Toktok Bilong Jehovah Hem Laef
Olketa Main Point From Buk Bilong Daniel
“BUK bilong Daniel hem wanfala barava interesting buk long Bible. . . . Hem garem staka trufala toktok wea fitim enitaem nomoa.” Datwan nao samting wea Holman Illustrated Bible Dictionary hem talem. Daniel hem start for raetem disfala buk long 618 B.C.E. taem army bilong King Nebuchadnezzar bilong Babylon tekovarem Jerusalem and tekem “samfala Israelite” for kamap prisoner long Babylon. (Daniel 1:1-3) Wanfala long olketa hia hem Daniel wea hem wanfala teenager. Lastfala samting wea datfala buk story abaotem hem wei wea Daniel stap yet long Babylon. Daniel hem klosap 100 year taem God talem disfala promis long hem: “Iu bae rest, bat iu bae standap for share bilong iu long taem bilong end.”—Daniel 12:13.
Nomata Daniel nao raetem buk hia, first haf hem here olsem nara man nao storyim olketa samting followim taem wea olketa happen, bat last haf hem olsem Daniel nao hem story. Disfala buk storyim olketa profesi abaotem olketa world paoa wea kamap and gogo olketa finis, taem wea Messiah bae kam, and olketa samting wea happen distaem.a Profet Daniel wea olo ting bak long laef bilong hem and hem storyim olketa samting wea happen wea encouragem iumi for kamap olketa man and woman wea gohed for faithful long God. Message bilong Daniel hem laef and garem paoa.—Hebrews 4:12.
SEKSON WEA DANIEL RAETEM FOLLOWIM TAEM OLKETA SAMTING HAPPEN HEM TEACHIM IUMI WANEM?
Hem year 617 B.C.E. Daniel and thrifala young fren bilong hem, Shadrach, Meshach, and Abednego, olketa waka long haos bilong king bilong Babylon. Insaed thrifala year wea olketa kasem training abaotem olketa kastom and wei bilong pipol long Babylon, olketa young wan hia gohed for faithful long God. Samting olsem eitfala year bihaen, King Nebuchadnezzar hem dream abaotem samting wea hem no savve minim. Daniel storyim dream bilong king and then talem mining bilong dream hia. King hem luksavve Jehovah hem ‘God wea winim olketa nara god and Lord bilong olketa king and Datwan wea talemaot olketa secret.’ (Daniel 2:47) Bat no longtaem bihaen datwan nomoa, Nebuchadnezzar forgetim gud samting wea hem lanem. Taem thrifala fren bilong Daniel no worshipim wanfala mamaeti image, king talem olketa man bilong hem for torowem olketa insaed bigfala fire. Trufala God sevem thrifala hia and Nebuchadnezzar mas luksavve hao “no eni god hem stap wea fit for sevem man olsem diswan.”—Daniel 3:29.
Nebuchadnezzar dream abaotem nara interesting samting. Hem lukim wanfala mamaeti tree wea olketa katem and botom bilong hem wea stap hem no savve grow moa bikos olketa putim iron and copper raonem hem. Daniel hem talem mining bilong datfala dream long hem. Firstaem wea datfala dream hem fulfill hem taem Nebuchadnezzar hem mentol and then gogo hem kamap gud moa. Staka year bihaen datwan, King Belshazzar mekem bigfala feast for olketa bigman bilong hem and olketa iusim olketa kap from temple bilong Jehovah wea datwan nating showimaot respect. Long datfala naet, Belshazzar hem dae and Darius wea kam from Media hem tekovarem Babylon. (Daniel 5:30, 31) Long taem wea Darius hem rul, olketa bigman jealous long disfala olo profet Daniel wea winim 90 year, so olketa plan for killim hem dae. Bat Jehovah sevem hem ‘from olketa lion.’—Daniel 6:27.
Ansa for Olketa Bible Kwestin:
1:11-15—Waswe, feis bilong olketa young wan from Judea luk healthy bikos olketa kaikaim olketa vegetable nomoa? Nomoa. Wei for kaikaim olketa vegetable for tenfala day nomoa hem no savve mekem olketa luk healthy. Olketa luk healthy bikos Jehovah nao blessim wei wea olketa young Hebrew hia trustim hem.—Proverbs 10:22.
2:1—Wanem taem nao Nebuchadnezzar hem dream abaotem datfala mamaeti image? Bible sei diswan kamap long “mek-tu year long rul bilong Nebuchadnezzar.” Hem kamap king long Babylon long 624 B.C.E. So mek-tu year wea hem rul, hem start long 623 B.C.E. wea datwan hem plande year bifor hem tekovarem Judah. Long datfala taem Daniel no stap long Babylon for talem mining bilong datfala dream. So luk olsem olketa start for kaontem “mek-tu year” from 607 B.C.E. taem king bilong Babylon distroem Jerusalem and kamap world ruler.
2:32, 39—Long wanem wei nao kingdom bilong silver hem no strong olsem hed bilong gold, and kingdom bilong copper no strong olsem kingdom bilong silver? Rul bilong Media and Persia wea silver part bilong image hem piksarem, hem no strong olsem Babylon wea hed bilong gold piksarem, from hem no garem paoa olsem Babylon for tekovarem Judah. Copper hem piksarem Greece, wea hem nao world paoa wea kamap bihaen long Media and Persia. Greece hem no strong olsem Media and Persia long sem wei wea copper hem no strong olsem silver. Nomata Greece rulim staka ples, hem no savve mekem pipol bilong God wea prisoner for kamap free olsem Media and Persia duim.
4:8, 9—Waswe, Daniel kamap wanfala priest wea duim magic? Nomoa. Datfala toktok “chief bilong olketa priest for duim magic” hem minim nomoa position bilong Daniel olsem ‘chief ovarem evri wise man bilong Babylon.’—Daniel 2:48.
4:10, 11, 20-22—Wanem nao datfala mamaeti tree long dream bilong Nebuchadnezzar hem piksarem? Long firstaem, datfala tree hem piksarem Nebuchadnezzar olsem ruler bilong wanfala world paoa. Bat from disfala rul hem bae ‘kasem full earth,’ datfala tree hem piksarem samting wea winim rul bilong Nebuchadnezzar. Daniel 4:17 hem showimaot hao datfala dream hem join witim rul bilong “Most Hae” ovarem olketa man. And tu, datfala tree hem piksarem wei wea Jehovah hem haefala ruler bilong full universe, especially disfala earth. So datfala dream hem fulfill long tufala wei. Firstfala wei, hem long taem wea Nebuchadnezzar hem rul, and mek-tu wei, hem wei wea Jehovah nao hem haefala ruler.
4:16, 23, 25, 32, 33—Datfala “sevenfala taem” hem haomas year? Wei wea lukluk bilong King Nebuchadnezzar hem change and hem duim olketa samting olsem animal showimaot datfala “sevenfala taem” hem longtaem winim sevenfala day nomoa. Saed long Nebuchadnezzar, sevenfala taem hia hem minim sevenfala year. Each year hem 360 day, so 360 day taems 7 hem 2,520 day. Datfala “sevenfala taem” hem fulfill long bigfala wei moa. Hem no 2,520 day nomoa bat hem 2,520 year. (Ezekiel 4:6, 7) “Sevenfala taem” hia hem start long 607 B.C.E. taem Jerusalem hem distroe and finis long 1914 C.E. taem Jesus kamap King long heven.—Luke 21:24.
6:6-10—From Jehovah no askem iumi for standap or sidaon taem iumi prea, why nao Daniel no prea haed for 30 day wea king tambuim pipol for prea? Staka pipol savve hao Daniel prea thrifala taem each day. Dastawe samfala man mekem plan for king mekem wanfala law for tambuim pipol for prea. Sapos Daniel no prea, pipol maet ting hem no tinghae long samting wea hem duim and olketa maet ting hem no faithful long Jehovah.
Olketa Leson for Iumi:
1:3-8. Wei wea Daniel and thrifala fren bilong hem disaed strong for gohed faithful long Jehovah barava showimaot gudfala training wea olketa kasem from mami and dadi bilong olketa. Taem olketa mami and dadi wea fraet long God putim olketa spiritual samting firstaem long laef bilong olketa and teachim olketa pikinini for duim olsem tu, for sure olketa pikinini bae no foldaon long olketa temptation and test wea maet kamap long skul or long nara ples.
1:10-12. Daniel luksavve why nao “datfala bigman bilong king” fraetem king, dastawe hem no askem hem moa abaotem kaikai. Bat bihaen, Daniel go lukim ‘man wea lukaftarem olketa’ saed long diswan, from disfala man hem no strict tumas. Taem iumi kasem olketa hardfala taem, iumi tu shud garem fasin for luksavve and duim samting wea wise.
2:29, 30. Olsem Daniel, iumi shud givim evri praise long Jehovah for training wea iumi kasem from Bible wea mekem iumi garem savve, gudfala fasin, and wea mekem iumi fit for duim samfala samting.
3:16-18. Sapos long firstaem thrifala Hebrew hia disaed for kaikaim kaikai wea king laekem olketa for kaikaim, bae hem hard for olketa faithful long disfala test for worshipim datfala image. Iumi tu shud trae hard for “faithful long evri samting.”—1 Timothy 3:11.
4:24-27. Daniel hem garem faith and fasin for no fraet taem hem talemaot samting wea bae kasem Nebuchadnezzar and samting wea datfala king shud duim mekem ‘hem savve stap laef for longfala taem.’ Iumi tu needim semkaen faith and fasin for no fraet taem iumi talemaot message abaotem Kingdom, wea insaed diswan hem olketa judgment message bilong God.
5:30, 31. Datfala “toktok againstim king bilong Babylon” hem kamap tru. (Isaiah 14:3, 4, 12-15) From Satan garem praod fasin wea semsem witim olketa ruler bilong Babylon, hem tu bae kasem shame and finis evribit.—Daniel 4:30; 5:2-4, 23.
WANEM NAO OLKETA VISION BILONG DANIEL SHOWIMAOT?
Long 553 B.C.E., Daniel hem winim 70 year taem hem lukim firstfala vision long wanfala dream. Daniel lukim fofala big animal wea piksarem olketa world paoa wea rul long olketa difren taem start long taem bilong hem kam kasem taem bilong iumi. Long wanfala vision wea hem lukim heven, hem lukim “samwan wea olsem son bilong man” kasem ‘rul wea bae no savve finis.’ (Daniel 7:13, 14) Tufala year bihaen datwan, Daniel lukim wanfala vision abaotem Media and Persia, Greece, and wanfala king wea rul wea ‘luk raf tumas.’—Daniel 8:23.
Distaem hem year 539 B.C.E. Babylon hem lusim paoa for rul, and Darius wea kam from Media hem rulim kingdom bilong olketa long Chaldea. Daniel prea long Jehovah abaotem wei wea Jerusalem bae kamap gud moa. Taem hem gohed for prea, Jehovah sendem angel Gabriel for givim “savve witim wei for minim samting” long Daniel abaotem kakam bilong Messiah. (Daniel 9:20-25) Distaem hem year 536/535 B.C.E. Wanfala smol grup bilong olketa Israelite go bak long Jerusalem. Bat pipol againstim waka for buildim bak temple. Diswan mekem Daniel wari. Hem gohed prea strong abaotem datwan, and Jehovah sendem wanfala angel wea garem hae position for kam long Daniel. Bihaen datfala angel strongim and encouragem Daniel, angel hia storyim profesi abaotem wei wea king bilong north and south bae faet for hu nao bae rul. Faet bilong tufala king hia hem start taem kingdom bilong Alexander the Great hem divaed midolwan fofala bigman long army bilong hem go kasem taem wea datfala Nambawan Prince, Michael, “bae standap.”—Daniel 12:1.
Ansa for Olketa Bible Kwestin:
8:9—Wanem nao datfala “Decoration” hem piksarem? Long disfala scripture datfala “Decoration” hem piksarem living bilong olketa anointed Christian long taem bilong rul bilong England-America World Paoa.
8:25—Hu nao “datfala Prince bilong olketa prince”? Datfala Hebrew word sar, wea olketa transleitim “prince,” hem minim “chief,” or “main wan.” Datfala title “Prince bilong olketa prince” hem for Jehovah God nomoa, wea hem nao Chief bilong evri angel, wea wanfala hem “Michael, [datfala] main wan long olketa prince.”—Daniel 10:13.
9:21—Why nao Daniel kolem angel Gabriel “datfala man”? Hem bikos Gabriel mekem hemseleva luk olsem wanfala man, olsem taem wea hem showim hemseleva long Daniel long narafala vision.—Daniel 8:15-17.
9:27—Wanem covenant nao ‘gohed for plande pipol’ go kasem 36 C.E., wea hem end bilong mek-70 week bilong olketa year? Law covenant hem finis taem Jesus hem dae long 33 C.E. Bat wei wea Jehovah letem covenant wea hem mekem witim Abraham gohed for olketa Israelite go kasem 36 C.E., hem showimaot Jehovah gohed favorim olketa Jew from olketa kam from laen bilong Abraham. Datfala covenant gohed distaem for “Israel bilong God.”—Galatians 3:7-9, 14-18, 29; 6:16.
Olketa Leson for Iumi:
9:1-23; 10:11. Daniel hem ‘man wea barava spesol’ from hem hambol, lovem God, willing tumas for lane, and hem gohed for prea evritaem. Wei wea hem garem olketa fasin hia helpem hem tu for gohed faithful long God go kasem taem hem dae. Iumi shud disaed strong for followim example bilong Daniel.
9:17-19. Nomata iumi prea for niu world bilong God for kam wea “evriwan bae garem raeteous fasin,” main samting iumi shud tingim nao hem for pipol ting long nem bilong Jehovah olsem hem holy and wei wea hem nomoa garem right for rul, and no tingim nomoa wei wea God bae finisim hard taem wea iumi kasem and wei wea iumi safa.—2 Peter 3:13.
10:9-11, 18, 19. Long sem wei wea datfala angel kam for encouragem Daniel, iumi tu savve encouragem and strongim narawan long wei for talem olketa naesfala toktok for comfortim olketa and duim samting for helpem olketa.
12:3. Long olketa last day distaem, “olketa wea garem fasin for luksavve,” wea hem nao olketa anointed Christian, olketa gohed for “shaen olsem laet” and olketa helpem ‘plande pipol for garem raeteous fasin,’ wea insaed diswan hem olketa “nara sheep” wea kamap wanfala “big crowd.”(Philippians 2:15; Revelation 7:9; John 10:16) Olketa anointed Christian bae ‘shaen olsem olketa star’ long bigfala wei moa long Wan Thousand Year Rul bilong Christ taem olketa waka witim Christ for mekem olketa man wea obey for kasem olketa gud samting from ransom. Olketa “nara sheep” loyal long olketa anointed Christian and barava sapotim olketa long evri difren kaen wei.
Jehovah ‘Blessim Olketa wea Fraet Long Hem’
Wanem nao iumi lanem long buk bilong Daniel abaotem God wea iumi worshipim? Tingim olketa profesi long buk hia wea fulfill finis and olketa wea no fulfill yet. Olketa barava showimaot klia hao Jehovah hem Datwan wea mekem toktok bilong hem kamap tru!—Isaiah 55:11.
Wanem nao story bilong Daniel showimaot abaotem God bilong iumi? God givim ‘savve, fasin for luksavve, and wisdom’ long fofala young Hebrew wea nating laek for followim olketa kastom bilong Babylon. (Daniel 1:17) Trufala God sendem angel bilong hem and sevem Shadrach, Meshach, and Abednego from bigfala fire. God sevem Daniel from olketa lion. Jehovah ‘helpem and protectim olketa wea trustim hem’ and ‘blessim olketa wea fraet long hem.’—Psalm 115:9, 13.
[Footnote]
a For moa information abaotem olketa verse bilong buk bilong Daniel, lukim buk Tingting Strong Long Profesi Bilong Daniel! wea Olketa Jehovah’s Witness pablisim.
[Piksa long page 4]
Why nao Daniel hem ‘man wea barava spesol’?