Hesus Tabata Kier Men Fièrnu di Kandela?
ALGUN hende ku ta kere den e doktrina di fièrnu di kandela ta usa Hesus su palabranan na Marko 9:48 (òf versíkulo 44 i 46) pa apoyá nan kreensia. Hesus a menshoná bichi ku no ta muri i kandela ku no ta paga. Si un hende puntra bo tokante e palabranan ei, kon lo bo kontest’é?
Dependé kua vershon di Beibel e hende tin, lo e por lesa versíkulo 44, 46 òf 48, pasobra den algun vershon e versíkulonan aki ta bisa e mesun kos.a E Tradukshon di Mundu Nobo ta bisa: “Si bo wowo ta pone bo trompeká tir’é afó; ta mihó pa bo drenta ku un wowo den e reino di Dios en bes di ser tirá ku dos wowo den Gehena, unda nan bichi no ta muri i e kandela no ta paga.”—Marko 9:47, 48.
En todo kaso, algun hende ta pretendé ku Hesus su deklarashon ta apoyá e punto di bista ku despues di morto e alma di e malbado ta sufri pa semper. Por ehèmpel, un komentario den e Sagrada Biblia di e Universidat di Navarra ta bisa: “Nos Señor ta usa [e palabranan aki] pa referí na tormento di fièrnu. Hopi bes a ser spliká ku e ‘bichi ku no ta muri’ ta e remordimentu eterno ku ta afligí hende den fièrnu; i ‘e kandela ku no por paga nunka’ ta e kastigu di doló físiko.”
Sin embargo, kompará Hesus su palabranan ku e último versíkulo di e profesia di Isaias.b No ta bisto ku Hesus tabata referí na e palabranan den Isaias kapítulo 66? Einan e profeta aparentemente ta referí na sali “for di Yerusalèm drenta den e Vaye di Bèn-hinom (Gehena) ku ta keda nèt pafó di e stat, kaminda hende tabata ser sakrifiká un tempu (Jer. 7:31) i ku despues a bira e lugá di tira sushi di e stat.” (The Jerome Biblical Commentary) Klaramente Isaias 66:24 no ta referí na hende ku ta ser tormentá; e ta papia di kadaver. Loke e ta menshoná ku no ta muri ta bichi—no hende bibu ni alma inmortal. Kiko Hesus su palabranan ta nifiká anto?
Wak kiko un komentario den e obra katóliko El evangelio de Marcos—Análisis lingüístico y comentario exegético, Volúmen II, ta bisa di Marko 9:48: “[E] frase ta saká for di Isaias (66,24). Ei, e profeta ta mustra e dos maneranan ku por lo general kadaver tabata ser destruí: sea e tabata putri òf tabata kim’é . . . E echo ku ta usa e palabranan bichi i kandela banda di otro den e frase ta reforsá e idea di destrukshon. . . . E destrukshon ku ámbos forsa ta kousa ta ser deskribí komo permanente (‘no ta muri i no ta paga’): simplemente no tin skapatorio for di nan. Den e deskripshon aki, e úniko sobrebibientenan ta bichi i kandela—no hende—i tur dos ta kaba ku kualke kos ku kai den nan poder. P’esei, esaki no ta un deskripshon di tormento eterno sino di destrukshon total, pasobra e ta nifiká ku esnan ku haña e destrukshon aki nunka lo ser resusitá, nan morto ta desisivo. Pues, [kandela] ta un símbolo di destrukshon total.”
Kualke hende ku sa ku e Dios berdadero ta amoroso i hustu mester por mira ku ta masha rasonabel pa komprondé Hesus su palabranan den e manera ei. E no tabata bisando ku e malbado lo eksperensiá tormento eterno. Mas bien, e tabata kier men ku nan ta kore peliger di haña destrukshon total sin speransa di resurekshon.
[Nota]
a E manuskritonan di Beibel mas konfiabel no ta inkluí versíkulo 44 i 46. Ekspertonan ta rekonosé ku a agregá e dos versíkulonan ei probablemente despues. Profèser Archibald T. Robertson a skirbi: “E manuskritonan di mas bieu i di mas mihó no tin e dos versíkulonan aki. Nan a bin di manuskritonan oksidental i sirio (bizantino). Nan ta simplemente un ripitishon di versíkulo 48. P’esei nos no a numerá versíkulo 44 i 46 ku no ta outéntiko.” Na papiamentu, Beibel na papiamentu koriente tambe a laga e dos versíkulonan aki afó. Tin un nota na pia di página pa e versíkulonan aki. E ta bisa ku versíkulo 44 i 46 “no ta paresé den e edishon di e teksto griego ku a uza.” Beibel Santu tin e dos versíkulonan aki den hak. Sin embargo, dilanti den e Beibel tin un nota di splikashon. Na number 6 e ta bisa: “Kaminda ta haña un porshon di e teksto den hak, esaki kier men ku e porshon ei di Skritura no ta wòrdu hañá den e manuskritonan mas antiguo di Beibel.”
b “Nan lo sali mira e kadavernan di e hòmbernan ku a transgresá kontra mi; pasobra nan bichi lo no muri, i nan kandela lo no wòrdu pagá, i nan lo ta un abominashon pa henter humanidat.”—Isa. 66:24.