BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • g97 8/12 pág. 11-22
  • Seis Manera pa Protehá Bo Salú

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Seis Manera pa Protehá Bo Salú
  • Spièrta!—1997
  • Informashon Similar
  • Algun Manera pa Mehorá Bo Salú
    Spièrta!—2015
  • Con Bo Por Manehá un Cas?
    E Secreto pa Felicidad den Famia
Spièrta!—1997
g97 8/12 pág. 11-22

Seis Manera pa Protehá Bo Salú

DJE CORESPONSAL DI SPIERTA! NA NIGERIA

SEGUN e Organisacion Mundial di Salú (OMS), rond di 25 porciento di hende cu ta biba den paisnan den desaroyo no tin acceso na awa limpi. Mas cu 66 porciento—por lo ménos 2,5 mil miyon hende—no tin riolering adecuá. Pa hopi hende e consecuencia ta malesa i morto.

Den circunstancianan asina, ta difícil pa mantené un bon higiena. Tog, lo bo protehá bo mes di hopi malesa si bo haci higiena personal un estilo di bida. Ata aki seis medida cu bo por tuma pa protehá bo mes i bo famia for di microbio cu por drenta bo curpa i hací bo malu.

1. Laba man cu habon i awa despues di mishi cu sushi di hende i promé cu traha cu cuminda.

Un manera importante pa prevení malesa ta di haci sigur cu semper bai tin habon i awa pa asina tur hende den bo famia por laba man. Habon i awa ta eliminá microbio for di man—microbio cu di otro manera lo por a bai den cuminda of den boca. Ya cu hopi bes mucha sa pone man den boca, ta importante pa laba nan man cada biaha, specialmente promé cu duna nan cuminda.

Ta foral importante pa laba man cu habon despues di a bai w.c., promé cu traha cu cuminda i despues di limpia un baby of mucha cu a caba di bai af.

2. Usa un latrina.

Pa prevení microbionan di plama, ta vital pa deshací di sushi di hende den un manera apropiado. Hopi malesa, specialmente diarea, ta ser causá dor di microbio cu tin den sushi di hende. E microbio aki por bai den awa di bebe of cuminda, den man of wea, cuchú cu forki i superficienan riba cua ta prepará of ta sirbi cuminda. Ora esei sosodé, hende lo por guli e microbio i bira malu.

Pa yuda prevení esaki, usa un latrina. Mester mantené sushi di animal leu for di cas i fuentenan di awa. Kisas bo ta keda sorpresá di sa cu sushi di baby i mucha chikitu ta mas peligroso cu di adulto. Pues asta muchanan mester siña usa latrina. Ora nan bai af otro caminda, mester limpia e sushi unbes i tir’é den latrina of der’é.

Mester mantené latrina limpi i tapá.

3. Usa awa limpi.

Famianan cu tin un suministro abundante di awa limpi di kranchi, ta bira malu ménos cu esnan cu no tin esei. Esnan cu no tin awa di kranchi por protehá nan salú dor di mantené e posnan tapá i dor di mantené awa sushi leu di awa pa bebe, baña of laba cos. Tambe ta importante pa mantené bestia pafó di cas i leu di awa pa bebe.

Un otro manera pa protehá bo mes contra malesa ta pa mantené hembernan, cabuya i poron usá pa bai coge i warda awa mas limpi posibel. Por ehempel, ta mihó pa cologá un hember cu lagu’é para abou.

Mester mantené e awa di bebe den cas den un container limpi i tapá. Ora di saca awa for di eiden, mester usa un cuchara di saca sopi of kopi limpi. No laga hende pone man den e awa di bebe ni bebe directamente for dje container di awa.

4. Herebé e awa si e no ta sali limpi for di kranchi.

Por lo general e awa di bebe mas limpi ta bini for di kranchi. Ta mas probabel cu awa di otro fuentenan ta contené microbio, maske e por parce limpi.

Bo ta mata microbio dor di herebé e awa. Pues ora saca awa di dam, riu of tanki, ta sabí pa pon’é herebé i despues lagu’é fria promé cu beb’é. Awa di bebe sin microbio ta foral importante pa baby i mucha chikitu, ya cu nan tin ménos resistencia contra microbio cu hende adulto.

Si no ta posibel pa herebé awa di bebe, ward’é den un container di plestik of glas transparente cu tapa. Anto laga e container para den solo pa dos dia promé cu usa e awa.

5. Mantené bo cuminda limpi.

Mester limpia cuminda cu ta come curú bon. Otro alimentonan mester ser cushiná bon, foral carni i galiña.

Ta mihó pa come cuminda djis despues cu a caba di cushin’é; asina lo e no tin tempu pa daña. Si bo mester warda cuminda cushiná pa mas cu cincu ora, bo mester manten’é cayente of pon’é den frishider. Promé cu com’é, bo mester bolbe keint’é bon.

Por lo general carni curú tin microbio, p’esei bo no mester lagu’é mishi cu cuminda cu bo a cushiná. Despues di prepará carni curú, limpia e cosnan cu bo a usa i cualkier superficie den cushina cu el a mishi cuné.

Semper mester mantené e superficienan unda ta prepará cuminda limpi. Mester tapa cuminda pa muskita, djaca, raton i otro animalnan.

6. Kima of dera basura di cas.

Muskita, cu ta plama microbio, gusta brui den resto di cuminda bentá afó. P’esei, no tira basura di cas abou. Tur dia, mester der’é, kim’é of deshací di dje den un of otro manera.

Dor di aplicá e sugerencianan aki, bo por protehá bo mes i bo famia di diarea, cólera, tífus, infeccion cu bichi, shuatamentu i hopi otro malesa.

[Rekonosementu]

Fuente: Facts for Life, un publicacion cu Fondo di Nacionnan Uní pa Mucha, Organisacion Educacional, Científico i Cultural di Nacionnan Uní i OMS a publicá conhuntamente.

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí