Hao Long Moa for Wicked Pipol?
“Why nao . . . iu [Jehovah] stap kwaet taem samwan wea wicked hem swallowim samwan wea moa raeteous winim hem?”—HABAKKUK 1:13.
1. Wanem taem nao earth bae fulap evribit witim savve abaotem glory bilong Jehovah?
WASWE, enitaem God bae finisim wicked pipol? Sapos olsem, hao long moa iumi mas weit? Pipol evriwea long earth askem kaen kwestin olsem. Wea nao iumi savve faendem olketa ansa? Iumi savve faendem long olketa profesi toktok abaotem taem bilong God wea set finis. Olketa promisim iumi hao klosap nao Jehovah bae givim judgment long evri wicked pipol. Bihaen datwan nomoa bae earth “fulap witim wei for savve long glory bilong Jehovah olsem olketa wata seleva kavarem sea.” Datwan nao profesi promis wea stap insaed Holy Word bilong God long Habakkuk 2:14.
2. Buk bilong Habakkuk garem wanem thrifala judgment bilong God?
2 Olketa raetem buk bilong Habakkuk long samting olsem 628 B.C.E., and hem garem thrifala judgment wea Jehovah God talem. Tufala long olketa judgment hia happen finis. First wan hem judgment bilong Jehovah againstim bighed nation bilong Judah bifor. Waswe long mek-tu? Hem nao judgment bilong God long Babylon wea rul long raf wei. Dastawe, iumi garem planti reason for sure long wei wea mek-thri long olketa judgment bilong God bae happen. Tru nao, iumi expectim datwan for barava klosap for fulfill. For saed bilong olketa raeteous pipol long olketa last day distaem, God bae finisim evri wicked pipol. Last wan bilong olketa bae dae long “war bilong bigfala day bilong God Almighty” wea klosap tumas for kam.—Revelation 16:14, 16.
3. Wanem nao bae kasem wicked pipol long taem bilong iumi?
3 War bilong bigfala day bilong God hem kam klosap winim bifor. And judgment bilong God for wicked pipol long taem bilong iumi hem bae kamap tru olsem olketa judgment bilong Jehovah againstim Judah and Babylon. Bat, distaem, trae for tingim iumi stap long Judah long taem bilong Habakkuk. Wanem nao go ahed long datfala land?
Wanfala Land Insaed Bigfala Trabol
4. Habakkuk herem wanem barava nogud nius?
4 Piksarem profet bilong Jehovah, Habakkuk, hem sidaon long flat ruf long haos bilong hem, and enjoyim cold wind long evening. Wanfala music instrument stap saed long hem. (Habakkuk 1:1; 3:19, subscription) Bat Habakkuk herem barava nogud nius. King Jehoiakim bilong Judah hem killim dae Urijah and torowem dead body bilong datfala profet long beregraon bilong olketa man nating. (Jeremiah 26:23) Hem tru, Urijah no keepim trust bilong hem long Jehovah, gogo hem fraet and ranawe go long Egypt. Nomata olsem, Habakkuk savve hao raf samting wea Jehoiakim duim hem no from hem laek for honorim Jehovah. Wei wea king barava ting nating long law bilong God and heitim profet Jeremiah and olketa narawan wea servem Jehovah nao showimaot diswan.
5. Hao nao spiritual living long Judah, and hao nao Habakkuk ting long diswan?
5 Habakkuk lukim smoke bilong incense wea kamaot from ruf bilong olketa haos wea stap klosap. Olketa pipol no burnim disfala incense olsem pipol wea worshipim Jehovah. Olketa join insaed long worship bilong giaman religion wea nogud King Jehoiakim bilong Judah hem saportim. Datwan barava nogud samting! Eye bilong Habakkuk fulap witim wata, and hem krae olsem: “Hao long nao, O Jehovah, mi mas singaot for help, and iu no herem? Hao long nao mi mas askem iu for help from raf fasin, and iu no sevem mi? Why nao iu mekem mi lukim samting wea givim pain, and iu lukluk nomoa long trabol? And why nao wei for barava spoelem samting and raf fasin stap front long mi, and why nao dispute hem kamap, and why nao raoa go ahed? Dastawe law hem kamap wik, and justice nating go aot. Bikos wicked man hem raonem raeteous man, from datwan justice hem go aot long kruked wei.”—Habakkuk 1:2-4.
6. Wanem nao happen long law and justice long Judah?
6 Yes, wei for barava spoelem samting and raf fasin hem big tumas. Evriwea Habakkuk hem luk go, hem lukim trabol, dispute, raoa. Hem olsem “law hem kamap wik,” hem kamap paralyze. And waswe long justice? Hem “nating go aot” for win! Hem nating savve stap. Bat, ‘wicked pipol nao raonem raeteous pipol,’ for go raonem olketa law wea shud protectim olketa wea no garem blame. Tru nao, “justice hem go aot long kruked wei.” Hem barava olabaot nao. Evri samting hia hem barava nogud!
7. Wanem nao Habakkuk disaed strong for duim?
7 Habakkuk stop lelebet and ting raonem diswan. Bae hem givap? Nomoa nao! Bihaen hem tingting abaotem evri persecution bilong olketa faithful servant bilong God, disfala loyal man disaed strong moa for stand strong, for go ahed olsem profet bilong Jehovah. Habakkuk bae go ahed for talemaot message bilong God—nomata sapos hem bae dae from datwan.
Jehovah Duim Spesol “Samting”
8, 9. Jehovah hem go ahed for duim wanem spesol “samting”?
8 Long wanfala vision, Habakkuk hem lukim olketa bilong false religion, wea no honorim God. Lisin long wanem Jehovah talem long olketa: “Lukim, iufala pipol, midolwan long olketa nation, and lukluk go, and lukluk witim sapraes long narawan.” Maet Habakkuk sapraes long why nao God tok olsem long wicked pipol. Then hem herem Jehovah talem olketa: “Kamap sapraes; from samwan hem go ahed for duim wanfala samting long taem bilong iufala, wea iufala pipol bae no bilivim nomata olketa tok abaotem.” (Habakkuk 1:5) For tok stret, Jehovah seleva nao duim disfala samting wea olketa kanduit bilivim. Bat wanem nao diswan?
9 Habakkuk lisin gud long next toktok bilong God, wea stap long Habakkuk 1:6-11. Diswan nao message bilong Jehovah—and no eni false god or idol wea no laef savve stopem for fulfill: “Mi bae hipimap olketa bilong Chaldea, nation wea nogud and raf, wea go long olketa waed ples bilong earth for tekem olketa ples wea no bilong hem. Diswan hem barava mekem man fraet tumas. Hemseleva nao disaedem justice and honor bilong hem. And olketa horse bilong hem fast winim olketa leopard, and raf winim olketa evening wolf. And olketa horse bilong hem for faet kikim graon, and from farawe ples nao olketa horse bilong hem for faet olketa kam. Olketa flae olsem eagle wea speed go for kaikaim samting. Full kakam bilong evriwan hem for duim raf fasin nomoa. Olketa feis hia kam tugeta and kamap olsem east wind, and hem hipimap olketa prisoner olsem sand. And for saed bilong hem, hem tokspoelem olketa king, and hem laflaf long olketa bigman. For saed bilong hem, hem laflaf tu long evri strongfala ples, and hem hipimap dust and kasholem. Long datfala taem hem bae muv go olsem wind and go thru and bae hem kamap guilty. Hem kasem paoa bilong hem from god bilong hem.”
10. Hu nao Jehovah hem hipimap?
10 Diswan hem wanfala maeti profesi warning from Most Hae! Jehovah hem hipimap olketa bilong Chaldea, datfala raf nation bilong Babylon. Taem olketa march go long “olketa waed ples bilong earth,” olketa bae winim staka ples. Hem mekem pipol seksek tumas! Datfala sekson bilong Chaldea “barava mekem man fraet tumas,” olketa barava nogud sekson. Hem mekem olketa hard law bilong hemseleva. ‘Hemseleva nao disaedem justice bilong hem.’
11. Long wanem wei nao olketa army bilong Babylon kam againstim Judah?
11 Olketa horse bilong Babylon fast winim olketa leopard wea speed. Horse army bilong hem raf winim olketa wolf wea hangre wea go hunting long naet. From olketa want tumas for go, “olketa horse bilong hem for faet kikim graon.” Start from Babylon wea stap farawe olketa go for Judah. Olsem wanfala eagle wea speed go for kaikaim naes kaikai, olketa bilong Chaldea bae redy for attakim enemy bilong olketa. Bat waswe, bae diswan hem smol attak nomoa wea samfala soldia duim? Nomoa nao! “Full kakam bilong evriwan hem for duim raf fasin nomoa,” olsem wanfala big sekson wea kam for spoelem evri samting. Feis bilong olketa shaen witim willing fasin, olketa raed go long west for Judah and Jerusalem, and muv kwiktaem olsem east wind. Olketa army bilong Babylon kasholem staka prisoner wea olsem olketa ‘hipimap olketa prisoner olsem sand nomoa.’
12. Wanem nao olketa bilong Babylon duim, and datfala enemy wea pipol fraetem “kamap guilty” long wanem samting?
12 Army bilong Chaldea mekfani long olketa king and tokspoelem olketa bigman, wea evriwan no garem eni paoa for stopem hem for kam. Hem “laflaf tu long evri strongfala ples,” from eni strongfala ples foldaon taem olketa bilong Babylon “hipimap dust” long wei wea hem buildim wanfala hip graon wea hem savve attak from. Long taem wea Jehovah markem, datfala enemy wea pipol fraetem “bae muv go olsem wind.” Taem hem attakim Judah and Jerusalem, “bae hem kamap guilty” long wei for spoelem pipol bilong God. Bihaen hem kwiktaem for win, komanda bilong olketa bilong Chaldea bae tok praod olsem: ‘Mifala kasem paoa bilong mifala from god bilong mifala.’ Bat savve bilong hem barava smol tumas!
Strong Faondeson for Hope
13. Why nao Habakkuk hem fulap witim hope and trust?
13 Witim moa savve abaotem purpose bilong Jehovah, hope hem grow insaed long heart bilong Habakkuk. Witim full trust, hem praisem Jehovah long toktok. Olsem Habakkuk 1:12 hem talem, datfala profet sei: “Waswe, iu no from taem bifor kam, O Jehovah? O God bilong mi, Holy Wan bilong mi, iu no savve dae.” Tru nao, Jehovah hem God “from taem olowe go kasem taem olowe.”—Psalm 90:1, 2.
14. Wanem nao olketa apostate bilong Judah duim?
14 Taem hem ting raonem vision wea God givim long hem and savve wea hem hapi for kasem from datwan, datfala profet sei tu: “O Jehovah, for wanfala judgment iu markem hem; and, O Rok, for repruvim, iu startim hem.” God hem judgem olketa apostate bilong Judah, and olketa bae kasem repruv, strongfala panis from Jehovah. Olketa shud depend long hem olsem Rok bilong olketa, only barava ples for haed, stap sef, and ples for kasem salvation. (Psalm 62:7; 94:22; 95:1) Bat, olketa apostate leader bilong Judah no kam klosap long God, and olketa go ahed for daonem olketa worshiper bilong Jehovah wea no duim eni rong.
15. Long wanem wei nao Jehovah hem “klin tumas long eye for lukim samting wea nogud”?
15 Diswan hem barava mekem profet bilong Jehovah feel sorre. So hem sei: “Iu klin tumas long eye for lukim samting wea nogud; and for luk go long trabol iu no fit for duim.” (Habakkuk 1:13) Yes, Jehovah hem “klin tumas long eye for lukim samting wea nogud,” hem nao, for letem nogud fasin go ahed.
16. Wanem nao main point bilong toktok wea stap long Habakkuk 1:13-17?
16 Dastawe Habakkuk garem samfala kwestin wea mekem man tingting. Hem ask: “Why nao iu luk long olketa wea duim nogud samting, iu stap kwaet taem samwan wea wicked hem swallowim samwan wea moa raeteous winim hem? And why nao iu mekem man for olsem olketa fish bilong sea, olsem olketa samting wea crawl wea no eniwan rulim? Evri samting hia hem holem kam witim wanfala fishing huk; hem pullim olketa go insaed dragnet bilong hem, and hem hipimap olketa insaed long fishing net bilong hem. Dastawe hem hapi tumas. Dastawe hem offerim sakrifaes long dragnet bilong hem and mekem smoke bilong sakrifaes long fishing net bilong hem; from olketa samting hia mekem hem stap gud, and kaikai bilong hem healthy. Waswe, hem nao why hem bae pourimaot dragnet bilong hem, and waswe, hem mas killim olketa nation evritaem, and no showimaot fasin for kea?”—Habakkuk 1:13-17.
17. (a) Taem olketa attakim Judah and Jerusalem, hao nao olketa bilong Babylon duim purpose bilong Jehovah? (b) Wanem nao Jehovah bae showimaot long Habakkuk?
17 Taem olketa attakim Judah and kapitol taon bilong hem, Jerusalem, olketa bilong Babylon bae duim samting followim wanem olketa seleva laekem. Olketa bae no savve hao God nao iusim olketa for givim raeteous judgment bilong hem againstim pipol wea no faithful. Hem isi for luksavve why hem hard for Habakkuk minim wei wea God savve iusim wicked pipol bilong Babylon for givim judgment bilong Hem. Olketa raf pipol bilong Chaldea no pipol wea worshipim Jehovah. Olketa ting long man olsem ‘fish and samting wea crawl’ for olketa kasholem and bossim. Bat, wei wea Habakkuk konfius long olketa samting hia hem no for longtaem. Klosap Jehovah bae showim long profet bilong hem hao olketa bilong Babylon bae kasem panis from greedy wei wea olketa spoelem samting and nogud wei for guilty long blood.—Habakkuk 2:8.
Redy for Samfala Toktok Moa Bilong Jehovah
18. Wanem nao iumi savve lanem from tingting bilong Habakkuk, wea showaot long Habakkuk 2:1?
18 Bat, long distaem Habakkuk weit for herem samfala toktok moa bilong Jehovah for hem. Datfala profet hem talemaot strong diswan: “Long ples bilong mi for gard mi bae go ahed for standap, and mi bae standap long strong wall; and mi bae lukaot, for lukim wanem nao hem bae talem thru long mi and wanem nao mi bae ansarem long repruv wea mi kasem.” (Habakkuk 2:1) Habakkuk hem barava interest long samting wea God bae talem moa thru long hem olsem wanfala profet. Faith bilong hem long Jehovah olsem wanfala God wea no letem nogud fasin for go ahed hem mekem hem tingting why nao wicked fasin hem go ahed big, bat hem willing for changem tingting bilong hem. So, waswe long iumi? Taem iumi tingting why nao hem letem samfala nogud samting for go ahed, wei wea iumi trust long raeteous fasin bilong Jehovah God mas helpem iumi for keepim balance tingting and weit long hem.—Psalm 42:5, 11.
19. For fitim toktok bilong God for Habakkuk, wanem nao happen long olketa bighed Jew?
19 For fitim toktok bilong hem long Habakkuk, God givim judgment againstim bighed nation bilong olketa Jew taem hem letem olketa bilong Babylon for attakim Judah. Long 607 B.C.E., olketa finisim evribit Jerusalem and temple, killim dae olketa olo and young pipol, and tekem planti olsem prisoner. (2 Chronicles 36:17-20) Bihaen longfala taem wea olketa stap long Babylon, wanfala smol sekson bilong olketa faithful Jew go bak long homland bilong olketa and isisi buildim temple moa. Bat, bihaen datwan olketa Jew no faithful moa long Jehovah—main wei nao taem olketa rejectim Jesus olsem Messiah.
20. Hao nao Paul iusim Habakkuk 1:5 long wei wea pipol rejectim Jesus?
20 Long Acts 13:38-41, aposol Paul showim long olketa Jew long Antioch wanem hem minim for rejectim Jesus and for lukdaonem ransom sakrifaes bilong hem. Taem hem talem toktok bilong Habakkuk 1:5 from Greek Septuagint, Paul givim disfala warning: “Mek sure wanem olketa talem insaed Olketa Profet hem no happen long iufala, ‘Lukim, iufala wea mekfani, and sapraes long diswan, and gogo for finis, bikos mi duim wanfala waka long taem bilong iufala, wanfala waka wea iufala bae no bilivim nomata sapos eniwan storyim long iufala.’” For fitim toktok bilong Paul, mek-tu taem wea Habakkuk 1:5 fulfill hem happen taem army bilong Rome finisim Jerusalem and temple bilong hem evribit long 70 C.E.
21. Hao nao olketa Jew long taem bilong Habakkuk ting long “waka” bilong God for iusim olketa bilong Babylon for distroem Jerusalem?
21 For olketa Jew long taem bilong Habakkuk, “waka” bilong God for iusim olketa bilong Babylon for distroem Jerusalem hem samting wea hard for olketa tingim bikos datfala taon hem main ples for worship bilong Jehovah and ples wea king wea hem anointim hem stap. (Psalm 132:11-18) No enitaem bifor Jerusalem hem finis evribit. No enitaem bifor temple bilong hem burn. No enitaem bifor olketa aotem haos bilong David wea king. Hem hard for bilivim hao Jehovah bae letem olketa samting olsem for happen. Bat thru long Habakkuk, God givim planti warning abaotem olketa samting hia wea bae happen wea mekem man sapraes tumas. And history showimaot olketa samting hia happen followim wanem profesi talem.
Spesol “Waka” Bilong God Long Taem Bilong Iumi
22. Wanem nao insaed long spesol “waka” bilong Jehovah long taem bilong iumi?
22 Waswe, Jehovah bae duim wanfala spesol “waka” long taem bilong iumi? Iumi savve sure hem bae duim, nomata hem hard tumas long pipol wea garem daot for bilivim. Long disfala taem, spesol waka wea Jehovah bae duim hem for distroem Christendom evribit. Olsem Judah bifor, hem sei hem worshipim God bat hem kamap barava nogud. Jehovah bae mek sure evri part bilong olketa religion bilong Christendom finis evribit, olsem tu evri part bilong “Babylon the Great,” datfala world rul bilong giaman religion.—Revelation 18:1-24.
23. Wanem nao next samting wea spirit bilong God muvim Habakkuk for duim?
23 Jehovah garem moa waka for Habakkuk duim bifor Jerusalem finis evribit long 607 B.C.E. Wanem nao God bae talem long profet bilong hem? Tru nao, Habakkuk bae herem olketa samting wea bae muvim hem for pleim music instrument bilong hem and singim long Jehovah olketa singsing bilong sorre wea olsem prea. Bat, firstaem, spirit bilong God bae muvim datfala profet for talemaot olketa bigfala trabol. Tru nao, iumi tinghae long savve wea iumi kasem from olketa profesi toktok hia for taem bilong God wea set finis. So, letem iumi tingting moa strong long profesi bilong Habakkuk.
Waswe, Iu Remember?
• Hao nao living long Judah long taem bilong Habakkuk?
• Wanem spesol “samting” nao Jehovah duim long taem bilong Habakkuk?
• Wanem faondeson for hope nao Habakkuk garem?
• God bae duim wanem spesol “waka” long taem bilong iumi?
[Piksa long page 9]
Habakkuk tingting why nao God letem wicked fasin for go ahed. Waswe, iu tu?
[Piksa long page 10]
Habakkuk talemaot profesi bilong trabol for land bilong Judah long hand bilong olketa bilong Babylon
[Piksa long page 10]
Jerusalem bifor, wea finis long 607 B.C.E.