BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • ip-2 kap. 1 pág. 5-15
  • Un Profeta di Dios Ta Iluminá Humanidat

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Un Profeta di Dios Ta Iluminá Humanidat
  • E Profesia di Isaías—Lus pa Henter Humanidat II
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • Lus Ta Bria den Skuridat
  • Kuantu “Isaías” Tabatin?
  • Prueba Ku E Tabatin un Solo Eskritor
  • Un Buki di Profesia Konfiabel
  • Un Profeta di Antaño cu un Mensahe Actual
    E Profecia di Isaías—Lus pa Henter Humanidad I
  • Keda den Expectativa di Jehova
    E Profecia di Isaías—Lus pa Henter Humanidad I
  • Puntonan Sobresaliente di e Buki di Isaias—I
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2006
  • “Consolá Mi Pueblo”
    E Profecia di Isaías—Lus pa Henter Humanidad I
Mas Artíkulo
E Profesia di Isaías—Lus pa Henter Humanidat II
ip-2 kap. 1 pág. 5-15

Kapítulo Unu

Un Profeta di Dios Ta Iluminá Humanidat

1, 2. Ki sirkunstansianan aktual ta duna hopi hende ansha?

NOS ta biba den un époka den kua hende tin práktikamente tur kos na nan alkanse. Biahamentu den espasio, teknologia di kòmpiuter, ingenieria genétiko i otro inovashonnan sientífiko a krea posibilidatnan nobo pa e rasa humano, i a duna speransa pa un mihó bida—tal bes, asta un bida mas largu.

2 Pero e adelantonan aki a pone ku bo no tin nodi lòk bo portanan mas? Nan a eliminá e menasa di guera? Nan a kura malesa òf kita e pena di a pèrdè un ser kerí? Nò! Pa remarkabel ku progreso humano ta, e ta limitá. Un informe di Worldwatch Institute ta bisa: “Nos a deskubrí kon pa yega luna, kon pa traha chip elektróniko kada bes mas potente i kon pa hasi transplante di gene humano. Pero ainda nos no ta kapas pa suministrá awa limpi na mil mion hende, ni evitá ku míles di sorto di bestia i mata ta bai pèrdí, ni tampoko satisfasé nos nesesidatnan di energia sin daña atmósfera di tera.” Nada straño anto ku hopi hende ta wak futuro yen di ansha, sin sa unda pa bai pa haña konsuelo i speransa.

3. Kon e situashon tabata na Huda den siglo 8 promé ku Era Komun?

3 E situashon ku nos ta enfrentá awe ta meskos ku esun dje pueblo di Dios den siglo 8 promé ku Era Komun. E tempu ei Dios a manda su sirbidó Isaías hiba un mensahe di konsuelo na e habitantenan di Huda. I esei ta nèt loke nan tabatin mester. E nashon tabata pasando den un tempu masha turbulento. Pronto e imperio kruel di Asiria lo a menasá e pais, i esei a duna hopi hende miedu. Unda e pueblo di Dios por a bai pa haña salbashon? E nòmber di Yehova tabata den nan boka, pero nan a preferá di pone nan konfiansa den hende.—2 Reinan 16:7; 18:21.

Lus Ta Bria den Skuridat

4. Ki mensahe dòbel Isaías mester a anunsiá?

4 E rebeldia di Huda lo a bin resultá den e destrukshon di Yerúsalèm i e habitantenan di Huda lo a bai den eksilio na Babilonia. Sí, tempunan skur tabata na kaminda. Yehova a duna su profeta Isaías enkargo pa anunsiá e periodo desastroso aki, pero tambe El a manda Isaías anunsiá bon notisia. Despues di pasa 70 aña den eksilio, e hudiunan lo a ser librá for di Babilonia! Un restu kontentu lo a bolbe na Síon i haña e privilegio di restorá adorashon berdadero einan. Ku e mensahe alegre aki transmití via su profeta, Yehova a pone lus bria den skuridat.

5. Pakiko Yehova a revelá su propósito asina tantu tempu adelantá?

5 Mas ku un siglo despues ku Isaías a skirbi su profesianan, Huda a keda bandoná. Pakiko anto Yehova a revelá su propósito asina tantu tempu adelantá? E hendenan ku a tende personalmente loke Isaías a proklamá lo no tabata morto dia bieu kaba pa tempu ku e profesianan lo a kumpli? Esei ta bèrdat. Tòg, danki na e revelashonnan ku Yehova a duna Isaías, hende ku tabata na bida dia Yerúsalèm a ser destruí na aña 607 promé ku Era Komun lo tabatin un registro skirbí di Isaías su mensahenan profétiko. Esaki lo tabata un prueba indiskutibel ku Yehova ta “Esun ku ta deklará desde prinsipio e final, i for di hopi tempu atras e kosnan ku no a ser hasí.”—Isaías 46:10; 55:10, 11.

6. Den ki sentido Yehova ta superior ku tur pronostikadó humano?

6 Ta Yehova so tin derecho di hasi un deklarashon asina. Kisas un hende por predisí loke lo pasa den futuro serkano basá riba e desaroyo polítiko i sosial di su tempu. Pero ta Yehova so por premirá ku siguridat apsoluto loke lo sosodé na un dado momentu, asta hopi leu den futuro. Tambe e por duna su sirbidónan poder pa pronostiká kosnan hopi tempu promé ku nan sosodé. Beibel ta bisa: “Señor Soberano Yehova lo no hasi ni un solo kos a ménos ku el a revelá su asuntu konfidensial na su sirbidónan e profetanan.”—Ámos 3:7.

Kuantu “Isaías” Tabatin?

7. Ki duda hopi erudito tin enkuanto e eskritor dje buki di Isaías, i pakiko?

7 E asuntu di profesia ta un kos ku a pone hopi erudito (hende siñá ku ta hasi estudio riba Beibel) duda si ta Isaías a skirbi e buki ku tin su nòmber. E krítikonan aki ta insistí ku ta un hende ku a biba den siglo 6 promé ku Era Komun lo mester a skirbi e último parti dje buki, sea durante òf despues dje eksilio na Babilonia. Segun nan, e profesianan tokante e desolashon di Huda a ser skirbí despues ku nan a kumpli, i pa e motibu ei nan ta konsiderá ku esakinan no tabata realmente kosnan pronostiká. Ademas, e krítikonan aki ta bisa ku despues di kapítulo 40, e buki di Isaías ta presentá Babilonia komo e potensia dominante i e israelitanan komo prezu den e stat ei. Pues nan ta dedusí ku esun ku a skirbi e último parti di Isaías lo mester a hasi esei den e époka ei—durante siglo 6 promé ku Era Komun. E argumento ei tin base sólido? Di ningun manera!

8. Na ki tempu nan a kuminsá kuestioná si ta Isaías a skirbi e buki kompleto, i kon e ideanan ei a plama?

8 Tabata te den siglo 12 di nos era ku e komentarista hudiu Abraham Ibn Ezra a kuminsá kuestioná si ta Isaías mes a skirbi e buki kompleto. E Encyclopaedia Judaica ta bisa: “Den [Abraham Ibn Ezra] su komentario riba Isaías, e ta bisa ku ta un profeta ku a biba durante e Eksilio na Babilonia i djis despues dje Regreso na Síon, a skirbi e di dos parti, for di kapítulo 40 en adelante.” Durante siglo 18 i 19, vários otro erudito a adoptá e ideanan di Ibn Ezra. Entre nan tabatin Johann Christoph Doederlein, un teólogo aleman ku a publiká su splikashon riba Isaías na 1775, i un di dos edishon na 1789. E New Century Bible Commentary ta komentá: “Awe tur erudito, ku eksepshon di esnan mas konservativo, ta aseptá e hipótesis di Doederlein . . . ku e profesianan di kapítulo 40 pa 66 di e buki di Isaías no ta e palabranan dje profeta Isaías di siglo 8, sino di un periodo mas despues.”

9. (a) Kon eruditonan a parti e buki di Isaías na pida-pida? (b) Kon un komentarista bíbliko ta resumí e kontroversia ku a surgi enkuanto e eskritor di e buki di Isaías?

9 Pero e dudanan tokante e eskritor dje buki di Isaías no a keda te ei. E teoria relashoná ku un di dos Isaías, òf Deutero-Isaías, a krea e pensamentu ku por tabatin un di tres eskritor enbolbí.a I asina nan a sigui parti e buki di Isaías na pida-pida. Por ehèmpel, un erudito ta bisa ku ta un profeta anónimo a skirbi kapítulo 15 i 16, miéntras ku un otro ta kuestioná e identidat di e eskritor di kapítulo 23 pa 27. Un otro ta bisa ku ta imposibel ku Isaías por a skirbi e palabranan di kapítulo 34 i 35. Pakiko? Pasobra e informashon ta masha paresido na loke tin den kapítulo 40 pa 66, ku ya kaba a ser atribuí na un persona ku no ta e Isaías di siglo 8! E komentarista bíbliko Charles C. Torrey ta resumí brevemente e resultado dje rasonamentunan aki, bisando: “Nan a rebahá esun ku tabata e gran ‘Profeta di Eksilio,’ i hasié un figura masha insignifikante. Nan a kasi der’é bou di tur e pidanan di e buki.” Sin embargo, no ta tur erudito ta di akuerdo ku e manera ku nan a parti e buki di Isaías na pida-pida.

Prueba Ku E Tabatin un Solo Eskritor

10. Duna un ehèmpel kon e uso konsistente di sierto ekspreshon ta duna prueba ku e buki di Isaías tabatin un solo eskritor.

10 Pero tin motibu di peso pa kere ku e buki di Isaías ta e obra di un solo eskritor. Un di e motibunan ta e uso konsistente di sierto ekspreshon. Por ehèmpel, bo por haña e palabranan “e Santu di Israel” 12 biaha den Isaías kapítulo 1 pa 39 i 13 biaha den Isaías kapítulo 40 pa 66. Sin embargo, e deskripshon aki di Yehova ta aparesé solamente 6 biaha den e restu di e Skritura Hebreo. E echo ku e ekspreshon aki (poko usá den otro parti di Beibel) ta aparesé vários biaha den Isaías ta un indikashon ku e buki tabatin un solo eskritor.

11. Ki similaridatnan tin entre kapítulo 1 pa 39 i kapítulo 40 pa 66 di Isaías?

11 Tin mas similaridat entre Isaías kapítulo 1 pa 39 i kapítulo 40 pa 66. Ámbos parti ta usa ku frekuensia e mesun komparashonnan típiko, manera un muhé ku doló di parto i un “kaminda” òf un “kaminda grandi.”b Tambe nan ta referí vários bes na “Síon,” un palabra ku ta aparesé 29 biaha den kapítulo 1 pa 39, i 18 biaha den kapítulo 40 pa 66. De echo, Isaías ta menshoná Síon mas biaha ku kualkier otro buki di Beibel! Segun The International Standard Bible Encyclopedia, e pruebanan ei ta “duna e buki un karakter úniko ku lo ta difísil pa splika” si e buki tabatin dos, tres òf mas eskritor.

12, 13. Kon e Skritura Griego Kristian ta indiká ku ta un hende so a skirbi e buki di Isaías?

12 E prueba prinsipal ku e buki di Isaías tabatin un solo eskritor ta den e Skritura Griego Kristian. E ta indiká klaramente ku pa e kristiannan di promé siglo, e buki di Isaías tabata obra di un solo eskritor. Por ehèmpel, Lukas ta papia di un funshonario etiopio ku tabata lesa un pasashi for di loke awor ta Isaías kapítulo 53, nèt e parti ku krítikonan dje tempu aki ta bisa ku Deutero-Isaías a skirbi. Sin embargo, Lukas ta bisa ku e etiopio tabata “lesando na bos haltu profeta Isaías.”—Echonan 8:26-28.

13 Un otro ehèmpel ku nos ta haña ta di Mateo, un eskritor di Evangelio. E ta splika kon e ministerio di Huan Boutista a kumpli ku e palabranan profétiko ku nos ta haña awor na Isaías 40:3. Ken Mateo ta bisa ku a skirbi e profesia? Un tal Deutero-Isaías anónimo? Nò, e ta identifiká e eskritor simplemente komo “e profeta Isaías.”c (Mateo 3:1-3) Na un otro okashon, Hesus a tuma un ròl i a lesa e palabranan ku nos ta haña awor na Isaías 61:1 i 2. Lukas ta indiká den su relato: “Nan a dun’é e ròl di profeta Isaías.” (Lukas 4:17) Den su karta n’e romanonan, Pablo ta sita tantu di e promé komo di e último partinan di Isaías. Pero ningun momentu so e no ta indiká ku e eskritor tabata un otro persona ku no ta Isaías. (Romanonan 10:16, 20; 15:12) Ta klaro anto ku pa e kristiannan di promé siglo, e buki di Isaías no tabata e obra di dos, tres òf mas eskritor.

14. Kon e Ròlnan di Laman Morto ta aklará e asuntu di ken a skirbi e buki di Isaías?

14 Konsiderá tambe e testimonio dje Ròlnan di Laman Morto. Hopi di e dokumentonan antiguo aki ta data for di promé ku tempu di Hesus. E manuskrito di Isaías konosí komo e Ròl di Isaías, ta bai bèk te siglo 2 promé ku Era Komun, i ta kontradesí e idea di krítikonan ku ta un tal Deutero-Isaías a sigui ku skirbimentu di kapítulo 40 en adelante. Kon asina? Den e dokumento antiguo aki, e promé frase di loke awor nos konosé komo kapítulo 40, ta kuminsá riba e último liña di un kolumna i ta kaba den e siguiente kolumna. Ta bisto ku e kopista no tabata konsiente mes di ku n’e punto ei supuestamente lo mester tabatin un kambio di eskritor òf un divishon den e buki.

15. Kiko e historiadó hudiu di promé siglo, Flavio Hosefo, a bisa tokante e profesianan di Isaías relashoná ku Siro?

15 Finalmente, konsiderá e testimonio di e historiadó hudiu di promé siglo, Flavio Hosefo. No solamente e ta indiká ku e profesianan den e buki di Isaías relashoná ku Siro tabata skirbí den siglo 8 promé ku Era Komun, sino tambe ku Siro tabata na altura di e profesianan aki. Hosefo ta skirbi: “Dor ku Siro a lesa e buki di profesia ku Isaías a laga atras doshentidies aña promé, e tabata sa di e kosnan aki.” Segun Hosefo, e echo ku Siro tabata sa di e profesianan aki a pone ku e tabata mas dispuesto ainda pa manda e hudiunan bèk na nan patria, pasobra Hosefo ta bisa ku Siro “a haña un gran deseo i ambishon pa hasi loke ta pará skirbí.”—Jewish Antiquities, Buki XI, kapítulo 1, paragraf 2.

16. Kiko nos por bisa di e konklushon ku krítikonan a saka basá riba e echo ku e último parti di Isaías ta deskribí Babilonia komo e potensia dominante?

16 Manera nos a menshoná kaba, hopi krítiko ta mustra ku for di kapítulo 40 en adelante, Isaías ta deskribí Babilonia komo e imperio dominante, i ta papia dje israelitanan komo si fuera nan ta den eksilio kaba. Esaki no ta indiká ku e eskritor a biba den siglo 6 promé ku Era Komun? No nesesariamente. Echo ta ku asta promé ku kapítulo 40, Isaías ta deskribí Babilonia algun biaha komo e potensia mundial dominante. Por ehèmpel, na Isaías 13:19, Babilonia ta ser yamá “e adorno di reinonan” òf, manera Today’s English Version ta tradusié, “e reino di mas bunita ku tur.” Ta bisto ku e palabranan aki ta profétiko, ya ku Babilonia a bira un potensia mundial mas ku un siglo despues. Un krítiko ta “solushoná” e supuesto problema aki dor di simplemente bisa ku ta un otro eskritor a skirbi Isaías kapítulo 13! Pero en realidat ta masha komun pa profesia di Beibel papia di susesonan ku mester tuma lugá den futuro komo si fuera nan a sosodé kaba. E forma di skirbi aki ta un bon manera pa enfatisá kon konfiabel profesia di Beibel ta. (Revelashon 21:5, 6) Sí, ta solamente e Dios di profesia berdadero por deklará: “Mi ta anunsiá kosnan nobo. Promé ku nan kuminsá sprùit, mi ta laga boso tende nan.”—Isaías 42:9.

Un Buki di Profesia Konfiabel

17. Kon nos por splika e kambio di estilo for di Isaías kapítulo 40 en adelante?

17 Na ki konklushon anto e pruebanan menshoná ta hiba? Ku e buki di Isaías ta e obra di un solo eskritor inspirá. Atraves di siglonan hende a konsiderá henter e buki aki komo un solo obra, no dos òf mas. Algun hende por bisa bèrdat ku e estilo di e buki di Isaías ta kambia un poko for di kapítulo 40 en adelante. Pero kòrda ku Isaías a sirbi komo profeta di Dios pa por lo ménos 46 aña. Nos por ferwagt ku den transkurso di e tempu ei e kontenido di su mensahe lo a kambia, i huntu ku esei tambe su manera di ekspresá su mensahe. Sí, e tarea ku Dios a duna Isaías no tabata simplemente di duna atvertensia serio di huisio. Tambe e mester a transmití e palabranan di Yehova: “Konsolá, konsolá mi pueblo.” (Isaías 40:1) E pueblo ku tabata den un pakto ku Dios lo a risibí berdadero konsuelo di su promesa ku despues di 70 aña den eksilio, e hudiunan lo a bai bèk nan patria.

18. Kiko ta un di e temanan di e buki di Isaías ku e publikashon aki lo trata?

18 Liberashon di e hudiunan for di koutiverio babilóniko ta e tema ku hopi kapítulo di e buki aki ta trata.d Manera nos lo bai mira, vários dje profesianan aki tin un kumplimentu moderno. Ademas, nos ta haña den e buki di Isaías profesianan emoshonante ku a kumpli den e bida—i morto—di Dios su Yu unigénito. Un estudio dje profesianan sumamente importante ku tin den e buki di Isaías realmente lo benefisiá Dios su sirbidónan i tambe otro hende rònt mundu. E profesianan aki definitivamente ta lus pa henter humanidat.

[Nota]

a Eruditonan ta yama e di tres eskritor hipotétiko, kende supuestamente a skirbi kapítulo 56 pa 66, e di tres Isaías, òf Trito-Isaías.

b Un muhé ku doló di parto: Isaías 13:8; 21:3; 26:17, 18; 42:14; 45:10; 54:1; 66:7. Un “kaminda” òf un “kaminda grandi”: Isaías 11:16; 19:23; 35:8; 40:3; 43:19; 49:11; 57:14; 62:10.

c E relatonan paralelo di Marko, Lukas i Huan ta usa e mesun tipo di ekspreshon.—Marko 1:2; Lukas 3:4; Huan 1:23.

d E Profecia di Isaías—Lus pa Henter Humanidad I, publiká dor di Testigunan di Yehova, a trata e promé 40 kapítulonan di Isaías.

[Kuadro na página 9]

Un Análisis Diakróniko Komo Prueba

Estudionan diakróniko (estudionan ku ta analisá e kambionan chikitu den idioma ku ta tuma lugá den transkurso di añanan) ta duna mas evidensia ku e buki di Isaías ta e obra di un solo eskritor. Si un parti di Isaías tabata skirbí den siglo 8 promé ku Era Komun i un otro parti 200 aña despues, lo mester tin diferensia den e tipo di hebreo ku kada sekshon ta usa. Pero segun un estudio publiká den Westminster Theological Journal, “un análisis diakróniko ta proba na un manera indiskutibel ku Isaías kapítulo 40 pa 66 a ser skirbí promé ku e israelitanan a bai den eksilio.” E outor di e estudio ta konkluí: “Si e eruditonan krítiko sigui insistí ku e buki di Isaías a ser skirbí durante e eksilio òf despues di dje, nan ta kontradisí e resultadonan di e análisis diakróniko.”

[Plachi na página 11]

Fragmento dje Ròl di Laman Morto di Isaías. E flecha ta indiká fin di kapítulo 39

[Plachi na página 12, 13]

Rònt di 200 aña di antemano, Isaías ta profetisá liberashon di e hudiunan

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí