E Cuestion Entre Jehova Dios I E Nacionan
“Un boroto siguramente lo yega te ne parti di mas leu dje tera, pasobra un cuestion ta loke Jehova tin cu e nacionan.”—JEREMÍAS 25:31.
E TERA di Hudá tabata confrontá cu tempo crítico duro pa trata cuné. Un bon rey, Josías, a tarda temporalmente e rabia ardiente di Jehova. Pero, kico a sosode ora Josías tabata matá na aña 629 PEC? Rey despues di dje a desonra Jehova.
2 E último rey di Hudá, Sedequías, yiu di cuater di Josías, a sigi, manera 2 Rey 24:19 ta bisa, “haci loke tabata malu den bista di Jehova, conforme cu tur loke [su ruman mayor] Jehoiaquim a haci.” Cu ki resultado? Nabucodonosor a bini contra Jerusalem, a coge Sedequías, a mata su yiunan dilanti su wowo, a ciegué, i a hibé Babilonia. Además, babilónico a coge como plunder artefacto usá den e adoracion di Jehova, i a kima e tempel i e stad. Sobrebibiente a bira preso den Babilonia.
3 E aña ei di 607 PEC a siñala no solamente e desolacion final di Jerusalem sino també e principio di “tempo siñalá dje nacionan,” mencioná den Lucas 21:24. Tal tempo di 2.520 aña largu a termina den nos siglo, na aña 1914. E tempo a yega ne aña ei pa Jehova, mediante su Yiu entronizá, Jesucristo, cu ta mayor cu Nabucodonosor, declara i ehecuta huicio riba e mundo corrupto. E huzgamento ta cuminza cu loke awe ta igual cu Hudá, su igual declarando cu e ta representa Dios i Cristo riba tera.
4 Nos ta mira e paralelo entre e violencia durante e añanan final di Hudá bao di su reynan—cu suceso desastroso afectando també nacion beciña—i e violencia den cristiandad djawe? Sigur cu sí! Kico, anto, e profecía di Jeremías ta indica en cuanto con Jehova Dios lo trata cu asuntonan awe? Láganos mira.
5 E matemático i filósofo británico Bertrand Russell a comenta mas cu 40 aña pasá: “Desde 1914, tur hende cu ta consiente di inclinacion di mundo ta keda profundamente molestiá tocante loke ta parce un marcha destiná i predeterminá pa asta desaster mas grandi.” I e político alemán Konrad Adenauer a bisa: “Siguridad i trankilidad a desparce for di bida di hende desde 1914.”
6 Awe, mescos cu den e dia di Jeremías, e binimento dje fin di un sistema di cosnan ta ser identificá pe dramamento di un lamá di sanger inocente, notablemente den e dos gera mundial dje siglo aki. Principalmente, nacion di cristiandad a bringa e dos gera, cua nacion ta bisa cu nan ta adora e Dios dje Bijbel. Ki hipocresía! No ta straño cu Jehova Dios a manda su Testigonan cerca nan, bisando, den e palabra di Jeremías 25:5, 6: “Bolbe, por fabor, cada un for di su mal camina i for dje maldad di boso tratamento . . . I no camna tras di otro dios pa sírbinan i buig pa nan, pa boso no ofendémi cu e obra di boso man, i pa mi no causa calamidad pa boso.”
7 Sin embargo, e nacionan di cristiandad no a bolbe. Esei tabata demonstrá den nan hacimento di mas sacrificio pe dios di gera den Corea i Vietnam. I nan ta sigi financiá traficante di morto, fabricador di arma. País di cristiandad ta percura e mayor parti di casi un biyón dólar gastá pa arma tur aña desde 1980. Entre 1951 i 1991, e gasto militar di América so a surpasá e ganashi total di tur compañía americano hunto. Desde e proclamacion na boz halto dje fin dje gera friu, nan a reduci arma nuclear anticuado, pero mangazina enorme di otro arma destructivo ta permanece i desaroyo di nan ta sigi. Eseinan por tá usá un dia.
Huicio contra e dominio complaciente di cristiandad
8 E sigiente palabra di Jehova Dios hayá den Jeremías 25:8, 9, ta aplica awor específicamente na cristiandad, cu no ta cumpli cu norma cristian di husticia: “P’sei, esaki ta loke Jehova di ehército a bisa, ‘Pa motibo cu boso no a obedece mi palabra, atá mi ta manda i lo tuma tur famía di nort,’ ta e declaracion di Jehova, ‘asta mandando [aviso] na Nabucodorosor rey di Babilonia, mi sirbidor, i lo mi trecé contra e tera aki i contra su habitantenan i contra tur e nacionan ei na tur banda; i lo mi dedicánan na destruccion i hácinan un obheto di asombro i algo pa fluit na dje i lugar desolá te na tempo indefinitivo.’ ” Asina, principiando cu hende yamá e pueblo di Dios, esta, cristiandad, e tribulacion grandi lo cuminza, i finalmente extende te na tur e mundo, na ‘tur nacion na tur banda.’
9 Tabatin un tempo den cristiandad ora e Bijbel tabata respetá, ora casi tur hende a considera casamento i bida di famía como un fuente di felicidad, ora hende a lanta temprán i a haya satisfaccion den nan dia di trabao. Hopi hende a refrescánan cu lezamento i studiamento dje Palabra di Dios den anochi usando lampi di kerosín. Pero awe, inmoralidad sexual, divorcio, abuso di droga i burachería, delincuencia, golosidad, flohedad na trabao, adiccion na television, i otro bicio a corrumpí bida te na un grado alarmante. Esei ta preliminario ne destruccion cu Jehova Dios ta puesto pa ehecuta riba e dominio complaciente di cristiandad.
10 Jehova Dios ta declara, manera nos ta leza den Jeremías capítulo 25, versículo 10 i 11: “Lo mi destrui di den nan e sonido di hubileo i e sonido di alegría, e boz di bruidegom i e boz di bruid, e sonido di molina di man i luz di lampi. I tur e tera aki mester bira un lugar desolá, un obheto di asombro.” En berdad lo ta un asombro ora tempel fuerte i palacio luhoso di cristiandad ta basha abao pa nan ruinacion. Ki extenso lo ser e destruccion? Den e tempo di Jeremías, e desolacion di Hudá i di nacion beciña a dura pa 70 aña, locual Salmo 90:10 ta yama e duracion di un bida típico. E ehecucion di huicio di Jehova den e dia djawe lo ser completo, pa semper.
Huicio contra Babilonia e Grandi
11 Segun e profecía den Revelacion 17: 12-17, e tempo lo yega ora Jehova ta cuminza su acto straño, hincando den curazón dje “diez cachu”—miembro militar di Nacion Uní—“pa cumpli cu su pensamento” di destruccion dje imperio mundial di religion falso. Con esei lo sosode? Tin varios manera cu e “diez cachu” di Revelacion capítulo 17 por, den e palabra di versículo 16, yega di “odia e muher di mala bida i . . . kimé completamente cu candela.” Ta cierto cu arma nuclear a plama i ta ser plamá ainda den hopi lugar riba tera unda cu tin e peliger di gera. Pero, nos tin cu spera i mira exactamente con Jehova Dios lo hinca den curazón di gobernante político pa ehecuta su vinganza.
12 Den tempo di antigua e turno di Babilonia a yega pa experimenta e rabia ardiente di Jehova. P’sei, cuminzando cu Jeremías capítulo 25, versículo 12, e profecía ta considera e asunto desde un punto di bista despues, uno cambiá. Nabucodonosor i Babilonia no ta hunga e papel mas di ehecutor di Jehova, sino ta ser inclui awor hunto cu tur nacion di mundo. Esei ta similar cu e situacion djawe. “E diez cachu” di Revelacion capítulo 17 lo desola religion falso, pero despues, nan mes lo experimenta destruccion hunto cu tur otro “rey di tera,” manera Revelacion capítulo 19 ta detayá. Jeremías 25:13, 14 ta pinta con Babilonia, hunto cu “tur nacion” cu a explota e pueblo di Jehova, ta drenta den e huicio. Jehova a usa Nabucodonosor como ehecutor pa castiga Hudá. Pero, tanto é como e reynan di Babilonia despues a halza nan mes orguyosamente contra Jehova mes, demonstrá, por ehempel, ora nan a profana baso dje tempel di Jehova. (Daniel 5:22, 23) I ora babilónico a destrui Jerusalem, nacion beciña di Hudá—Moab, Ammón, Tiro, Edom, i otronan—a hubilá i a burla e pueblo di Dios. Nan també tin cu cosechá e recompensa merecí foi Jehova.
Huicio contra “tur nacion”
13 P’sei, Jeremías a declara, den loke ta pará skirbí den capítulo 25, versículo 15 i 16: “Esaki ta loke Jehova e Dios di Israel a bisámi: ‘Tuma e copa di biña di furia aki for di mi man, i bo mester haci tur nacion na ken mi ta mandábo bebé. I nan mester bebe i sagudi p’aki i p’ayá i actua manera hende loco pa causa dje spada cu mi ta manda entre nan.’ ” Pakico esei ta un ‘copa di biña dje furia di Jehova’? Den Mateo 26:39, 42 i Juan 18:11, Jesús a menciona un “copa” como simbólico dje boluntad di Dios pe. Di igual manera, un copa ta ser usá pa simboliza e boluntad di Jehova pe nacionan pa nan bebe di su vinganza divino. Jeremías 25:17-26 tin un lista di grupo nacional cu ta simboliza nacion djawe.
14 Despues cu cristiandad, mescos cu Hudá, ta wordu hací “un lugar desolá, un obheto di asombro, algo pa fluit na dje i un maldicion,” destruccion ta spera tur e resto dje imperio mundial di religion falso. Sigientemente, e mundo henter, cu Egipto a simboliza, mester bebe dje copa di biña dje furia di Jehova! Sí, “tur rey di nort cu ta cerca i leu, un tras di otro, i tur otro reino di tera cu ta riba e superficie dje tera” mester bebe. Finalmente, “e rey di Sesac mes lo bebe despues di nan.” I ken ta e “rey di Sesac”? Sesac ta un nomber simbólico, misterioso, of código, pa Babilonia. Mescos cu Satanás tabata e rey invisible riba Babilonia, asina e ta “gobernante di mundo” te ne dia djawe, manera Jesús a indica. (Juan 14:30) P’sei, Jeremías 25:17-26 ta paralelo cu Revelacion capítulo 18 te 20, aclarando e ordu di suceso mientras cu e copa dje furia di Jehova ta ser pasá pa tur. Promé, e imperio mundial di religion falso mester ta destruí, anto poder político, anto Satanás mes lo ser tirá den abismo.—Revelacion 18:8; 19:19-21; 20:1-3.
15 Tabatin hopi papiamento tocante paz i siguridad desde cu e Gera Friu supuestamente a termina, cu un solo superpoder sobrá. Manera Revelacion 17:10 ta bisa, tal superpoder, cabez di siete dje bestia salbahe, mester “permanece pa un poco tempo mas.” Pero tal “poco tempo” ta yegando na su fin. Pronto, tur grito di “paz i siguridad” político lo termina den e “destruccion di ripiente [cu lo] ser riba nan instantáneamente.” Asina apóstol Pablo a bisa.—1 Tesalonicense 5:2, 3.
16 Henter e sistema mundial di Satanás, cuminzando cu cristiandad, mester bebe dje copa di vinganza di Jehova. Su sigiente mandamento duná na Jeremías, skirbí den capítulo 25, versículo 27 te 29, ta confirma esei: “Bo mester bísanan, ‘Esaki ta loke Jehova di ehército, e Dios di Israel, a bisa: “Bebe i bira burachi i saca i cai di manera cu bo no por lanta pa motibo dje spada cu mi ta manda entre boso.” ’ I mester sosode cu si nan ta nenga di tuma e copa for di bo man pa bebe, bo mester bísanan també, ‘Esaki ta loke Jehova di ehército a bisa: “Boso lo bebe sin falta. Pasobra, mira! ta riba e stad riba locual mi nomber ta ser yamá cu mi ta cuminza manda calamidad, i boso mes di algun manera lo bai liber di castigo?” ’ ‘Boso lo no bai liber di castigo, pasobra tin un spada cu mi ta yama contra tur habitante dje tera,’ ta e declaracion di Jehova di ehército.”
17 Eseinan ta palabra fuerte—realmente palabra cu ta inspira temor, pasobra Jehova Dios, Señor Soberano di tur e universo a papia nan. Durante e miles di aña, el a wanta cu pacenshi e blasfemia, reproche, i odio cu a ser montoná riba su nomber santo. Pero, e tempo a yega por fin, pe contestá e oracion cu su Yiu stimá, Jesucristo, a siña su disípelnan ora e tabata aki riba tera: “Anto, boso tin cu reza asina aki: ‘Nos Tata cu ta den cielo, bo nomber sea santificá. Laga bo reino bini. Laga bo boluntad ser cumplí, como den cielo, també riba tera.’ ” (Mateo 6:9, 10) E boluntad di Jehova ta pa Jesús actua como su spada pa ehecuta vinganza.
18 Den Revelacion capítulo 6, nos ta leza promé di Jesús saliendo montá riba un cabai blancu ‘pa vence i pa completa su victoria.’ (Versículo 2) Esei a cuminza cu su entronizacion como Rey celestial na 1914. Otro cabai i ginete ta sigié, simbolizando gera total, hamber, i pest cu desde 1914 a plaga e planeta. Pero, na ki tempo tur violencia asina lo termina? Revelacion capítulo 7 ta informános di cu cuater angel ta tene firmemente “e cuater bientu dje tera” te cu Israel spiritual i un multitud grandi di tur nacion ta ser reuní pa salbacion. (Versículo 1) Anto, kico lo sosode?
19 Jeremías capítulo 25, versículo 30 i 31, ta sigi: “ ‘For di halto Jehova mes lo brama, i for di su habitacion santo lo e saca su boz. Sin falta lo e brama riba su lugar di habitacion. Un grito manera hende cu ta pisa e wijnpers lo e canta contra tur habitante dje tera. Un boroto siguramente lo yega te ne parti mas lehano dje tera, pasobra Jehova tin un cuestion cu nacion dje tera. E personalmente tin cu pone su mes den huicio cu tur carni. En cuanto hende malbado, e mester entregánan ne spada,’ ta e declaracion di Jehova.” Ningun nacion lo scapa for di bebemento dje copa di furia di Jehova. P’sei, ta urgente pa tur hende di curazón recto separánan for di maldad dje nacionan promé cu e cuater angel ta los e tempestuoso horcán dje furia di Jehova. Tempestuoso en berdad, pasobra e profecía di Jeremías ta sigi den versículo 32 i 33:
20 “Esaki ta loke Jehova di ehército a bisa, ‘Mira! Un calamidad ta sali di nacion pa nacion, i un tempestad grandi lo ser lantá for di parti di mas remoto dje tera. I hende cu Jehova ta mata siguramente lo ser den e dia ei desde un extremo dje tera te ne otro extremo dje tera. Nan lo no ser lamentá, ni lo no ser recogí ni derá. Nan lo yega di ser manera mest riba e superficie dje tera.’ ” Berdaderamente, un bista horrible, pero tal accion ta necesario pa haci e tera limpi di tur maldad promé cu e introduccion dje Paradijs dje promesa di Dios.
Wardador ta yora i sclama
21 Versículo 34 te 36 ta duna mas informacion dje huicio di Jehova, bisando: “Boso, wardador, yora i sclama! I lora abao, boso, mahestuosonan dje tao, pasobra boso dianan pe matanza i pa boso plamamento a ser cumplí, i boso mester cai manera un baso deseabel! I un lugar di hui a perece for di wardador, i un medio di escape for dje mahestuosonan dje tao. Scucha! E sclamacion di wardador, i yoramento dje mahestuosonan dje tao, pasobra Jehova ta plunder nan sabana.”
22 Ken ta wardador asina? Nan no ta lider religioso, cu a bebe dje furia di Jehova caba. Nan ta wardador militar, pintá també den Jeremías 6:3, cu ta reuni nan ehército den trupa grandi den oposicion cu Jehova. Nan ta gobernante político, cu a bira ricu riba custía di pueblo. Hopi di nan ta comerciante corrupto, maestro di corrupcion. Nan a tarda pa aliviá hamber cu a destrui pueblo henter den tera pober. Nan ta haci “e mahestuosonan dje tao” ricu, tal como traficante grandi di arma i destructor haragán dje ambiente, mientras cu nan ta nenga di duna yudanza médico i cuminda nutritivo cu costando asina poco por scapa diez di miyones di mucha muribundo.
23 No ta straño cu Jeremías capítulo 25 ta conclui, den versículo 37 i 38, bisando di hende cu egoístamente ta busca paz pa nan mes so: “E lugar di habitacion pacífico a keda sin bida pa causa dje rabia ardiente di Jehova. El a sali for di su cueba mescos cu león hoven macho, pasobra nan tera a bira un obheto di asombro pa causa dje spada cu ta haci maltrato i pa causa di rabia ardiente.” Asombro en berdad! Sin embargo, e rabia ardiente di Jehova siguramente lo ser expresá mediante Esun pintá den Revelacion 19:15, 16 como “Rey di reynan i Señor di señornan,” cu ta pastoreá e nacionan cu un bara di heru. I kico ta sigi?
24 Bo a yega di experimenta un horcán of tifón? Esei por ta un experencia spantoso. Pero su mañan, aunque bo por mira cos kibrá na tur banda, e aire generalmente ta asina limpi i e calmo asina refrescante cu bo por agradici Jehova pa un dia tanto bonita. Di igual manera, ora e bientu di tempestad dje tribulacion grandi ta bedar, bo por mira rond riba tera cu gratitud cu bo ta na bida i cla pa participa den e sigiente trabao di Jehova Dios di haci e tera limpi un glorioso paradijs. E cuestion cu Jehova tin cu e nacionan lo a ser hibá na un gran conclusion, santificando su nomber i habriendo e camina pa su boluntad ser hací riba tera bao dje Gobernacion di mil aña dje Reino Mesiánico. Laga e Reino bini pronto!
[Study Questions]
1, 2. (a) Kico a sosode den Hudá despues di morto di rey Josías? (b) Ken tabata e último rey di Hudá, i con el a sufri pa motibo di su infieldad?
3. Cua tempo a cuminza cu e destruccion di Jerusalem na aña 607 PEC, i tabata tempo pa kico sosode ne terminacion dje tempo?
4. Cua pregunta ta presenta awor en relacion cu e profecía di Jeremías?
5, 6. (a) Desde 1914, con e situacion den cristiandad ta parce e situacion den Hudá net promé cu su destruccion? (b) E grupo djawe cu Jeremías a simboliza a hiba cua mensahe pa cristiandad?
7. Cua evidencia tin di cu cristiandad ta ignora e spiertamento di Jehova?
8. Con e palabra di Jeremías 25:8, 9 lo ser cumplí riba cristiandad?
9. Di ki manera e estado spiritual di cristiandad ta empeora den nos tempo?
10. Duna detaye dje estado di cristiandad despues di ehecucion di huicio di Jehova.
11. Ken lo ser instrumental den e destruccion di cristiandad? Pakico?
12. (a) Kico a pasa Babilonia despues cu el a destrui Jerusalem? (b) Kico lo pasa e nacionan despues dje destruccion di cristiandad?
13. Kico kier men “e copa di biña di furia,” i kico ta sosode hende cu ta bebe dje copa?
14. Segun e profecía di Jeremías, ken ta yega di bebe dje copa di biña dje furia di Jehova, i kico esei ta simboliza pa nos tempo?
15. Kico lo sosode ora e grito di “paz i siguridad” ta sali?
16, 17. (a) Si hende ta purba di scapa for dje huicio di Jehova, kico lo ta e resultado? (b) Di ki manera destructivo e boluntad di Jehova lo tuma lugar pronto riba tera?
18, 19. (a) Ken ta sali riba cabai pa vence den e nomber di Jehova, i e ta spera kico promé cu e ta completa su victoria? (b) Ora angel ta los e bientu di tempestad dje furia di Jehova, kico spantoso lo sosode riba tera?
20. Cua bista ta enfatizá e severidad dje huicio di Jehova, pero pakico tal accion ta necesario?
21, 22. (a) Den Jeremías 25:34-36, ken tabata “wardador” di Israel, i pakico nan a keda obligá di yora? (b) Cua wardador djawe ta merece e rabia di Jehova, i pakico nan ta merece esei plenamente?
23. Duna detaye dje estado dje dominio di Satanás despues di acto di destruccion di Jehova.
24. E destruccion di religion falso i dje resto dje mundo di Satanás lo trece cua bendicion pa humanidad husto?
[Caption on page 18]
Jehova a scoge e instrumento dje destruccion di cristiandad
[Caption on page 22]
Repaso di paragraf 5-24 dje artículo aki
◻ Cua manera hipócrita di cristiandad a drenta den huicio awor?
◻ Jeremías 25:12-38 ta duna cua bista extenso dje huicio?
◻ Cua copa di vinganza ta ser pasá pa tur nacion?
◻ Ken ta wardador cu ta yora i sclama, i pakico nan ta keda molestiá?
[Caption on page 23]
Despues di bientu di tempestad dje tribulacion grandi, un tera limpi lo presenta