Hapi Nomoa Nomata Garem Sik
STORY BILONG KONSTANTIN MOROZOV
Taem mi born long July 20, 1936, olketa bone long body bilong mi no grow gud bat long hed and bakbone bilong mi hem gud nomoa. Full bone bilong mi hem soft and no strong winim ear bilong full-grown man. Hevi bilong mi no kasem haf kilo nomoa. Only saen wea showimaot mi laef hem wei wea heart bilong mi hem waka lelebet, mi breath lelebet, and mi muv lelebet.
MI NAO mek-seven long naenfala pikinini long wanfala famili wea stap long vilij bilong Sara, long Ul’yanovsk Oblast, midol long Russia. Taem mi thri week old, dadi and mami bilong mi tekem mi go long church for baptaes. Priest hem kwiktaem splasem wata long mi and talem dadi and mami for tekem mi go hom kwiktaem, bikos hem sei mi bae dae insaed fewfala hour nomoa.
Long January 1937, dadi and mami tekem mi go long taon bilong Kazan’, kapitol bilong republic bilong Russia, Tatarstan, for showim mi long samfala specialist. Long disfala taem mi savve sei “Mama,” “Papa,” and “Babushka” (Grandmami), and mi savve long nem bilong olketa brata bilong mi. Bihaen olketa doctor lukluk long mi, olketa talem dadi and mami hao mi bae dae insaed wan year nomoa. Olketa sei for killim mi dae and putim mi insaed wanfala glass container mekem olketa medical student savve lukluk long hem for duim study. Mi thankiu tumas long dadi and mami bilong mi from tufala disaed for no duim olsem!
Safa Taem Mi Pikinini
From taem wea mi savve remember, body bilong mi feel pain olowe nomoa. Bat, nomata mi wanfala pikinini, mi trae for garem gudfala tingting and trae for laf evritaem and enjoyim laef. Diswan nao hem samting wea mi go ahed for duim. Gogo olketa bone bilong mi kamap moa strong, and mi fit for sidaon and krol lelebet. Mi no grow olsem pikinini wea normal and body bilong mi garem nogud sheip. Bat mi wanfala gudfala student, and taem mi faev year, mi fit for read and raet nao.
Long May 1941, mami bilong mi tekem mi go long church for mek-tu taem. Staka pipol stap long there, and evriwan nildaon and prea. Wanfala woman kam long Mami bilong mi for askem why nao hem no nildaon. Taem Mami showim mi long hem, hem go for story witim priest. Taem hem kam bak, datfala woman leadim mifala go aot and talem Mami for leavim mi aotsaed long door and kam insaed seleva. Hem sei sin bilong dadi and mami bilong mi nao mekem “wan wea no klin” for givim mi long tufala. Mami go bak hom witim wata long eye bilong hem. Mi ting abaotem diswan for longfala taem. Mi tingting, ‘Hu nao disfala “wan wea no klin”?’
Long 1948, taem mi 12 year, Mami tekem mi long vilij bilong Merenki long Chuvash Republic, samting olsem 80 kilometer from hom bilong mifala. Olketa medicine wata stap long there, and Mami tingse mi maet kasem cure from disfala wata. Midolwan long olketa samting wea priest sei for mi mas duim mekem mi kasem cure hem for no kaikai for thrifala day. And mi mas kasem Communion long church tu. Nomata mi no trust tumas long church, mi agree long olketa samting wea mi mas duim. Long mi datfala gogo hem long and hard tumas, bat mi winim from mi trae for mekem miseleva busy for lukluk long olketa naesfala ples.
Datfala church hem fulap witim pipol. Taem Mami bilong mi go thru long olketa crowd, wanfala olo woman givim mi wanfala lolly. Mi tekem and putim insaed poket bilong mi. Taem hem kasem taem bilong mi for tekem Communion, datfala olo woman hem singaot olsem: “Father, no givim Communion long hem! Hem just kaikaim wanfala lolly!” Mi talem hem hao datfala lolly hem insaed poket bilong mi, bat datfala priest singaot: “Iu bighed man and luk nogud! Iu bae laea moa? Aotem hem from disfala church!” Bat long next day, narafala priest mekem datfala Communion and wasim mi witim “mirakol” wata. Nomata olsem, no eni mirakol nomoa kamap. Olketa sik bilong mi still stap.
Win Long Olketa Kleva Samting
Nomata mi cripple long physical wei, mi aftarem planti goal bilong education and bigfala savve taem mi young. Long 1956, mi joinim Komsomol (Young Communist League) and, gogo, mi teachim Komsomol history long young pipol. Mi wanfala member bilong Home and Cultural Commission long hom for cripple pipol, and mi waka olsem radio director and man for toktok long radio.
And tu, mi man for lukaftarem library bilong olketa buk wea olketa recordim long kaset for blind pipol, and olketa markem mi for member long Judge’s Commission for the Fight Against Alcohol Abuse. Mi tekpart tu long artist club, mi singsing, and pleim samfala music instrument.
Long Hom for Cripple Pipol
Long 1957, taem mi 21 year, olketa sik bilong mi forcem mi for go long hom for cripple pipol. Nomata olsem, mi disaed strong for no givap. Long October 1963, mi go long Prosthetic Science Research Institute bilong Moscow. Long there mi kasem 18-fala operation for stretem tufala leg bilong mi.
First samting, olketa pullim stret leg bilong mi. Then, bihaen eitfala day, olketa duim operation. Bihaen datwan, olketa putim samting long leg bilong mi for holem stret go kasem taem wea olketa duim nextfala operation. Datfala nurse savve krae taem hem lukim mi safa tumas.
Insaed next fofala month, mi lane for wakabaot witim stik. Taem mi standap witim stik mi klosap 110 cm tol. Hevi bilong mi hem lelebet winim 25 kilogram. Taem mi getius for wakabaot witim stik long 1964, mi go bak long hom for cripple pipol. Sorre tumas, bone long leg bilong mi hem no strong fitim hevi bilong body bilong mi, so mi start for krol bak moa or iusim wheelchair for muv olabaot. Wheelchair hem main samting for helpem mi for gogo raon kam kasem distaem.
Mi nating go long church moa. Datfala toktok wea sei mi born from “wan wea no klin” go ahed mekem mi barava feel nogud tumas. Mi lovem tumas dadi and mami bilong mi, and mi no savve acceptim hao tufala and God fit for garem blame for olketa sik bilong mi. Mi trae for hapi nomoa. Mi want for duim gud samting long nara pipol and, winim datwan, for pruvim long miseleva hao mi fit for duim olsem.
Independent Living
Long 1970, mi maritim Lidia, wea part long body bilong hem paralyze from taem wea hem pikinini. Mifala tekem wanfala smol haos, wea mifala stap insaed for 15 year. Long datfala taem mitufala evriwan waka for living bilong mifala seleva. Mi lane for repairim olketa hanwas and olketa samting wea garem smol part olsem.
For lelebet taem mi iusim wanfala dog wea olketa trainim for duim samfala important waka. Mi witim wanfala man for trainim dog wakem wanfala harness. Mi garem tufala dog—wanfala nao nem bilong hem Vulkan and narawan Palma. Palma hem faithful kaban bilong mi for planti year. Hem savve pikimap olketa samting long stoa for mi. Only samting wea hem no laekem nao hem for standap long laen taem mifala pei. Hem savve karem paos bilong mi long teeth bilong hem, and hem garem wanfala smol huk wea hange long nek bilong hem for shopping bag bilong mi.
Long 1973 mami hem sik tumas. From mi stap evritaem long hom, mi and waef disaed for tekem hem kam long haos for stap witim mifala. Kasem datfala taem dadi and faevfala brata bilong mi dae finis, and olketa nara brata and sista bilong mi stap long nara part bilong Russia. Taem Mami stap witim mifala, mi trae for duim wanem mi savve duim for hem. Gogo hem dae taem hem 85 year.
Long 1978, mi disaed for wakem wanfala trak for mi. Bihaen mi wakem tu-thri trak finis, bifor mi kasem wanfala gud wan. Local State Automobile Inspectorate letem mi for duim wanfala driving test and for registerim trak bilong mi. Mi kolem nem bilong disfala trak Osa (Wasp). Mi and waef bilong mi mekem wanfala smol trailer for hem wea fit for karem 300 kilogram. Mitufala fit for gogo long hem and karem olketa samting witim mifala. Disfala trak helpem mifala kam kasem 1985.
Samwea long distaem nao left eye bilong mi kamap blind, and raet saed eye bilong mi hem start for nogud tu. Then Lidia kasem sik long heart. Long May 1985, from mifala no fit nao, mifala muv go long hom for cripple pipol long taon bilong Dimitrovgrad.
Why Laef Bilong Mi Hapi Distaem
Long hot season bilong 1990, Olketa Jehovah’s Witness visitim mi long hom bilong mifala olketa cripple pipol. Mi faendem samting olketa teachim hem barava interesting. Olketa showim mi part long Gospel bilong John abaotem datfala man wea hem born blind. Jesus sei olsem abaotem hem: “Disfala man no sin or dadi and mami bilong hem tu.” (John 9:1-3) Olketa explainim long mi hao iumi kasem sin and sik from firstfala dadi bilong iumi Adam.—Romans 5:12.
Bat winim evri samting, mi barava sapraes hao gogo God bae healim evriwan wea kasem laef anda long Kingdom rul bilong Son bilong hem, Jesus Christ, taem Paradaes bae kam bak long earth. (Psalm 37:11, 29; Luke 23:43; Revelation 21:3, 4) Olketa wata bilong hapi ran daon long feis bilong mi, and mi tok smol olsem: “Mi faendem truth finis, mi faendem truth finis!” Mi studyim Bible witim Olketa Jehovah’s Witness for wan year, and long 1991, mi baptaes long wata olsem saen bilong dedication bilong mi long Jehovah God.
Nomata mi mekem grow strong feeling for want for servem Jehovah and for preach abaotem olketa nambawan purpose bilong hem, mi feisim samfala problem. Bifor mi no need for gogo raon, bat distaem mi need for go aot for sharem faith bilong mi witim nara pipol. First territory bilong mi for preach long hem, hem hom bilong olketa cripple, wea garem winim 300 pipol. For meetim staka pipol, mi ask for olketa assignim mi for waka long rum wea olketa iusim for olketa samting bilong disfala hom.
Evri morning mi sidaon long ples bilong mi for waka and duim olketa assignment bilong mi. Insaed long taem wea mi waka, mi mekem staka niu fren wea mi savve story gud witim olketa abaotem Bible. Samfala long olketa acceptim olketa buk and magasin wea helpem olketa for minim Bible. Olketa visitor getius for herem mi read from Bible and olketa Bible buk for olketa. Long lunch taem, rum wea mi and waef bilong mi stap insaed savve fulap evritaem witim pipol gogo no eniwan moa savve kam insaed.
Olketa Christian brata and sista bilong mi from kongregeson bilong Olketa Jehovah’s Witness helpem mi tumas long preaching waka. Olketa tekem kam Bible and Bible buk and spendem taem witim mi and waef bilong mi. Olketa helpem mi tu for go long Kingdom Hall for olketa kongregeson meeting. Wanfala Witness peim wanfala motorbike wea garem ples for sidaon long saed for karem mi long hem nomoa. Olketa narawan wea garem car hapi for kam pikim mi ap long olketa month bilong cold season.
From loving kea olsem, mi fit for attendim planti convention, or olketa education seminar, bilong Olketa Jehovah’s Witness. First wan wea mi attendim hem bigfala international convention long Moscow long July 1993, wea 23,743 nao attendim from winim 30 kantri. For mi attendim datfala bigfala hipap minim mi mas gogo for samting olsem 1,000 kilometer. Start long datfala taem mi nating missim eni convention bilong pipol bilong Jehovah.
Olketa wea lukaftarem hom bilong cripple pipol garem bigfala respect for mi, wea mi thankiu tumas long diswan. Waef bilong mi, Lidia, wea mitufala stap gud for 30 year, hem saportim and helpem mi tumas tu, nomata hem no share witim mi long religion bilong mi. Bat winim evri samting, Jehovah saportim mi witim strongfala hand bilong hem and givim mi staka blessing. No longtaem go nomoa, long September 1, 1997, olketa markem mi olsem pioneer, olsem olketa kolem long olketa full-taem minister bilong Olketa Jehovah’s Witness.
Planti taem long laef bilong mi heart bilong mi fit for stop nao and mi maet dae finis. Distaem mi hapi tumas from diswan no happen and mi garem chance for savve and lovem datfala Source bilong laef, Jehovah God! Taem heart bilong mi still waka, mi want for go ahed for servem hem witim olketa spiritual brata and sista bilong mi evriwea long world.
[Piksa long page 26]
Witim waef bilong mi, Lidia
[Piksa long page 27]
Teachim wanfala student long hom bilong mifala for cripple pipol