Haci Bo Matrimonio Un Union Duradero
“Loke Dios a uni bou di un yugo, no laga ningun hende separá.”—MATEO 19:6.
HOPI miles di persona entre Jehova su pueblo awe ta disfrutá di matrimonio satisfaciente i duradero. Sin embargo, tal éxito general siguramente no ta un casualidad. Matrimonio cristian ta florecé ora ámbos partner ta (1) respetá Dios su punto di bista di matrimonio i ta (2) haci esfuerso pa biba segun e principionan di su Palabra. Despues di tur cos, ta Dios mes a instituí e areglo di matrimonio. E ta Esun ‘na ken tur famia riba tera debe nan nomber.’ (Efesio 3:14, 15) Siendo cu Jehova sa kico ta necesario pa haci matrimonio exitoso, nos ta beneficiá nos mes siguiendo su guia.—Isaías 48:17.
2 Di otro banda De lo contrario, keda sin aplicá principio bíblico por resultá den miseria matrimonial. Algun experto ta kere cu por lo ménos dos tercer parti di esnan cu ta casa awe na Merca cu tempu lo obtené un divorcio. Ni hende cristian no ta inmün p’e tensionnan i presionnan dje ‘tempu crítico aki, duru pa trata cuné.’ (2 Timoteo 3:1) Tension económico i presion dje lugá di empleo por tin un efecto perhudicial riba cualkier matrimonio. Tambe algun cristian a keda amargamente desapuntá dor cu nan partner no ta aplicá principio bíblico. “Mi stima Jehova,” un esposa cristian ta bisa, “pero mi matrimonio ta yen di problema pa 20 aña caba. Mi esposo ta egoista i no kier haci ningun cambio. Mi ta sintí mi den trampa.” Mas cu algun esposo of esposa cristian a expresá sintimentunan similar. Kico ta bai robes? I kico por prevení un matrimonio di drif drenta un indiferencia friu of hostilidad abierto?
E Permanencia di Matrimonio
3 Asta bou dje mihó circunstancianan, matrimonio ta un union di personanan imperfecto. (Deuteronomio 32:5) P’esei apostel Pablo a bisa cu “esnan cu ta [casa] lo tin tribulacion den nan carni.” (1 Corintio 7:28) Algun circunstancia extremo por asta resultá den separacion of divorcio. (Mateo 19:9; 1 Corintio 7:12-15) Sin embargo, den mayoria caso, cristiannan ta aplicá Pablo su conseho: “Un esposa no mester bai for di su esposo . . . , i un esposo no mester bandoná su esposa.” (1 Corintio 7:10, 11) En berdad, matrimonio mester tabata un laso permanente, pasobra Jesucristo a declará: “Loke Dios a uni bou di un yugo, no laga ningun hende separá.”—Mateo 19:6.
4 Pa un persona cu ta sinti’é cogí den trampa di un matrimonio hostil of sin amor, Jehova su norma por parce severo i irazonabel. Pero e no ta. E permanencia dje laso matrimonial ta impulsá un pareha temeroso di Dios pa enfrentá i busca pa solucioná nan problemanan, mas bien cu bandoná nan obligacionnan muchu purá rib’e promé siñal di dificultad. Un homber kende ta casá pa mas cu 20 aña a expres’é asina’ki: “Bo no por evitá tempu difícil. Bo no ta bai ta felis cu otro tur ora. Esei ta ora un sintimentu di compromiso ta realmente importante.” Naturalmente, parehanan cristian casá ta sinti un obligacion primario na Jehova Dios, e Originador di matrimonio.—Compará cu Eclesiastés 5:4.
Hefatura i Sumision
5 P’esei, ora problemanan ta presentá, no ta ora pa busca un escape, sino un mihó manera pa aplicá e conseho dje Palabra di Dios. Por ehempel, considerá e palabranan aki di Pablo, hañá na Efesio 5:22-25, 28, 29: “Laga esposanan keda sumiso na nan esposonan mescos cu na Señor, pasobra un esposo ta cabes di su esposa mescos cu Cristo tambe ta cabes dje congregacion, e siendo un salbador dje curpa aki. En realidad, mescos cu e congregacion ta sumiso na Cristo, asina laga esposanan tambe keda sumiso na nan esposonan den tur cos. Esposonan, sigui stima boso esposanan, mescos cu Cristo tambe a stima e congregacion i a entregá su mes p’e. Den e manera aki esposonan mester ta stimando nan esposanan mescos cu nan mes curpa. Esun cu ta stima su esposa ta stima su mes, pasobra ningun homber hamas a odia su mes carni; sino e ta aliment’é i ta carici’é, mescos cu Cristo tambe ta haci cu e congregacion.”
6 Hende homber a abusá hopi biaha di nan autoridad di esposo i a dominá nan esposanan. (Génesis 3:16) Sin embargo, Pablo a insta esposonan cristian pa ta diferente for di hombernan di mundu, pa ta semehante di Cristo, no tirano controlando tur detaye dje existencia di nan esposa. Siguramente, e homber Jesucristo nunca tabata severo of dominante. El a trata su siguidornan cu onor i respet, bisando: “Bini cerca mi, boso tur cu ta afaná i cargá, i lo mi refrescá boso. Tuma mi yugo riba boso i siña fo’i mi, pasobra mi ta di genio suave i humilde di curason.”—Mateo 11:28, 29.
7 Un esposo cristian ta asigná onor na su esposa como na un baso mas débil. (1 Pedro 3:7) Por ehempel, suponé cu e tin cu traha na un trabou seglar. E homber lo tuma esaki na consideracion, siendo mas útil i comprensivo posibel. Un motibu principal cu hende muhé a duna pa divorcio ta e negligencia di nan esposo dje yunan of dje cas. P’esei, un esposo cristian ta busca pa ta útil pa su casá na cas den maneranan significativo cu ta beneficiá henter e famia.
8 Ora esposanan cristian ta ser tratá cu onor ta bira mas fácil pa nan keda sumiso na nan esposonan. Ma esaki no ta nificá sclabitud miserabel. Dios a decretá cu un esposa mester tabata, no un esclabo, sino un “complemento” (“corespondiente p’e,” nota abou), denotando algu cu ta pas p’e hende homber. (Génesis 2:18) Malaquías 2:14 ta papia di esposa den sentido di un “socio” dje homber. Como tal, esposanan den tempu bíblico a disfrutá di basta libertad di expresion i movecion. En cuanto e “esposa capas,” Bijbel ta bisa: “Den dje e curason di su doño a pone confiansa.” En berdad, el a ser confiá cu asuntunan manera e maneho general dje cas, supervision di cumpramentu di cuminda, negociacion tocante transaccionnan di propiedad i tereno, i maneho di un empresa chikitu.—Proverbio 31:10-31.
9 No obstante, e esposa temeroso di Dios a reconocé e autoridad di su esposo. Por ehempel Sara “a obedecé Abraham, yamand’e ‘señor,’ ” no como un formalidad di cortesia, sino como un refleho sincero di su sumision. (1 Pedro 3:6; Génesis 18:12) Tambe el a laga atras boluntariamente su cas comfortabel den e stad di Ur afin di biba den tent cu su esposo. (Hebreo 11:8, 9) Pero sumision no a nificá cu un esposa no por a tuma accion responsabel ora tabata necesario. Ora Moises a keda sin cumpli cu e ley di Dios en cuanto circuncision, su esposa, Zipora, a impedí desaster dor di a actua decisivamente. (Éxodo 4:24-26) Mas ta enbolbí cu agradá un homber imperfecto. Esposanan mester ta “sumiso na nan esposonan mescos cu na Señor.” (Efesio 5:22) Ora un esposa cristian ta pensa den término di su relacion cu Dios, esaki ta yud’é pasa por haltu di faltanan i inabilidadnan menor di su casá, mescos cu e esposo mester haci den trato cuné.
Comunicacion —Sanger di Bida di un Matrimonio
10 Ora un abogado di divorcio a ser puntrá kico tabata e solo motibu principal pakico parehanan ta separá, el a contestá: “E inabilidad pa papia onestamente cu otro, pa revelá nan pensamentunan íntimo i pa trata otro como nan mihó amigu.” Sí, comunicacion ta e sanger di bida di un matrimonio fuerte. Manera Bijbel ta bisa, “tin un frustracion di plan unda no tin papiamentu confidencial.” (Proverbio 15:22) Esposonan i esposanan mester ta ‘amigunan confidencial,’ disfrutando di un relacion caluroso i íntimo. (Proverbio 2:17) Sin embargo, hopi pareha ta faya den asuntu di comunicacion, i asina ta acumulá resentimentu amargo te ora un erupcion di rabia destructivo tuma lugá. Of kisas partnernan matrimonial ta sconde tras di un casca fini di amabilidad, distanciando nan mes emocionalmente for di otro.
11 Parti dje problema aparentemente ta cu hende homber i muhé tin estilo di comunicacion diferente. Mayoria hende muhé aparentemente ta sinti nan cómodo pa papia di sintimentunan, miéntras hende homber generalmente ta parce di preferá pa papia di echonan. Hende muhé ta mas incliná pa mustra empatia i duna sosten emocional, miéntras hende homber tin tendencia di busca i ofrecé solucionnan. Tog, e potencial pa bon comunicacion ta existí caminda ámbos partner ta determiná pa ta “lihé en cuanto tende, tardá en cuanto papia, tardá en cuanto rabia.” (Santiago 1:19) Haci contacto visual i realmente presta atencion. Haci pregunta prudente pa saca opinion di otro. (Compará cu 1 Samuel 1:8; Proverbio 20:5.) En bes di purba ofrecé un solucion rápido ora bo casá revelá un problema, scucha cuidadosamente segun cu bo ta traha pa resolvé asuntunan. I resa huntu humildemente, buscando guia divino.—Salmo 65:2; Romano 12:12.
12 Tin biaha e tensionnan i presionnan di bida ta parce di laga partnernan matrimonial cu poco tempu i energia pa papiamentu significativo. Sin embargo, si cristiannan kier tene nan matrimonio onorabel i proteg’é contra corupcion, nan mester permanecé cerca otro. Nan mester trata nan union como algu precioso, balioso, i mester cumpra tempu p’e i un pa otro. (Compará cu Colosense 4:5.) Den algun caso e solucion pa haña tempu pa papiamentu saludabel kisas ta un simpel pagamentu dje television. Compartiendo regularmente un cop’i té of cofi por yuda partnernan matrimonial keda comunicá cu otro emocionalmente. Na tal ocasionnan nan por ‘consultá huntu’ riba varios asuntu di famia. (Proverbio 13:10) I ta ki sabí pa desaroyá e custumber di papia riba iritacionnan i malcomprendimentunan menor promé cu nan bira fuentenan mayor di tension!—Compará cu Mateo 5:23, 24; Efesio 4:26.
13 Un homber a confesá: “Hopi biaha ta duru pa mi realmente expresá mi opinion i realmente bisa [mi casá] exactamente con mi ta sinti.” Pero, revelacion di bo sintimentunan ta un clave importante pa desaroyá intimidad. Nota con franco i onesto Jesus tabata cu e miembronan prospectivo di su clase di bruid. El a bisa: “Mi no ta yama boso esclabo mas, pasobra un esclabo no sa loke su doño ta haci. Pero mi a yama boso amigu, pasobra tur loke mi a tende for di mi Tata mi a duna di conocé na boso.” (Juan 15:15) Pues mira bo casá como un amigu. Confia bo casá cu bo sintimentunan. Trata na haci “expresionnan di cariño” simpel i onesto. (Cantica di Sálomon 1:2) Comunicacion franco tin biaha por parce íncomodo, pero ora ámbos partner matrimonial ta haci suficiente esfuerso, nan siguramente lo logra hopi pa haci nan matrimonio un union duradero.
Atendiendo Desacuerdonan
14 Berdadero desacuerdonan lo presentá sigur de bes en cuando. Pero bo cas no mester degenerá den un ‘cas yen di pleitamentu.’ (Proverbio 17:1) Wak pa bo no discutí asuntunan delicado ora e yunan kisas por tende, i mustra consideracion p’e sintimentunan di bo casá. Ora Raquel a expresá angustia tocante su estado steril i a pidi Jacob pa dun’e yu, Jacob a contestá rabiá: “Mi ta den lugá di Dios, kende a retené e fruta di barica for di bo?” (Génesis 30:1, 2) Si dificultadnan doméstico ta presentá, atacá e problema, no e persona. Durante un combersacion privá, evitá di “papia sin pensa” of interumpí otro innecesariamente.—Proverbio 12:18.
15 Ta cierto cu kisas bo tin sintimentu fuerte tocante bo punto di bista, pero bo por expresá esakinan sin “amargura malicioso i rabia i furia i griteria i papiamentu ofensivo.” (Efesio 4:31) “Discutí boso problemanan cu un bos normal,” un esposo ta bisa. “Si un di boso ta lanta bos, para e discusion. Bini bek despues di un periodo di tempu corticu. Cuminsá atrobe.” Proverbio 17:14 ta duna e bon conseho aki: “Promé cu e pleitamentu cuminsá, retirá bo.” Purba considerá asuntunan atrobe ora boso tur dos su cabes a fria.
Keda Fiel na Otro
16 Hebreo 13:4 ta declará: “Laga matrimonio sea onorabel entre tur, i e cama di matrimonio sea sin mancha, pasobra Dios lo husga fornicador i adúlteronan.” Adulterio ta un picá contra Dios. Tambe e ta causa daño na un matrimonio. (Génesis 39:9) Un consehero matrimonial ta skirbi: “Unabes e ser descubrí, adulterio ta dal henter un famia manera un horcan pisá, destruyendo casnan, kibrando confiansa i respet propio na werki, perhudicando esnan yong.” Embaraso of un malesa transmití sexualmente tambe por ta e resultado.
17 Algun hende ta fomentá tendencianan adúltero dor di absorbá e mundu su punto di bista corumpí di sex manera e ta ser presentá den bukinan, na television i den película. (Galatio 6:8) Pero investigadornan ta bisa cu adulterio generalmente ta resultá no simplemente for di un deseo pa sex sino for di un supuesto necesidad pa un persona proba cu e ta atractivo ainda of for di un deseo pa e sinti’é mas stimá. (Compará cu Proverbio 7:18.) Sea cual sea e motibu, un cristian mester rechasá fantasianan inmoral. Considerá onestamente bo sintimentunan cu bo casá. Si ta necesario, busca yudansa cerca e ancianonan dje congregacion. Haciendo esei por ta un bon yudansa pa prevení bo di cai den picá. Ademas, cristiannan mester ta cauteloso den trata cu miembronan dje sexo opuesto. Lo ta contrario cu principionan bíblico pa ta casá cu un persona anto wak un otro cu pasion. (Job 31:1; Mateo 5:28) Cristiannan mester ta specialmente cuidadoso en cuanto desaroyá lasonan emocional cu coleganan di trabou. Tene tal relacionnan cordial pero formal.
18 Un proteccion asta mas grandi ta un relacion caluroso i franco abierto cu bo partner. Hopi investigadornan ta bisa cu problemanan sexual den matrimonio masha poco biaha tin un caracter físico pero generalmente ta resultadonan di falta di comunicacion. Problemanan manera esakinan ta masha raro ora un pareha ta comunicá abiertamente i ta rindi e deber matrimonial como un expresion di amor mas bien cu un obligacion.a Bou di tal circunstancianan apropiado asina, relacionnan íntimo por sirbi pa fortalecé e laso matrimonial.—1 Corintio 7:2-5; 10:24.
19 Amor ta “un banchi perfecto di union” den e congregacion cristian. Dor di cultivá amor, un pareha casá temeroso di Dios ta capas pa ‘sigui soportá otro i pordoná otro libremente.’ (Colosense 3:13, 14) Amor basá riba principio ta busca e bienestar di otronan. (1 Corintio 13:4-8) Cultivá tal amor. Lo e yudá bo fortalecé bo banchi matrimonial. Aplicá principio di Bijbel den bo bida casá. Si bo haci esei, bo matrimonio lo resultá di ta un union duradero i lo duna alabansa i onor na Jehova Dios.
[Footnotes]
a E artículo “Comunicacion—Ta Mas Cu Simplemente Papiamentu,” cu a aparecé den E Toren di Vigilancia di 1 di augustus, 1993, a mustra con parehanan por vence problemanan riba e tereno aki.
[Study Questions]
1. Kico ta e base pa éxito matrimonial entre cristiannan berdadero awe?
2. Kico ta e consecuencianan di keda sin cumpli cu principio bíblico den matrimonio?
3, 4. (a) Kico ta Dios su norma pa matrimonio? (b) Pakico e permanencia di matrimonio ta hustu i beneficioso?
5. Cua ta algun conseho di Pablo pa esposo i esposanan?
6. Con esposonan cristian mester ta diferente for di hende homber dje mundu?
7. Con un homber por asigná onor na su esposa ora e tin cu traha seglarmente?
8. Kico sumision ta encerá pa esposanan cristian?
9. (a) Con muhernan temeroso di Dios den tempu bíblico a manifestá berdadero sumision? (b) Kico por yuda un esposa cristian keda sumiso awe?
10. Ki importante comunicacion ta pa un matrimonio?
11. Con por mehorá comunicacion entre esposo i esposa?
12. Con casánan cristian por cumpra tempu un pa otro?
13. (a) Ki ehempel Jesus a pone den ser franco i onesto? (b) Cua ta algun manera den cua partnernan matrimonial por hala cerca otro?
14, 15. Con por evitá pleitamentu?
16. Pakico adulterio ta un asuntu asina serio?
17. Con tendencianan adúltero por ser evitá of rechasá?
18. Kico hopi biaha ta e rais di problemanan sexual den un matrimonio i con esakinan por ser resolvé?
19. Kico ta “un banchi perfecto di union,” i ki efecto esaki por tin riba un matrimonio?
[Caption on page 12]
Si un esposo cristian su casá mester traha seglarmente, lo e no lagu’e tuma muchu carga
[Caption on page 14]
Con Lo Bo Contestá?
◻ Pakico matrimonio mester ta un laso permanente?
◻ Kico ta e punto di bista bíblico di hefatura i sumision?
◻ Con parehanan casá por mehorá comunicacion?
◻ Con parehanan por atendé desacuerdonan na un manera cristian?
◻ Kico lo yuda fortalecé e banchi matrimonial?