Mayornan, Kico Boso Ehempel Ta Siña?
“Bira imitadónan di Dios, manera yunan stimá, i sigui cana den amor.”—EFESIONAN 5:1, 2.
1. Ki clase di guia Jehova a duna e promé pareha humano?
JEHOVA ta e Originador dje areglo di famia. Tur famia debe nan existencia na dje pasobra ta e a establecé e promé famia i a duna e promé pareha humano e capacidad di procreá. (Efesionan 3:14, 15) El a duna Adam cu Eva instruccionnan básico pa loke ta nan responsabilidadnan i tambe a duna nan oportunidad amplio pa usa iniciativa personal ora di cumpli cu esakinan. (Génesis 1:28-30; 2:6, 15-22) Despues cu Adam cu Eva a peca, e situacionnan cu famianan tabatin cu trata cuné a bira mas complicá. Tog, amorosamente Jehova a duna guia cu lo a yuda su sirbidónan trata cu e situacionnan ei.
2. (a) Ki medio Jehova a usa pa reforsá conseho skirbí cu instruccion oral? (b) Ki pregunta mayornan tin cu haci nan mes?
2 Como nos Magnífico Instructor, Jehova a haci mas cu duna instruccion skirbí en cuanto kico nos mester haci i kico nos mester evitá. Den antigwedad el a combiná instruccion skirbí cu instruccion oral mediante e sacerdotenan, e profetanan i cabesnan di famia. Ken e ta usa pa duna siñansa oral den nos tempu? Ancianonan cristian i mayornan. Si bo ta un mayor, bo ta haci bo parti pa instruí bo famia den Jehova su camindanan?—Proverbionan 6:20-23.
3. Pa loke ta siñamentu eficas, kico cabesnan di famia por siña for di Jehova ?
3 Con mester duna e instruccion ei den famia? Jehova ta establecé e patronchi. E ta splica bon cla loke ta bon i loke ta malu, i ta ripití cosnan bes tras bes. (Exodo 20:4, 5; Deuteronomio 4:23, 24; 5:8, 9; 6:14, 15; Hosué 24:19, 20) E ta haci uso di preguntanan cu ta pone bo para pensa. (Job 38:4, 8, 31) Pa medio di ilustracion i ehempel di bida real, e ta conmové nos emocionnan i ta moldea nos curason. (Génesis 15:5; Daniel 3:1-29) Mayornan, ora boso ta siña boso yunan, boso ta purba imitá e patronchi ei?
4. Kico nos ta siña for di Jehova tocante dunamentu di disiplina, i pakico disiplina ta importante?
4 Jehova ta para firme pa loke ta corecto, pero e ta comprendé e efectonan di imperfeccion. P’esei promé cu e castigá, e ta siña i duna vários spiertamentu i recordatorio na hende imperfecto. (Génesis 19:15, 16; Jeremías 7:23-26) Ora e ta duna disiplina, e ta haci esei n’e midí corecto, no di mas. (Salmo 103:10, 11; Isaías 28:26-29) Si ta asina nos ta trata nos yunan, esei ta duna evidencia cu nos conocé Jehova, i lo ta mas fácil pa nan tambe siña conoc’é.—Jeremías 22:16; 1 Juan 4:8.
5. Kico mayornan por siña for di Jehova tocante scuchamentu?
5 Ta maraviyoso pa mira cu Jehova ta scucha nos manera un Tata celestial amoroso. E no ta djis duna ordu. E ta animá nos pa deshogá nos curason na dje. (Salmo 62:8) I si e sintimentunan cu nos ta expresá no ta exactamente corecto, e no ta reprendé nos na bos haltu for di shelu. Cu pacenshi e ta siña nos. Ki apropiado anto ta e conseho di apostel Pablo: “Bira imitadónan di Dios, manera yunan stimá”! (Efesionan 4:31–5:1) Ki un ehempel excelente Jehova ta pone pa mayornan segun cu nan ta trata na instruí nan yunan! Esei ta un ehempel cu ta toca nos curason i ta duna nos e deseo pa cana den su caminda di bida.
E Influencia di Ehempel
6. Ki influencia e actitud i ehempel di mayornan tin riba nan yunan?
6 Ademas di instruccion verbal, ehempel tin un influencia profundo riba yu chikitu. Sea mayornan gusta of laga, nan yunan ta bai imitá nan. Ora mayornan tende nan yunan bisa cosnan cu nan mes a bisa, esei lo por agradá nan, aunke tin biaha esei por spanta nan. Ora tantu e conducta como e actitud dje mayornan ta reflehá aprecio profundo pa cosnan spiritual, esaki ta ehercé un influencia positivo riba e yunan.—Proverbionan 20:7.
7. Como mayor, ki sorto di ehempel Jefte a pone pa su yu muher, i cu ki resultado?
7 Bijbel ta ilustrá claramente e efecto cu ehempel di mayor por tin riba yu. Jefte, kende Jehova a usa pa hiba Israel na victoria riba e amonitanan, tabata tata tambe. E registro di su contesta n’e rey di Amon ta indicá cu Jefte lo mester tabata lesa e historia di Jehova su trato cu Israel frecuentemente. E por a cita e historia ei cu facilidad, i el a mustra fe fuerte den Jehova. Sin duda, ta su ehempel a yuda su yu muher desaroyá e fe i spiritu di sacrificio propio cu esaki a desplegá dor di aceptá pa sirbi como un muher soltero deboto na Jehova p’e resto di su bida.—Huesnan 11:14-27, 34-40; compará cu Hosué 1:8.
8. (a) Ki actitud excelente Samuel su mayornan a manifestá? (b) Con esei a beneficiá Samuel?
8 Como mucha, Samuel tabata ehemplar, i durante henter su bida como profeta, e tabata fiel na Dios. Abo lo kier pa bo yunan bira manera e? Analisá e ehempel cu Samuel su mayornan, Elcana i Hana, a pone. Aunke e situacion den nan cas no tabata perfecto, cu regularidad nan tabata subi bai Silo pa adoracion, e lugá caminda e tabernáculo sagrado tabata situá. (1 Samuel 1:3-8, 21) Ripará e profundidad di sintimentu cu cua Hana a haci oracion. (1 Samuel 1:9-13) Observá con nan tur dos a sinti tocante e importancia di cumpli cu cualkier promesa hací na Dios. (1 Samuel 1:22-28) Sin duda, nan ehempel excelente a yuda Samuel desaroyá e cualidadnan cu a permitié sigui un curso corecto, asta ora hende rond di dje cu supuestamente tabata sirbi Jehova, no a mustra respet p’e camindanan di Dios. Cu tempu, Jehova a confia Samuel cu responsabilidad como Su profeta.—1 Samuel 2:11, 12; 3:1-21.
9. (a) Ki influencianan na cas tabatin un bon efecto riba Timoteo? (b) Ki clase di persona Timoteo a bira?
9 Abo lo kier pa bo yu bira manera Timoteo, kende como yoncuman a bira compañero di apostel Pablo? Timoteo su tata no tabata un creyente, pero su mama i su wela a pone un ehempel excelente di aprecio pa cosnan spiritual. Esaki sin duda a yuda pone un bon fundeshi p’e bida di Timoteo como cristian. Bijbel ta bisa nos cu su mama, Eunice, i su wela Loida tabatin “fe . . . sin ningun hipocresia.” Nan bida como cristian no tabata hipócrita; nan a ègt biba na armonia cu loke nan a profesá, i nan a siña e hóben Timoteo pa haci mescos. Timoteo a duna prueba cu e tabata confiabel i cu di berdad e tabata interesá den e bienestar di otro hende.—2 Timoteo 1:5; Filipensenan 2:20-22.
10. (a) Ki ehempelnan pafó di cas lo por influenciá nos yunan? (b) Con nos mester reaccioná ora e influencianan aki presentá den e papiá of actitud di nos yunan?
10 No ta na cas so nos yunan ta haña ehempel cu tin efecto riba nan. Tin e muchanan cu ken nan ta bai scol, maestronan cu tin como tarea moldea mente yong, personanan cu ta kere firmemente cu tur hende tin cu siña biba segun e custumbernan profundamente ancrá di comunidad of di tribu, ídolonan di deporte kende nan logronan ta ampliamente elogiá, i funcionarionan público kende nan conducta ta tópico di noticia. Tambe, miyones di mucha a ser exponé n’e brutalidad di guera. Lo mester ta un sorpresa pa nos, si e influencianan aki presentá den e papiá of actitud di nos yunan? Con nos ta reaccioná ora esei ta e caso? Un scual skerpi of un sermon streng ta resolvé e problema? En bes di reaccioná mesora riba nos yunan, lo no ta mihó pa puntra nos mes: ‘Tin algu den Jehova su manera di trata cu nos cu lo por yuda nos dicerní con pa trata e situacion aki?’—Compará cu Romanonan 2:4.
11. Ora mayornan cometé ekibocacion, con esaki por afectá e actitud di nan yunan?
11 Claro, no ta semper mayornan imperfecto ta trata cu situacionnan den e mihó manera. Nan lo cometé ekibocacion. Ora yunan realisá esei, lo e caba cu nan respet pa nan mayornan? Esei ta posibel, foral ora e mayornan purba tapa nan mes erornan dor di imponé nan autoridad cu severidad. Pero e resultado lo por ta masha diferente si e mayornan ta humilde i ta admití nan erornan francamente. Den esaki, nan por pone un ehempel balioso pa nan yunan, cu tin cu siña haci mescos.—Santiago 4:6.
Loke Nos Ehempel Por Siña
12, 13. (a) Kico yunan tin cu siña tocante amor, i con nos por siña nan esaki mas eficasmente? (b) Pakico ta importante pa yunan siña tocante amor?
12 Tin hopi les balioso cu nos yunan por siña masha eficasmente ora combiná instruccion oral cu bon ehempel. Considerá algun.
13 Con pa expresá amor inegoista: Un dje lesnan mas importante cu mester fortificá cu ehempel ta e nificacion di amor. “Nos ta stima, pasobra [Dios] a stima nos promé.” (1 Juan 4:19) Dios ta e Fuente i ehempel supremo di amor. Bijbel ta mencioná e amor aki basá riba principio, esta a·gá·pe, mas cu 100 bes. E ta un cualidad cu ta identificá cristiannan berdadero. (Juan 13:35) Nos tin cu mustra e amor ei na Dios i na Jesucristo i tambe na otro hende—asta na hende pa ken tal bes nos no tin cariño. (Mateo 5:44, 45; 1 Juan 5:3) E amor aki mester ta den nos curason i bisto den nos bida, promé cu nos por siñ’é di un manera eficas na nos yunan. Accion ta bal mas cu palabra. Den e famia, yunan tin cu mira i experenciá amor i cualidadnan relacioná cu esei, manera afecto. Sin e cosnan aki, e desaroyo di un yu ta pashimá den sentido físico, mental i emocional. Tambe yunan tin cu mira con pa manifestá amor i cariño corectamente pa cu otro cristiannan pafó dje famia.—Romanonan 12:10; 1 Pedro 3:8.
14. (a) Con yunan por siña haci bon trabou cu ta duna satisfaccion? (b) Con bo por logra esaki den bo situacion di famia?
14 Siña con pa traha: Trabou ta un aspecto fundamental di bida. Pa haña un sintimentu di dignidad propio, un persona tin cu siña con pa haci trabou di calidad. (Eclesiástes 2:24; 2 Tesalonicensenan 3:10) Si duna un yu cos p’e haci sin cu el a haña suficiente instruccion i despues zundr’é pasobra e no a hacié bon, ta masha improbabel cu lo e siña haci un trabou bon. Pero ora yunan siña dor di ègt traha huntu cu nan mayornan i ricibí encomendacion apropiado, nan tin mas chens di siña haci trabou cu ta duna satisfaccion. Si ehempel di mayor ta combiná cu splicacion, e yunan lo por siña no solamente con pa haci un trabou, sino tambe con pa vence problema, con pa pega na un trabou te ora e caba, i con pa razoná i tuma decision. Den e contexto aki nos por yuda nan comprendé cu Jehova tambe ta traha, cu e ta haci un bon trabou i cu Jesus ta imitá su Tata. (Génesis 1:31; Proverbionan 8:27-31; Juan 5:17) Si un famia tin cunucu of ta manehá un negoshi, algun dje miembronan di famia lo por traha huntu. Of kisas e mama por siña su yu homber of yu muher cushiná i ruim op despues di come. Un tata kende su trabou ta for di cas, por planea pa traha riba proyectonan na cas huntu cu su yunan. Ta ki beneficioso ora mayornan concentrá no djis riba caba un trabou, sino riba ekipá e yunan pa bida!
15. Den ki maneranan nos por duna yu les den fe? Ilustrá esei.
15 Con pa mantené fe ora di contratempu: Fe tambe ta un aspecto vital di nos bida. Ora ta papia di fe den un studio di famia, tal bes e yunan ta siña bisa kico e ta. Kisas nan ta bira conciente tambe di evidencia cu ta pone fe cuminsá crece den nan curason. Pero ora nan mira nan mayornan mustra un fe insagudibel siendo confrontá cu prueba severo, e efectonan por dura pa bida largu. Na Panamá, esposo di un studiante di Bijbel a menasá di sak’é for di cas si e no stop di sirbi Jehova. Apesar di esei, huntu cu su cuater yu chikitunan e tabata cana regularmente 16 kilometer i despues core den bus un 30 kilometer mas pa yega n’e Salon di Reino mas cerca. Animá p’e ehempel ei, rond di 20 miembro di su famia a aceptá e caminda dje berdad.
Pone Ehempel den Lesa Bijbel Tur Dia
16. Pakico ta recomendabel pa lesa Bijbel tur dia como famia?
16 Un dje custumbernan mas balioso cu un famia por establecé—un custumber cu lo beneficiá e mayornan i cu lo ta un bon ehempel p’e muchanan imitá—ta lesamentu regular di Bijbel. Haci tur bo posibel pa lesa algu di Bijbel tur dia. No ta e cantidad cu bo ta lesa ta mas importante. Muchu mas importante ta e regularidad i e manera cu bo ta hacié. Caminda tin yu, por complementá lesamentu di Bijbel cu scucha audiocaset di Mi buki di relato bíblico, si nan ta disponibel den bo idioma. Lesamentu dje Palabra di Dios tur dia ta yuda nos corda Dios su pensamentunan tur ora. I si e famia ta lesa Bijbel huntu i no cada hende apart so, esaki por yuda henter e cas di famia cana den Jehova su camindanan. Ta e custumber aki e congresonan recien “Dios Su Caminda di Bida” a animá nos pa establecé cu e drama Famianan—Haci Lesamentu di Bijbel Tur Dia Parti di Boso Bida!—Salmo 1:1-3.
17. Con lesamentu di Bijbel huntu como famia i cordamentu di textonan clave for di cabes ta yuda pa aplicá e conseho na Efesionan 6:4?
17 Lesamentu di Bijbel huntu como famia ta na armonia cu loke apostel Pablo a skirbi den su carta inspirá n’e cristiannan na Efeso, esta: “Tatanan, no iritá boso yunan, sino sigui cria nan den e disiplina i reglamentu mental di Jehova.” (Efesionan 6:4) Kico esei kier men? “Reglamentu mental” ta nificá literalmente “pone mente den”; pues esei ta urgi tatanan cristian pa pone e mente di Jehova Dios den nan yunan, esta, yuda e yunan siña conocé e pensamentunan di Dios. Animá e yunan pa corda textonan clave for di cabes por yuda logra esaki. E obhetivo ta pa laga Jehova su pensamentunan guia e manera di pensa dje yunan pa asina nan deseonan i conducta por bin reflehá progresivamente e normanan di Dios, sea e mayornan ta huntu cu nan of no. Bijbel ta e fundeshi pa tal manera di pensa.—Deuteronomio 6:6, 7.
18. Ora nos ta lesa Bijbel, kico lo por ta necesario pa (a) comprend’é claramente? (b) beneficiá for dje conseho cu e ta contené? (c) respondé na loke e ta revelá tocante Jehova su propósito? (d) beneficiá for di loke e ta bisa tocante e actitud i accionnan di hende?
18 Claro cu pa Bijbel por tin efecto riba nos bida, nos tin cu comprendé loke e ta bisa. Pa hopi hende, esaki kisas ta rekerí pa nan lesa cierto partinan mas cu un biaha. Pa nos comprendé cierto expresionnan claramente, kisas nos tin cu busca palabranan den un diccionario of den Perspicacia para comprender las Escrituras. Si e texto ta contené conseho of un mandamentu, tuma tempu pa papia tocante situacionnan den nos tempu den cua e ta aplicabel. E ora ei bo por puntra: ‘Ki beneficio nos por saca dor di aplicá e conseho aki?’ (Isaías 48:17, 18) Si e texto ta papia di un aspecto di Jehova su propósito, puntra: ‘Ki efecto esaki tin riba nos bida?’ Tal bes bo ta lesando un relato cu ta papia di actitud i accionnan di hende. Ki preshon di bida nan tabata pasando aden? Con nan a trata cu esakinan? Ki beneficio nos por saca for di nan ehempel? Semper tuma tempu pa considerá loke e relato ta nificá pa nos bida awe.—Romanonan 15:4; 1 Corintionan 10:11.
19. Dor di imitá Dios, kico nos lo ta dunando nos yunan?
19 Ki un manera excelente pa graba Dios su pensamentunan den nos mente i curason! Esei lo ègt yuda nos bira “imitadónan di Dios, manera yunan stimá.” (Efesionan 5:1) I nos lo duna un ehempel cu ta berdaderamente digno pa nos yunan imitá.
Bo Ta Corda?
◻ Con mayornan por beneficiá di Jehova su ehempel?
◻ Pakico instruccion verbal di yunan mester ta combiná cu bon ehempel di mayor?
◻ Mencioná algun les den cua ehempel di mayor ta e mihó maestro.
◻ Con nos por beneficiá plenamente for di lesa Bijbel como famia?
[Plachi na página 10]
Hopi ta lesa Bijbel tur dia como famia