E Punto di Bista Bíblico
Pobresa Ta Hustificá Hortamentu?
“POBRESA TA UN ENEMIGU GRANDI DI HENDE SU FELICIDAD; SIGUR SIGUR E TA DESTRUI LIBERTAD I TA HACI ALGUN BIRTUD IMPOSIBEL I OTRONAN DIFICIL PA DESPLEGA.” —Samuel Johnson, autor di siglo 18.
ESTADISTA romano Magno Aurelio Casiodoro a bisa: “Pobresa ta mama di crímen.” E opinionnan aki ta parce di duna e idea cu cierto crímennan ta un resultado masha natural di pobresa. Aparentemente, hopi hende awe ta di acuerdo, foral si e crímen ta hortamentu.
E punto di bista cu opresion i pobresa ta hustificá hortamentu ta masha popular. Tuma, por ehempel, e famoso baladanan ingles di siglo 14 tocante Robin Hood, cu a conta di un legendario fugitivo di ley cu tabata horta di hende ricu i tabata distribuí e botin entre hende pober. Pa siglonan el a ser considerá un héroe.
Ta cierto cu awe hopi hende tin problema económico extremo. Recientemente Banco Mundial a informá cu tin 1,3 mil miyon hende ta biba riba ménos cu un dollar pa dia. Den un encuesta, 70 porciento dje filipinonan a bisa cu nan ta considerá nan mes pober. Na Brazil e 20 porciento dje hendenan mas ricu ta gana 32 biaha mas tantu cu e 20 porciento mas pober. Condicionnan asina por frustra algun hende te n’e punto cu nan ta usa cualkier medio, asta hortamentu, djis pa satisfacé nan necesidadnan di tur dia pa sobrebibí.
Ta masha cla cu Bijbel ta condená hortamentu. E di ocho dje Dies Mandamentunan ta declará: “Bo no mag horta.” (Exodo 20:15) Tog, hopi hende cu ta kere den Bijbel ta incliná pa hustificá hortamentu ora e ladron ta hacié pa motibu di condicionnan económico deplorabel.
Esaki ta haci algun pregunta serio lanta: Di berdad pobresa ta hustificá hortamentu? Kico un hende mester haci si e ta biba den afliccion económico extremo? Kico si e tin yunan malu i hambrá pa cuida? Jehova Dios lo permití hende horta den casonan asina, foral si e cosnan hortá ta pertenecé na esnan cu no ta ni haña nan falta?
Kico Dios Ta Bisa?
Ya cu Jesus a reflehá e personalidad di su Tata, su ehempel por yuda nos comprendé Dios su punto di bista. (Juan 12:49) Ora e tabata riba tera, Jesus a mustra hopi compasion ora di trata cu esnan cu tabata den necesidad. Bijbel ta bisa cu “ora el a mira e multitudnan el a sinti duele di nan.” (Mateo 9:36) No obstante, nunca, bou di ningun circunstancia, el a dispensá hortamentu. Mescos tambe, maske Dios tin interes den hende pober, e no ta considerá pobresa como un hustificacion pa horta. Na Isaías 61:8, Bijbel ta bisa nos cu Dios “ta odia robo huntu cu inhusticia.” I apostel Pablo ta bisa masha cla cu ladronnan lo no heredá e Reino di Dios. Di manera cu nos no ta keda den duda en cuanto cua ta Dios su punto di bista.—1 Corintionan 6:10.
Sin embargo, Proverbionan 6:30 ta bisa cu “hende no ta despreciá un ladron djis pasobra e ta cometé robo pa yena su alma ora e tin hamber.” Acaso e declaracion aki ta dispensá hortamentu? Absolutamente cu no. E contexto ta mustra cu tog Dios ta considerá cu e ladron merecé castigu pa su eror. E siguiente versículo ta bisa: “Pero, ora nan hañ’é, lo e compens’é cu shete biaha mas tantu; tur e cosnan balioso di su cas lo e duna.”—Proverbionan 6:31.
Kisas e ladron cu ta horta pa motibu di hamber no ta mes reprensibel cu unu cu ta horta pa golosidad of cu e intencion di causa daño na su víctima. Pero esnan cu ta deseá di tin Dios su aprobacion no mag di ta culpabel di ningun clase di ladronicia. Asta den condicionnan di pobresa extremo, hortamentu ta desonrá Dios. Proverbionan 30:8, 9 ta bis’é asina’ki: “Lagá mi devorá e cuminda prescribí p’ami, . . . pa mi no cai den pobresa i realmente horta i asaltá e nomber di mi Dios.” Sí, un ladron ta trece reproche riba e nomber di Dios. Ya cu hortamentu ta un acto cu ta mustra falta di amor, e ta un picá, sea cu e ta ser cometé contra hende ricu of pober. Pa esnan cu ta stima Dios i próhimo, hortamentu nunca ta hustificá.—Mateo 22:39; Romanonan 13:9, 10.
E argumento cu un persona cu ta ménos pudiente tin e derecho di horta, no ta lógico. Esaki lo ta mescos cu bisa cu un atleta cu ménos forsa físico tin e derecho di tuma droganan ilegal pa gana. Asta si e gana mes, el a logra esei cu medionan desonesto. Cu bon motibu otronan lo sinti cu el a kita nan victoria for di nan cu métodonan ilegal. Asina ta tambe cu e ladron. Den un manera desonesto e ta coge loke ta pertenecé na otronan. E echo cu e ta ménos pudiente no ta hustificá e medio.
Cualkier ladron cu kier Dios su aprobacion mester repentí di su curso di anda. Bijbel ta amonestá: “Laga esun cu ta horta no horta mas, sino mas bien lagu’é haci trabou duru, haciendo cu su man loke ta bon trabou.” (Efesionan 4:28) Ex-ladronnan cu ta ègt repentí por tin sigur cu Jehova lo pordoná nan.—Ezekiel 33:14-16.
Kico Hende Pober Por Haci?
Bijbel ta primintí: “Jehova lo no laga e alma di esun hustu padecé di hamber, pero lo e rechasá e deseo intenso dje malbadonan.” (Proverbionan 10:3) Dios lo no yuda esnan cu ta kibra su ley deliberadamente pa satisfacé nan deseonan. Pero e tin compasion pa esnan cu ta purba sinceramente pa obedec’é, i lo e bendicioná nan esfuersonan pa obtené loke ta necesario.—Salmo 37:25.
Miyones di hende a mira caba cu ora nan sigui principionan divino, nan situacion ta mehorá. Por ehempel, dor di aplicá e conseho bíblico pa ta trahadó i evitá bicionan, manera hunga placa, bebe burachi, huma i droga, nan a bini den e posicion cu nan por haña mas di loke berdaderamente nan tin mester. (Galationan 5:19-21) Esaki ta rekerí pa nan ehercé fe, i esnan cu a haci esei a ripará cu “Jehova ta bon” i cu e ta ègt yuda esnan cu ta confia den dje.—Salmo 34:8.
[Plachi Rekonosementu na página 12]
Robin Hood: General Research Division/The New York Public Library/Astor, Lenox and Tilden Foundations