For di Pobresa Extremo te na e Rikesa di Mas Abundante
MANERA MANUEL DE JESUS ALMEIDA A RELATA
Mi a nace na october 1916. Mi tabata e último di 17 yu. Nuebe di mi rumannan mas grandi a muri di malesa i malnutricion, pues nunca mi no a conocé nan. Nos ocho cu a keda na bida, a biba huntu cu nos mayornan den un pueblo chikitu cerca di Porto, Portugal.
NOS cas humilde tabatin un sala chikitu i un kamber. Nos tabata saca awa di bebe for di un pos cu tabata keda un mei kilometer leu, i nos cushina tabata primitivo.
Asina cu mi ruman hombernan tabata suficiente fuerte, nan a cuminsá traha den cunucu di maishi. Loke nan a gana tabata yuda pa cumpra cuminda p’e famia. Cu nan yudansa, mi tabata e único yu cu a haña un tiki scol. Aunke nos tabatin un bida duru, nos tabata masha fiel na Iglesia Católico, cu e speransa cu di un of otro manera esaki lo por a drecha nos bida.
Durante luna di mei, iglesia tabatin loke nan ta yama nobena. Nuebe dia largu nos tabata cana bai misa den mardugá. Einan nos tabata haci oracion, pensando cu esaki lo a trece bendicion for di Dios. Nos tabata kere tambe cu e pastor tabata un homber santu, un representante di Dios. Pero cu tempu, nos pensamentu a cambia.
En Busca di Algu Mihó
Ora nos no por a paga e contribucion na misa, e pastor no a tene cuenta cu e problemanan financiero serio cu nos tabatin. Esaki a desanimá nos. Mi impresion di iglesia a cambia radicalmente. P’esei, ora mi tabatin 18 aña di edad, mi a dicidí di bai laga mi famia pa wak si no tin un bida mas mihó cu traha den cunucu i pleita cu iglesia. Na 1936, mi a yega Lisboa, capital di Portugal.
Einan mi a conocé Edminia. Aunke mi a haña cu religion a gaña mi, tog nos a sigui tradicion i a casa na misa católico. Anto na 1939, Guera Mundial II a cuminsá. Durante guera, mi tabatin 18 depósito bou di mi encargo, i riba un dia so, nos tabata saca te cu 125 truck cargá cu material di guera.
E horornan di guera, huntu cu e echo cu Iglesia Católico tabata profundamente metí den dje, a afectá mi mashá. Mi tabata puntra mi mes: ‘Dios realmente ta interesá den humanidad? Con nos mester ador’é?’ Añanan despues, na 1954, un cabayero di edad, un Testigo di Jehova, a papia cu mi tocante e preguntanan cu mi tabatin. E combersacion aki a cambia henter mi bida.
Conmové dor dje Speransa cu Bijbel Ta Duna
E homber cariñoso aki, Joshua, a splica mi cu e Reino di Dios ta e único solucion p’e problemanan di mundu i cu ta e gobernacion dje Reino so por trece pas i siguridad. (Mateo 6:9, 10; 24:14) Mi a gusta loke el a bisa, pero debí na mi experencia anterior cu religion, mi a duda si mi mester a aceptá su splicacion. Ora el a ofrecé pa studia Bijbel cu mi, mi a aceptá bou dje condicion cu e no ta pidi mi cen ni papia tocante política. El bai di acuerdo i a sigurá mi cu loke el a ofrecé tabata grátis.—Revelacion 22:17.
Mi confiansa den Joshua a crece lihé. P’esei, mi a pidié algu cu mi a deseá for di chikitu: “Ta posibel pa mi haña un Bijbel di mi mes?” Despues cu mi a hañ’é, esta contentu mi tabata di por a lesa pa promé bes for dje Palabra di nos Creador mes, promesanan manera: “Dios mes lo ta cu [humanidad]. I lo e seca tur lágrima di nan wowo, i lo no tin morto mas, ni lo tin lamento ni sclamacion ni dolor mas. E cosnan anterior a pasa bai”!—Revelacion 21:3, 4.
Foral e promesanan di Bijbel en cuanto eliminacion di pobresa i malesa tabata un consuelo pa mi. E homber fiel Elihú a bisa di Dios: “E ta duna cuminda na abundancia.” (Job 36:31) I Bijbel ta bisa cu bou dje gobernacion hustu di Dios, “ningun residente lo bisa: ‘Mi ta malu.’” (Isaías 33:24) Esta un interes amoroso Jehova Dios tin den humanidad! Mi interes den su promesanan a crece masha hopi!
Mi a asistí na mi promé reunion di Testigonan di Jehova dia 17 di april 1954. Tabata un reunion special: e Memorial dje morto di Cristo. For dje tempu ei padilanti, mi tabata masha regular na e reunionnan. Djis despues mi a cuminsá papia cu otro hende dje bon cosnan cu mi tabata siña. E tempunan ei, tur luna Testigonan di Jehova na Portugal, tabatin un picnic cant’i laman, i e ora ei nos tabatin bautismo. Shete luna despues dje promé bes cu Joshua a papia cu mi, mi a dedicá mi mes na Jehova Dios i a simbolis’é mediante bautismo bou di awa den laman.
Na principio di 1954, tabatin solamente un shen Testigo di Jehova den henter Portugal. Pues, tabatin hopi mester di ruman homber pa hiba delantera den e trabou di predicá. Mi a haci progreso spiritual rápido, i djis despues mi a haña responsabilidadnan den e congregacion. Na 1956, nan a nombra mi sirbidó di congregacion, manera tabata yama e superintendente presidente e tempu ei, den e di dos congregacion di Testigonan di Jehova na Lisboa. Awe, den e stad aki i su suburbionan tin mas cu shen congregacion.
Nos A Saca Beneficio dor di Mustra Hospitalidad
Aunke ami cu Edminia no tabatin masha recurso financiero, semper nos porta tabata habrí pa nos rumannan cristian. Na 1955, un pionero (asina ta yama un Testigo di Jehova cu ta predicá di tempu completo) di Brazil cu kier a bai e asamblea internacional “Reino Triunfante” na Alemania, a haci escala na Portugal. Debí na problema cu transport, el a keda un luna na nos cas, i nos a saca masha hopi beneficio spiritual for di su bishita!
Entre e rumannan cu a bishitá nos cas e tempu ei, tabatin miembronan dje famia dje sede di Testigonan di Jehova na Brooklyn, New York, manera Hugo Riemer i su compañero di cuarto, Charles Eicher. Nan a cena huntu cu nos i nan a tira discurso p’e rumannan portugues. Mescos cu puitu cu a caba di sali for di webu cu nan piknan habrí, asina nos tabata spera riba e dushi pasabocanan spiritual cu e rumannan ei tabata trece.
Superintendentenan biahero di Testigonan di Jehova tambe a keda na nos cas durante nan bishita. Un bishitante memorabel na 1957 tabata Álvaro Berecochea, superintendente di sucursal di Maroco, kende tabata asigná pa bishitá Portugal i animá e rumannan. El a asistí n’e studio di buki na nos cas, i nos a insistí p’e keda cerca nos durante e resto di su estadia na Portugal. Su estadia di un luna a bendicioná nos profundamente i a gorda nos spiritualmente, miéntras cu Álvaro su peso a subi literalmente, danki n’e dushi cumindanan di mi kerida Edminia.
Pobresa extremo, manera mi a experenciá den mi infancia, por laga un impresion profundo riba un persona. Tog, mi a bin comprendé cu mas nos duna Jehova i su fiel sirbidónan, mas e ta bendicioná nos. Bes tras bes mi a mira con cierto esaki ta, ora nos a mustra hospitalidad na tur cu nos tabata por.
Na 1955, durante nos congreso na Porto, nan a anunciá cu na 1958 lo bai tene un congreso internacional di Testigonan di Jehova den Yankee Stadium na New York City. A pone un caha di contribucion den tur Salon di Reino dje pais—n’e tempu ei tabatin masha tiki—pa yuda financiá e gastunan pa manda delegadonan di Portugal. Bo por imaginá nos alegria ora nan a scoge ami cu mi casá entre e delegadonan? Esta un gran goso tabata pa bishitá e sede mundial di Testigonan di Jehova na Brooklyn ora nos tabata na Merca p’e congreso!
Awante Durante Persecucion
Na 1962, nan a prohibí e trabou di predicá di Testigonan di Jehova na Portugal i a saca e misioneronan, entre nan, Eric Britten, Domenick Piccone, Eric Beveridge, i nan esposa for dje pais. Despues di esei, gobiernu no a permití nos tene nos reunionnan den Salon di Reino. P’esei, nos a tene nan den secreto den casnan privá; nos no por a tene congresonan grandi tampoco mas na Portugal. Asina mi a haña e responsabilidad di regla transport pa nos rumannan cristian por a asistí na congresonan asina den otro pais.
Haci areglo pa gran cantidad di Testigo biaha bai otro pais no tabata fácil. Tog, si considerá e beneficionan spiritual maraviyoso cu e rumannan portugues a ricibí, e esfuerso tabata bale la pena. Esta un experencia edificante asistí na congresonan na Suisa, Inglatera, Italia i Francia, tabata pa nan! E congresonan ei a duna nan oportunidad tambe pa drenta Portugal bek cu literatura. Durante e añanan ei, nos a haci vários peticion pa registrá nos como un organisacion religioso na Portugal, pero nan a rechasá tur e peticionnan aki.
Despues cu a expulsá e misioneronan na principio di aña 1962, polis secreto a cuminsá intensificá su campaña pa stop nos trabou di predicá. Nan a arestá un gran cantidad di nos rumannan i a hiba nan corte. E revista aki i su compañero Spierta! a publicá informenan documentá tocante un cantidad dje sucesonan aki.a
Entre esnan cu nan a manda prizon tabatin tambe un pionero cu a siña dje bon nobo dje Reino di Dios for di mi. Dor cu polis a haña mi adres entre su pertenencianan, nan a manda yama mi i a interogá mi.
Despues, dos agente policial a bishitá mi cas. Nan a confiscá mi bukinan pa studia Bijbel i tambe 13 Bijbel. Nan a sigui molestiá nos, i nan a bolbe en total shete bes pa listra nos cas. Cada bes nan tabata bombardiá nos cu pregunta.
Diferente bes mi mester a bai testificá den casonan den corte na fabor di compañeronan Testigo. Aunke mi no tabatin masha educacion seglar, Jehova a duna mi ‘sabiduria cu tur opositor huntu no por a resistí ni desmentí.’ (Lucas 21:15) Na un ocasion, mi testimonio a asombrá e hues asina tantu cu el a puntra mi ta cua scol mi a bai. Ora mi a bis’é cu ta te vierde klas mi a yega, henter e sala di corte a cuminsá hari.
Mas e persecucion a intensificá, mas hende a reaccioná bon n’e mensahe di Reino. E casi 1.300 Testigonan cu tabatin na Portugal na 1962, a crece bira mas cu 13.000 na 1974! Miéntras tantu, na mei 1967, mi a haña e invitacion pa sirbi como superintendente biahero. Den e trabou aki mi a bishitá congregacionnan di Testigonan di Jehova pa fortalecé nan den sentido spiritual.
Nos Ta Disfrutá dje Rikesa di Mas Abundante
Na december 1974, mi tabatin e privilegio di participá den e registracion cu a legalisá e trabou di Testigonan di Jehova na Portugal. E siguiente aña, ami cu mi casá a bira miembro dje famia di Betel di Testigonan di Jehova na Estoril. Tambe nan a nombra mi como miembro dje Comité di Sucursal di Portugal.
Ki un goso pa mira con e trabou di predicá ta prosperá na Portugal i den e teritorionan cu ta cai bou di supervision di nos sucursal! Esakinan ta incluí Angola, Azóres, Cabo Verde, Madeira i São Tomé i Príncipe. Den transcurso di añanan tabata emocionante pa mira con tabata manda misioneronan di Portugal bai sirbi den e paisnan aki, unda tabatin un tremendo interes den e mensahe di Reino. Imaginá bo e goso cu nos ta sinti awor cu nos tin mas cu 88.000 proclamadó di Reino na e lugánan aki, di cua mas cu 47.000 na Portugal! Asistencia na Memorial na 1998 den e paisnan aki a surpasá 245.000 persona, compará cu e ménos cu 200 personanan na 1954 tempu mi a bira Testigo.
Di henter nos curason, ami cu Edminia ta di acuerdo cu e salmista bíblico cu a bisa: “Un dia den [Jehova su] pationan ta mihó cu mil otro caminda.” (Salmo 84:10) Ora mi pensa bek riba mi humilde principio i compar’é cu e rikesanan spiritual cu for dje tempu ei padilanti mi ta disfrutá di dje, mi ta sinti mescos cu profeta Isaías: “O Jehova, abo ta mi Dios. Mi ta halsa bo, mi ta elogiá bo nomber, pasobra bo a haci cosnan maraviyoso . . . Pasobra bo a bira un fortalesa pa esun di condicion humilde, un fortalesa pa esun pober.”—Isaías 25:1, 4.
[Nota]
a Mira Spierta! [na ingles] di 22 di mei 1964, página 8-16, i E Toren di Vigilancia [na ingles] di 1 di october 1966, página 581-92.
[Plachi na página 24]
Ariba: Ruman Almeida na Lisboa ta anunciá e areglo pa manda delegado na e congreso di 1958 na New York
Meimei: Mi ta conducí un modelo di un reunion di sirbidónan na e Asamblea Internacional “Pas Riba Tera” na Paris
Abou: Busnan di charter ta prepará pa bai un congreso di distrito na Francia
[Plachi na página 25]
Mi ta conducí adoracion di mainta na sucursal di Portugal
[Plachi na página 25]
Sucursal di Portugal, dedicá na 1988
[Plachi na página 26]
Ruman Hugo Riemer su discursonan a animá nos tempu el a bishitá nos for di Betel di Brooklyn
[Plachi na página 26]
Huntu cu mi esposa