Jehova Ta Prepará e Caminda
“E bon nobo aki dje reino lo ser predicá.”—MATEO 24:14.
1. Kico a logra cu e trabou di predicá den tantu promé siglo como den siglo 20?
DEBI cu Jehova ta un Dios di amor, su boluntad ta pa “tur clase di hende ser salbá i yega na un conocimentu exacto dje berdad.” (1 Timoteo 2:4) Esaki a exigí un campaña internacional di predicá i siña otro hende. Den e promé siglo, e actividad di predicá aki a haci e congregacion cristian “un pilar i apoyo dje berdad.” (1 Timoteo 3:15) Despues a bini un periodo largu di apostasia den cua e lus dje berdad a casi paga. Den tempu recien, durante “e tempu di fin,” “berdadero conocimentu” a bira abundante atrobe, treciendo un speransa bíblico di salbacion eterno pa miyones di hende.—Daniel 12:4.
2. Kico Jehova a haci en coneccion cu e actividad di predicá?
2 Apesar dje esfuersonan implacabel di Satanas pa frustra e propósito di Dios, e actividad di predicá tantu den promé siglo como den siglo 20 tabata sumamente exitoso. E ta pone nos corda e profecia di Isaías. En coneccion cu e regreso dje exiliadonan hudiu na Huda den siglo 6 P.E.C., Isaías a skirbi: “Laga lanta tur vaye, i baha tur ceru i ceritu. I e tereno yen di bulto tin cu bira tera plat, i e tereno desigual un vaye-yanura.” (Isaías 40:4) Tambe Jehova a prepará i plat e caminda p’e gran campañanan di predicá di tantu promé siglo como di siglo 20.
3. Den ki maneranan Jehova por realisá su propósitonan?
3 Esaki no ta nificá cu Jehova a influenciá directamente tur desaroyo riba tera pa por promové e predicacion dje bon nobo; ni e no ta nificá cu Jehova a ehercé su abilidad pa premirá futuro pa sa en detaye tur loke lo a sosodé. Ta berdad cu e por premirá futuro sucesonan i forma nan. (Isaías 46:9-11) Pero tambe e por reaccioná riba desaroyonan segun cu nan ta tuma lugá. Mescos cu un wardadó di carné experenciá cu sa con pa dirigí i con pa protehá su tou, Jehova ta guia su pueblo. E ta guia nan na salbacion dor di protehá nan spiritualidad i impulsá nan pa probechá di situacion i desaroyonan cu ta promové e predicacion exitoso dje bon nobo rond mundu.—Salmo 23:1-4.
Un Asignacion Difícil
4, 5. Pakico e predicacion dje bon nobo tabata un asignacion difícil?
4 Mescos cu construccion dje arca den e tempu di Noe, e trabou di predicá e Reino tabata un proyecto enorme, tantu den e promé siglo como den e tempu actual. E tarea pa alcansá tur hende cu cualkier mensahe ta basta difícil, pero e tarea aki tabata un desafio special. Den e promé siglo, e disipelnan tabata relativamente poco. A ehecutá nan Lider Jesus como un supuesto rebelde contra autoridad. E religion hudiu tabata bon establecí. Den Jerusalem tabatin un tempel magnífico. Religionnan no-hudiu den e área mediteráneo tambe tabata bon establecí, cu hopi tempel i sacerdocio. Di igual manera, ora “e tempu di fin” a cuminsá na 1914, e cristiannan ungí tabata poco, i siguidónan di otro religion cu a pretendé di sirbi Dios tabata hopi.—Daniel 12:9.
5 Jesus a spierta su disipelnan cu nan lo ser persiguí. El a bisa: “Hende lo entregá boso na tribulacion i lo mata boso, i boso lo ta obheto di odio di parti di tur nacion pa causa di mi nomber.” (Mateo 24:9) Ademas dje problemanan ei, foral den “e último dianan,” cristiannan lo haña nan mes meimei di “tempu crítico, duru pa trata cuné.” (2 Timoteo 3:1) E magnitud dje trabou, e echo cu persecucion ta bini sigur i e tempu trabahoso a haci e trabou di predicá difícil i un desafio. Un fe grandi ta necesario.
6. Ki garantia di éxito Jehova a duna su pueblo?
6 Aunke Jehova tabata sa cu lo a bini tempu difícil, e tabata sa tambe cu nada lo por a para e trabou. Un profecia bon conocí cu a cumpli remarcablemente tantu den promé siglo como den siglo 20, a predicí e éxito dje trabou aki: “E bon nobo aki dje reino lo ser predicá den tur e tera habitá.”—Mateo 24:14.
7. Con extenso e actividad di predicá tabata den promé siglo?
7 Yen di fe i spiritu santu, Dios su sirbidónan den promé siglo a sali padilanti pa cumpli cu nan comision. Dor cu Jehova a resultá di ta cu nan, nan a logra hopi mas éxito di loke nan por a spera. P’e tempu cu Pablo a skirbi e colosensenan, rond di 27 aña despues dje morto di Jesus, e por a bisa cu e bon nobo a ser “predicá den tur creacion cu ta bou di shelu.” (Colosensenan 1:23) Na comparacion, yegando na fin di siglo 20, e bon nobo ta ser predicá den 233 pais.
8. Bou di ki clase di circunstancia hopi hende a aceptá e bon nobo? Duna algun ehempel.
8 Miyones di hende a aceptá e bon nobo den décadanan recien. Hopi hende a haci esei bou di circunstancianan desfaborabel, esta, durante periodonan di guera, prohibicion i persecucion intenso. Esei tabata e caso tambe den e promé siglo. Na un ocasion durante promé siglo, nan a suta Pablo i Sílas cruelmente cu bara i a tira nan den prizon. Ki un situacion difícil pa haci disipel! Tog, Jehova a usa e situacion pa haci net esei. Pablo i Sílas a sali liber, i e wardadó di prezu huntu cu su famia a bira creyente. (Echonan 16:19-33) Experencianan asina ta mustra cu esnan cu ta contra e bon nobo no por silenci’é. (Isaías 54:17) Asina mes, e historia di cristianismo no tabata unu di contratempu i persecucion implacabel so. Laga nos enfocá awor riba algun desaroyo faborabel cu a yuda suavisá e caminda p’e predicacion exitoso dje bon nobo tantu den promé siglo como den siglo 20.
E Circunstancianan Religioso
9, 10. Con Jehova a crea expectativa p’e predicacion dje bon nobo den promé siglo i siglo 20?
9 Den tur dos época, no tabatin ningun casualidad pa cu e orario dje campañanan mundial di predicá. Pa loke ta e circunstancianan den e promé siglo, e profecia dje 70 simannan di aña, hañá na Daniel 9:24-27, a señalá e aña cu e Mesías mester a aparecé: 29 E.C. Aunke e hudiunan di promé siglo no a comprendé e orario exacto di cosnan, nan tabata den expectativa, sperando e Mesías. (Lucas 3:15) E Manuel Biblique na frances ta declará: “Hende tabata sa cu e setenta simannan di aña cu Daniel a establecé tabata yegando nan fin; ningun hende a keda sorprendí ora nan a tende Juan Bautista anunciá cu e reino di Dios a yega cerca.”
10 Kico dje circunstancianan den tempu moderno? Wel, un desaroyo trasedental tabata e entronisacion di Jesus den shelu, cu a marca e cuminsamentu di su presencia den poder di Reino. Profecia di Bijbel ta mustra cu esaki a tuma lugá na 1914. (Daniel 4:13-17) Anticipacion dje suceso aki tambe a pone cu algun hende religioso den e tempu actual tabata yen di expectativa. Expectativa tabata bisto tambe den e Studiantenan sincero di Bijbel cu a cuminsá publicá e revista aki na 1879 como Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence (E Toren di Vigilancia di Síon i Proclamadó dje Presencia di Cristo). Pues, tantu den e promé siglo como den e tempu actual, expectativa religioso a prepará e circunstancianan p’e predicacion dje bon nobo.a
11. Ki fundeshi religioso a pone pa yuda cu e trabou di predicá e bon nobo?
11 Un otro factor cu a yuda e trabou di cristiannan den ámbos época tabata e echo cu hopi hende tabata conocé e Sagrado Scritura. Den e promé siglo, comunidadnan hudiu tabata plamá den e nacionnan no-hudiu den becindario. E comunidadnan ei tabatin snoa caminda hende tabata bini huntu regularmente pa tende nan lesa i considerá e Scritura. Dje manera ei, e promé cristiannan por a edificá riba e conocimentu religioso cu e hendenan tabatin caba. (Echonan 8:28-36; 17:1, 2) Na principio di nos época, e pueblo di Jehova tabata den un circunstancia similar den hopi pais. Bijbel tabata ampliamente disponibel tur caminda den e teritorio di cristiandad, foral den paisnan protestant. Den hopi misa tabata lesa Bijbel; miyones di hende tabatin un ehemplar. Hende tabatin Bijbel caba, pero nan tabatin mester di yudansa pa comprendé loke nan tabatin.
E Beneficionan di Ley
12. Con ley romano por lo general tabata un proteccion den promé siglo?
12 Hopi bes ley di gobiernu a beneficiá e trabou cristian di predicá. E Imperio Romano a dominá e mundu di promé siglo, i su leynan skirbí tabatin un influencia profundo riba bida diario. E leynan aki a duna proteccion, i nan a beneficiá e promé cristiannan. Por ehempel, ora Pablo a apelá na ley romano, esei a hiba na su liberacion for di prizon i a salb’é di un halá di sota. (Echonan 16:37-39; 22:25, 29) Ora cu a referí n’e posibilidadnan cu e sistema legal di Roma a ofrecé, esei a yuda calma un multitud desordená furioso na Efeso. (Echonan 19:35-41) Un biaha, Pablo a scapa di violencia na Jerusalem pasobra e tabata ciudadano romano. (Echonan 23:27) Mas despues, ley romano a permitié haci un defensa legal di su fe dilanti César. (Echonan 25:11) Aunke vários dje Césarnan a goberná como tirano, generalmente e leynan den promé siglo a duna espacio pa “defendé i establecé e bon nobo legalmente.”—Filipensenan 1:7.
13. Con hopi bes ley a beneficiá e trabou di predicá den nos tempu?
13 Mescos ta e caso den hopi pais awe. Aunke tabatin esnan cu a ‘forma trobel pa medio di decreto,’ leynan den mayoria pais ta considerá libertad di religion como un derecho básico. (Salmo 94:20) Hopi gobiernu a reconocé cu Testigonan di Jehova no ta presentá ningun menasa pa órden social, i p’esei nan a duna nos reconocimentu legal. Na Merca, caminda ta imprimí hopi publicacion dje Testigonan, leynan existente a haci posibel pa producí e revista Toren di Vigilancia pa 120 aña sin interupcion, pa hende di rond mundu lesa.
Periodonan di Pas i Tolerancia
14, 15. Con e stabilidad social relativo a beneficiá e actividad di predicá den promé siglo?
14 Periodonan di relativo pas tambe a beneficiá e actividad di predicá. Aunke Jesus a predicí cu exactitud cu tantu den promé siglo como den siglo 20 ‘nacion lo a lanta contra nacion,’ tabatin periodonan di stabilidad cu a haci posibel pa predicá e Reino intensamente. (Mateo 24:7) E cristiannan di promé siglo a biba bou dje Pax Romana, esta, pas romano. Un historiadó a skirbi: “Roma tabatin un dominio asina completo riba e pueblonan dje mundu mediteráneo cu el a caba cu nan épocanan di guera casi constante.” E stabilidad aki a habri caminda p’e promé cristiannan biaha den relativo siguridad den henter e mundu romano.
15 E Imperio Romano a trata na uni pueblonan bou di su man fuerte. E política aki no solamente a promové biahamentu, tolerancia i intercambio di idea, sino tambe e concepto di hermandad internacional. E buki On the Road to Civilization (Riba Caminda pa Civilisacion) ta declará: “E unidad dje Imperio [Romano] a haci e tereno [pa predicacion cristian] unu faborabel. A eliminá bareranan nacional. Un ciudadano romano tabata un ciudadano di mundu. . . . Ademas, un estado cu a desaroyá e idea di ciudadania universal lo a comprendé un religion cu a siña tocante hermandad di hende.”—Compará cu Echonan 10:34, 35; 1 Pedro 2:17.
16, 17. Kico a motivá esfuersonan pa promové pas den tempu moderno, i na ki conclusion hopi hende a yega?
16 Kico di nos tempu? Siglo 20 a mira e gueranan mas destructivo den historia, i gueranan regional ta sigui haci estrago den algun pais. (Revelacion 6:4) Tog, tabatin tambe periodonan di relativo pas. Pa mas cu 50 aña caba no tabatin guera total entre e podernan importante di mundu. E situacion aki a contribuí hopi n’e predicacion dje bon nobo den e paisnan ei.
17 E horornan di guera di siglo 20 a hiba hopi hende na reconocé cu tin mester di un gobiernu mundial. Temor di guera mundial a hiba n’e formacion di tantu e Liga di Nacionnan como Nacionnan Uní. (Revelacion 13:14) Un meta cu ámbos organisacion a proclamá tabata e promocion di cooperacion i pas internacional. Hopi bes hende cu ta sinti e necesidad ei ta respondé faborablemente n’e bon nobo dje gobiernu mundial cu lo trece pas genuino i duradero: e Reino di Dios.
18. Ki actitud pa cu religion a faborecé e trabou di predicá?
18 Aunke algun bes a persiguí cristiannan ferosmente, tantu promé siglo como siglo 20 a mira periodonan di tolerancia religioso. (Juan 15:20; Echonan 9:31) E romanonan a adoptá i adaptá nan mes masha lihé n’e dios i diosanan dje pueblonan cu nan a conkistá. Profesor Rodney Stark a skirbi: “Den hopi sentido Roma a permití un grado mas grandi di libertad religioso cu bo por a mira atrobe te despues dje Revolucion Mericano.” Den e tempu actual, hende den hopi pais a bira mas habrí pa otro punto di bista, cu e resultado cu nan ta dispuesto pa scucha e mensahe di Bijbel cu Testigonan di Jehova ta trece.
E Papel di Tecnologia
19. Con e promé cristiannan a haci uso dje codex?
19 Finalmente, wak con Jehova a capacitá su pueblo pa saca beneficio for di avancenan tecnológico. Aunke e promé cristiannan no a biba den un era di avance tecnológico rápido, un desaroyo cu sí nan a haci uso di dje tabata e codex, of buki consistiendo di página. E codex a reemplasá e rol incómodo. E buki The Birth of the Codex (Nacementu dje Codex) ta declará: “Miéntras literatura seglar a tarda mashá pa bai over completo n’e uso di codex, ta parce cu e cristiannan a haci uso di dje mesora i universalmente.” E buki di referencia aki ta bisa tambe: “Cristiannan a usa e codex asina universalmente den e di dos siglo cu su introduccion mester ta data hopi promé cu aña 100 A.D.” E codex tabata mas fácil pa usa cu un rol. Por a localisá textonan mas lihé. Esaki sigur a yuda e promé cristiannan cu, mescos cu Pablo, no solamente a splica e Scritura sino tambe a ‘duna prueba via referencia’ dje cosnan cu nan tabata siña.—Echonan 17:2, 3.
20. Con e pueblo di Dios a haci uso di tecnologia moderno den e actividad mundial di predicá, i pakico?
20 E avancenan tecnológico den nos siglo tabata asombroso. Mashin di imprenta di alta velocidad a yuda haci publicacion simultáneo di literatura bíblico den hopi idioma posibel. Tecnologia moderno a acelerá e trabou di traduccion di Bijbel. Truck, trein, barcu i avion ta haci posibel pa transportá literatura bíblico rond tera rápidamente. Telefon i fax a haci comunicacion instantáneo un realidad. Mediante su spiritu, Jehova a impulsá su sirbidónan pa haci uso práctico dje tecnologia ei pa promové e plamamentu dje bon nobo rond mundu. Nan no ta probechá dje desaroyonan ei pa motibu di un deseo pa conocé i usa lo último den e mundu aki. Mas bien, nan promé interes i esun principal ta den loke lo yuda nan cumpli cu nan comision di predicá mas eficasmente.
21. Kico nos por ta sigur di dje?
21 “E bon nobo aki dje reino lo ser predicá den tur e tera habitá,” Jesus a predicí. (Mateo 24:14) Mescos cu e promé cristiannan a mira un cumplimentu dje profecia ei, nos awe ta mira un cumplimentu riba un escala inmenso. Apesar cu e trabou ta grandísimo i difícil, e bon nobo a ser predicá i ta ser predicá te ainda den tempu faborabel i desfaborabel, entre ley i actitud cu ta cambia, den guera i pas, i meimei di tur sorto di avance tecnológico. Jehova su sabiduria i abilidad asombroso pa premirá futuro no ta yena bo cu temor reverencial? Nos por ta shen porciento sigur cu e trabou di predicá lo ser completá segun e orario di Jehova i cu su propósito amoroso lo ser lográ p’e bendicion dje hustunan. Nan lo yega na poseé e tera i biba pa semper riba dje. (Salmo 37:29; Habacuc 2:3) Si nos armonisá nos bida cu Jehova su propósito, nos lo ta entre nan.—1 Timoteo 4:16.
[Nota]
a Pa un splicacion mas detayá dje dos profecianan Mesiánico aki, mira e buki Conocimentu cu Ta Hiba na Bida Eterno, página 36, 97 i 98 pa 107, publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Puntonan di Repaso
◻ Di con e predicacion dje bon nobo tabata un asignacion difícil?
◻ Den ki manera areglonan gubernamental i stabilidad social relativo a beneficiá e trabou di cristiannan?
◻ Di ki futuro desaroyonan Jehova su bendicion riba e trabou di predicá ta sigurá nos?