Kapítulo Seis
E Kuestion Ku Nos Tur Tin Ku Enfrentá
1, 2. (a) Kua kuestion Satanas a lanta den Eden? (b) Kon e kuestion ei ta bini dilanti den loke el a bisa?
BO TA enbolbí den e kuestion di mas importante ku hamas humanidat a enfrentá. E posishon ku bo tuma pa ku e kuestion aki lo determiná bo futuro eterno. E kuestion aki a presentá durante e rebelion ku a surgi den Eden. N’e okashon ei Satanas a puntra Eva: “Di bèrdat Dios a bisa: ‘Bo no mag kome di ningun palu di e hòfi’?” Eva a kontestá ku ta di un palu so Dios a bisa: “Boso no mester kome di dje . . . pa boso no muri.” E ora ei Satanas mesora a akusá Yehova di ta gaña, i el a bisa ku ni e bida di Eva ni e bida di Adam no a dependé di obedensia na Dios. Satanas a pretendé ku Dios a priva su kriaturanan di algu bon, esta di por fiha nan propio normanan den bida. Satanas a deklará: “Dios sa ku e dia ku boso kome di dje, boso wowo lo habri i boso lo ta manera Dios, konosiendo bon i malu.”—Génesis 3:1-5.
2 Ku otro palabra, Satanas a bisa ku hende lo ta mas mihó pará si nan a tuma nan propio desishonnan en bes di obedesé e leinan di Dios. Pues el a desafiá Dios su manera di goberná. Esaki a lanta e kuestion sumamente importante di soberania universal: e kuestion di si Dios tin derecho di goberná komo esun supremo den universo. E pregunta ku a surgi ta: Kiko ta mas mihó pa hende, Yehova su manera di goberná òf gobernashon independiente for di dje? Wèl, Yehova por a ehekutá mesora e sentensia di morto pa Adam ku Eva, pero esei lo no a resolvé e kuestion di gobernashon supremo na un manera satisfaktorio. Di otro banda, Dios por a demostrá kiko presis independensia for di dje i di su leinan lo a produsí dor di laga sosiedat humano sigui su mes rumbo pa un periodo ekstenso.
3. Kua kuestion di importansia sekundario Satanas a lanta?
3 Satanas su atake kontra Yehova su derecho di goberná ku a tuma lugá den Eden no a keda te ei. Tambe el a pone na duda si otro personanan lo a keda fiel na Yehova. Esaki a bira un otro kuestion hopi ligá ku esun promé, pero di importansia sekundario. Su desafio a inkluí tantu e desendensia di Adam ku Eva komo tur yu spiritual di Dios; asta Yehova su promé Yu masha stimá. Por ehèmpel, den e tempu di Job, Satanas a deklará ku hende ta sirbi Yehova no pa motibu ku nan stima Dios òf su manera di goberná, sino pa motibunan egoista. El a argumentá ku ora nan haña nan ku difikultat, nan ta entregá na deseo egoista.—Job 2:1-6; Revelashon 12:10.
Loke Historia A Komprobá
4, 5. Kiko historia a komprobá tokante e intento di hende pa dirigí su mes pasonan?
4 Un punto vital den e kuestion di si Dios ta e gobernante supremo ta esaki: Dios no a krea hende pa biba independiente di su gobernashon i tòg ser eksitoso. Dios a traha hende di tal manera ku e mester dependé di Dios su leinan hustu pa e por tin éksito. Profeta Yeremías a atmití: “O SEÑOR, mi sa ku e kaminda di hende no ta di dje mes; tampoko no ta keda na hende pa dirigí su pasonan. Korigí mi, o SEÑOR.” (Yeremías 10:23, 24) P’esei e Palabra di Dios ta urgi nos: “Konfia den SEÑOR ku henter bo kurason, i no dependé riba bo mes komprendementu.” (Proverbionan 3:5) Meskos ku Dios a traha hende pa ser goberná dor di su leinan físiko pa nan por keda na bida, asina tambe el a pone leinan moral, ku lo resultá den un sosiedat armonioso si hende obedesé nan.
5 Ta bisto anto ku Dios tabata sa ku e famia humano nunka lo por a dirigí su mes ku éksito sin Dios su gobernashon. Den un intento frakasá pa ta independiente dje gobernashon di Dios, hende a establesé diferente sistema polítiko, ekonómiko i religioso. E diferente sistemanan aki a pone ku hende ta den konflikto konstante ku otro, resultando den violensia, guera i morto. “Hende a ehersé outoridat riba un otro hende pa su daño.” (Eklesiástes 8:9) Esei ta presis loke a sosodé atraves di henter historia humano. Manera e Palabra di Dios a profetisá, hendenan malbado i gañadónan a sigui “bai di malu pa pió.” (2 Timoteo 3:13) I den siglo 20, hende a bai hopi dilanti riba tereno di siensia i industria, pero tambe a eksperensiá e pió kalamidatnan den historia. E palabranan di Yeremías 10:23 a keda komprobá fuera di tur duda: Dios no a krea hende pa dirigí su mes pasonan.
6. Kon Dios lo resolvé pronto e asuntu di hende su gobernashon independiente for di dje?
6 E konsekuensianan trágiko i di término largu di independensia for di Dios a demostrá una bes pa semper ku gobernashon di hende nunka lo por tin éksito. Dios su gobernashon ta e úniko kaminda ku ta hiba na felisidat, union, salú i bida. I e Palabra di Dios ta mustra ku pronto Yehova ta bai stòp di tolerá gobernashon humano independiente. (Mateo 24:3-14; 2 Timoteo 3:1-5) Djis akí, lo e intervení den asuntunan humano pa ehersé su derecho di goberná riba tera. Profesia bíbliko ta deklará: “Den e dianan di e reinan ei [gobernashon humano ku ta eksistí awe] e Dios di shelu lo lanta un reino [den shelu] ku nunka lo no wòrdu destruí, i e reino ei lo no pasa pa ningun otro pueblo [nunka mas hende lo goberná tera]; e lo garna i pone un fin na tur e reinonan aki [di aktualidat], ma e mes lo dura pa semper.”—Daniel 2:44.
Kon pa Sobrebibí i Drenta den Dios Su Mundu Nobo
7. Ora Dios su gobernashon pone fin na hende su gobernashon, ken lo sobrebibí?
7 Ora Dios su gobernashon pone fin na hende su gobernashon, ken lo sobrebibí? Beibel ta kontestá: “E rektonan [esnan ku ta apoyá Dios su derecho di goberná] lo biba den e tera, i e perfektonan lo keda den dje; ma e malbadonan [esnan ku no ta apoyá Dios su derecho di goberná] lo wòrdu kòrtá kitá for di tera.” (Proverbionan 2:21, 22) E salmista tambe a bisa: “Aki poko tempu e malbado lo no t’ei mas . . . E hustunan lo heredá e tera, i lo biba den dje pa semper.”—Salmo 37:10, 29.
8. Kon Dios lo vindiká su derecho komo Soberano plenamente?
8 Despues di destruí e sistema di Satanas, Dios lo introdusí su mundu nobo. Den e mundu ei lo eliminá violensia, guera, pobresa, sufrimentu, malesa i morto kompletamente, kosnan destruktivo ku pa míles di aña tabatin humanidat den nan gara. Beibel ta duna un deskripshon masha bunita di e bendishonnan ku ta spera humanidat obediente: “[Dios] lo seka tur lágrima kita for di nan wowo; i lo no tin morto mas; lo no tin lamento mas, ni yoramentu, ni doló; e promé kosnan a pasa.” (Revelashon 21:3, 4) Mediante su Reino selestial den man di Kristu, Dios lo vindiká (es desir, hustifiká òf establesé) plenamente Su derecho di ta nos Soberano, esta, nos Gobernante.—Romanonan 16:20; 2 Pedro 3:10-13; Revelashon 20:1-6.
Kon Algun Hende A Reakshoná Riba e Kuestion
9. (a) Kon hende ku a keda fiel na Yehova a konsiderá su palabra? (b) Kon Noe a duna prueba di su fieldat, i kon nos por benefisiá di su ehèmpel?
9 Durante henter historia, tabatin hende hòmber i muhé ku a duna prueba di nan fieldat na Yehova i a respet’é komo Soberano. Nan tabata sa ku nan bida a dependé di skucha Yehova i obedes’é. Noe tabata un hende asina. Dios a bisa Noe: “E fin di tur karni a bin mi dilanti . . . Traha pa bo mes un arka.” I Noe a someté su mes na Yehova su guia. Apesar ku otro hende dje tempu ei a risibí spièrtamentu, nan a sigui hiba nan bida komo si fuera nada straño no tabata bai pasa. Pero Noe a konstruí un arka gigantesko i diligentemente a sigui prediká tokante Yehova su normanan hustu na otro hende. Beibel ta sigui bisa: “Asina Noe a hasi; konforme tur loke Dios a orden’é, el a hasi.”—Génesis 6:13-22; Hebreonan 11:7; 2 Pedro 2:5.
10. (a) Kon Abraham ku Sara a apoyá Yehova su derecho di goberná? (b) Den ki manera nos por benefisiá dje ehèmpel di Abraham ku Sara?
10 Abraham ku Sara tambe tabata ehèmpelnan ekselente di hende ku a apoyá Yehova su derecho di goberná, hasiendo tur loke el a manda nan. Nan tabata biba na Ur dje kaldeonan, un stat riku. Pero ora Yehova a bisa Abraham pa bai un otro pais, un pais ku e no a konosé, Abraham “a sali bai manera SEÑOR a papia kuné.” Sin duda Sara tabatin un bida kómodo na Ur, na su kas, i huntu ku su amigunan i famia. Sin embargo, e tabata sumiso na Yehova i na su esposo i a bai n’e tera di Kanan, ounke e no tabata sa ki situashon ta sper’é einan.—Génesis 11:31–12:4; Echonan 7:2-4.
11. (a) Bou di ki sirkunstansianan Moises a apoyá Yehova su derecho di goberná? (b) Kon Moises su ehèmpel por benefisiá nos?
11 Moises tabata un otro persona ku a apoyá Yehova su derecho di goberná. I el a hasi esei bou di sirkunstansianan sumamente difísil: den konfrontashonnan kara-kara ku Fárao di Egipto. No ku Moises tabatin konfiansa den su mes. Al kontrario, el a duda mes ku e por a papia na drechi. Pero el a obedesé Yehova. I ku Yehova su respaldo i ku yudansa di su ruman hòmber Aron, Moises a entregá Yehova su palabra bes tras bes na e Fárao terko. Asta algun dje yunan di Israel a kritiká Moises severamente. Pero tòg Moises a hasi fielmente loke Yehova a mand’é hasi, i pa medio di dje Israel a ser librá for di Egipto.—Éksodo 7:6; 12:50, 51; Hebreonan 11:24-27.
12. (a) Kiko ta mustra ku fieldat na Yehova ta enserá mas ku loke Dios a spesifiká por eskrito? (b) Si nos ta komprendé kiko e klase di fieldat aki ta, kon lo e por yuda nos apliká 1 Huan 2:15?
12 Pa esnan ku tabata fiel na Yehova, obedensia no tabata limitá na solamente loke Dios a pone por eskrito. Ora ku e esposa di Pótifar a purba sedusí Yosef pa tene relashon seksual kuné, no tabatin ningun lei di Dios skirbí ku a prohibí adulterio. Sin embargo, Yosef tabata sa ku ta Yehova a instituí matrimonio den Eden. E tabata sa ku relashon seksual ku esposa di un otro hòmber lo a desagradá Dios. Yosef no tabata interesá pa sa te kon leu Dios lo a lagu’é biba manera e egipsionan. El a apoyá e normanan di Yehova dor ku el a meditá riba Dios su trato ku humanidat anto a apliká konsensialmente loke el a komprendé ku tabata e boluntat di Dios.—Génesis 39:7-12; Salmo 77:11, 12.
13. (a) Kon Job a duna prueba ku Diabel ta un mentiroso? (b) Kon e tres hebreonan tambe a mustra esei?
13 Hende ku di bèrdat konosé Yehova no ta apartá for di dje ni maske nan ser poné na prueba severamente. Segun Satanas su akusashon, si Job a pèrdè tur su propiedatnan òf su salú, asta Job (di ken Yehova a papia asina bon) lo a bandoná Dios. Pero Job a duna prueba ku Diabel ta un mentiroso, maske Job mes no tabata sa dikon asina tantu kalamidat a bini riba dje. (Job 2:9, 10) Siglonan despues Satanas, purbando ketu bai pa proba su akusashon, a pone un rei rabiá di Babilonia menasá tres hóben hebreo ku morto den un fòrnu kayente si nan no bùig pa adorá un imágen ku e rei a traha. Obligá na skohe entre obedesé e mandamentu dje rei òf obedesé Yehova su lei kontra idolatria, e hóbennan a laga e rei sa na un manera firme ku nan a sirbi Yehova i ku e tabata nan Soberano Supremo. Fieldat na Dios tabata mas presioso pa nan ku nan bida n’e momentu ei!—Daniel 3:14-18.
14. Kon nos komo hende imperfekto por duna prueba ku di bèrdat nos ta fiel na Yehova?
14 Nos mester konkluí for dje ehèmpelnan ei ku pa un persona ta fiel na Yehova e mester ta perfekto òf ku esun ku hasi un fout a frakasá kompletamente? Di ningun manera! Beibel ta bisa nos ku tabatin biaha ku Moises a faya. Ounke Yehova a keda malkontentu, e no a rechasá Moises. E apòstelnan di Hesukristu tambe tabatin nan debilidatnan. Yehova ta tene kuenta ku nos imperfekshon heredá, i basta nos no ignorá su boluntat deliberadamente den un òf otro manera, e ta keda kontentu ku nos. Si debí na debilidat nos kometé un malecho, ta importante pa nos repentí sinseramente i no laga e eror bira un kustumber. Asina nos ta demostrá ku di bèrdat nos stima loke Yehova ta bisa ta bon i ta odia loke e ta mustra ku ta malu. A base di nos fe den Hesus su sakrifisio—ku tin e balor di kita piká—nos por disfrutá di un posishon limpi dilanti Dios.—Ámos 5:15; Echonan 3:19; Hebreonan 9:14.
15. (a) Di tur hende, ta ken so a mantené integridat perfekto na Dios, i esaki a duna prueba di kiko? (b) Kon loke Hesus a hasi ta yuda nos?
15 Sin embargo, akaso obedensia perfekto na Yehova su derecho di goberná simplemente no ta posibel pa hende? Durante 4.000 aña e kontesta riba esaki tabata manera un “misterio,” un sekreto sagrado. (1 Timoteo 3:16) Ounke Adam a ser kreá perfekto, e no a pone un ehèmpel perfekto di deboshon na Dios. Pues anto, ken sí lo tabata por? Sigur ningun di su desendientenan pekaminoso. E úniko hende ku a hasi esei tabata Hesukristu. (Hebreonan 4:15) Loke Hesus a logra a duna prueba ku Adam (kende tabatin sirkunstansianan hopi mas faborabel) lo por a mantené integridat perfekto si e tabata kier. E fayo no a sinta den Dios su obra di kreashon. P’esei Hesukristu ta e ehèmpel ku nos ta trata na imitá ora di demostrá no solamente obedensia na lei divino, sino tambe deboshon personal na Yehova, e Soberano di universo.—Deuteronomio 32:4, 5.
Kiko Ta Nos Kontesta Personal?
16. Dikon nos mester ta konstantemente alerta en kuanto nos aktitut pa ku Yehova su derecho di goberná?
16 Kada un di nos awe ta enfrentá e kuestion di si Dios tin derecho di goberná komo esun supremo den universo. Si nos a deklará públikamente ku nos ta na Yehova su banda, Satanas ta hasi nos su blanko di atake. E ta trese preshon for di tur skina i lo sigui hasi esei te na fin di su sistema di kosnan malbado. Nos mester ta sumamente alerta. (1 Pedro 5:8) Nos kondukta ta mustra nos posishon pa ku e kuestion supremo di Yehova su derecho di goberná i e kuestion di importansia sekundario tokante integridat na Dios bou di prueba. Lo ta malu pa nos mira kondukta infiel komo algu di ménos importansia djis pasobra e ta komun den mundu. Pa mantené integridat nos tin ku hasi esfuerso pa apliká Yehova su normanan hustu den tur aspekto di bida.
17. Kiko relashoná ku e orígen di gañamentu i hòrtamentu mester pone nos evitá nan?
17 Por ehèmpel, nos no por imitá Satanas, kende ta “e tata di mentira.” (Huan 8:44) Nos mester ta onesto den tur nos tratonan. Den Satanas su sistema, hóbennan hopi bes no ta papia bèrdat ku nan mayornan. Pero hóbennan kristian ta evitá esaki, i dje manera ei ta duna prueba ku Satanas su akusashon ku e pueblo di Dios lo no keda fiel bou di prueba, no ta bèrdat. (Job 1:9-11; Proverbionan 6:16-19) Tambe tin sierto kustumbernan di negoshi ku lo por indiká ku un persona ta na banda di “e tata di mentira” en bes di na banda di e Dios di bèrdat. Nos ta evitá e kustumbernan aki. (Mikéas 6:11, 12) Hòrtamentu tambe nunka ta hustifiká, ni maske e persona ta den nesesidat òf si esun for di ken e ta hòrta ta riku. (Proverbionan 6:30, 31; 1 Pedro 4:15) Asta si hòrtamentu ta un kustumber normal kaminda nos ta biba òf si loke ta ser hòrtá ta chikitu, e ta keda algu ku ta kontra lei di Dios.—Lukas 16:10; Romanonan 12:2; Efesionan 4:28.
18. (a) Na fin di Kristu su Reinado di Mil Aña, ki tèst humanidat lo risibí? (b) Ki kustumber nos mester kultivá for di awor?
18 Durante Kristu su Reinado di Mil Aña, Satanas i su demoñonan lo ta den abismo, inkapas di influensiá humanidat. Esta un gran alivio! Pero despues dje mil aña, lo lòs nan pa un poko tempu. Satanas i esnan ku ta siguié lo pone preshon riba e parti di humanidat restorá ku ta mantené nan integridat na Dios. (Revelashon 20:7-10) Si nos tin e presioso oportunidat di ta na bida ora Dios lòs Satanas, kon nos lo reakshoná riba e kuestion di si Dios tin derecho di goberná e universo? Siendo ku e tempu ei henter humanidat lo ta perfekto, kualkier akto di infieldat lo ta algu deliberá i lo resultá den destrukshon eterno. P’esei ta masha importante pa nos kultivá for di awor e kustumber di reakshoná obedientemente riba kualkier instrukshon ku Yehova duna nos, sea ta via su Palabra òf via su organisashon! Hasiendo esei, nos ta mustra nos berdadero deboshon na dje komo e Soberano di universo.
Komo Repaso
• Kua ta e kuestion grandi ku nos tur tin ku enfrentá? Kon bini nos ta den e kuestion ei?
• Kiko ta remarkabel en kuanto e maneranan ku hòmber i muhénan di pasado a duna prueba di nan integridat na Yehova?
• Dikon ta importante pa tur dia nos onra Yehova ku nos kondukta?