Mayornan, Boso Yunan Mester Di Atencion Specialisa [Translator: For This Title, Please See Talk No. 18 Of The “Divine Teaching” District Convention.]
“Bo yunan lo ta manera stèknan di palu di olijfi tur rond di bo mesa.” —SALMO 128:3.
DEN hopi aspecto, yunan ta crece i ta desaroyá manera mata. P’esei, no ta un sorpresa cu Bijbel ta papia di un homber su casá como “un palu di wijndruif cu ta producí fruta” i ta compará su yunan cu “stèknan di palu di olijfi tur rond di [su] mesa.” (Salmo 128:3) Un cunukero lo bisá bo cu cuidamentu di un plantacion di mata yong no ta fácil, specialmente ora condicionnan di clima i di tera ta desfaborabel. Di igual manera, den e “último dianan” crítico aki, ta masha difícil pa cria yunan pa bira adultonan bon ordená i temeroso di Dios.—2 Timoteo 3:1-5.
2 Pa tin un bon cosecha, un cunukero mester di tera fértil, calor di solo i awa. Ademas di cultivá i eliminá chapi mal yerba, e mester combatí insecto i percurá pa otro cuido protectivo. Por tin tempu difícil durante e temporada di crecementu, te n’e cosecha. Ta ki tristu ora e cultivo resultá di ta malu! Sin embargo, ki contentu un cultivador por ta ora, despues di hopi trabou duru, e haña un bon cosecha!—Isaías 60:20-22; 61:3.
3 Un bida humano exitoso i productivo siguramente ta mas precioso cu e cosecha di un cunukero. P’esei no ta un sorpresa cu criamentu di yu exitosamente por tuma asta mas tempu i esfuerso cu cuidamentu di un plantacion abundante. (Deuteronomio 11: 18-21) Si un mucha yong plantá den e hardin di bida, ser muhá i alimentá cu amor i si e ser duná límitenan saludabel, e por crece i florecé spiritualmente asta den un mundu yená cu balornan moral tur na pispis. Pero si e ser maltratá of oprimí, e yu lo marchitá paden i posiblemente muri spiritualmente. (Colosense 3:21; compará cu Jeremías 2:21; 12:2.) En berdad, tur yu mester di atencion specialisá!
Atencion Diario For di Infancia
4 Mayornan mester duna atencion casi constante na un yu recien nací. Sin embargo, e baby mester di solamente atencion físico of material riba un base diario? N’e sirbidor di Dios, Timoteo, apostel Pablo a skirbi: “Desde infancia bo a conocé e scritura santu, cu por hací bo sabí pa salbacion.” (2 Timoteo 3:15) Pues e atencion di mayornan cu Timoteo a ricibí, asta for di infancia, tabata tambe di un clase spiritual. Pero na ki tempu infancia ta cuminsá?
5 E palabra griego cu Pablo a usa aki (breʹphos) ta ser aplicá tambe na un yu cu no a nace ainda. Elisabet, mama di Juan Bautista, a bisa su famia Maria: “Ora e zonidu di bo saludo a drenta mi orea, e criatura [breʹphos] den mi matris a salta cu gran alegria.” (Lucas 1:44) Pues, asta yu cu no a nace ainda ta ser yamá criatura, i Bijbel ta mustra cu nan por respondé na actividad pafó dje matris. P’esei, cuido prenatal, cu ta ser animá hopi biaha awe, mester incluí anto atencion na bienestar spiritual di e criatura cu no a nace ainda?
6 Esaki ta algu pa considerá, siendo cu evidencia ta revelá cu un yu cu no a nace ainda por sea beneficiá of keda negativamente afectá pa loke nan ta tende. Un director musical a haña cu varios tema musical cu e tabata ensayá a zona conocí pa straño cu por a parce, specialmente e parti di viool. Ora el a mencioná e nombernan dje obranan musical na su mama, un violencista profesional, e mama a bisa cu esakinan tabata net e composicionnan musical cu e tabata ensayá ora e tabata na estado di dje. Di igual manera, yu cu no a nace ainda por ser afectá negativamente ora nan mama ta tuma pa custumber pa wak novela. Pues, un revista médico a papia di “adiccion di feto na novela.”
7 Realisando e beneficio di stimulante positivo pa criaturanan, hopi mayor ta cuminsá lesa, papia i canta pa nan yu asta promé cu e nace. Bo por haci mescos. Aunke bo criatura kisas no ta comprendé e palabranan, probablemente lo e beneficiá di bo bos calmante i su tono amoroso. Despues di nacimentu, e yu lo cuminsá comprendé bo palabranan, talbes hopi mas lihé cu bo ta kere. Den solamente dos of tres aña, un yu ta siña un idioma complicá dor di djis tend’é. Un baby por cuminsá siña tambe e “idioma puru” di berdad di Bijbel.—Sofonías 3:9.
8 Kico Pablo tabata kier men ora el a bisa cu Timoteo a ‘conocé e scritura santu desde infancia’? E claramente tabata kier men cu Timoteo a ricibí entrenamentu spiritual for di tempu cu e tabata un baby, no djis for dje tempu di hubentud. Esaki ta na armonia cu e nificacion dje palabra griego breʹphos, cua generalmente ta referí na un yu recien nací. (Lucas 2:12, 16; Echo 7:19) Timoteo a ricibí instruccion spiritual for di su mama Eunice i su abuela Loida te asina leu cu su memoria por a alcansá. (2 Timoteo 1:5) E dicho ‘manera bo forma un taki yong, asina e palu ta crece’ siguramente a aplicá na Timoteo. El a ser ‘entrená segun e caminda p’e’ i, como resultado, el a bira un excelente sirbidor di Dios.—Proverbio 22:6; Filipense 2:19-22.
Cuido Specialisá Cu Ta Necesario
9 Yunan ta manera mata tambe den e sentido cu no tur tin e mésun característicanan, ni tampoco nan tur ta respondé n’e mésun métodonan di cuido. Mayornan sabí lo respetá e diferencianan i lo evitá di compará un yu cu otro. (Compará cu Galatio 6:4.) Pa bo yunan florecé bira adultonan saludabel, bo mester observá nan característicanan distinto di personalidad, cultivando esnan bon i eliminando esnan malu. Kico si bo detectá un debilidad of tendencia inapropiado, talbes en cuanto desonrades, materialismo of egoismo? Corigi’é bondadosamente, mescos cu Jesus a corigí e debilidadnan di su apostelnan. (Marco 9:33-37) Particularmente, encomendá cada yu regularmente pa su puntonan fuerte i bon característicanan.
10 Loke yunan mester specialmente ta atencion personal amoroso. Jesus a tuma tempu pa duna esnan chikitu tal atencion special, asta durante e dianan final ocupá di su ministerio. (Marco 10:13-16, 32) Mayornan, sigui e ehempel ei! Traha tempu inegoistamente pa ta cu bo yunan. I no tene bergwensa pa mustra nan amor genuino. Pone bo mannan rond di nan, mescos cu Jesus a haci. Duna nan brasa i sunchi caluroso i tierno. Ora mayornan di adultonan hóben bon ordená a ser puntrá ki conseho nan lo por ofrecé otro mayornan, entre e contestanan di mas frecuente tabatin: ‘Stima abundantemente,’ ‘pasa tempu huntu,’ ‘desaroyá interes mutuo,’ ‘scucha nan realmente,’ ‘ofrecé guia en bes di un discurso’ i ‘ser realístico.’
11 Dunamentu di tal atencion specialisá por ta un goso. Un mayor exitoso a skirbi: “Ora nos dos yu hombernan tabata mas yong, e proceso di prepará nan pa bai drumi, lesa pa nan, tapa nan bou di deken i haci oracion cu nan tabata un placer.” Tal tempu huntu ta duna oportunidad pa intercambio cu por ta animador pa tantu mayor como yu. (Compará cu Romano 1:11, 12.) Un pareha a scucha miéntras cu nan yu di tres aña a pidi Dios pa bendicioná “Wally.” El a pidi pa “Wally” un anochi tras di otro, i e mayornan a ser animá mashá ora nan a realisá cu e tabata kier men e rumannan na Malawi, n’e tempu ei sufriendo di persecucion. Un muher casá a bisa: ‘Ora mi tabatin apénas cuater aña, mi mama a yudá mi memorisá textonan i canta cantica di Reino miéntras mi tabata para riba un stul pa seca tayó segun cu e tabata laba nan. Bo por pensa di ocasionnan cu abo por disfrutá di intercambio balioso cu bo yunan chikitu?
12 Mayornan cristian sabí ta haci areglo pa un programa regular di studio. Aunke bo por usa un método formal di pregunta-i-contesta, bo por contribuí na intercambionan placentero dor di adaptá sesionnan di studio, specialmente pa yunan mas yong? Kisas bo por incluí pintamentu di plachinan di esenanan bíblico, conta historianan bíblico of scucha un parti cu bo a pidi e yu pa prepará. Haci e Palabra di Dios mas sabroso posibel pa bo yunan afin cu nan por forma un anhelo p’e. (1 Pedro 2:2, 3) Un tata a bisa: ‘Ora e muchanan tabata mas yong, nos a gatia riba vloer cu nan i a hunga parti di sucesonan histórico enbolbiendo personahenan bíblico famoso. E muchanan a gusta mashá.’
13 Sesionnan di práctica tambe ta resultá den intercambionan balioso pasobra nan ta yuda esnan yong prepará pa situacionnan di bida real. Un dje yunan di Kusserow—di cua tur 11 a keda fiel na Dios durante e persecucion nazista—a bisa di su mayornan: “Nan a mustra nos con pa actua i con pa defendé nos mes cu Bijbel. [1 Pedro 3:15] Hopi biaha nos a tene sesionnan di práctica, haciendo pregunta i dunando contesta.” Pakico no haci mescos? Bo por practicá presentacionnan p’e ministerio, cu un mayor actuando como e doño di cas. Of e sesion di práctica por trata cu tentacionnan di bida real. (Proverbio 1:10-15) “Ensayando situacionnan difícil por edificá un yu su abilidad i confiansa,” un persona a splica. “E práctica lo por incluí hungando e papel di un amigu cu ta ofrecé bo yu un cigaria, bebida of droga.” E sesionnan aki por yudá bo dicerní con bo yu lo reaccioná den tal situacionnan.
14 Durante intercambionan cu bo yu, conmov’é den e mésun manera compasivo cu e escritor dje palabranan aki a haci: “Mi yu, no lubidá mi ley, i laga bo curason warda mi mandamentunan, pasobra largura di dianan i añanan di bida i pas lo ser agregá na bo.” (Proverbio 3:1, 2) E curason di bo yu lo no ser conmoví si bo splik’é amorosamente cu bo ta rekerí obedencia debí cu esaki lo percurá p’e haña pas i largura di dianan—en realidad bida eterno den Dios su mundu nobo pacífico? Tene cuenta cu e personalidad di bo yu segun cu bo ta razoná for dje Palabra di Dios. Haci esaki huntu cu oracion, i Jehova lo bendicioná bo esfuersonan. Tal consideracionnan bíblico amoroso i compasivo probablemente lo duna resultado excelente i trece beneficio duradero.—Proverbio 22:6.
15 Asta si un intercambio asina no tuma lugá durante bo periodo di studio planeá, no laga otro asuntunan distraé bo. Scucha cuidadosamente no solamente na loke bo yu ta bisa sino tambe na con e pensamentu ta ser expresá. “Wak bo yu,” un experto a bisa. “Dun’e bo pleno atencion. Bo mester comprendé, no tende so. Mayornan cu ta haci e esfuerso extra ei por haci un diferencia grandi den bida di nan yunan.” Awe muchanan hopi biaha ta topa problemanan serio na scol i otro caminda. Como mayor, laga e yu expresá su mes, i yud’é mira asuntunan for dje punto di bista di Dios. Si bo no ta sigur con pa resolvé e problema, haci investigacion den e Scritura i e publicacionnan proveé mediante “e esclabo fiel i discreto.” (Mateo 24:45) Di tur manera, duna bo yu tur e atencion specialisá necesario pa solucioná e problema.
Balorá Boso Tempu Huntu
16 Hóbennan mester di mas atencion specialisá awe cu nunca promé pasobra nos ta bibando den “e último dianan,” i esaki ta “tempu crítico.” (2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:3-14) Mayornan i yunan huntu mester dje proteccion suministrá dor di berdadero sabiduria cu “ta preservá bibu su doñonan.” (Eclesiastés 7:12) Siendo cu sabiduria piadoso ta enbolbé aplicacion corecto di conocimentu basá riba Bijbel, yunan mester di instruccion regular den e Palabra di Dios. P’esei, studia e Scritura huntu cu bo yunan. Conta nan tocante Jehova, splica su rekisitonan cuidadosamente, i crea anticipacion gososo p’e cumplimentu di su promesanan grandioso. Papia di tal cosnan na cas, segun cu bo ta cana cu bo yunan na bo banda—en berdad, na tur ocasion apropiado.—Deuteronomio 6:4-7.
17 Cunukeronan sa cu no ta tur mata ta florecé bou dje mésun condicionnan. Matanan mester di cuido specialisá. Di igual manera, cada yu ta diferente i mester di atencion, instruccion i disiplina specialisá. Por ehempel, un mayor su mirada di desaprobacion por ta suficiente pa para e curso robes di un hóben, miéntras un otro yu kisas mester di disiplina mas fuerte. Pero tur bo yunan mester sa pakico bo ta disgustá cu cierto palabra of accionnan, i ámbos mayor mester cooperá pa disiplina ta consistente. (Efesio 6:4) Ta specialmente importante pa mayornan cristian duna guia claro cu ta armonisá cu e Scritura.
18 Un cunukero mester haci e trabou di planta i cultivá n’e tempu oportuno. Si e tarda of neglishá su plantacion, lo e cosechá masha poco of nada. Wel, bo yunan yong ta “matanan” den desaroyo cu mester di atencion specialisá awor mes, no otro luna of otro aña. No laga oportunidad precioso pasa pa promové nan crecementu spiritual na armonia cu e Palabra di Dios i pa eliminá pensamentu mundano cu por pone nan marchitá i muri spiritualmente. Balorá e oranan i dianan cu bo tin e privilegio di pasa huntu cu bo yunan, pasobra e tempunan aki ta pasa lihé. Traha duru pa cultivá den bo yunan e cualidadnan piadoso necesario pa un bida felis como fiel sirbidornan di Jehova. (Galatio 5:22, 23; Colosense 3:12-14) Esaki no ta trabou di otro hende; ta bo tarea, i Dios por yudá bo haci’é.
19 Duna bo yunan un herencia spiritual ricu. Studia e Palabra di Dios cu nan, i disfrutá di recreo saludabel huntu. Bai reunionnan cristian cu bo yunan, i laga nan cana huntu cu bo banda di bo den e trabou di predicacion di Reino. Edificá den bo yunan stimá e clase di personalidad cu ta ricibí aprobacion di Jehova, i muy probablemente nan lo duná bo gran goso den bida despues. En berdad, “e tata di un hustu sin faya lo ta gososo; esun birando tata di un sabí tambe lo alegrá den dje. Bo tata i bo mama lo alegrá, i esun cu a duna lus na bo lo ta gososo.”—Proverbio 23:24, 25.
Un Recompensa Ricu
20 Criamentu di yu ta un asignacion complicá, di término largu. Cuidamentu dje ‘stèknan di palu di olijfi rond di bo mesa’ pa bira adultonan temeroso di Dios cu ta carga fruta di Reino a ser yamá un proyecto di 20 aña. (Salmo 128:3; Juan 15:8) E proyecto aki generalmente ta bira mas difícil ora yunan ta alcansá edad di tiener, ora presionnan riba nan hopi biaha ta aumentá i mayornan ta haña ta necesario pa intensificá nan esfuersonan pa yuda. Pero e clave pa éxito ta keda mescos—ser atento, caluroso i comprensivo. Corda cu bo yunan realmente mester di atencion personal. Bo por duna nan tal atencion dor di mustra berdadero interes amoroso pa nan bienestar. Pa yuda nan, bo mester haci esfuerso pa duna e tempu, amor i interes cu nan realmente mester.
21 E recompensa pa bo esfuersonan di percurá p’e frutanan precioso cu Jehova a confia na boso por ta hopi mas satisfaciente cu cualkier cunukero su cosecha abundante. (Salmo 127:3-5) Pues mayornan, sigui duna boso yunan atencion specialisá. Haci esei pa nan bienestar i p’e gloria di nos Tata celestial, Jehova.
[Study Questions]
1. Con cuidamentu di mata i criamentu di yu por ser compará cu otro?
2. Generalmente kico ta necesario pa producí un bon cosecha?
3. Con mata i yu ta compará cu otro den importancia, i ki clase di atencion yunan mester ricibí?
4. Ki clase di atencion yunan tin mester “desde infancia”?
5, 6. (a) Kico Bijbel ta bisa tocante yu cu no a nace ainda? (b) Kico ta indicá cu mayornan mester ta preocupá tocante e bienestar dje yu cu no a nace ainda?
7. (a) Con hopi mayor a duna atencion n’e bienestar di nan yu cu no a nace ainda? (b) Ki capacidad un yu ta poseé?
8. (a) Kico Bijbel evidentemente kier men ora e ta bisa cu Timoteo a conocé e scritura santu “desde infancia”? (b) Kico a resultá di ta cierto en cuanto Timoteo?
9. (a) Kico mayornan mester evitá di haci, i pakico? (b) Segun cu un yu ta desaroyá, kico mayornan mester haci, i ki ehempel nan mester sigui?
10. Kico yunan mester specialmente, i con e por ser percurá?
11. (a) Con mayornan mester mira e percuracion di atencion specialisá pa nan yunan? (b) Ki ora mayornan por disfrutá di intercambio balioso cu nan yunan?
12. Kico mayornan cristian sabiamente lo percurá pa nan yunan i ki métodonan por ser usá?
13. Ki balor sesionnan di práctica tin, i kico bo por ensayá durante esakinan?
14. Pakico consideracionnan amoroso i compasivo cu bo yunan ta asina importante?
15. Con mayornan por yuda nan yunan solucioná problemanan?
16, 17. (a) Pakico hóbennan particularmente mester di atencion specialisá i instruccion awe? (b) Kico yunan mester sa ora nan ta ser disipliná dor di nan mayornan?
18, 19. Ki responsabilidad mayornan cristian tin en cuanto nan yunan, i kico probablemente ta e resultado si tal trabou ta bon hací?
20. Kico ta e clave pa ta un mayor exitoso di yunan tiener?
21. Kico por ta e recompensa pa dunamentu di atencion specialisá na bo yunan?
[Caption on page 14]
Con Lo Bo Contestá?
◻ Con cuidamentu di mata i criamentu di yu por ser compará cu otro?
◻ Ki clase di atencion un yu mester ricibí diariamente desde infancia?
◻ Ki cuido specialisá yunan mester, i con e por ser duná?
◻ Pakico duna bo yunan atencion specialisá?