Un Avalancha di Informacion
SIGLO 20 a conocé un avalancha di informacion manera nunca ántes. Sea ta material imprimí, cobertura via radio of television, Internet, of cualkier otro medio, e mundu ta saturá cu informacion. David Shenk ta skirbi den su buki Data Smog—Surviving the Information Glut (E Neblina Diki di Informacion—Con pa Sobrebibí e Exceso na Informacion): “Avalancha di informacion a surgi como un berdadero menasa. . . . Awor nos ta confrontá e prospecto di haña un sobrepeso di informacion.”
Laga nos tuma un korant hopi conocí como djis un ehempel. Nan ta bisa cu un edicion di The New York Times di un dia normal di siman ta contené mas informacion cu un hende comun i coriente lo por a topa cuné den henter su bida aya den siglo 17 na Inglatera. Pero ademas dje korant di tur dia, tin tur sorto di revista i buki riba un sin fin di tópico cu ta aumentá e avalancha di informacion cu ta ser producí. Tur aña dies di miles di buki ta ser publicá. I ya cu informacion científico ta aumentá cu dos bes mas tantu cada seis aña, no ta un sorpresa cu riba un escala mundial revistanan técnico so ta alcansá un total di mas cu 100.000. I via Internet librerianan inmenso di informacion ta bira disponibel pa usuarionan di computer.
Kico di revista? Revistanan pa negoshi, pa hende muher, pa tiener, pa deporte i entretenimentu—sí, revistanan riba casi tur tópico i interes humano—a inundá e mundu, i tur ta purba capta bo atencion. Kico dje rol dje homber cu ta haci propaganda—e “anunciadó di nada,” manera el a ser describí apropiadamente? Den su buki Information Anxiety (Ansiedad Causá pa Informacion), autor Richard S. Wurman ta remarcá: “Agencianan di publicidad ta atacando nos sentidonan cu un ola di propaganda cu ta exigí pa bo mira, tende, hole i mishi cu nan.” Nan ta insistí cu bo tin mester dje producto mas nobo, e último upgrade, pa bo no ‘keda atras cu e bisiña.’
E sicólogo i investigadó social australiano Dr. Hugh MacKay a bisa cu ‘e mundu ta ser inundá cu informacion i hende ta ser invitá pa subi e caretera rápido riba e superhighway di informacion.’ Segun Dr. MacKay, e problema ta cu e explosion di noticia i programanan di actualidad na radio i television, huntu cu e explosion dramático actual di netwerknan di computer cu ta ofrecé informacion, a hiba na un mundu unda hopi hende ta reaccioná riba informacion via medionan di comunicacion cu en realidad ta duna solamente un representacion parcial dje echo i sucesonan, no e relato completo.
Kico Ta Informacion?
E palabra básico na latin, informare, ta carga e idea di forma materia, mescos cu un trahadó di pochi ta forma cos di klei. P’esei algun definicion di “informá” ta duna e nificacion: “amoldeá e mente” of “forma of instruí e mente.” Mayoria lector lo corda cla cla con, no muchu tempu pasá, informacion tabata djis un cantidad di echo of dato cu ta duna nos detayenan manera ken, na unda, kico, ki ora i con. No tabatin un lenguahe special of vocabulario pa informacion. Tur loke nos mester a haci tabata pidi p’e of busk’é nos mes.
Pero ata nos aki den e década di ’90. Hende a inventá asina tantu palabra nobo relacioná cu informacion, cu esakinan so por causa confusion. Algun dje palabra of expresionnan aki ta relativamente simpel i comprendibel, manera “infomania,” “tecnofilia” i “era di informacion.” Pero otronan por causa hopi problema. Awe mundu ta ser asotá dor di infomania: e creencia cu esun cu ta poseé mas informacion tin un bentaha riba otronan cu no por yega na dje asina fácil i cu informacion no ta mas un medio pa alcansá un meta, sino cu e ta un meta riba su mes.
E mania aki ta ser alimentá dor di un diluvio di sistemanan di telecomunicacion, manera fax, telefon celular i e computer personal, cu algun hende ta considerá e símbolo i mascota dje era di informacion. Ta cierto cu e cumbinencia, rapides i potencia di computernan a habri e caminda di acceso na informacion manera nunca promé—asina tantu cu Nicholas Negroponte, dje Instituto di Tecnologia di Massachusetts, ta bisa: “Traha cu computer ya no tin di haci mas cu computer. E ta un estilo di bida.” Como resultado, informacion i e tecnologianan cu ta ofrecé informacion, a haña balor excesivo, den algun caso adoracion. I na tur parti di mundu tin un gran cantidad di hende deboto na e cosnan aki. Noticia na di television i programanan di actualidad casi ta ser considerá como infalibel, miéntras cu talk shownan na television ta presentá un avalancha di asuntunan di poco importancia i un público hopi bes no-crítico i cu ta core kere tur cos, ta guli tur esaki manda abou.
Pa motibu cu e era di informacion a cambia nos manera di biba i traha, awe hopi hende ta sufri di un of otro forma di “ansiedad causá pa informacion.” Kico exactamente e ansiedad aki ta? Con bo por sa si e ta afectá bo? Tin algu cu bo por haci tocante dje?
[Plachi Rekonosementu na página 3]
Globo na página 3, 5 i 10: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.