende ku perspikasia sí lo komprondé.

11 Anto for di e momento ku para ofresementu di sakrifisio diario te ora ku e kos repugnante ku ta kousa destrukshon ser establesé, lo pasa 1.290 dia.

12 E personanan ku ta warda ku pasenshi* te ora e 1.335 dianan pasa ta felis!

13 Abo Dánièl, sigui perseverá te final. Lo bo bai sosegá, pero lo bo lanta na fin di e dianan pa risibí bo porshon.”*

Lit.: “kas.”

Esta, Babilonia.

Òf: “algun di e yu hòmbernan di Israel.”

Lit.: “mucha.”

Na hulandes, inzicht.

Òf: “vários buki.” Wak Glosario, “Buki.”

Lit.: “e delikatèsnan.”

Òf posiblemente: “mester a ser alimentá tres aña largu.”

Lit.: “e yu hòmbernan.”

Ku ta nifiká “Dios ta mi hues.”

Ku ta nifiká “Yehova ta mustra fabor.”

Ku posiblemente ta nifiká “ken ta manera Dios?”

Ku ta nifiká “Yehova ta yuda.”

Esta, a duna nan nòmber babilóniko.

Òf: “tabata determiná den su kurason.”

Òf: “e delikatèsnan.”

Òf: “i pa e tabata miserikòrdioso.”

Lit.: “muchanan.”

Òf: “Rei por kita mi kabes afó.”

Aparentemente, e vigilante akí tabata un tipo di mayordomo.

Lit.: “muchanan.”

Òf: “ta kome e delikatèsnan.”

Aparentemente, e vigilante akí tabata un tipo di mayordomo.

Òf: “i mas gordo.”

Lit.: “muchanan.”

Òf: “e delikatèsnan.”

Aparentemente, e vigilante akí tabata un tipo di mayordomo.

Òf: “e delikatèsnan.”

Lit.: “muchanan.”

Òf: “e médiùmnan spiritista.”

Lit.: “Su spiritu tabata.”

Òf: “e médiùmnan spiritista.”

Esta, un grupo di hende eksperto den miramentu di destino i den astrologia.

Lit.: “mi spiritu.”

Originalmente, Dánièl 2:4b te ku 7:28 a ser skirbí na arameo.

Òf posiblemente: “lugá di tira sushi; seru di sushi di bestia.”

Òf: “un médiùm spiritista.”

Òf: “di eternidat pa eternidat.”

Òf: “ni médiùm spiritista.”

Wak Ap. B9.

Lit.: “su pianan tabata parsialmente di heru i parsialmente di klei.”

Lit.: “klei di un trahadó di pòchi di klei.”

Òf: “ku lo no tin union den e reino akí.”

Òf: “klei moli.”

Lit.: “e dedenan di pia tabata parsialmente di heru i parsialmente di klei.”

Òf: “distrito.”

Den e imperio di Babilonia, e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu tabatin puesto mas abou ku e sátrapanan.

Òf: “distrito.”

Òf: “estatua.”

Mas o ménos 27 meter. Wak Ap. B14.

Mas o ménos 2,7 meter. Wak Ap. B14.

Òf: “distrito.”

Òf: “e representantenan di Rei.” Wak Glosario, “Sátrapa.”

Den e imperio di Babilonia, e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu tabatin puesto mas abou ku e sátrapanan.

Òf: “e distritonan.”

Òf: “e distritonan.”

Lit.: “un heraldo.” Na hulandes, “heraut.” Funshonario di palasio ku tabata anunsiá òf proklamá e òrdunan i e dekretonan di rei públikamente.

Un tipo di instrumènt di kuèrdè.

Na hulandes, doedelzak.

Lit.: “algun kaldeo.”

Òf: “keho serka Rei pa kalumniá.”

Na hulandes, doedelzak.

Òf: “distrito.”

Na hulandes, doedelzak.

Òf: “ku su aktitut a kambia kompletamente.”

Òf posiblemente: “lugá di tira sushi; seru di sushi di bestia.”

Lit.: “a sòru pa Sádrak, Mésak i Abed-Nego prosperá.”

Òf: “distrito.”

Òf: ”‏e señalnan ku Dios Haltísimo a duna den mi kaso.”

Lit.: “Su señalnan.”

Òf: “e médiùmnan spiritista.”

Esta, un grupo di hende eksperto den miramentu di destino i den astrologia.

Lit.: “Tur karni.”

Lit.: “vigilante.” Òf: “angel.”

Òf: “ku e angelnan.” Lit.: “e vigilantenan.”

Lit.: “Rei.”

Lit.: “e shelunan.”

Lit.: “vigilante.” Òf: “angel.”

Lit.: “e shelunan.”

Lit.: “Babilonia, e Grandi.”

Lit.: “e shelunan.”

Òf: “stroba su man.”

Òf: “mi dignatarionan.”

Òf: “su dignatarionan.”

Lit.: “dilanti di.”

Òf: “e kopanan.”

Òf: “tawela (welo).”

Òf: “su dignatarionan.”

Wak Glosario, “Konkubina.”

Lit.: “su esposanan sekundario.”

Òf: “su dignatarionan.”

Wak Glosario, “Konkubina.”

Lit.: “su esposanan sekundario.”

Òf: “su aspekto a kambia.”

Òf: “su skarnirnan di hep a bira suak.”

Òf: “e médiùmnan spiritista.”

Esta, un grupo di hende eksperto den miramentu di destino i den astrologia.

Òf: “koló lila.”

Òf: “Su kara.”

Òf: “su dignatarionan.”

Evidentemente, “e reina” tabata referí na mama di e rei.

Òf: “su dignatarionan.”

Òf: “un hòmber kompetente.”

Posiblemente, tawela (welo) òf e reinan ku a goberná promé kuné. Wak tambe versíkulo 13 i 18.

Lit.: “e ta un hòmber iluminá.”

Òf: “e médiùmnan spiritista.”

Esta, un grupo di hende eksperto den miramentu di destino i den astrologia.

Òf: “E por a solushoná charada.”

Lit.: “i lòs kònòpi.”

Òf: “e médiùmnan spiritista.”

Lit.: “i lòs kònòpi.”

Òf: “koló lila.”

Òf: “i gloria komo rei.”

Òf: “ñetu.”

Òf: “e kopanan.”

Òf: “su dignatarionan.”

Wak Glosario, “Konkubina.”

Lit.: “i bo esposanan sekundario.”

Òf: “koló lila.”

Òf: “representante di rei.” Wak Glosario, “Sátrapa.”

Lit.: “su spiritu ekstraordinario.”

Den e imperio di Babilonia, e hefenan di e funshonarionan di gobièrnu tabatin puesto mas abou ku e sátrapanan.

Lit.: “buraku.”

Òf: “entrada.”

Òf: “su dignatarionan.”

Òf posiblemente: “i nan no a trese niun músiko p’e.”

Lit.: “Su soño a bai lag’é.”

Òf: “soberania.”

Lit.: “señal.”

Lit.: “e shelunan.”

Òf: “pata.”

Òf: “a ser ranká den su presensia.”

Òf: “i e tabata ekspresá su mes na un manera masha halsá.”

Na hulandes, wol.

Lit.: “mil biaha mil.”

Esta, e korte selestial.

Lit.: “a laga mi spiritu.”

Lit.: “lo lanta.”

Òf: “e tempunan stipulá.”

Lit.: “e tempunan.”

Esta, tres tempu i mei.

Esta, e korte selestial.

Lit.: “mi pensamentunan a laga mi keda preokupá.”

Òf: “Mi aparensia a kambia.”

Lit.: “e asuntu den mi kurason.”

Òf: “fòrti.”

Òf: “Súsan.”

Òf: “distrito.”

Òf: “kanal.”

Lit.: “man.”

Òf: “direkshon di bahada di solo.”

Òf: “Furioso.”

Lit.: “man.”

Lit.: “e kuater bientunan di e shelunan.”

Òf: “direkshon di salimentu di solo.”

Lit.: “a halsa su mes kontra.” Òf: “a aktua ku arogansia kontra.”

Òf: “a para ofresementu di sakrifisio diario ku nan tabata ofresé na Kabesante di e ehérsito.”

Lit.: “un persona santu.”

Lit.: “anochi i mainta.”

Lit.: “lanta.”

Lit.: “un rei ku kara será.” Òf: “ku no ta tene miserikòrdia.”

Òf: “un rei kruel ku ta komprondé dicho ambiguo; un rei kruel ku ta eksperto den traha kòmplòt.”

Òf: “Lo e kousa destrukshon horibel.”

Òf posiblemente: “Inesperadamente.”

Òf: “kontra Prens di e prensnan.”

Lit.: “e anochinan i e dianan.”

Òf: “ta trata di algu ku lo tuma lugá hopi dia despues di awe.”

Òf: “Darío, desendiente di e medonan.”

Esta, e bukinan santu.

Lit.: “a dirigí mi kara.”

Òf: “Bo ta inspirá temor i rèspèt.” Wak Glosario, “Temor pa Dios.”

Wak Glosario, “Pakto.”

Lit.: “e pueblo di e pais.”

Òf: “Nos kara ta tur na bèrgwensa.”

Lit.: “sirbidó di e Dios berdadero.”

Lit.: “i ku nos huesnan ku tabata husga nos.”

Òf: “Tòg, nos no a suavisá bo kara.”

Òf: “i nos no a tene na mente ku semper bo ta kumpli ku bo palabra.”

Lit.: “pa duna bo perspikasia i komprondementu.”

Òf: “masha respetá.”

Aki, un siman ta referí na shete aña.

Lit.: “ungi.” Wak Glosario, “Ungi.”

Aparentemente, “e lugá Santísimo” ta referí na Dios su lugá di biba selestial.

Òf: “binida.”

Òf: “e Persona Ungí.”

Òf: “e Mesías lo ser matá.”

Lit.: “pueblo.”

Probablemente, “e” ta referí na e Mesías.

Òf: “sakrifisio di bestia.”

Lit.: “Hidekel.”

Na hebreo, tarshish. Un piedra presioso hel òf bèrdè.

Òf: “Ta ami so, Dánièl, a mira e vishon.”

Òf: “E vishon.”

Òf: “masha respetá.”

Lit.: “bo palabranan.”

Òf: “prens.”

Ku ta nifiká “ken ta manera Dios?”

Òf: “e prensnan.”

Òf: “ku a parse un hòmber.”

Òf: “O mi señor, e vishon.”

Òf: “un hòmber.”

Òf: “masha respetá.”

Òf: “prens.”

Òf: “prens.”

Òf: “prens.”

Òf: “i mi a sirbi komo un fòrti p’e.”

Lit.: “lo lanta.”

Òf: “Awor, un rei poderoso lo bini na poder i goberná, i lo e tin hopi poder.”

Lit.: “ora e lanta para.”

Lit.: “su reino lo ser kibrá na pida pida i.”

Lit.: “e kuater bientunan di e shelunan.”

Aparentemente, e rei di nort.

Aparentemente, mas outoridat ku e rei di zùit.

Esta, e rei di nort i e rei di zùit.

Òf: “lo kasa ku.”

Òf: “Sinembargo, brasa di e yu muhé lo pèrdè forsa.”

Esta, un famia di e yu muhé.

Aparentemente, e rei di zùit.

Esta, e sprùit.

Esta, e sprùit.

Òf: “nan estatuanan bashá di metal.”

Òf: “balioso.”

Aparentemente, e yu hòmbernan di e rei di nort.

Lit.: “Lo e.”

Aparentemente, e rei di nort.

Aparentemente, e rei di zùit.

Aparentemente, e rei di zùit.

Lit.: “Su kurason lo bira halsá.”

Òf: “E rei di nort lo bolbe i mobilisá un multitut di hende, un multitut.”

Òf: “algun ladron.”

Lit.: “lo trompeká.”

Probablemente, subida di tera òf di piedra.

Lit.: “E brasanan.”

Òf: “lo no por resistié.”

Òf: “E persona ku ataká e rei di zùit.” Aparentemente, “e invasor” ta referí na e rei di nort.

Òf: “resistié.”

Aparentemente, “e” ta referí na e rei di nort.

Aparentemente, e rei di nort.

Òf: “un akuerdo kuné.”

Òf: “na un manera efikas.”

Aparentemente, e rei di nort.

Aparentemente, “e” ta referí na e rei di nort.

Aparentemente, e rei di nort.

Aparentemente, e rei di nort.

Òf: “un kapatas.”

Aparentemente, e rei di nort.

Òf posiblemente: “bini inesperadamente.”

Lit.: “lo e gara e reino.”

Òf: “engaño; intriga.”

Òf: “Lo e lastra e forsanan militar, . . . bai kuné.”

Òf posiblemente: “Inesperadamente.”

Lit.: “e partinan vèt.”

Òf: “distrito.”

Lit.: “E.”

Aparentemente, “e” ta referí na e rei di nort.

Lit.: “pasobra e fin.”

Lit.: “E.”

Òf: “i di henter su kurason, lo e ta.”

Òf: “Su ehérsitonan.”

Òf: “nan lo no tin rèspèt pa.”

Lit.: “E.”

Òf: “Lo e labia.”

Òf: “Lo e pone nan bira apóstata.” Wak Glosario, “Apostasia.”

Lit.: “nan lo tambaliá.”

Lit.: “Ora nan tambaliá.”

Òf: “lo labia; lo engañá.”

Lit.: “Algun di e hendenan ku perspikasia lo tambaliá.”

Lit.: “Dios di e diosnan.”

Òf: “Komo rei, lo e.”

Òf: “ku yudansa.”

Òf: “lo e aktua na un manera efikas.”

Òf posiblemente: “Tur hende ku e rei aseptá.”

Òf: “lo kacha.”

Aparentemente, “e” ta referí na e rei di nort.

Òf: “di kaminda solo ta sali.”

Òf: “i pa kondená nan na destrukshon.” Wak Glosario, “Kondená na destrukshon.”

Òf: “su tèntnan manera palasio.”

Òf: “e gran prens.”

Ku ta nifiká “ken ta manera Dios?”

Lit.: “di e yu hòmbernan di bo pueblo.”

Lit.: “e buki.”

Òf: “ku a muri.”

Lit.: “splendor di firmamentu di shelu.”

Na hebreo, a usa e ekspreshon “lo bai aki i bai aya.”

Òf: “berdadero konosementu lo oumentá masha hopi.”

Lit.: “e tempunan.”

Esta, tres tempu i mei.

Òf: “ku ta keda den ekspektativa.”

Òf: “rekompensa.”

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí