-
Taem Samwan Dae Iumi Savve Sorre TumasWekap!—2018 | No. 3
-
-
COMFORT FOR OLKETA WEA LUSIM SAMWAN
Taem Samwan Dae Iumi Savve Sorre Tumas
“Waef bilong mi Sophiaa hem sik for longtaem gogo hem dae. Mitufala marit for winim 39 year taem hem dae. Olketa fren bilong mi barava sapotim mi, and mi gohed busy tu. Bat for wan full year bihaen mi lusim hem, mi barava sorre tumas. Mi no savve kontrolem feeling and tingting bilong mi. Distaem hem klosap thrifala year bihaen hem lus, bat samfala taem mi savve tingim hem tumas and mi barava sorre.”—Kostas.
Waswe, eniwan wea iu lovem hem dae? Sapos olsem, maet iu garem sem feeling olsem Kostas. Taem marit partner, famili member, or fren bilong iumi hem dae, hem barava hard samting for deal witim. Olketa doctor agree witim datwan tu. Datfala magasin The American Journal of Psychiatry sei “taem samwan hem dae, olketa wea lovem hem tingim olketa bae no lukim hem moa and datwan mekem olketa barava sorre.” Sapos iu sorre tumas from samwan iu lovem hem dae, maet iu ting olsem: ‘Hao long nao bae mi gohed sorre olsem? Waswe, bae mi savve hapi moa? Wanem nao savve helpem mi for hapi moa?’
Disfala Wekap! magasin bae ansarem olketa kwestin hia. Next article bae storyim hao feeling for sorre savve affectim iu taem samwan iu lovem hem dae. Olketa nara article bihaen bae storyim olketa samting wea bae helpem iu for deal witim datfala feeling for sorre.
Sapos iu lusim samwan wea iu lovem, mifala hope olketa article hia bae comfortim and helpem iu.
a Long olketa article hia, mifala changem samfala nem.
-
-
Hao Diswan Savve Affectim IumiWekap!—2018 | No. 3
-
-
COMFORT FOR OLKETA WEA LUSIM SAMWAN
Hao Diswan Savve Affectim Iumi
Samfala savveman sei taem samwan iumi lovem hem dae datwan bae affectim iumi evriwan long sem wei. Bat iumi evriwan difren. Olsem example, maet samwan hem no showimaot feeling for sorre. Waswe, datwan minim hem no sorre, or hem haedem feeling bilong hem? Maet nomoa. Hem tru, wei for showimaot feeling savve helpem iumi for deal witim samting wea happen, bat iumi evriwan no semsem. Hao iumi deal witim samting wea happen savve depend long culture, wei bilong iumi, and hao man hem dae.
HAO DISWAN AFFECTIM SAMFALA PIPOL
Taem samwan wea iumi lovem hem dae, maet iumi no savve hao datwan bae affectim iumi. Bat samfala samting wea happen hem semsem for staka pipol, olsem:
Sorre tumas. Samfala savve gohed krae, misstim tumas man wea dae, or kwiktaem for feel nogud. Olketa savve dream abaotem and tingim tumas man wea dae. Maet stretawe bihaen hem dae olketa no savve bilivim datwan. Tiina storyim feeling bilong hem taem seknomoa hasband bilong hem dae. Hem sei: “Firstaem mi seke and mi no savve tingting gud. Mi no savve krae tu. Samfala taem mi faendem hem hard for brith. Mi no savve bilivim hem dae.”
Samfala taem man bae wari, kros, and feel guilty. Ivan sei: “Mitufala lusim son bilong mitufala, Eric, taem hem 24 year nomoa. For longfala taem bihaen datwan, mi and waef bilong mi, Yolanda, feel kros tumas. Mitufala sapraes long datfala feeling bikos mitufala evriwan no man for kros. And tu, mitufala feel guilty, bikos mitufala tingse mifala savve duim moa samting for helpem Eric.” Alejandro, wea waef bilong hem sik for longtaem then hem dae, hem tu feel guilty. Hem sei: “Firstaem mi tingse sapos God hem letem nogud samting olsem for kasem mi, masbi mi nogud man nao. Then mi feel guilty, bikos hem olsem mi blamem God for wanem hem happen long waef bilong mi.” And Kostas, wea iumi storyim long firstfala article, sei: “Samfala taem mi savve feel kros long Sophia from hem dae. Then mi feel guilty from mi garem tingting olsem. Mi savve hem no rong bilong Sophia.”
No savve tingting gud. Samfala maet faendem olketa no savve tingting stret samfala taem. Olsem example, maet samfala tingse olketa savve herem, feelim, or lukim man wea dae finis. Or samfala savve forgetim staka samting. Tiina sei: “Samfala taem samwan story long mi, bat mi no savve lisin gud long wanem hem storyim! Mi tingim nomoa olketa samting wea happen taem Timo dae. Mi wari from mi no savve tingting gud.”
No laek stap witim olketa narawan. Maet samfala savve kwiktaem for kros or feel shame taem olketa stap witim nara pipol. Kostas sei: “Mi no laek for hipap witim olketa wea marit. And mi no hapi taem mi hipap witim olketa wea singol tu.” Yolanda, waef bilong Ivan sei: “Samfala taem mi savve feel nogud long pipol wea komplenim problem bilong olketa. Mi tingse wanem mitufala deal witim hem big winim samting wea kasem olketa. And tu, taem samfala storyim gud samting wea pikinini bilong olketa duim, mi savve hapi long datwan, bat long semtaem hem no isi for lisin long olketa. Mitufala luksavve hem fitim for olketa narawan storyim kaen samting olsem, bat mifala no laek herem wanem olketa storyim.”
Problem saed long health. Samfala no laek kaikai, olketa lus weight, or no savve sleep gud. Aaron tingim wanem hem happen insaed year bihaen dadi bilong hem dae. Hem sei: “Mi no savve sleep gud. Evri naet mi savve wekap long sem taem and tingim dadi bilong mi.”
Alejandro sei hem savve feel sik, bat hem no savve why. Hem sei: “Tu-thri taem nao mi go long doctor and doctor sei mi healthy nomoa. Mi tingse mi feel olsem from mi sorre tumas.” Gogo Alejandro kamap gud. Nomata olsem, hem stret samting for hem go lukim doctor. Taem man sorre datwan savve mekem hem isi for kasem sik, or mekem sik wea hem garem for kamap worse.
No savve duim samfala important samting. Ivan sei: “Bihaen Eric hem lus mitufala mas storyim datwan long olketa relative and fren bilong mifala, and tu, mifala mas talem boss bilong hem and man wea ownim haos wea hem rentim. Mitufala mas fulimap staka legal form tu. And mifala mas wakemaot wanem for duim witim olketa samting wea Eric ownim. Hem no isi for duim olketa samting hia bikos mitufala stress and taed.
For samfala narawan, samting wea hard tumas long olketa hem taem olketa mas duim samting wea man wea dae finis savve duim bifor. Hem nao samting wea happen long Tiina. Hem sei: “Long bifor, Timo nao savve lukaftarem selen bilong mitufala and olketa nara samting saed long bisnis. Bihaen hem lus mi nao mas duim olketa samting hia and datwan mekem mi barava stress. Mi wari nogud mi no fit for duim datwan.”
Olsem iumi storyim finis, taem samwan iumi lovem hem dae iumi savve sorre tumas and hem no isi for iumi deal witim datwan. Nomata olsem, sapos iumi savve hem no rong for feel olsem, datwan savve helpem iumi for deal witim samting wea kasem iumi. Tingim tu, feeling for sorre bae no affectim iumi evriwan long sem wei. And tu, samfala maet kasem comfort from olketa savve wei for feel sorre tumas bihaen samwan hem dae hem normal samting nomoa.
WASWE, BAE MI SAVVE HAPI MOA?
Iu savve hapi moa: Iumi barava sorre taem samwan iumi lovem hem dae. Nomata olsem, datfala feeling bae isisi katdaon. Datwan no minim iu bae forgetim man wea dae. Samfala taem bae iu feel sorre taem iu tingim hem. Maet seknomoa iu rememberim samting wea kasem iutufala, or maet long anniversary bae iu barava tingim hem. Bat isisi bae iu no feel sorre tumas. Staka wea lusim samwan wea olketa lovem, gogo, olketa start for hapi and enjoyim laef moa. Samting wea helpem olketa hia hem sapot wea olketa kasem from olketa famili member and fren, and wei wea olketa traem best for deal witim samting wea happen.
Wanem taem nao bae sorre hem finis? Samfala start for feel gud lelebet bihaen tu-thri month. Bat for olketa narawan, hem maet tek wan or tufala year for olketa start for kamap gud. And samfala maet needim moa taem.a Alejandro sei: “Mi sorre tumas for samting olsem thrifala year.”
Iu mas patient. Duim nomoa wanem iu fit for duim, and tu, luksavve feeling for sorre bae no gohed for olowe. Bat waswe, eni samting iu savve duim wea bae helpem iu for deal witim feeling for sorre and no gohed sorre for longfala taem?
Wei for feel sorre tumas bihaen samwan hem dae hem normal samting nomoa
a Samfala pipol, olketa gohed sorre tumas for longfala taem and datfala feeling no savve finis. Maet hem gud for olketa hia go lukim doctor for kasem help.
-
-
Taem Iu Lusim Samwan—Samting wea Savve Helpem IuWekap!—2018 | No. 3
-
-
COMFORT FOR OLKETA WEA LUSIM SAMWAN
Taem Iu Lusim Samwan—Samting Wea Savve Helpem Iu
Staka idea stap for helpem pipol deal witim feeling for sorre bihaen samwan hem dae. Samfala idea savve helpem man, and samfala no fitim. Maet datwan hem bikos iumi evriwan no semsem, olsem iumi storyim finis. Samting wea helpem samfala pipol, no savve helpem olketa narawan.
Nomata olsem, samfala advaes stap wea helpem staka pipol finis. Advaes hia hem followim olketa Bible principle, and samfala savveman iusim diswan for helpem pipol taem samwan hem dae.
1: ACCEPTIM SAPOT FROM FAMILI AND OLKETA FREN
Samfala savveman sei diswan hem barava important samting for helpem man wea sorre. Bat samfala taem, maet iu laek stap seleva nomoa. And tu, taem samfala laek helpem iu maet iu kros long olketa. For feel olsem hem normal nomoa.
No tingse iu mas evritaem stap witim olketa narawan, bat no mekem pipol tingse iu no laek for lukim olketa tu. Maet iu needim olketa for helpem iu long future. Long kaenfala wei, explainim long olketa narawan wanem kaen help nao iu needim and wanem nao iu no needim.
Hem gud for spendem taem witim olketa narawan, and samfala taem hem fitim for stap seleva tu.
BIBLE PRINCIPLE: “Wei wea tufala pipol save waka tugeta hemi barava gud tumas . . . Sapos wanfala long tufala hemi foldaon, narawan save helpem hem fo stanap moa.”—Eklesiastes 4:9, 10.
2: KAIKAIM HEALTHY KAIKAI, AND DUIM EXERCISE
Hem important for kaikaim healthy kaikai taem iu feel sorre from samwan hem dae. Trae for kaikaim olketa difren kaen frut and vegetable, and no kaikaim tumas kaikai wea garem gris.
Drinkim staka wata and olketa nara drink wea healthy.
Sapos iu no feel hangre, trae for kaikaim lelebet samting evri tu-thri hour. Maet iu laek for askem doctor tu sapos hem fitim for iu tekem olketa vitamin tablet.a
Taem man wari or stress, exercise savve helpem hem for feel gud lelebet. Taem iu exercise, maet datwan hem chance for iu ting raonem samting wea kasem iu, or for tingim difren samting.
BIBLE PRINCIPLE: “No eni man heitim body bilong hemseleva bat hem feedim and lovem body bilong hem.”—Ephesus 5:29.
3: SLEEP GUD
Hem important for olketa wea sorre for sleep gud, bikos sorre feeling savve mekem man taed tumas.
No ova tumas for drinkim coffee or alcohol bikos datwan savve mekem iu no sleep gud.
BIBLE PRINCIPLE: “Hem moabeta for garem lelebet rest winim wei for waka olowe and aftarem wind.” —Ecclesiastes 4:6 NW.
4: DUIM SAMTING WEA FITIM IU
Taem samwan iumi lovem hem dae, iumi evriwan bae no deal witim datwan long sem wei. So iu savve deal witim feeling for sorre long wei wea fitim iu.
Samfala pipol laek for storyim feeling bilong olketa long narawan, bat samfala no laek for duim datwan. Samfala savveman sei wei for storyim feeling long narawan savve helpem man for kamap gud, bat no evriwan agree long datwan. Sapos iu need for storyim evri samting wea kasem iu long narawan bat iu shame, firstaem maet hem gud for iu trae storyim samfala feeling bilong iu long wanfala gud fren.
Wei for krae helpem samfala pipol for deal witim sorre feeling, and samfala narawan deal witim samting wea kasem olketa nomata olketa no krae tumas.
BIBLE PRINCIPLE: “Man seleva save long hevi blong hem.”—Provebs 14:10.
5: NO DUIM SAMTING WEA BAE SPOELEM IU
Samfala savve ova tumas long alcohol or iusim drug for helpem olketa for deal witim feeling for sorre. Bat wei for duim datwan savve spoelem man. Man wea iusim alcohol or drug for deal witim olketa problem bae kasem nogud samting bihaen. Duim olketa nara samting wea bae no spoelem iu.
BIBLE PRINCIPLE: “Iumi mas klinim from body bilong iumiseleva eni samting wea savve mekem body or tingting bilong iumi for no klin.”—2 Corinth 7:1.
6: MAS BALANCE
For iu no tingim olowe nogud samting wea kasem iu, staka pipol sei hem gud for markem samfala taem for duim olketa samting wea savve helpem iu for tingim difren samting.
Samfala samting iu savve duim hem for faendem olketa niu fren or strongim wei wea iu fren witim narawan, lanem niu samting, or duim hapitaem.
Gogo, maet iu faendem feeling for sorre hem start for gogo daon, and iu spendem moa taem for duim olketa nara samting.
BIBLE PRINCIPLE: “Evrisamting hemi kamap long barava taem blong hem. . . . Taem hemi stap fo man krae, an taem hemi stap fo hapi. Taem hemi stap fo man sore, an taem hemi stap fo dans.”—Eklesiastes 3:1, 4.
7: GAREM GUDFALA SCHEDULE
Trae for kwiktaem followim moa normal schedule bilong iu.
Sapos iu gohed followim schedule for sleep, waka, and olketa nara samting, datwan bae helpem iu for deal witim samting wea kasem iu.
Sapos iumi gohed busy for duim olketa gudfala samting, datwan savve helpem iumi for deal witim feeling for sorre.
BIBLE PRINCIPLE: “Bae hem olsem olketa day go pas kwiktaem nomoa, bikos God mekem man busy and hem bae hapi.”—Ecclesiastes 5:20 NW.
8: NO KWIKTAEM MEKEM OLKETA BIG DISISON
Staka pipol wea mekem big disison no longtaem bihaen samwan olketa lovem hem dae, gogo olketa regretim disison wea olketa mekem.
Sapos fitim, hem gud for weit firstaem bifor iu disaed for muv go long nara haos, changem waka, or torowem olketa samting wea marit partner or pikinini bilong iu wea dae hem ownim.
BIBLE PRINCIPLE: “Olketa plan bilong man wea waka hard and wea tingting gud firstaem bae win, bat evriwan wea kwiktaem for duim samting and wea no tingting gud firstaem, gogo bae olketa poor.”—Proverbs 21:5 NW.
9: NO FORGETIM HEM
Staka wea lusim samwan wea olketa lovem sei hem gud for duim samfala samting for helpem iu gohed tingim hem.
Maet iu savve kasem comfort from iu keepim olketa photo or memory bilong man wea dae, or raetem insaed wanfala buk olketa spesol samting wea iutufala duim tugeta.
Keepim eni samting wea savve mekem iu tingim bak olketa gud samting abaotem samwan wea dae, and iu savve lukim moa enitaem iu laekem.
BIBLE PRINCIPLE: “Yufala mas rimembarem olketa taem long bifoa kam.”—Diutronomi 32:7.
10: DUIM DIFREN SAMTING
Maet iu savve go holiday samwea.
Sapos for go holiday hem no fitim, maet hem gud for duim eni nara samting wea iu enjoyim for wan or tufala day, olsem for go wakabaot long bush, go long eni naes ples, or duim samting witim olketa fren.
Sapos iu duim eni samting wea difren from wanem iu savve duim evritaem, datwan savve helpem iu for deal witim datfala sorre feeling.
BIBLE PRINCIPLE: “Kam iumi go long wanfala kwaet ples and rest lelebet.”—Mark 6:31.
11: HELPEM NARAWAN
Taem iu duim samting for helpem olketa narawan, datwan savve mekem iu tu no feel sorre.
Maet iu savve helpem olketa fren or famili member bilong man wea dae, bikos olketa tu bae sorre and maet needim samwan for comfortim olketa.
Taem iu sapotim and comfortim narawan, datwan bae helpem iu for hapi and bae iu feel olsem iu duim gud samting.
BIBLE PRINCIPLE: “Man wea givim samting hem barava hapi winim man wea kasem samting”—Acts 20:35.
12: TING RAONEM WANEM NAO IMPORTANT
Taem iu lusim samwan wea iu lovem, maet datwan mekem iu luksavve wanem nao hem barava important long laef.
Maet hem chance for ting raonem hao iu iusim laef bilong iu and wanem iu laek for changem.
Sapos iu luksavve iu need for changem samting, then duim datwan.
BIBLE PRINCIPLE: “Yumi mas tingabaotem wei wea evriwan bae kasem taem fo dae, dastawe hemi moabeta fo yu go long haos wea pipol i krae long man dae, winim yu go long haos wea olketa garem fist long hem.”—Eklesiastes 7:2.
For tok stret, sorre feeling bilong iu bae hard for barava finis. Nomata olsem, staka wea lusim samwan wea olketa lovem sei taem olketa followim gud advaes olsem disfala article storyim, datwan helpem olketa for kasem comfort. Disfala article no storyim evri samting wea savve helpem man for deal witim feeling for sorre. Bat sapos iu trae followim samfala advaes long disfala article, maet datwan savve comfortim iu.
a Wekap! magasin no sei man mas kasem diskaen health treatment.
-
-
Nambawan Comfort for Olketa wea SorreWekap!—2018 | No. 3
-
-
COMFORT FOR OLKETA WEA LUSIM SAMWAN
Nambawan Comfort For Olketa Wea Sorre
STAKA ADVAES STAP LONG HAO FOR DEAL WITIM FEELING FOR SORRE TAEM SAMWAN WEA IUMI LOVEM HEM DAE. Bat, olsem iumi storyim finis, staka taem advaes wea barava helpem pipol hem followim samting wea Bible talem longtaem kam finis. Diswan showimaot olketa Bible principle savve barava helpem iumi. Bible garem advaes wea iumi savve trustim, bat hem storyim tu olketa nara samting wea savve barava comfortim iumi taem iumi lusim samwan wea iumi lovem.
Iumi savve sure olketa wea dae finis olketa no safa
Eklesiastes 9:5 sei: “Olketa hu i dae finis, olketa nating save long enisamting.” Taem man dae, ‘evri plan blong hem nating save kamap nao.’ (Sams 146:4) Bible talem tu, taem man dae hem olsem hem sleep nomoa.—John 11:11.
Sapos iumi barava bilivim God lovem iumi, datwan savve comfortim iumi
1 Peter 3:12 sei: “Jehovaha hem lukluk long olketa wea raeteous and hem herem prea bilong olketa.” Taem iumi prea long God hem no for mekem iumi for feel gud nomoa or for helpem iumi tingting stret. Prea savve helpem iumi for fren gud witim Creator bilong iumi, wea savve iusim paoa bilong hem for comfortim iumi.
Laef bae barava gud long future
Long future, olketa wea dae finis bae laef bak long earth! Bible storyim datfala hope staka taem, and hem storyim tu wanem God bae duim for pipol long earth long future. Hem sei God “bae draem evri tias long eye bilong [iumi]. No eniwan bae dae and no enitaem bae pipol sorre or krae or feelim pain tu.”—Revelation 21:3, 4.
Staka wea worshipim Jehovah God lusim samwan wea olketa lovem. Bat olketa barava sure olketa bae lukim moa olketa wea dae finis, and datwan helpem olketa for deal witim datfala feeling for sorre. Olsem example, Ann, wea hasband bilong hem dae bihaen tufala marit for 65 year, sei: “Bible sei olketa wea dae finis olketa no safa, and God no forgetim olketa and bae hem resurrectim olketa. Taem mi tingim bak hasband bilong mi wea dae, mi evritaem tingim gud samting hia wea Bible storyim. Datwan helpem mi for deal witim disfala barava nogud samting wea kasem mi!”
Tiina, wea iumi storyim finis long nara article, sei: “Start from day wea Timo dae, mi luksavve God nao sapotim mi. Mi barava sure Jehovah nao helpem mi long datfala hard taem. And mi barava bilivim promis wea Bible talem abaotem resurrection. Datwan strongim mi for gohed and no givap go kasem day wea mi bae lukim Timo moa.”
Staka million pipol wea trustim wanem Bible talem, olketa tu bilivim sem samting olsem olketa wea iumi storyim finis. Nomata maet iu no sure sapos wanem Bible talem abaotem future hem tru, hem gud for iu lane abaotem olketa samting wea savve pruvim iumi fit for trustim olketa promis hia and for followim advaes wea Bible givim. Maet datwan bae helpem iu for luksavve Bible nao best samting for givim comfort long olketa wea sorre.
LANEM MOA SAMTING ABAOTEM HOPE FOR OLKETA WEA DAE FINIS
Lukim olketa video long website, jw.org
Bible sei long future iumi bae hapi for lukim moa olketa wea iumi lovem wea dae finis
Wanem nao happen taem iumi dae? Klia ansa from Bible givim iumi comfort and hope
Go long LIBRARY > OLKETA VIDEO (Video Sekson: BIBLE > OLKETA BIBLE TEACHING)
WASWE, IU LAEK FOR HEREM GUD NIUS?
From staka nogud nius stap, wea nao iumi savve faendem gud nius?
Go long WANEM BIBLE TEACHIM > GAREM PEACE AND HAPI
a Jehovah hem nem bilong God long Bible.
-