Observando e Mundu
Yudando e Surdunan na Africa
“UNAD NEWS ta encomendá e interes i esfuerso inegoista di Testigonan di Jehova pa siña idioma di seña,” e boletin dje Asociacion Nacional pa Surdunan di Uganda (UNAD) a declará. E boletin a informá cu un grupo di Testigo na Kampala, Uganda, cu no ta surdu, a dicidí di siña idioma di seña cu e meta di duna atencion spiritual na hende cu problema di oido den e pais ei. E informe a agregá cu dos intérprete prometedor “ta pionero regular, esta [minister] di tempu completo den un dje religionnan mas respetá na mundu i cu ta creciendo mas rápido, conocí internacionalmente pa su apego total na siñansanan bíblico.”
Laba Man!
The New York Times ta informá cu recientemente e Sociedad Mericano pa Microbiologia a sponser un investigacion pa determiná cuantu hende ta laba man despues di usa w.c. público. Evidentemente, casi tur hende sa cu nan mester laba man. Den un encuesta via telefon entre 1.004 adulto, 94 porciento a afirmá cu nan semper ta laba man despues di usa un w.c. público. Pero nan ta haci esei? Poniendo w.c.nan público den cincu stad grandi na Merca bou di observacion, investigadornan a haña cu di 6.333 persona, solamente 61 porciento dje hombernan i 74 porciento dje muhernan a laba man despues di usa w.c. Mannan sushi ta plama malesa fácilmente, i solamente un persona cu ta traha na restaurant cu no a laba man por haci decenas di hende malu. Parti dje problema por ta un falta den guia di mayornan. “Awendia mamanan hopi bes no ta bisa nan yunan pa laba man,” Dr. Gail Cassell a remarcá. “Na scol nan no ta bisa e muchanan pa hacié. Nos tin cu ser recordá cu esaki ta importante.”
Hari, i Biba Mas Largu?
Pa hopi tempu caba tabatin e creencia cu harimentu ta un bon remedi. Dies aña pasá científiconan na e Universidad Estatal di New York a dicidí di busca pa sa pakico esei ta asina. Recientemente nan a revelá nan descubrimentu cu harimentu ta yuda producí un hormon poderoso cu ta vitalisá bo sistema inmunológico. Nan a descubrí cu un grupo di hormon, yamá cytokine, ta stimulá e actividad di celnan blancu, cuanan ta necesario pa protehá e curpa di infeccionnan viral i bacterial i cu ta destruí potencial celnan di cancer. Esaki ta djis “un dje substancianan cua nan nivel ta subi den sanger dor di harimentu,” The Sunday Times di Londen ta bisa. E coneccion entre harimentu i cytokine a pone cu algun investigador ta referí na nan como e hormonnan felis. P’esei, e corant ta yama harimentu “un receta pa biba largu.”
Iglesia Católico den un “Tempu di Peliger”
Un documento emití dor di un grupo den cua tin tambe shete obispu, ta describí e Iglesia Católico na Merca como unu cu ta den un “tempu di peliger,” Star-Telegram, di Arlington, Texas, ta informá. E documento “ta haci un apelacion n’e iglesia pa sanea e divisionnan serio cu e tin,” e corant ta bisa. Encuestanan ta mustra cu hopi dje 60 miyon católiconan na Merca no ta di acuerdo cu siñansanan di iglesia manera celibato di pastor i e prohibicion di ordenacion di hende muher. Na un conferencia di prensa na unda nan a presentá e documento, e fayecido cardinal Joseph Bernardin a expresá su preocupacion tocante “un polarisacion aumentante den e iglesia i, tin biaha, e presencia di un spiritu malicioso” cu ta interferí cu e mision dje iglesia. “E resultado ta cu e unidad dje iglesia ta ser menasá,” el a bisa. “E miembronan fiel dje iglesia ta cansá i e testimonio cu nos ta duna na gobiernu, comunidad i cultura ta ser desacreditá.”
Dolfijnnan Salbabida
Journal of Commerce ta informá cu un homber cu tabata landando den Laman Corá kisas a ser salbá dor di un grupo di dolfijn. Mark Richardson, di Gran Bretania, tabata landando cerca dje costa di Egipto ora cu un tribon a atak’é. Despues cu el a sufri di mordé den su custia i na su brasa, tres dolfijn tuimelaar a rondon’é “batiendo cu nan ala i rabu pa spanta e tribon.” Despues e dolfijnnan “a sigui rondoná Sr. Richardson te ora cu su amigunan a yega cerca dje.” Segun e Journal, “un proceder asina di dolfijnnan ta comun ora mamanan ta protehando nan yunan.”
Santa Comunion cu Fast Food
Un empresario mericano, Jim Johnson, ta produciendo sacramentonan prepaketá desechabel pa usa den Santa Comunion den misa, segun Christianity Today. E cupnan chikitu color púrpura, mas of ménos e tamaño i forma di un cup cu lech’i cofi pa un solo uso, ta contené un slok di djus di grape of biña. Nan ta bin tambe cu un hostia seyá den un pida plestik den e tapa. Segun Johnson, e producto tin e bentaha cu e ta mas lihé pa prepará i pa limpia, ta mas barata i mas higiénico. Mas cu 4.000 iglesia a bai over caba na e producto nobo, aunke algun keho a lanta tocante e manera di trata e Comunion como algu pa haci “benta por mayor” cuné. Johnson ta argumentá: “Jesus a proveé e promé fast food ora el a alimentá e multitud.”
Palombanan Biahero
Pa hopi tempu caba a observá cu palombanan na Londen ta tuma lift cu e metro huntu cu biaheronan dje género humano, segun e revista New Scientist. Ademas, algun hende ta afirmá cu e paranan asta sa na ki parada nan mester baha. Respondiendo na un invitacion dje revista, un cantidad di lector a skirbi pa conta tocante nan mes experencia cu e biaheronan cu pluma. Un homber, por ehempel, a skirbi: “Durante 1974-76, frecuentemente mi a topa cu un solo palomba color corá cla subiendo e metro na Paddington i bahando na e siguiente parada.” Un otro homber a observá un espectáculo similar leu ayá na 1965. Ta parce cu palombanan a bin ta biaha grátis den e sistema di tránsito di Londen pa rond di 30 aña!
Estado Australiano Ta Legalisá Eutanasia
Un homber den e Teritorio Norteño na Australia a bira e promé persona cu a muri bou di un ley estatal nobo cu ta permití suicidio cu asistencia di dokter, segun The New York Times. E homber tabatin 60 i picu aña di edad i tabata sufriendo di cancer di prostat cu a ser considerá como terminal. “Esaki ta e promé-promé biaha cu un hende a terminá su bida legalmente,” Dr. Philip Nitschke a bisa, kende ta e dokter cu a administrá un dósis mortal di barbitúrico n’e homber. “E homber tabata conectá cu tubu i waya na un mashin cu a permitié start e proceso di su propio morto dor di primi riba un tecla dje computer laptop banda di su cama,” Nitschke a splica. Sin embargo, e ley nobo ta contra cu oposicion amargo. E parlamento nacional ta pensando riba legislacion pa anulá e ley, i algun dokter i iglesia ta demandando e ley den corte.
Misanan Combertí
Segun e corant hulandes Het Overijssels Dagblad, rond di 300 misa na Hulanda a ser combertí den supermercado, apartamento, sala di exhibicion i edificionan di oficina. Siendo cu asistencia na misa a baha cu 50 porciento den e último 15 añanan, hopi misa ta contentu pa haña un hende dispuesto pa kita e peso di mantencion costoso for di nan lomba. A bende algun misa pa e suma simbólico di un florin! Sin embargo, e transformacion di un ex-misa den un edificio comercial ta lanta hopi dolor emocional, specialmente cerca esnan di mas edad. Un autoridad a remarcá: “Nan a asistí einan pa hopi aña. Nan a bautisá i a casa einan, i awor nan ta mira hende haci nan cosnan di tur dia einan i cu . . . asta palabra malu ta cai.”