Rayonan di Lus—Grandi i Chikitu (Parti Dos)
“Pa medio di lus di bo nos por mira lus.”—SALMO 36:9.
1. Ki esfuerso a ser hací hopi tempu pasá pa comprendé e simbolismo dje buki di Revelacion?
E BUKI bíblico di Revelacion a fasiná cristiannan for di hopi tempu pasá. E ta duna un ehempel excelente con e lus di berdad ta bira cada bes mas briyante. Na 1917, Jehova su pueblo a publicá un splicacion di Revelacion den e buki The Finished Mystery. Sin miedu el a desenmascará cristiandad su lidernan religioso i político, pero hopi di su splicacionnan a ser tumá for di vários fuente. Tog, The Finished Mystery a sirbi pa test e lealtad dje Studiantenan di Bijbel n’e canal visibel cu Jehova tabata usando.
2. E artículo “Nacementu dje Nacion” a tira cua lus riba e buki di Revelacion?
2 Un rayo di lus extraordinario a briya riba e buki di Revelacion cu e publicacion dje artículo “Nacementu dje Nacion” den E Toren di Vigilanciaa di 1 di mart, 1925. E Studiantenan di Bijbel a kere cu Revelacion capítulo 12 a describí un guera entre Roma pagano i Roma papal, cu e yu homber representando e clase papal. Pero e artículo ei a mustra cu Revelacion 11:15-18 tabatin di haber cu e nificacion di capítulo 12, indicando cu e ta relacioná cu e nacementu dje Reino di Dios.
3. Cua publicacionnan a tira lus aumentante riba Revelacion?
3 Tur esaki a hiba na un comprendimentu muchu mas cla di Revelacion cu a bini cu e publicacion di Luz, den dos volúmen, na 1930. Mas refinamentu ainda a aparecé den “¡Babilonia la grande ha caído!” ¡El reino de Dios domina! (1963) i “Entonces queda terminado el misterio de Dios” (1969). Sin embargo, tabatin mas cos pa siña tocante e buki profético di Revelacion. Sí, lus mas skerpi a briya riba dje na 1988, cu e publicacion di Revelacion—su gran culminacion ta cerca! Por bisa cu e clave dje iluminacion progresivo aki ta e echo cu e profecia di Revelacion ta aplicá den “e dia di Señor,” locual a cuminsá na 1914. (Revelacion 1:10) P’esei e buki di Revelacion lo a ser comprendé mas claramente segun cu e dia ei a progresá.
Comprendimentu dje “Podernan Mas Haltu”
4, 5. (a) Con e Studiantenan di Bijbel a considerá Romanonan 13:1? (b) Kico a ser mirá despues di ta e posicion bíblico relacioná cu “e podernan mas haltu”?
4 Un rayo briyante di lus a ser mirá na 1962 en coneccion cu Romanonan 13:1, cu ta bisa: “Laga tur alma keda sumiso n’e podernan mas haltu [“autoridad superior,” Traducción del Nuevo Mundo].” (King James Version) E promé Studiantenan di Bijbel a comprendé cu “e podernan mas haltu” mencioná ei a referí na autoridadnan mundano. Nan a concluí for dje texto cu si un cristian a ser reclutá den tempu di guera, lo e tabata obligá pa bisti un uniform, carga un scopet i bai n’e liña di bataya, n’e trincheranan. Nan a pensa cu ya cu un cristian no por a mata un próhimo, lo e tabata obligá pa tira na laira si e situacion di mas desfaborabel a presentá.b
5 E Toren di Vigilancia di 15 di november i di 1 di december, 1962, a tira lus cla riba e tópico ora el a considerá Jesus su palabranan na Mateo 22:21: “Paga na César e cosnan di César, pero na Dios e cosnan di Dios.” Relevante tabata e palabranan dje apostelnan na Echonan 5:29: “Nos mester obedecé Dios como gobernante mas bien cu hende.” Cristiannan ta sumiso na César—“e podernan mas haltu”—solamente tanten cu esaki no ta rekerí pa nan actua contrario cu ley di Dios. Sumision na César a ser mirá como algu relativo, no absoluto. Cristiannan ta paga bek na César solamente loke no ta na conflicto cu e rekisitonan di Dios. Ki satisfaciente tabata pa haña un comprendimentu cla riba e tópico ei!
Rayonan di Lus Riba Asuntunan Organisacional
6. (a) Pa evitá e structura hirárgico cu a prevalecé den cristiandad, ki principio a ser adoptá? (b) Kico finalmente a ser mirá como e manera corecto pa scoge esnan cu tin superintendencia di congregacion?
6 Tabatin e cuestion di ken mester sirbi como anciano i diácono den e congregacionnan. Pa evitá e structura hirárgico cu a prevalecé den cristiandad, e rumannan a concluí cu anciano i diácono mester a ser eligí democráticamente pa medio di voto dje miembronan di cada congregacion. Pero e lus aumentante cu E Toren di Vigilancia di 1 di september i di 15 di october, 1932, a contené, a mustra cu e Scritura no ta duna un base pa eligí ancianonan. Pues esakinan a ser reemplasá pa un comité di sirbishi, i un director di sirbishi a ser scogí dor dje Sociedad.
7. Rayonan di lus a resultá den cua mehoramentu den e manera cu sirbidornan den e congregacion tabata ser nombrá?
7 E Toren di Vigilancia di 1 i di 15 di juni, 1938, a contené rayonan di lus mustrando cu e sirbidornan den e congregacion no mester a ser eligí, sino nombrá, esta nombrá teocráticamente. Na 1971 un otro rayo di lus a mustra cu cada congregacion no mester a ser dirigí dor di solamente un sirbidor di congregacion. Mas bien, cada un mester tin un cuerpo di anciano, of superintendente, asigná dor dje Cuerpo Gobernante di Testigonan di Jehova. Pues dor dje lus aumentante durante rond di 40 aña, a bira evidente cu ancianonan i tambe diácononan, conocí awor como sirbidornan ministerial, mester ser nombrá dor di “e esclabo fiel i discreto,” atrabes di su Cuerpo Gobernante. (Mateo 24:45-47) Esaki tabata na armonia cu loke a tuma lugá den tempu apostólico. Hombernan manera Timoteo i Tito a ser nombrá como superintendente dor dje cuerpo gobernante di promé siglo. (1 Timoteo 3:1-7; 5:22; Tito 1:5-9) Tur esaki ta na cumplimentu notabel di Isaías 60:17: “En bes di koper lo mi trece oro, i en bes di heru lo mi trece plata, i en bes di palu, koper, i en bes di piedra, heru; i lo mi nombra pas como bo superintendentenan i husticia como esnan cu ta asigná tarea na bo.”
8. (a) Berdad aumentante a trece ki mehoramentu den e manera cu e Sociedad a funcioná? (b) Cua ta e comiténan dje Cuerpo Gobernante, i kico ta nan respectivo áreanan di actividad of superintendencia?
8 Tambe tabatin e asuntu dje funcionamentu dje Sociedad Watch Tower. Pa hopi aña e Cuerpo Gobernante di Testigonan di Jehova tabata sinónimo cu e hunta di directornan di Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, i pa un gran parti cosnan tabata bou di control di su presidente. Manera e Anuario de los testigos de Jehová para 1977 (página 258-9) a mustra, na 1976 e Cuerpo Gobernante a cuminsá funcioná cu seis comité, cada un asigná pa percurá pa cierto aspecto dje trabou mundial. E Comité di Personal ta trata cu asuntunan di personal, incluyendo e interesnan di tur esnan cu ta sirbi den e famia mundial di Betel. E Comité di Publicacion ta trata tur asuntu seglar i legal, manera propiedad i imprenta. E Comité di Sirbishi ta ocupá su mes cu e trabou di duna testimonio i ta supervisá superintendentenan biahero, pioneronan i e actividadnan di publicadornan di congregacion. E Comité di Siñansa ta responsabel pa reunionnan di congregacion, dianan special di asamblea, asambleanan di circuito, i congresonan di districto i internacional como tambe e vários scolnan p’e educacion spiritual dje pueblo di Dios. E Comité di Redaccion ta supervisá e preparacion i traduccion di publicacionnan den tur forma, haciendo sigur cu tur cos ta na armonia cu e Scritura. E Comité di Presidente ta percurá pa casonan di emergencia i otro asuntunan urgente.c Tambe den añanan setenta, oficinanan di sucursal dje Sociedad Watch Tower a cuminsá ser dirigí dor di un comité en bes di un superintendente.
Lus Relacioná cu Conducta Cristian
9. Con e lus dje berdad a afectá e relacion di cristiannan cu e gobiernunan di mundu?
9 Hopi rayo di lus tabatin di haber cu conducta cristian. Por ehempel, considerá e asuntu di neutralidad. Un rayo di lus particularmente skerpi a iluminá e tópico aki den e artículo “Neutralidad” cu a aparecé den E Toren di Vigilancia di 1 di november, 1939. Ki oportuno esei tabata, biniendo net despues dje comienso di Guera Mundial II! E artículo a definí neutralidad i a mustra cu cristiannan no mester enbolbé nan den asuntunan político of confrontacionnan entre nacionnan. (Mikéas 4:3, 5; Juan 17:14, 16) Esaki ta un factor cu ta contribuí n’e echo cu nan ta ser odiá dor di tur e nacionnan. (Mateo 24:9) E batayanan di Israel di antigwedad no ta duna un precedente pa cristiannan, manera Jesus ta haci cla na Mateo 26:52. Ademas, ni un solo nacion político awe ta un teocracia, goberná pa Dios, manera tabata e caso cu Israel di antigwedad.
10. Kico rayonan di lus a revelá en cuanto con cristiannan mester considerá sanger?
10 Lus a briya tambe riba e santidad di sanger. Algun Studiante di Bijbel a pensa cu e prohibicion contra comementu di sanger, na Echonan 15:28, 29, tabata limitá na cristiannan hudiu. Sin embargo, Echonan 21:25 ta mustra cu den tempu apostólico e mandamentu aki a ser aplicá tambe na esnan dje nacionnan cu a bira creyente. Pues e santidad di sanger ta aplicá na tur cristian, manera E Toren di Vigilancia di 1 di juli, 1945, a mustra. Esei ta nificá no djis nenga di come sanger di bestia, manera den worst di sanger yená, sino tambe abstené for di sanger humano, manera den e caso di transfusionnan di sanger.
11. Kico a ser mirá relacioná cu e punto di bista cristian di uso di tabaco?
11 Como resultado di mas lus, custumbernan cu na principio tabata ser meramente desaprobá, mas despues tabata ser tratá como falta serio. Un ehempel di esaki tabata en coneccion cu uso di tabaco. Den Zion’s Watch Tower di 1 di augustus, 1895, Ruman Russell a dirigí atencion na 1 Corintionan 10:31 i 2 Corintionan 7:1 i a skirbi: “Mi no por mira con cualkier cristian cu ta usa tabaco den cualkier forma por haci esei p’e gloria di Dios of pa su mes probecho.” Desde 1973 e rumannan a comprendé claramente cu ningun usadó di tabaco por ta un Testigo di Jehova. Na 1976 a ser clarificá cu ningun Testigo por a traha den un establecimentu di wega di placa i keda den e congregacion.
Otro Refinamentunan
12. (a) Kico un rayo di lus a revelá tocante e cantidad di yabi di Reino cu a ser confiá na Pedro? (b) Cua tabata e circunstancianan ora Pedro a usa cada yabi?
12 Tambe tabatin mas lus riba e cantidad di yabi simbólico cu Jesus a duna Pedro. E Studiantenan di Bijbel a kere cu Pedro a ricibí dos yabi cu a habri caminda pa hende bira heredero dje Reino—unu p’e hudiunan, usá na Pentecoste di 33 E.C., i e otro p’e gentilnan, usá pa promé biaha na 36 E.C. ora Pedro a predicá na Cornelio. (Echonan 2:14-41; 10:34-48) Cu tempu, nan a bin mira cu tabatin un di tres grupo enbolbí—e samaritanonan. Pedro a usa e segundo yabi pa habri e oportunidad di Reino pa nan. (Echonan 8:14-17) Pues, e di tres yabi a ser usá ora Pedro a predicá na Cornelio.—E Toren di Vigilancia, 1 di october, 1979, página 16-22, 26.
13. Kico rayonan di lus a revelá tocante e curánan di carné mencioná den Juan capítulo 10?
13 For di un otro rayo di lus, e rumannan a comprendé cu Jesus a referí no na solamente dos sino tres curá di carné. (Juan, capítulo 10) Esakinan tabata (1) e curá di carné hudiu di cua Juan Bautista tabata e portero, (2) e curá di heredero ungí di Reino, i (3) e curá dje “otro carnénan,” kendenan tin un speransa terenal.—Juan 10:2, 3, 15, 16; E Toren di Vigilancia, 15 di februari, 1984, página 10-20.
14. Con lus aumentante a clarificá asuntunan relacioná cu e comienso dje Hubileo antitípico?
14 E comprendimentu dje Hubileo antitípico tambe a ricibí algun clarificacion. Bou dje Ley, cada 50 aña tabata un gran Hubileo, den cua cosnan a ser restorá na nan doño original. (Levítico 25:10) Pa hopi tempu e rumannan a comprendé cu esaki a prefigurá e Reinado di Mil Aña di Cristo. Sin embargo, den tempu mas recien, nan a mira cu e Hubileo antitípico en realidad a cuminsá na Pentecoste 33 E.C., ora esnan cu a ricibí e spiritu santu dramá a ser librá for di sclabitud n’e pacto di Ley di Moises.—E Toren di Vigilancia, 1 di januari, 1987, página 18-28.
Aumento di Lus Riba Terminologia
15. Ki lus a ser tirá riba uso dje palabra “plan”?
15 “E congregador a busca pa haña e palabranan deleitabel i e skirbimentu di palabranan corecto dje berdad.” (Eclesiástes 12:10) E palabranan aki por ser bon aplicá na nos tema actual, pasobra lus a briya no solamente riba asuntunan importante manera doctrina i conducta sino tambe riba terminologia cristian i su nificacion exacto. Por ehempel, entre e Studiantenan di Bijbel, un dje publicacionnan mas gustá tabata e promé volúmen di Studies in the Scriptures, titulá El Plan Divino de las Edades. Sin embargo, cu tempu, nan a realisá cu e Palabra di Dios ta papia solamente di hende ora ta toca trahamentu di plan. (Proverbionan 19:21) E Scritura nunca ta papia di Jehova como trahando plan. E no tin nodi traha plan. Kico cu e proponé lo sosodé sigur debí na su sabiduria i poder infinito, manera nos ta lesa na Efesionan 1:9, 10: “Ta segun su bon gusto cu el a proponé den su mes pa tin un administracion n’e límite completo dje tempu señalá.” Pues e rumannan a mira gradualmente cu e término “propósito” ta esun mas apropiado ora di referí na Jehova.
16. Kico a ser mirá gradualmente di ta e comprendimentu corecto di Lucas 2:14?
16 Tambe tabatin e asuntu di haña un comprendimentu mas claro di Lucas 2:14. Segun King James Version, e ta bisa: “Gloria na Dios den altura, i riba tera pas, bon boluntad pa cu hende.” E rumannan a mira cu esaki no a expresá e pensamentu corecto, pasobra Dios su bon boluntad no ta ser expresá pa cu e malbadonan. P’esei e Testigonan a considerá esaki como un asuntu di pas pa hende cu tabata di bon boluntad pa cu Dios. Pues nan a sigui referí na esnan interesá den Bijbel como personanan di bon boluntad. Pero despues nan a comprendé cu loke tabata enbolbí tabata bon boluntad, no di parti di hende, sino di parti di Dios. Pues, e nota dje Traducción del Nuevo Mundo riba Lucas 2:14 ta papia di “hende kende e [Dios] ta aprobá.” Tur cristian cu ta biba na armonia cu nan voto di dedicacion tin Dios su bon boluntad.
17, 18. Kico Jehova lo vindicá, i kico lo e santificá?
17 Di igual manera, pa hopi tempu, e Testigonan a papia dje vindicacion di Jehova su nomber. Pero Satanas a lanta duda tocante e nomber di Jehova? Pa loke ta esei, cualkier di Satanas su agentenan a haci esei, como si Jehova no tabatin derecho riba e nomber ei? No, di ningun manera. No tabata e nomber di Jehova cu a ser desafiá i cu mester a ser vindicá. Ta p’e motibu ei e publicacionnan recien dje Sociedad Watch Tower no ta papia di Jehova su nomber como siendo vindicá. Nan ta papia di Jehova su soberania como siendo vindicá i di su nomber como siendo santificá. Esaki ta na armonia cu loke Jesus a siña nos pidi p’e den oracion: “Laga bo nomber sea santificá.” (Mateo 6:9) Bes tras bes, Jehova a bisa cu e tabata bai santificá su nomber, cua e israelitanan no a desafiá pero sí a profaná.—Ezekiel 20:9, 14, 22; 36:23.
18 Interesantemente, na 1971, e buki “Las naciones sabrán que yo soy Jehová”... ¿cómo? a haci e distincion aki: “Jesucristo ta bringa . . . p’e vindicacion di Jehova su Soberania universal i p’e glorificacion di Jehova su nomber.” (Página 364-5) Na 1973, El reino de mil años de Dios se ha acercado a bisa: “E binidero ‘tribulacion grandi’ ta e tempu pa e Dios Todopoderoso Jehova vindicá su soberania universal i santificá su nomber digno.” (Página 410 §23) Anto, na 1975, ¡El hombre al umbral de ser salvo de la angustia mundial! a declará: “E mayor suceso di historia universal lo a ser cumplí e ora ei, e vindicacion di Jehova su soberania universal i e santificacion di su nomber sagrado.”—Página 279 §18.
19, 20. Con nos por mustra nos aprecio pa rayonan di lus spiritual?
19 Ki bendicioná Jehova su pueblo ta di ta disfrutando di tur e lus spiritual aki! Na contraste skerpi, e declaracion aki di un clero ta expresá bon cla e scuridad spiritual den cua e lidernan di cristiandad ta: “Pakico tin picá? Pakico tin sufrimentu? Pakico tin diabel? Esakinan ta preguntanan cu mi kier haci e Señor ora mi bai cielu.” Pero Testigonan di Jehova por bis’é pakico: Pa motibu dje cuestion dje legitimidad di Jehova su soberania i e pregunta en cuanto si criaturanan humano por mantené integridad na Dios apesar di oposicion dje Diabel.
20 Atrabes dje añanan, rayonan di lus tantu grandi como chikitu a bin ta iluminá e caminda di Jehova su sirbidornan dedicá. Esaki tabata na cumplimentu di textonan manera Salmo 97:11 i Proverbionan 4:18. Pero laga nos nunca lubidá cu canamentu den e lus ta nificá tene aprecio p’e lus aumentante i biba na armonia cuné. Manera nos a mira, e lus aumentante aki ta enbolbé tantu nos conducta como nos comision di predicá.
[Notanan]
a Tur e citanan di E Toren di Vigilancia den e artículo aki ta di e edicion ingles.
b Como reaccion riba e punto di bista aki, E Toren di Vigilancia di 1 di juni i 15 di juni, 1929, a interpretá “e podernan mas haltu” como siendo Jehova Dios i Jesucristo. Tabata principalmente e posicion aki cu a ser corigí na 1962.
c E Toren di Vigilancia di 15 di april, 1992, a anunciá cu rumannan selectá principalmente for dje “otro carnénan” a ser asigná pa asistí e comiténan di Cuerpo Gobernante, corespondiendo n’e netineonan di tempu di Esdras.—Juan 10:16; Esdras 2:58.
Bo Ta Corda?
◻ Ki lus a ser tirá riba sumision na “e podernan mas haltu”?
◻ Rayonan di lus a resultá den ki desaroyonan organisacional?
◻ Con lus aumentante a afectá conducta cristian?
◻ Lus spiritual a producí ki refinamentunan den nos comprendimentu di cierto puntonan bíblico?
[Plachi na página 25]
Yabinan na página 24: Pintura basá riba potret saca den Cooper-Hewitt, National Design Museum, Smithsonian Institution