DRUGA KSIĘGA KRONIK
1 Władza królewska Salomona, syna Dawida, coraz bardziej się umacniała. Jehowa, jego Bóg, był z nim i niezwykle go wywyższył+.
2 Salomon wezwał całego Izraela, dowódców tysięcy i setek, sędziów oraz wszystkich naczelników Izraela, głowy rodów. 3 Następnie razem z całym zborem udał się na wzniesienie w Gibeonie+, bo tam znajdował się namiot spotkania prawdziwego Boga — namiot wykonany na pustkowiu przez Mojżesza, sługę Jehowy. 4 Wcześniej Arkę prawdziwego Boga Dawid przeniósł z Kiriat-Jearim+ do Jerozolimy i postawił ją w namiocie, który dla niej przygotował+. 5 Ale miedziany ołtarz+, który wykonał Becalel+, syn Uriego, syna Chura, stał przed przybytkiem Jehowy. Salomon oraz zbór przychodzili, żeby modlić się przed tym ołtarzem*. 6 I teraz Salomon na tym miedzianym ołtarzu przed namiotem spotkania złożył Jehowie 1000 ofiar całopalnych+.
7 Tej nocy Bóg ukazał się Salomonowi i przemówił do niego: „Powiedz, co byś chciał ode mnie otrzymać”+. 8 Na to Salomon rzekł do Boga: „Okazywałeś wielką lojalną miłość mojemu ojcu, Dawidowi+, i ustanowiłeś mnie królem w jego miejsce+. 9 Teraz, Jehowo Boże, niech spełni się obietnica, którą złożyłeś Dawidowi, mojemu ojcu+. Uczyniłeś mnie królem ludu tak licznego jak drobinki ziemi+. 10 Daj mi więc mądrość i wiedzę+, żebym umiał prowadzić ten lud*. Bo czy bez tego będę w stanie sądzić Twój lud, który jest tak wielki?”+.
11 Wtedy Bóg powiedział do Salomona: „Ponieważ właśnie tego zapragnąłeś z całego serca i ponieważ nie poprosiłeś o majątek, bogactwo i zaszczyty ani o śmierć* tych, którzy cię nienawidzą, ani o długie życie*, ale poprosiłeś o mądrość i wiedzę, żeby sądzić mój lud, nad którym ustanowiłem cię królem+, 12 to dam ci mądrość i wiedzę. A oprócz tego dam ci majątek, bogactwo i zaszczyty, jakich nie miał żaden król przed tobą i nie będzie miał nikt po tobie”+.
13 Salomon zszedł ze wzniesienia w Gibeonie+, gdzie znajdował się namiot spotkania, wrócił do Jerozolimy i dalej panował nad Izraelem. 14 Gromadził coraz więcej rydwanów i koni*. Miał 1400 rydwanów oraz 12 000 koni*+. Trzymał je w miastach rydwanów+, jak również blisko siebie, w Jerozolimie+. 15 Król sprawił, że w Jerozolimie było tyle srebra i złota, co kamieni+, a drewna cedrowego tak dużo, jak sykomor w Szefeli+. 16 Konie Salomona sprowadzano z Egiptu+, a kupcy królewscy nabywali stada koni* za ustaloną cenę+. 17 Każdy rydwan sprowadzony z Egiptu kosztował 600 srebrników, a koń — 150. Kupcy królewscy sprzedawali je potem wszystkim królom hetyckim i syryjskim.
2 Salomon rozkazał zbudować dom dla imienia Jehowy+ oraz dom* królewski dla siebie+. 2 Wyznaczył 70 000 robotników* i 80 000 kamieniarzy w górach+ i ustanowił nad nimi 3600 nadzorców+. 3 Ponadto Salomon posłał do Chirama+, króla Tyru, taką wiadomość: „Gdy Dawid, mój ojciec, budował swój dom*, dostarczałeś mu drewna cedrowego. Zrób dla mnie to samo+. 4 Chcę zbudować dom dla imienia Jehowy, mojego Boga. Uświęcę ten dom dla Niego, żeby spalać przed Nim wonne kadzidło+, stale kłaść chleby pokładne+ oraz składać ofiary całopalne rano i wieczorem+, w dni szabatu+, w dni nowiu+, a także podczas dorocznych świąt+ ku czci Jehowy, naszego Boga. Jest to trwałe postanowienie dla Izraela. 5 Dom, który zbuduję, będzie wspaniały, bo nasz Bóg przewyższa wszystkich innych bogów. 6 Ale czy ktoś jest w stanie zbudować Mu dom? Skoro nawet niebiosa, bezkresne niebiosa*, nie mogą Go pomieścić+, to kim jestem ja, żebym miał zbudować Mu dom? Mogę tylko zbudować miejsce, w którym będę spalać dla Niego ofiary. 7 Przyślij mi więc rzemieślnika, który dobrze się zna na wykonywaniu wyrobów ze złota, srebra, miedzi+, żelaza, purpurowej wełny, karmazynu i niebieskiej nici i który umie wykonywać płaskorzeźby. Będzie pracował w Judzie i Jerozolimie z moimi zdolnymi rzemieślnikami, których wyznaczył mój ojciec, Dawid+. 8 Przyślij mi też z Libanu drewno cedrowe, jałowcowe+ i sandałowe*+, bo dobrze wiem, że twoi słudzy mają doświadczenie w ścinaniu drzew Libanu+. Moi i twoi słudzy będą pracować razem+, 9 żeby przygotować dla mnie dużą ilość drewna, bo dom, który buduję, będzie wielki i wyjątkowo piękny. 10 Twoim sługom, drwalom, którzy ścinają drzewa, będę dostarczał żywność+: 20 000 korów* pszenicy, 20 000 korów jęczmienia, 20 000 batów* wina i 20 000 batów oliwy”.
11 Chiram, król Tyru, wysłał do Salomona list z taką odpowiedzią: „Jehowa kocha swój lud, dlatego ustanowił cię królem”. 12 Chiram dodał też: „Niech będzie wysławiany Jehowa, Bóg Izraela, który stworzył niebo i ziemię, bo dał królowi Dawidowi mądrego syna+, odznaczającego się rozsądkiem i zrozumieniem+. On zbuduje dom dla Jehowy i dom królewski dla siebie. 13 Posyłam więc do ciebie Chiram-Abiego, który jest zdolnym rzemieślnikiem i odznacza się zrozumieniem+. 14 Jego matka pochodzi z plemienia Dana, ale ojciec był Tyryjczykiem. Ma doświadczenie w wykonywaniu wyrobów ze złota, srebra, miedzi, żelaza, kamienia, drewna, purpurowej wełny, niebieskiej nici, delikatnej tkaniny i karmazynu+. Potrafi zrobić wszelkiego rodzaju płaskorzeźby i wykona każdy projekt, który otrzyma+. Będzie pracował razem z twoimi zdolnymi rzemieślnikami oraz rzemieślnikami mojego pana Dawida, twojego ojca. 15 Teraz, mój panie, tak jak obiecałeś, wyślij swoim sługom pszenicę, jęczmień, oliwę i wino+. 16 Naścinamy tyle drzew z Libanu+, ile potrzebujesz, złożymy je w tratwy i przetransportujemy morzem do Joppy+, a ty zabierzesz je do Jerozolimy”+.
17 Salomon policzył wszystkich mężczyzn, którzy byli cudzoziemcami mieszkającymi w ziemi izraelskiej+, jak to kiedyś zrobił jego ojciec, Dawid+. Było ich 153 600. 18 Wyznaczył spośród nich 70 000 robotników* i 80 000 kamieniarzy+ w górach i ustanowił 3600 nadzorców, którzy mieli organizować ich pracę+.
3 Salomon rozpoczął budowę domu Jehowy+ w Jerozolimie, na górze Moria+, gdzie Jehowa ukazał się jego ojcu, Dawidowi+ — na miejscu, które Dawid przygotował na klepisku Jebusyty Ornana+. 2 Salomon zaczął budowę drugiego dnia miesiąca drugiego w czwartym roku swojego panowania. 3 Położył pod dom prawdziwego Boga fundament, który według dawnej miary* miał 60 łokci długości i 20 łokci szerokości+. 4 Portyk przed domem miał 20 łokci szerokości*, tyle co szerokość domu. Wysokość portyku również wynosiła 20 łokci*. Pokrył go wewnątrz szczerym złotem+. 5 Główne pomieszczenie* wyłożył drewnem jałowcowym, po czym pokrył je czystym złotem+ i ozdobił wizerunkami palm+ oraz łańcuchami+. 6 Ponadto wyłożył dom pięknymi drogocennymi kamieniami+. Złoto+, którego używał, pochodziło z Parwaim. 7 Złotem pokrył dom — belki sufitowe, progi, ściany i drzwi+. Na ścianach wykonał płaskorzeźby cherubów+.
8 Potem wykonał Miejsce Najświętsze*+. Jego długość była równa szerokości domu i wynosiła 20 łokci. Jego szerokość również wynosiła 20 łokci. Pokrył je czystym złotem ważącym 600 talentów*+. 9 Na gwoździe zużył 50 syklów* złota. Złotem pokrył też pokoje na dachu.
10 Następnie w Miejscu Najświętszym* wykonał dwie rzeźby cherubów i powlekł je złotem+. 11 Skrzydła cherubów+ łącznie miały długość 20 łokci. Jedno skrzydło pierwszego cheruba miało 5 łokci długości i dotykało ściany domu, a drugie skrzydło, które też miało 5 łokci długości, stykało się ze skrzydłem drugiego cheruba. 12 Jedno skrzydło drugiego cheruba miało 5 łokci długości i dotykało drugiej ściany domu, a drugie skrzydło, które też miało 5 łokci długości, stykało się ze skrzydłem pierwszego cheruba. 13 Rozpiętość skrzydeł obu cherubów wynosiła w sumie 20 łokci. Cheruby stały na nogach, zwrócone twarzami do środka*.
14 Ponadto zrobił zasłonę+ z niebieskiej nici, purpurowej wełny, karmazynu i delikatnej tkaniny. Na zasłonie wyhaftował cheruby+.
15 Potem przed domem wykonał dwie kolumny+. Ich długość wynosiła 35 łokci. Na szczycie każdej z nich znajdowała się głowica wysokości 5 łokci+. 16 Wykonał też łańcuszki i zawiesił je na szczytach kolumn jak naszyjniki. Oprócz tego zrobił 100 owoców granatu, które przymocował do łańcuszków. 17 Ustawił te kolumny przed świątynią — jedną po prawej* stronie, a drugą po lewej*. Tej po prawej stronie nadał nazwę Jachin*, a tej po lewej nazwę Boaz*.
4 Salomon wykonał miedziany ołtarz+, który miał 20 łokci długości, 20 łokci szerokości i 10 łokci wysokości.
2 Odlał z metalu okrągły zbiornik zwany morzem+. Od jednej do drugiej krawędzi mierzył on 10 łokci. Miał 5 łokci wysokości i 30 łokci w obwodzie*+. 3 Poniżej krawędzi zbiornika* były dookoła dwa rzędy ozdób w kształcie dyń+, po 10 na łokieć. Zostały one wykonane ze zbiornikiem w jednym odlewie. 4 Zbiornik stał na 12 bykach+: trzy były zwrócone na północ, trzy na zachód, trzy na południe i trzy na wschód. To na nich opierał się zbiornik, a wszystkie byki były skierowane zadami do środka. 5 Zbiornik ten był gruby na szerokość dłoni*, a jego krawędź była jak krawędź kielicha, podobna do kwiatu lilii. Mógł on pomieścić* 3000 batów* wody.
6 Ponadto wykonał 10 basenów do mycia i postawił pięć po prawej stronie i pięć po lewej+. Woda z nich służyła do płukania tego, co przynoszono na ofiarę całopalną+. Natomiast wodą ze zbiornika myli się kapłani+.
7 Potem wykonał według projektu+ 10 złotych świeczników+ i umieścił je w świątyni — pięć po prawej stronie i pięć po lewej+.
8 Poza tym wykonał 10 stołów i postawił je w świątyni — pięć po prawej stronie i pięć po lewej+. Wykonał też 100 złotych czasz.
9 Następnie wydzielił dziedziniec+ kapłanów+ oraz wielki dziedziniec*+ i zrobił bramy, które pokrył miedzią. 10 Zbiornik zwany morzem postawił po prawej stronie domu od południowego wschodu+.
11 Chiram wykonał również kubły, szufelki i misy+.
Tak Chiram zakończył całą pracę dla króla Salomona przy domu prawdziwego Boga. Wykonał+: 12 dwie kolumny+ z głowicami w kształcie czasz; dwie siatki+, które zdobiły dwie głowice w kształcie czasz znajdujące się na szczytach kolumn; 13 400 owoców granatu+ do dwóch siatek, do każdej siatki po dwa rzędy, żeby ozdobić dwie głowice w kształcie czasz znajdujące się na kolumnach+; 14 10 wózków* i 10 basenów na tych wózkach+; 15 zbiornik zwany morzem i 12 byków, na których on stał+; 16 kubły, szufelki, widełki+ i inne przybory. Wszystko to Chiram-Abiw+ wykonał dla króla Salomona do domu Jehowy. Przedmioty te były z polerowanej miedzi. 17 Król odlewał je w formach z gliny w Okręgu Jordanu*, między Sukkot+ a Ceredą. 18 Salomon wykonał tak dużo tych wszystkich przedmiotów, że wagi miedzi nie ustalono+.
19 Salomon wykonał wszystkie sprzęty+ do domu prawdziwego Boga: złoty ołtarz+; stoły+ na chleb pokładny+; 20 świeczniki i lampy do nich ze szczerego złota+, które zapalano przed najskrytszym pomieszczeniem zgodnie z przepisami; 21 kwiaty, lampy i gasidła* — ze złota, z najczystszego złota; 22 szczypce, czasze, kielichy i pojemniki na rozżarzone węgle — ze szczerego złota. Ze złota zrobił też wejścia domu — wewnętrzne drzwi do Miejsca Najświętszego+ i drzwi do świątyni*+.
5 Tak Salomon zakończył wszystkie prace przy domu Jehowy+. Następnie przyniósł rzeczy, które ofiarował* jego ojciec, Dawid+, i umieścił srebro, złoto i wszystkie sprzęty w skarbcach domu prawdziwego Boga+. 2 W tym czasie Salomon zebrał w Jerozolimie starszych Izraela, wszystkich zwierzchników plemion i głowy rodów izraelskich, żeby przenieść Arkę Przymierza Jehowy z Miasta Dawida+, czyli z Syjonu+. 3 Cały Izrael zgromadził się przed królem w święto*, które odbywało się w miesiącu siódmym+.
4 Kiedy przybyli wszyscy starsi Izraela, Lewici podnieśli Arkę+. 5 Następnie kapłani razem z Lewitami* przenieśli Arkę, namiot spotkania+ i wszystkie święte sprzęty, które były w namiocie. 6 Król Salomon i cały zgromadzony z nim lud Izraela stali przed Arką. Składano w ofierze tak wiele owiec i sztuk bydła+, że nie dało się ich policzyć. 7 Potem kapłani wnieśli Arkę Przymierza Jehowy do najskrytszego pomieszczenia domu, Miejsca Najświętszego, i postawili ją na jej miejscu — pod skrzydłami cherubów+. 8 Skrzydła cherubów rozpościerały się nad miejscem, gdzie stała Arka, i okrywały od góry Arkę oraz jej drążki+. 9 Drążki te były tak długie, że ich końce było widać z Miejsca Świętego przed najskrytszym pomieszczeniem, ale z zewnątrz nie było ich widać. I są tam po dziś dzień. 10 W Arce nie było nic oprócz dwóch tablic, które Mojżesz umieścił w niej przy Horebie+, gdy Jehowa zawarł przymierze+ z Izraelitami po ich wyjściu z Egiptu+.
11 Potem kapłani wyszli ze świętego miejsca* (wszyscy kapłani, którzy się tam znajdowali, uświęcili się+, bez względu na to, do jakiego oddziału należeli)+. 12 Wszyscy lewiccy śpiewacy+, którym przewodził Asaf+, Heman+, Jedutun+ oraz ich synowie i bracia, stali po wschodniej stronie ołtarza. Byli ubrani w delikatną tkaninę i trzymali czynele, harfy* oraz liry*. Razem z nimi stało 120 kapłanów grających na trąbach+. 13 Dźwięki trąb i głosy śpiewaków zabrzmiały jak jeden głos, kiedy wysławiali Jehowę i składali Mu podziękowania. I gdy przy akompaniamencie trąb, czyneli i innych instrumentów muzycznych wysławiali Jehowę, „bo jest dobry, bo Jego lojalna miłość trwa wiecznie”+, obłok wypełnił dom Jehowy+. 14 Z powodu tego obłoku kapłani nie mogli tam usługiwać, bo chwała Jehowy napełniła dom prawdziwego Boga+.
6 Wtedy Salomon odezwał się: „Jehowo, powiedziałeś, że będziesz przebywał w gęstym mroku+. 2 Zbudowałem dla Ciebie wspaniały dom — trwałe miejsce, żebyś mieszkał w nim na zawsze”+.
3 Potem król odwrócił się w stronę zboru izraelskiego i zaczął go błogosławić, podczas gdy cały zbór stał+. 4 Król rzekł: „Chwała Jehowie, Bogu Izraela, Temu, który własnymi ustami złożył obietnicę mojemu ojcu, Dawidowi, i własnymi rękami ją spełnił. Powiedział: 5 ‚Od dnia, gdy wyprowadziłem z ziemi egipskiej swój lud, w żadnym z izraelskich plemion nie wybrałem miasta, żeby zbudować w nim dom, w którym przebywałoby moje imię+, ani nie wybrałem żadnego człowieka na wodza mojego ludu, Izraela. 6 Ale wybrałem Jerozolimę+, żeby tam przebywało moje imię, i wybrałem Dawida, żeby panował nad moim ludem, Izraelem’+. 7 I Dawid, mój ojciec, z całego serca pragnął zbudować dom dla imienia Jehowy, Boga Izraela+. 8 Jehowa powiedział jednak do mojego ojca, Dawida: ‚Z całego serca zapragnąłeś zbudować dom dla mojego imienia i dobrze, że w twoim sercu pojawiło się takie pragnienie. 9 Ale nie ty zbudujesz ten dom. To twój syn, który ci się urodzi*, zbuduje dom dla mojego imienia’+. 10 Jehowa spełnił swoją obietnicę, bo zostałem następcą mojego ojca, Dawida, i zasiadłem na tronie Izraela+, tak jak Jehowa obiecał+. Zbudowałem też dom dla imienia Jehowy, Boga Izraela, 11 i tam umieściłem Arkę. Znajduje się w niej przymierze+, które Jehowa zawarł z Izraelem”.
12 Następnie Salomon stanął przy ołtarzu Jehowy przed całym zborem izraelskim i podniósł ręce ku niebu+. 13 (Salomon stanął na miedzianym podwyższeniu, które wcześniej wykonał i postawił na środku dziedzińca*+. Miało ono 5 łokci* długości, 5 łokci szerokości i 3 łokcie wysokości). Uklęknął przed całym zborem izraelskim, podniósł ręce ku niebu+ 14 i rzekł: „Jehowo, Boże Izraela, ani w niebie, ani na ziemi nie ma Boga takiego jak Ty! Dotrzymujesz przymierza i okazujesz lojalną miłość swoim sługom, którzy Ci służą* całym sercem+. 15 Dotrzymałeś obietnicy danej swojemu słudze Dawidowi, mojemu ojcu+. Złożyłeś tę obietnicę własnymi ustami i dzisiaj spełniłeś ją własną ręką+. 16 A teraz, Jehowo, Boże Izraela, spełnij też to, co obiecałeś swojemu słudze Dawidowi, mojemu ojcu, gdy powiedziałeś: ‚Jeśli tylko twoi synowie będą zwracać uwagę na swoje postępowanie i przestrzegać mojego prawa, tak jak ty go przestrzegałeś, to na tronie Izraela zawsze będzie zasiadał przede mną twój potomek’+. 17 Jehowo, Boże Izraela, spraw, żeby ta obietnica, którą dałeś swojemu słudze Dawidowi, okazała się wiarygodna.
18 „Boże, ale czy naprawdę zamieszkasz z ludźmi na ziemi?+ Przecież nawet niebiosa, bezkresne niebiosa*, nie mogą Cię pomieścić+, a co dopiero ten dom, który zbudowałem!+ 19 Jehowo, mój Boże, zwróć uwagę na modlitwę swojego sługi i na jego prośbę o Twoją przychylność. Wysłuchaj wołania o pomoc i modlitwy, którą Twój sługa zanosi do Ciebie. 20 Niech Twoje oczy dniem i nocą będą zwrócone na ten dom, na miejsce, o którym powiedziałeś, że będzie w nim przebywało Twoje imię+, i wysłuchaj modlitwy swojego sługi, kiedy będzie ją zanosił zwrócony w kierunku tego miejsca. 21 Wysłuchaj swojego sługi i swojego ludu, Izraela, gdy będą się modlić i błagać Cię o pomoc zwróceni w kierunku tego miejsca+. Wysłuchaj ich z niebios, miejsca swojego zamieszkania+. Wysłuchaj i przebacz+.
22 „Jeśli jakiś człowiek zgrzeszy przeciwko swojemu bliźniemu i zostanie zobowiązany do złożenia przysięgi*, której złamanie ściągnęłoby na niego klątwę, i związany tą przysięgą* przyjdzie przed Twój ołtarz w tym domu+, 23 to zechciej wysłuchać go z niebios i działaj, i osądź swoich sług: odpłać niegodziwcowi i to, czego się dopuścił, sprowadź na jego własną głowę+, a prawego uznaj za niewinnego* i nagrodź go stosownie do jego prawości+.
24 „A jeśli Twój lud, Izrael, zostanie pokonany przez wroga, bo grzeszył przeciwko Tobie+, ale powróci do Ciebie i będzie sławić Twoje imię+, modlić się+ w tym domu i błagać o łaskę+, 25 to zechciej wysłuchać go z niebios+ i przebacz grzech swojego ludu, Izraelitów, i przyprowadź ich z powrotem do ziemi, którą dałeś im oraz ich przodkom+.
26 „Gdy niebo zostanie zamknięte i nie będzie deszczu+, bo grzeszyli przeciwko Tobie+, ale będą się modlić zwróceni w kierunku tego miejsca, będą wysławiać Twoje imię i nie będą już grzeszyć, bo nauczyłeś ich pokory*+, 27 wtedy zechciej wysłuchać ich z niebios i przebacz grzech swoich sług — swojego ludu, Izraela. Wskaż im właściwą drogę, którą powinni iść+. I ześlij deszcz+ na swoją ziemię, którą dałeś swemu ludowi jako dziedzictwo.
28 „Jeśli tę ziemię dotknie klęska głodu+, zaraza+, wyniszczająca spiekota lub rdza+, jeśli pojawią się chmary szarańczy, jeśli pojawi się szarańcza* pożerająca wszystko, co spotka na swojej drodze+, jeśli wrogowie będą oblegać któreś z miast* tej ziemi+ albo jeśli pojawi się jakakolwiek inna plaga czy choroba+ 29 i wtedy cały Twój lud, Izrael, lub nawet jeden człowiek zwróci się do Ciebie z jakąś modlitwą+, z jakąś prośbą o Twoją przychylność+ (bo każdy wie, co go dręczy i sprawia mu ból)+, i wyciągnie ręce w kierunku tego domu+, 30 to zechciej wysłuchać go z niebios, miejsca swojego zamieszkania+, i zechciej przebaczyć+. Nagrodź każdego stosownie do jego postępowania, bo znasz jego serce. Tylko Ty naprawdę znasz serce człowieka+. 31 Wtedy będą się Ciebie bać i chodzić Twoimi drogami przez wszystkie dni swojego życia na ziemi, którą dałeś naszym przodkom.
32 „Również jeśli cudzoziemiec, który nie należy do Twojego ludu, Izraela, przyjdzie z dalekiej krainy ze względu na Twoje wielkie imię*, Twoją silną rękę i Twoje potężne* ramię+ i będzie się modlić zwrócony w kierunku tego domu+, 33 to zechciej go wysłuchać z niebios, miejsca swojego zamieszkania, i uczyń wszystko, o co ten cudzoziemiec Cię poprosi — żeby wszystkie ludy ziemi poznały Twoje imię+ i bały się Ciebie tak jak Twój lud, Izrael, i by wiedziały, że ten dom, który zbudowałem, nosi Twoje imię.
34 „Jeżeli Twój lud wyruszy na wojnę przeciwko swoim wrogom tam, gdzie go poślesz+, i będzie się modlić+ do Ciebie zwrócony w kierunku tego miasta, które wybrałeś, oraz domu, który zbudowałem dla Twojego imienia+, 35 zechciej wysłuchać z niebios jego modlitwy i prośby o przychylność i stań w jego obronie*+.
36 „Jeżeli zgrzeszą przeciwko Tobie (bo nie ma człowieka, który nie grzeszy)+, a Ty się na nich rozgniewasz i wydasz ich wrogowi, i ten uprowadzi ich do niewoli do ziemi dalekiej lub bliskiej+, 37 ale oni się opamiętają w ziemi, do której zostali uprowadzeni, i wrócą do Ciebie, i będą Cię tam błagać o łaskę, mówiąc: ‚Zgrzeszyliśmy, dopuściliśmy się zła, postąpiliśmy niegodziwie’+, 38 jeżeli wrócą do Ciebie całym sercem+ i całą duszą* w ziemi, do której zostali uprowadzeni do niewoli+, i będą się modlić zwróceni w kierunku swojej ziemi, którą dałeś ich przodkom, miasta, które wybrałeś+, i domu, który wybudowałem dla Twojego imienia, 39 to ich modlitwy i prośby o łaskę wysłuchaj z niebios, miejsca swojego zamieszkania, i stań w ich obronie+. Przebacz swojemu ludowi jego grzech przeciwko Tobie.
40 „Boże mój, proszę, niech Twoje oczy będą otwarte i niech Twoje uszy usłyszą modlitwy zanoszone w tym miejscu*+. 41 Jehowo Boże, przyjdź do miejsca, w którym będziesz przebywać+ Ty i Arka, która jest symbolem Twojej siły. Jehowo Boże, niech Twoi kapłani odzieją się w wybawienie, a Twoi lojalni słudzy niech radują się z Twojej dobroci+. 42 Jehowo Boże, nie odrzucaj* swojego pomazańca+. Pamiętaj o lojalnej miłości wobec swojego sługi Dawida”+.
7 Gdy tylko Salomon skończył się modlić+, spadł z nieba ogień+, który strawił ofiarę całopalną oraz inne ofiary, i chwała Jehowy napełniła dom+. 2 A ponieważ chwała Jehowy napełniła dom Jehowy, kapłani nie mogli wejść do domu Jehowy+. 3 Kiedy wszyscy Izraelici zobaczyli spadający ogień, a także chwałę Jehowy nad domem, padli na kolana na kamiennej nawierzchni, pokłonili się do ziemi i dziękowali Jehowie, „bo jest dobry, bo Jego lojalna miłość trwa wiecznie”.
4 Król i cały lud złożyli Jehowie ofiary+. 5 Król Salomon złożył na ofiarę 22 000 byków i 120 000 owiec. W ten sposób król i cały lud oddali do użytku dom prawdziwego Boga+. 6 Kapłani stali na swoich stanowiskach. Naprzeciw nich stali Lewici z instrumentami, przy akompaniamencie których śpiewano Jehowie+. (Instrumenty te wykonał król Dawid, żeby dziękować Jehowie i za ich pomocą* Go wysławiać — „bo Jego lojalna miłość trwa wiecznie”). Kapłani głośno grali na trąbach+, podczas gdy wszyscy Izraelici stali.
7 Następnie Salomon uświęcił środek dziedzińca znajdującego się przed domem Jehowy, żeby móc tam złożyć ofiary całopalne+ i tłuszcz ofiar współuczestnictwa*, ponieważ wykonany przez niego miedziany ołtarz+ nie mógł pomieścić wszystkich ofiar całopalnych, zbożowych*+ oraz tłuszczu+. 8 Salomon i cały Izrael — bardzo wielki zbór ludzi przybyłych z ziem od Lebo-Chamat* aż po Dolinę Potoku Egipskiego* — obchodzili święto przez siedem dni+. 9 Przez siedem dni obchodzili uroczystość oddania ołtarza do użytku i przez siedem dni obchodzili święto, a ósmego dnia* urządzili uroczyste zgromadzenie+. 10 Potem, 23 dnia miesiąca siódmego, król odesłał ludzi, a oni poszli do swoich domów z radością w sercu+, szczęśliwi, że Jehowa okazał dobroć swojemu słudze Dawidowi, Salomonowi oraz swojemu ludowi, Izraelowi+.
11 Tak więc Salomon ukończył dom Jehowy i dom* królewski+. Udało mu się zrealizować wszystkie plany związane z domem Jehowy oraz swoim własnym domem+. 12 Potem Jehowa ukazał się w nocy Salomonowi+ i powiedział do niego: „Wysłuchałem twojej modlitwy i wybrałem to miejsce na swój dom, w którym będą składane ofiary+. 13 Gdy zamknę niebo i nie będzie deszczu, gdy nakażę szarańczy* pożreć roślinność kraju i gdy ześlę zarazę na swój lud, 14 a mój lud, który jest nazwany od mojego imienia+, okaże pokorę+, będzie się modlić, zabiegać o moje uznanie* i zawróci ze złej drogi+, wtedy wysłucham go z niebios, przebaczę jego grzech i uzdrowię jego ziemię+. 15 Moje oczy będą otwarte i moje uszy usłyszą modlitwy zanoszone w tym miejscu+. 16 Wybrałem i uświęciłem ten dom, żeby moje imię stale tam przebywało+. I zawsze będą na niego zwrócone moje oczy, i będzie tam moje serce+.
17 „Jeśli będziesz mi służyć* jak twój ojciec, Dawid, jeśli będziesz postępować zgodnie ze wszystkim, co ci nakazałem, oraz przestrzegać moich przepisów i postanowień+, 18 to ja utwierdzę twój tron i twoją władzę królewską+, zgodnie z przymierzem, które zawarłem z Dawidem+, twoim ojcem, mówiąc: ‚Nad Izraelem zawsze będzie panować twój potomek’+. 19 Ale jeśli odwrócicie się ode mnie i odrzucicie moje ustawy oraz moje przykazania, które ode mnie otrzymaliście, i jeśli zaczniecie służyć innym bogom i się im kłaniać+, 20 to ja wykorzenię Izraelitów z ziemi, którą im dałem+, i odrzucę dom, który uświęciłem dla swojego imienia. Sprawię, że stanie się on przedmiotem pogardy* i pośmiewiskiem dla wszystkich ludów+. 21 Ten dom zamieni się w rumowisko. Każdy, kto będzie obok niego przechodził, popatrzy zdziwiony+ i spyta: ‚Dlaczego Jehowa uczynił coś takiego tej ziemi i temu domowi?’+. 22 Wtedy mu odpowiedzą: ‚Dlatego, że porzucili Jehowę+, Boga swoich przodków, który wyprowadził ich z Egiptu+, a znaleźli sobie innych bogów, zaczęli się im kłaniać i im służyć+. Właśnie dlatego sprowadził na nich całe to nieszczęście’”+.
8 Salomon zbudował dom Jehowy oraz swój własny dom* w ciągu 20 lat+. 2 Potem odbudował miasta, które dał mu Chiram+, i osiedlił w nich Izraelitów*. 3 Ponadto Salomon udał się do Chamat-Coby i ją zdobył. 4 Następnie ufortyfikował* Tadmor na pustkowiu oraz wszystkie miasta-spichlerze+, które zbudował w Chamacie+. 5 Umocnił murami, bramami i zasuwami Bet-Choron Górne+ i Bet-Choron Dolne+. 6 Ufortyfikował także Baalat+ oraz wszystkie swoje miasta-spichlerze, wszystkie miasta, w których trzymano rydwany+, i miasta dla jeźdźców. Zbudował też wszystko, co chciał zbudować w Jerozolimie, w Libanie i na całym podległym mu obszarze.
7 A jeśli chodzi o wszystkich ocalałych Hetytów, Amorytów, Peryzzytów, Chiwwitów i Jebusytów+, nienależących do ludu Izraela+ — 8 czyli potomków tych, których pozostawiono w tej ziemi, tych, których Izraelici nie zgładzili+ — Salomon powoływał ich do przymusowej pracy i tak jest do dzisiaj+. 9 Jednak żadnego z Izraelitów Salomon nie powoływał do pracy jako niewolnika+. Byli oni jego wojownikami, dowódcami jego przybocznych oraz dowódcami ludzi, którzy powozili rydwanami, i dowódcami konnicy+. 10 Król Salomon miał 250 zwierzchników zarządców. Nadzorowali oni pracowników+.
11 Salomon przeprowadził córkę faraona+ z Miasta Dawida do domu, który dla niej zbudował+. Powiedział: „Chociaż to moja żona, nie powinna mieszkać w domu Dawida, króla Izraela, bo miejsca, do których przynoszono Arkę Jehowy, są święte”+.
12 Potem Salomon złożył Jehowie ofiary całopalne+ na ołtarzu+ Jehowy, który zbudował przed portykiem+. 13 Tak jak nakazał Mojżesz, Salomon składał ofiary każdego dnia, w dni szabatu+, dni nowiu+ i trzy razy w roku w wyznaczone święta+: Święto Przaśników+, Święto Tygodni+ i Święto Szałasów+. 14 Zgodnie z zarządzeniem swojego ojca, Dawida, Salomon wyznaczył oddziały kapłanów+ do pełnienia służby. Powołał też na stanowiska Lewitów, żeby każdego dnia wysławiali Boga+ oraz usługiwali w obecności kapłanów. Wyznaczył oddziały odźwiernych, które postawił przy poszczególnych bramach+, bo taki był nakaz Dawida, sługi prawdziwego Boga. 15 Dokładnie wykonano nakazy królewskie dane kapłanom i Lewitom, dotyczące magazynów oraz wszelkich innych spraw. 16 Cała praca Salomona — od położenia fundamentów domu Jehowy+ aż do zakończenia jego budowy — była dobrze zorganizowana*. Tak został ukończony dom Jehowy+.
17 Wtedy to Salomon wyruszył do Ecjon-Geber+ i do Elotu+ leżącego nad brzegiem morza w ziemi edomskiej+. 18 Chiram+ przez swoich sług posyłał mu okręty i doświadczonych marynarzy. Za każdym razem, gdy udawali się oni ze sługami Salomona do Ofiru+, przywozili stamtąd królowi Salomonowi 450 talentów* złota+.
9 O sławie Salomona usłyszała królowa Szeby+. Wybrała się więc do Jerozolimy, żeby poddać go próbie za pomocą trudnych pytań*. Przybyła z imponującą świtą* i przywiozła na wielbłądach olejek balsamowy, bardzo dużo złota+ i drogocenne kamienie. Przyszła do Salomona i rozmawiała z nim o wszystkim, co ją nurtowało+. 2 Salomon odpowiedział wtedy na każde jej pytanie. Nie było nic*, czego nie umiałby jej wyjaśnić.
3 Kiedy królowa Szeby ujrzała mądrość Salomona+, dom, który zbudował+, 4 potrawy na jego stole+, to, jak zasiadają przy nim jego dworzanie, podających do stołu i ich stroje, jego podczaszych i ich stroje oraz ofiary całopalne, które regularnie składał w domu Jehowy+, z wrażenia zaparło jej dech*. 5 Powiedziała więc do króla: „To, co słyszałam w swoim kraju o twoich osiągnięciach* i twojej mądrości, okazało się prawdą. 6 Nie wierzyłam w te wieści, dopóki nie przybyłam i nie zobaczyłam tego na własne oczy+. Teraz wiem, że nie opowiedziano mi nawet połowy o twojej wielkiej mądrości!+ Znacznie przerosłeś to, co o tobie mówiono+. 7 Szczęśliwy jest twój lud, szczęśliwi są twoi słudzy, którzy zawsze są przy tobie i słuchają twoich mądrych słów! 8 Niech będzie wysławiany Jehowa, twój Bóg, który sobie ciebie upodobał i wyniósł cię na swój tron jako króla panującego w imieniu Jehowy, twojego Boga. Ponieważ twój Bóg kocha Izraela+ i chce, by trwał on na zawsze, ustanowił cię jego królem, żebyś sprawował władzę w sposób prawy i sprawiedliwy”.
9 Potem dała królowi 120 talentów* złota+, bardzo dużo olejku balsamowego i drogocenne kamienie. Nigdy więcej nie przywieziono takiego olejku balsamowego, jaki przywiozła Salomonowi królowa Szeby+.
10 Ponadto słudzy Chirama i słudzy Salomona, którzy sprowadzali złoto z Ofiru+, sprowadzali też drogocenne kamienie oraz drewno sandałowe*+. 11 Z drewna sandałowego król wykonał schody do domu Jehowy+ i do domu* królewskiego+, a także liry* i harfy* dla śpiewaków+. Takiego drewna nigdy przedtem nie widziano w ziemi judzkiej.
12 Król Salomon dał królowej Szeby wszystko, czego zapragnęła i o co poprosiła, więcej niż ona* przywiozła jemu. Potem królowa wróciła ze sługami do swojego kraju+.
13 W ciągu roku do Salomona napływało 666 talentów złota+, 14 nie licząc tego, co otrzymywał on od kupców i handlarzy, a także od wszystkich królów arabskich i namiestników kraju, którzy przywozili mu złoto i srebro+.
15 Król Salomon wykonał 200 wielkich tarcz ze stopu złota+ (na każdą tarczę zużył 600 syklów* stopu złota)+ 16 i 300 puklerzy* ze stopu złota (na każdy puklerz zużył 3 miny* złota). Potem król umieścił je w Domu Lasu Libanu+.
17 Ponadto król wykonał wielki tron z kości słoniowej i pokrył go szczerym złotem+. 18 Do tronu prowadziło sześć stopni i był do niego przymocowany złoty podnóżek. Po obu stronach siedzenia znajdowały się poręcze, przy których stały dwa lwy+. 19 Na sześciu stopniach stało 12 lwów+, po jednym z każdej strony stopnia. Czegoś takiego nie wykonano w żadnym innym królestwie. 20 Wszystkie naczynia do picia u króla Salomona były ze złota. Również wszystkie sprzęty w Domu Lasu Libanu były ze szczerego złota. Nie było niczego ze srebra, bo za dni Salomona srebro nie miało żadnej wartości+. 21 Okręty króla pływały do Tarszisz+ ze sługami Chirama+. Raz na trzy lata okręty Tarszisz przypływały z ładunkiem złota, srebra, kości słoniowej+ oraz małp i pawi.
22 Król Salomon przewyższał więc bogactwem i mądrością wszystkich innych królów na ziemi+. 23 I królowie z całej ziemi zabiegali o audiencję* u Salomona, żeby posłuchać mądrości, którą prawdziwy Bóg go obdarzył+. 24 Każdy przynosił dar: przedmioty ze srebra i złota, szaty+, zbroje, olejek balsamowy, konie i muły. Tak było rok po roku. 25 Salomon miał 4000 boksów dla swoich koni i na rydwany, a także 12 000 koni*+. Trzymał je w miastach rydwanów, jak również blisko siebie, w Jerozolimie+. 26 Panował nad wszystkimi królami od Eufratu* do ziemi Filistynów i do granicy Egiptu+. 27 Król sprawił, że w Jerozolimie było tyle srebra, co kamieni, a drewna cedrowego tak dużo, jak sykomor w Szefeli+. 28 Konie sprowadzano dla Salomona z Egiptu+ i wszystkich innych krajów.
29 Pozostałe fakty z życia Salomona+, od początku do końca, zostały spisane przez proroka Natana+ oraz w proroctwie Achijasza+ z Szilo i w wizjach wizjonera Idda+ dotyczących Jeroboama+, syna Nebata. 30 Salomon panował w Jerozolimie nad całym Izraelem 40 lat. 31 Potem spoczął ze swoimi praojcami i został pochowany w Mieście Dawida, swojego ojca+, a władzę po nim objął jego syn Rechoboam+.
10 Rechoboam udał się do Szechem+, bo zgromadził się tam cały Izrael, żeby obwołać go królem+. 2 Usłyszał o tym Jeroboam+, syn Nebata (w tym czasie przebywał on jeszcze w Egipcie, dokąd uciekł przed królem Salomonem)+, i wrócił z Egiptu. 3 Wtedy posłano po niego i Jeroboam z całym Izraelem przybyli do Rechoboama. Powiedzieli: 4 „Twój ojciec włożył na nas ciężkie jarzmo+. Ale jeśli ty uczynisz lżejszym to nieznośne jarzmo i ulżysz nam w ciężkiej pracy, do której zmusił nas twój ojciec, to będziemy ci służyć”.
5 Na to Rechoboam odpowiedział: „Wróćcie do mnie za trzy dni”. Lud więc odszedł+. 6 Wtedy król Rechoboam zwrócił się po radę do starszych mężczyzn*, którzy służyli jego ojcu, Salomonowi, gdy ten jeszcze żył. Zapytał ich: „Co mi radzicie? Jak mam odpowiedzieć tym ludziom?”. 7 Odrzekli: „Jeżeli będziesz dobry dla tych ludzi, spełnisz ich oczekiwania i odpowiesz im życzliwie, to oni na zawsze zostaną twoimi sługami”.
8 Rechoboam jednak odrzucił radę starszych mężczyzn* i zaczął się naradzać z młodymi, którzy z nim dorastali, a teraz pełnili u niego służbę+. 9 Zapytał ich: „A co wy mi radzicie? Jak odpowiedzieć tym ludziom, którzy poprosili mnie: ‚Uczyń lżejszym jarzmo, które na nas włożył twój ojciec’?”. 10 Młodzi, którzy z nim dorastali, odrzekli: „Ludziom, którzy powiedzieli: ‚Twój ojciec włożył na nas ciężkie jarzmo, ale ty uczyń je lżejszym’, odpowiedz: ‚Mój mały palec będzie grubszy niż biodra mojego ojca. 11 Mój ojciec włożył na was ciężkie jarzmo, ale ja sprawię, że będzie jeszcze cięższe. Mój ojciec karał was zwykłym biczem, a ja będę was karał biczem z kolcami’”.
12 Na trzeci dzień Jeroboam razem z całym ludem przyszli do króla Rechoboama, zgodnie z jego poleceniem: „Wróćcie do mnie za trzy dni”+. 13 Król Rechoboam odpowiedział im ostro, odrzucając tym samym radę starszych mężczyzn*. 14 Odpowiedział tak, jak doradzali mu młodzi: „Sprawię, że wasze jarzmo będzie jeszcze cięższe. Mój ojciec karał was biczem, a ja będę was karał biczem z kolcami”. 15 Król więc nie wysłuchał ludu. Stało się tak za sprawą prawdziwego Boga+, żeby Jehowa mógł spełnić swoje słowo, które przekazał Jeroboamowi, synowi Nebata, przez Achijasza+ z Szilo.
16 Kiedy wszyscy Izraelici zobaczyli, że król ich nie wysłuchał, odpowiedzieli mu: „Co wspólnego mamy z Dawidem? Nie mamy żadnego dziedzictwa z synem Jessego. Każdy do swoich bogów, Izraelu! A ty, Dawidzie, sam teraz zadbaj o swój ród!”+. Potem wszyscy Izraelici wrócili do swoich domów*+.
17 Ale Rechoboam dalej panował nad Izraelitami mieszkającymi w miastach Judy+.
18 Później król Rechoboam posłał do Izraela Hadorama+, który był przełożonym ludzi powołanych do robót przymusowych. Jednak Izraelici go ukamienowali. Król Rechoboam zdążył wsiąść na rydwan i uciec do Jerozolimy+. 19 Tak więc Izraelici zbuntowali się przeciwko rodowi Dawida i trwa to aż do dzisiaj.
11 Kiedy Rechoboam przybył do Jerozolimy, natychmiast zebrał potomków Judy oraz potomków Beniamina+, 180 000 wyszkolonych* wojowników, żeby walczyć z Izraelem i odzyskać królestwo+. 2 Wtedy Jehowa rzekł do proroka* Szemajasza+: 3 „Przekaż Rechoboamowi, synowi Salomona, królowi Judy, oraz wszystkim Izraelitom z plemienia Judy i Beniamina: 4 ‚Tak mówi Jehowa: „Nie wolno wam iść i walczyć ze swoimi braćmi. Niech każdy wróci do swojego domu, bo to wszystko stało się za moją sprawą”’”+. Posłuchali więc słowa Jehowy, zawrócili i nie poszli walczyć z Jeroboamem.
5 Rechoboam mieszkał w Jerozolimie i budował fortyfikacje w miastach Judy. 6 Ufortyfikował Betlejem+, Etam, Tekoę+, 7 Bet-Cur, Socho+, Adullam+, 8 Gat+, Mareszę, Zif+, 9 Adoraim, Lachisz+, Azekę+, 10 Corę, Ajjalon+ i Hebron+. To są miasta, które zostały ufortyfikowane na terytorium Judy i Beniamina. 11 Ponadto wzmocnił te warowne miasta, ustanowił w nich dowódców i zaopatrzył je w żywność, oliwę i wino. 12 Do wszystkich tych miast dostarczył wielkie tarcze i dzidy. Dzięki temu miasta te stały się bardzo silne. I Rechoboam dalej panował nad Judą i Beniaminem.
13 Przybyli do niego kapłani i Lewici z całego terytorium Izraela i udzielili mu poparcia. 14 Lewici opuścili swoje pastwiska i posiadłości+, po czym przyszli do Judy i Jerozolimy, ponieważ Jeroboam i jego synowie odsunęli ich od pełnienia służby kapłańskiej dla Jehowy+. 15 Jeroboam ustanowił własnych kapłanów na wzniesieniach+, żeby służyli podobnym do kozłów bożkom*+ oraz wykonanym przez niego cielcom+. 16 W ślad za kapłanami i Lewitami przyszli ze wszystkich plemion izraelskich ci, którzy całym sercem szukali Jehowy, Boga Izraela. Przybyli do Jerozolimy, żeby składać ofiary Jehowie, Bogu swoich przodków+. 17 Przez trzy lata umacniali królestwo judzkie i wspierali Rechoboama, syna Salomona, bo przez trzy lata naśladowali postępowanie Dawida i Salomona.
18 Potem Rechoboam wziął sobie za żonę Machalat, której ojcem był Jerimot, syn Dawida, a matką Abichail, córka Eliaba, syna Jessego+. 19 Z czasem urodziła mu ona synów: Jeusza, Szemariasza i Zahama. 20 Po niej ożenił się z Maaką, wnuczką Absaloma+, która z czasem urodziła mu Abijasza+, Attaja, Zizę i Szelomita. 21 Rechoboam kochał Maakę, wnuczkę Absaloma, bardziej niż wszystkie inne swoje żony i nałożnice*+. Miał 18 żon i 60 nałożnic. Został ojcem 28 synów i 60 córek. 22 Rechoboam postawił Abijasza, syna Maaki, na czele jego braci, żeby im przewodził, bo zamierzał uczynić go królem. 23 Postąpił rozsądnie i niektórych swoich synów rozesłał po wszystkich warownych miastach na terytorium Judy i Beniamina+. Zaopatrzył ich w mnóstwo żywności i postarał się dla nich o wiele żon.
12 Gdy tylko Rechoboam utwierdził swoją władzę królewską+ i stał się silny, porzucił Prawo Jehowy+, a razem z nim wszyscy Izraelici. 2 Ponieważ postępowali niewiernie wobec Jehowy, w piątym roku panowania króla Rechoboama król egipski Sziszak+ wyruszył przeciwko Jerozolimie. 3 Miał 1200 rydwanów, 60 000 jeźdźców i niezliczone oddziały Libijczyków, Sukkijczyków i Etiopczyków, którzy przybyli z nim z Egiptu+. 4 Zdobył warowne miasta w Judzie i w końcu dotarł do Jerozolimy.
5 Do Rechoboama i książąt Judy, którzy ze strachu przed Sziszakiem zebrali się w Jerozolimie, przyszedł prorok Szemajasz+ i oświadczył: „Tak mówi Jehowa: ‚Porzuciliście mnie, więc i ja was porzucam+ i wydaję w ręce Sziszaka’”. 6 Wtedy król i książęta izraelscy upokorzyli się przed Bogiem+ i powiedzieli: „Jehowa jest prawy”. 7 Kiedy Jehowa zobaczył, że się przed Nim upokorzyli, Jehowa przemówił do Szemajasza: „Ponieważ się upokorzyli, nie zgładzę ich+, ale wkrótce ich ocalę. Nie wyleję swojego gniewu na Jerozolimę za pośrednictwem Sziszaka. 8 Zostaną jednak jego sługami, żeby się przekonali, komu lepiej służyć — mnie czy ziemskim królom*”.
9 Król egipski Sziszak zaatakował więc Jerozolimę. Zabrał cenne rzeczy z domu Jehowy+ i z domu* królewskiego. Zabrał wszystko, w tym złote tarcze, które wykonał Salomon+. 10 Król Rechoboam wykonał w ich miejsce tarcze z miedzi i powierzył je dowódcom straży* strzegącej wejścia do domu króla. 11 Za każdym razem, gdy król szedł do domu Jehowy, towarzyszący mu strażnicy nieśli tarcze, które potem odnosili do pomieszczenia dla straży. 12 Ponieważ król okazał pokorę, Jehowa odwrócił od niego swój gniew+ i nie zniszczył doszczętnie miasta+. Poza tym w Judzie działy się też dobre rzeczy+.
13 Król Rechoboam umocnił swoją pozycję w Jerozolimie i dalej panował. Został królem, gdy miał 41 lat, i panował 17 lat w Jerozolimie — w mieście, które Jehowa wybrał ze wszystkich plemion Izraela, żeby tam przebywało Jego imię. Matką Rechoboama była Ammonitka Naama+. 14 Rechoboam dopuszczał się złych rzeczy, bo nie postanowił w sercu, że będzie szukać Jehowy+.
15 Wszystkie fakty z życia Rechoboama, od początku do końca, zostały utrwalone w zapiskach rodowodowych przez proroka Szemajasza+ i wizjonera Idda+. Między Rechoboamem a Jeroboamem cały czas trwały wojny+. 16 Potem Rechoboam spoczął ze swoimi praojcami i został pochowany w Mieście Dawida+. Władzę po nim objął jego syn Abijasz+.
13 Abijasz został królem Judy w 18 roku panowania króla Jeroboama+. 2 Panował w Jerozolimie trzy lata. Jego matką była Michaja+, córka Uriela z Gibei+. Między Abijaszem a Jeroboamem doszło do wojny+.
3 Abijasz wyruszył na wojnę z wojskiem liczącym 400 000 wyszkolonych* dzielnych wojowników+. A Jeroboam ustawił przeciwko niemu w szyku bojowym 800 000 wyszkolonych* dzielnych wojowników. 4 Abijasz stanął na górze Cemaraim, leżącej w górzystym regionie Efraima, i przemówił: „Posłuchajcie, Jeroboamie i cały Izraelu! 5 Czy nie wiecie, że Jehowa, Bóg Izraela, na mocy przymierza soli* dał władzę królewską nad Izraelem Dawidowi i jego synom na zawsze?+ 6 Ale Jeroboam+, syn Nebata, sługa Salomona, syna Dawida, zbuntował się przeciwko swojemu panu+. 7 Przyłączyli się do niego podli ludzie niemający zajęcia. Zyskali przewagę nad Rechoboamem, synem Salomona, gdy Rechoboam był jeszcze młody i strachliwy i nie zdołał się im przeciwstawić.
8 „Teraz się wam wydaje, że zdołacie się przeciwstawić królestwu Jehowy, które jest w rękach synów Dawida, bo jesteście liczni i macie złote cielce — waszych bogów, których zrobił wam Jeroboam+. 9 Czy nie wypędziliście kapłanów Jehowy+, potomków Aarona, i Lewitów? Czy nie ustanowiliście sobie własnych kapłanów tak jak inne narody?+ Każdy, kto przyprowadził* młodego byka i siedem baranów, mógł zostać kapłanem bogów, którzy tak naprawdę nie istnieją. 10 Jeśli chodzi o nas, naszym Bogiem jest Jehowa+, nie porzuciliśmy Go. Nasi kapłani, potomkowie Aarona, pełnią służbę dla Jehowy, a Lewici im pomagają. 11 Codziennie rano i wieczorem składają Jehowie ofiary całopalne+ i spalają wonne kadzidło+. Kładą chleby pokładne+ na stole ze szczerego złota i co wieczór zapalają lampy na złotym świeczniku+. My wypełniamy nasze obowiązki wobec Jehowy, naszego Boga, wy natomiast Go porzuciliście. 12 Prawdziwy Bóg jest z nami i nas prowadzi, a Jego kapłani są tutaj, żeby zagrać na trąbach sygnał wzywający do walki przeciwko wam. Ludu Izraela, nie walczcie z Jehową, Bogiem waszych przodków, bo nie wygracie”+.
13 Ale Jeroboam urządził zasadzkę na tyłach Judejczyków. W rezultacie znaleźli się oni między jego głównymi siłami a wojskiem, które ich zaszło od tyłu. 14 Gdy Judejczycy się odwrócili i zobaczyli, że są atakowani z przodu i z tyłu, zaczęli wołać do Jehowy o pomoc+, a kapłani głośno grali na trąbach. 15 Kiedy Judejczycy wydali okrzyk wojenny, prawdziwy Bóg rozgromił Jeroboama i całego Izraela na oczach Abijasza i Judejczyków. 16 Izraelici rzucili się do ucieczki i Bóg wydał ich w ręce Judejczyków. 17 Abijasz i jego ludzie zadali im dotkliwą klęskę. Zginęło 500 000 wyszkolonych* wojowników izraelskich. 18 Tak Izraelici zostali upokorzeni, a Judejczycy okazali się silniejsi, bo polegali* na Jehowie, Bogu swoich przodków+. 19 Abijasz ścigał Jeroboama i odebrał mu następujące miasta: Betel+ i okoliczne* miejscowości, Jeszanę i okoliczne miejscowości oraz Efrain+ i okoliczne miejscowości. 20 Za dni Abijasza Jeroboam już nie odzyskał swojej potęgi. Jehowa go uśmiercił+.
21 Abijasz rósł w siłę. Z czasem wziął sobie 14 żon+ i został ojcem 22 synów i 16 córek. 22 Pozostałe fakty z życia Abijasza — jego czyny i słowa — spisano w sprawozdaniu* proroka Idda+.
14 Potem Abijasz spoczął ze swoimi praojcami i pochowano go w Mieście Dawida+. Władzę po nim objął jego syn Asa. Za jego dni w kraju panował pokój przez 10 lat.
2 Asa robił to, co dobre i słuszne w oczach Jehowy, swojego Boga. 3 Usunął ołtarze cudzoziemskich bogów+ oraz święte wzniesienia, porozbijał święte słupy*+ i pościnał święte pale*+. 4 Ponadto kazał mieszkańcom Judy służyć* Jehowie, Bogu ich przodków, oraz przestrzegać Prawa i przykazań. 5 Tak więc usunął ze wszystkich judzkich miast święte wzniesienia i kadzielne ołtarze+ i pod jego rządami królestwo zaznawało spokoju. 6 Ponieważ panował spokój, Asa budował w Judzie warowne miasta. W tym czasie nikt nie prowadził z nim wojny, bo Jehowa zapewnił mu wytchnienie+. 7 Asa powiedział do mieszkańców Judy: „Zbudujmy te miasta, a wokół nich mury z wieżami+, bramami* i zasuwami. Kraj ten wciąż należy do nas, bo służyliśmy* Jehowie, naszemu Bogu. Służyliśmy* Mu i On zapewnił nam wytchnienie ze wszystkich stron”. Prace budowlane przebiegały więc pomyślnie+.
8 Asa dysponował armią liczącą 300 000 ludzi z plemienia Judy, uzbrojonych w wielkie tarcze i dzidy, oraz 280 000 dzielnych wojowników z plemienia Beniamina, uzbrojonych w puklerze* i łuki*+.
9 Później nadciągnął przeciwko nim Etiopczyk Zerach z armią liczącą 1 000 000 ludzi i 300 rydwanów+. Kiedy dotarł do Mareszy+, 10 Asa wyruszył przeciwko niemu. Ustawili się w szyku bojowym w dolinie Cefata koło Mareszy. 11 Wtedy Asa zaczął błagać Jehowę, swojego Boga+: „Jehowo, potrafisz pomóc zarówno tym, którzy są potężni*, jak i tym, którzy są słabi+. Pomóż nam, Jehowo, nasz Boże, bo polegamy* na Tobie+ i w Twoje imię wyruszyliśmy przeciwko tej wielkiej armii+. Jehowo, Ty jesteś naszym Bogiem. Nie pozwól, żeby pokonał Cię zwykły człowiek”+.
12 Jehowa rozgromił więc armię etiopską na oczach Asy i Judejczyków. Etiopczycy rzucili się do ucieczki+. 13 Asa i jego wojsko ścigali ich aż do Geraru+ i zabijali, dopóki nie wytracili ich wszystkich. Etiopczycy zostali doszczętnie rozbici przez Jehowę i Jego wojsko. Potem Judejczycy zagarnęli bardzo wielki łup. 14 Zdobyli też wszystkie miasta wokół Geraru, bo na ich mieszkańców padł strach przed Jehową. Ograbili wszystkie te miasta, ponieważ było w nich dużo łupu. 15 Napadli również na namioty pasterzy i zabrali mnóstwo owiec i wielbłądów, po czym wrócili do Jerozolimy.
15 Na Azariasza, syna Odeda, zaczął oddziaływać duch Boży. 2 Azariasz wyszedł na spotkanie Asie i powiedział: „Posłuchaj mnie, Aso oraz cała Judo i Beniaminie! Jehowa jest z wami, dopóki wy jesteście z Nim+. Jeśli będziecie Go szukać, da się wam znaleźć+, ale jeśli Go opuścicie, On opuści was+. 3 Izraelici przez długi czas* byli bez prawdziwego Boga, bez kapłana, który by ich pouczał, i bez prawa+. 4 Kiedy jednak w trudnej sytuacji wrócili do Jehowy, Boga Izraela, i szukali Go, On dał im się znaleźć+. 5 W tamtym okresie nikt nie mógł bezpiecznie podróżować*, gdyż wśród wszystkich mieszkańców tych ziem dochodziło do ciągłych zamieszek. 6 Naród* walczył przeciwko narodowi* i miasto przeciwko miastu, ponieważ Bóg wywoływał wśród nich niepokój, sprowadzając na nich najrozmaitsze trudności+. 7 Ale wy bądźcie silni i nie zniechęcajcie się*+, bo wasze działania zostaną nagrodzone”.
8 Gdy tylko Asa usłyszał te słowa Azariasza i proroctwo proroka Odeda, nabrał odwagi i usunął odrażające bożki z całej ziemi Judy+ i Beniamina oraz z miast, które zdobył w górzystym regionie Efraima. Odnowił też ołtarz Jehowy, znajdujący się przed portykiem domu Jehowy+. 9 Zebrał wszystkich ludzi z plemienia Judy i Beniamina, a także cudzoziemców z terytoriów Efraima, Manassesa i Symeona+, którzy zbiegli do niego z Izraela w wielkiej liczbie, bo widzieli, że Jehowa, jego Bóg, jest z nim. 10 Zgromadzili się więc w Jerozolimie w miesiącu trzecim 15 roku panowania Asy. 11 Tego dnia z łupu, który zdobyli, złożyli Jehowie w ofierze 700 sztuk bydła i 7000 owiec. 12 Ponadto zawarli przymierze, zobowiązując się, że będą szukać Jehowy, Boga swoich przodków, całym sercem i całą duszą*+. 13 Każdy, kto by nie szukał Jehowy, Boga Izraela — mały czy wielki, mężczyzna czy kobieta — miał zostać uśmiercony+. 14 Głośno złożyli więc Jehowie przysięgę, radośnie wołając przy dźwiękach trąb i rogów. 15 Wszyscy mieszkańcy Judy cieszyli się z tej przysięgi, bo złożyli ją z całego serca, i gorliwie szukali Boga, a On dał im się znaleźć+. I Jehowa zapewniał im wytchnienie ze wszystkich stron+.
16 Król Asa nawet swoją babkę Maakę+ pozbawił tytułu królowej matki*, bo wykonała ohydnego bożka używanego do oddawania czci świętemu palowi*+. Asa ściął tego ohydnego bożka, starł go na proch i spalił w Dolinie Kidronu+. 17 Choć święte wzniesienia nie zostały usunięte+ z Izraela+, serce Asy przez całe jego życie* było w pełni oddane Bogu*+. 18 Asa złożył w domu prawdziwego Boga to, co ofiarował* on i jego ojciec — srebro, złoto i różne przedmioty+. 19 I aż do 35 roku panowania Asy nie było wojny+.
16 W 36 roku panowania Asy izraelski król Baasza+ wyruszył przeciwko Judzie i zaczął fortyfikować* Ramę+, żeby powstrzymać każdego, kto chciałby opuścić terytorium Asy, króla Judy, lub się na nie przedostać+. 2 Wtedy Asa wziął srebro i złoto ze skarbców domu Jehowy+ oraz domu* króla i przesłał je do Ben-Hadada, króla Syrii+, który mieszkał w Damaszku. Polecił mu przekazać: 3 „Istnieje porozumienie* zawarte między mną a tobą oraz między moim a twoim ojcem. Posyłam ci srebro i złoto. Zerwij porozumienie* z Baaszą, królem Izraela, żeby odstąpił ode mnie”.
4 Ben-Hadad posłuchał króla Asy i wysłał dowódców swoich wojsk przeciwko miastom izraelskim. Zdobyli oni Ijon+, Dan+, Abel-Maim i wszystkie spichlerze miast na terytorium Naftalego+. 5 Kiedy Baasza o tym usłyszał, natychmiast zrezygnował z prac przy fortyfikowaniu* Ramy. 6 Wtedy król Asa zgromadził wszystkich mieszkańców Judy i zabrali oni z Ramy+ kamienie oraz belki, których Baasza używał do budowy+. Asa wykorzystał je do ufortyfikowania* Geby+ oraz Micpy+.
7 W tym czasie do Asy, króla Judy, przyszedł Chanani+, widzący, i powiedział do niego: „Ponieważ polegałeś* na królu Syrii, a nie na Jehowie, swoim Bogu, wojsko króla Syrii wymknęło ci się z rąk+. 8 Czy Etiopczycy i Libijczycy nie byli potężną armią z ogromną liczbą rydwanów i jeźdźców? Ale ponieważ polegałeś na Jehowie, On wydał ich w twoje ręce+. 9 Jehowa przygląda się całej ziemi+, żeby wspierać* tych, których serce jest Mu w pełni oddane*+. Tym razem postąpiłeś głupio i od tej pory będziesz miał wojny”+.
10 Asa obraził się na widzącego i tak się na niego rozzłościł, że wtrącił go do więzienia*. W tym czasie zaczął gnębić jeszcze innych ludzi. 11 Wszystkie fakty z życia Asy, od początku do końca, spisano w Księdze Królów Judy i Izraela+.
12 W 39 roku swojego panowania Asa zachorował na nogi i jego choroba bardzo się nasiliła, ale nawet wtedy nie zwrócił się o pomoc do Jehowy, tylko do uzdrowicieli. 13 Potem spoczął ze swoimi praojcami+. Umarł w 41 roku swojego panowania. 14 Pochowano go w okazałym grobowcu, który przygotował dla siebie w Mieście Dawida+. Jego ciało złożono na noszach dla zmarłych, wypełnionych olejkiem balsamowym i specjalną mieszanką różnych maści+. Zapalono też dla niego nadzwyczaj wielki ogień pogrzebowy*.
17 Władzę po Asie objął jego syn Jehoszafat+. Umocnił on swoją pozycję w Izraelu. 2 Obsadził wojskiem wszystkie warowne miasta Judy i porozmieszczał garnizony w ziemi judzkiej oraz w miastach Efraima, które zdobył Asa, jego ojciec+. 3 Jehowa przez cały czas był z Jehoszafatem, bo postępował on jak kiedyś jego przodek Dawid+. Nie służył* Baalom, 4 lecz Bogu swojego ojca+. Trzymał się* Jego przykazań i nie postępował według zwyczajów Izraela+. 5 Jehowa umocnił jego władzę królewską+ i cała Juda składała Jehoszafatowi dary, stał się więc bardzo bogaty i cieszył się wielką sławą+. 6 Odważnie chodził drogami Jehowy i nawet pousuwał z Judy święte wzniesienia+ i święte pale*+.
7 W trzecim roku panowania Jehoszafat zwołał swoich książąt — Ben-Chaila, Abdiasza, Zachariasza, Netanela i Michajasza — i posłał ich, żeby nauczali w miastach Judy. 8 Byli z nimi Lewici: Szemajasz, Netaniasz, Zebadiasz, Asahel, Szemiramot, Jehonatan, Adoniasz, Tobijasz i Tob-Adoniasz, a także kapłani Eliszama i Jehoram+. 9 Wzięli ze sobą księgę Prawa Jehowy i zaczęli nauczać w Judzie+. Obchodzili wszystkie miasta i nauczali lud.
10 A na wszystkie królestwa wokół Judy padł strach przed Jehową i nie wszczynały one wojen z Jehoszafatem. 11 Filistyni przynieśli Jehoszafatowi dary i złożyli daninę w pieniądzach, a Arabowie przyprowadzili ze swoich stad 7700 baranów i 7700 kozłów.
12 Jehoszafat stawał się coraz potężniejszy+ i budował w Judzie warownie+ oraz miasta-spichlerze+. 13 W miastach Judy realizował projekty zakrojone na szeroką skalę. W Jerozolimie miał żołnierzy, dzielnych wojowników. 14 Byli oni pogrupowani według rodów. Z plemienia Judy dowódcami tysięcy byli: Adna, dowodzący 300 000 dzielnych wojowników+; 15 podlegał mu Jehochanan, dowodzący 280 000 wojowników; 16 podlegał mu też Amasjasz, syn Zikriego, który na ochotnika zgłosił się do służby dla Jehowy i dowodził 200 000 dzielnych wojowników. 17 Z plemienia Beniamina+ byli: dzielny wojownik Eliada, dowodzący 200 000 ludzi uzbrojonych w łuki i tarcze+; 18 podlegał mu Jehozabad, dowodzący 180 000 ludzi wyposażonych do walki. 19 To byli wojownicy, którzy pełnili służbę dla króla, nie licząc tych, których król rozmieścił w warownych miastach po całej Judzie+.
18 Jehoszafat był bardzo bogaty i cieszył się wielką sławą+. Spowinowacił się jednak z Achabem+. 2 Po latach udał się do Achaba do Samarii+. Achab złożył w ofierze za niego i ludzi, którzy z nim przybyli, mnóstwo owiec i bydła. Nakłaniał* go, żeby razem z nim wyruszył przeciwko Ramot-Gilead+. 3 Achab, król Izraela, zapytał Jehoszafata, króla Judy: „Czy wyruszysz ze mną na Ramot-Gilead?”. Ten odrzekł: „Pójdę z tobą, moi ludzie z twoimi ludźmi, i będziemy cię wspierać w tej wojnie”.
4 Jehoszafat powiedział jeszcze do króla Izraela: „Ale najpierw, proszę, poradźmy się Jehowy”+. 5 Król Izraela zebrał więc 400 proroków i spytał ich: „Czy mamy wyruszyć na wojnę przeciwko Ramot-Gilead, czy nie?”. Odpowiedzieli: „Wyrusz. Prawdziwy Bóg wyda je w ręce króla”.
6 Wtedy Jehoszafat rzekł: „Czy nie ma tu jeszcze jakiegoś proroka Jehowy?+ Zapytajmy także przez niego”+. 7 Na to król Izraela powiedział do Jehoszafata: „Jest jeszcze jeden człowiek+, przez którego możemy poradzić się Jehowy. Ale ja go nienawidzę, bo nigdy nie prorokuje mi dobrych rzeczy, zawsze tylko złe+. To Michajasz, syn Jimli”. Jehoszafat rzekł jednak: „Król nie powinien tak mówić”.
8 Król Izraela wezwał więc dworzanina i polecił: „Przyprowadź szybko Michajasza, syna Jimli”+. 9 Król Izraela oraz Jehoszafat, król Judy, ubrani w królewskie szaty, siedzieli na swoich tronach na klepisku przy bramie Samarii, a wszyscy prorocy prorokowali przed nimi. 10 Potem Sedekiasz, syn Kenaany, zrobił sobie żelazne rogi i rzekł: „Tak mówi Jehowa: ‚Nimi będziesz bódł Syryjczyków, aż ich wytracisz’”. 11 Wszyscy pozostali prorocy prorokowali to samo. Mówili: „Wyrusz na Ramot-Gilead, a odniesiesz zwycięstwo+. Jehowa wyda je w twoje ręce, królu”.
12 Posłaniec, który poszedł wezwać Michajasza, powiedział do niego: „Zauważ, że wszystkie zapowiedzi proroków są dla króla pomyślne. Proszę, niech twoja zapowiedź też będzie pomyślna. Mów tak jak oni”+. 13 Ale Michajasz odparł: „Przysięgam na Jehowę, żywego Boga* — będę mówił to, co powie mój Bóg”+. 14 I przyszedł do króla, a król zapytał: „Michajaszu, czy mamy wyruszyć na wojnę przeciwko Ramot-Gilead, czy nie?”. On od razu mu odpowiedział: „Wyrusz, a odniesiesz zwycięstwo. Wrogowie zostaną wydani w twoje ręce”. 15 Na to król rzekł do niego: „Ile razy mam cię zaprzysięgać, żebyś mi nie mówił w imieniu Jehowy nic innego, jak tylko prawdę?”. 16 Wtedy Michajasz oznajmił: „Widzę wszystkich Izraelitów rozproszonych po górach niczym owce bez pasterza+. Jehowa rzekł: ‚Nie mają pana. Niech każdy wraca w pokoju do swojego domu’”.
17 Wówczas król Izraela zwrócił się do Jehoszafata: „Czy ci nie mówiłem: ‚Nie będzie mi prorokował dobrych rzeczy, tylko złe’?”+.
18 Michajasz powiedział jeszcze: „Dlatego wysłuchaj słowa Jehowy. Widziałem, jak Jehowa siedział na swoim tronie+, a całe wojsko niebiańskie+ stało po Jego prawej i lewej stronie+. 19 Jehowa zapytał: ‚Kto zwiedzie Achaba, króla Izraela, i nakłoni go, żeby wyruszył na Ramot-Gilead i tam zginął?’. I jeden zaczął mówić tak, a drugi inaczej. 20 W końcu wystąpił pewien duch*+, stanął przed Jehową i powiedział: ‚Ja go zwiodę’. Jehowa spytał: ‚W jaki sposób?’. 21 Ten odpowiedział: ‚Pójdę i włożę kłamliwe słowa w usta wszystkich jego proroków’. On więc rzekł: ‚Zwiedziesz go, na pewno ci się uda. Idź i zrób tak’. 22 I Jehowa pozwolił, żeby duch włożył kłamliwe słowa w usta tych twoich proroków+. Ale Jehowa postanowił, że spadnie na ciebie nieszczęście”.
23 Wówczas Sedekiasz+, syn Kenaany, podszedł do Michajasza+, uderzył go w policzek+ i powiedział: „Którędy to duch Jehowy przeniósł się ode mnie, żeby mówić z tobą?”+. 24 Michajasz odrzekł: „Zobaczysz którędy — w dniu, gdy będziesz się chować w głębi domu”. 25 Wtedy król Izraela polecił: „Weź Michajasza i zaprowadź go do Amona, naczelnika miasta, i do Joasza, syna królewskiego. 26 Powiedz im: ‚Król mówi: „Zamknijcie tego człowieka w więzieniu+ i dawajcie mu zmniejszone racje chleba i wody, dopóki bezpiecznie nie wrócę”’”. 27 Na to Michajasz rzekł: „Jeśli rzeczywiście wrócisz bezpiecznie, to Jehowa nie przemawiał przeze mnie”+. Następnie dodał: „Zwróćcie na to uwagę, wszyscy ludzie”.
28 Król Izraela oraz Jehoszafat, król Judy, wyruszyli na Ramot-Gilead+. 29 Król Izraela powiedział do Jehoszafata: „Ja wyruszę do bitwy w przebraniu, ale ty załóż swoje królewskie szaty”. Tak więc król Izraela przebrał się i ruszyli do bitwy. 30 A król Syrii rozkazał dowódcom rydwanów: „Nie walczcie z nikim, małym czy wielkim, tylko z królem Izraela”. 31 Gdy dowódcy rydwanów zobaczyli Jehoszafata, powiedzieli sobie: „To jest król Izraela”. Ruszyli więc w jego kierunku, żeby z nim walczyć. Wtedy Jehoszafat zaczął wołać o pomoc+ i Jehowa mu pomógł — od razu ich od niego odciągnął. 32 Kiedy dowódcy rydwanów zorientowali się, że nie jest to król Izraela, natychmiast przestali go ścigać.
33 A pewien człowiek strzelił z łuku i przypadkiem trafił króla Izraela między spojenia jego zbroi. Król powiedział do swojego woźnicy: „Zawróć i wywieź mnie z pola bitwy*, bo jestem ciężko ranny”+. 34 Ale przez cały dzień trwała zacięta walka i król Izraela musiał być aż do wieczora podtrzymywany w rydwanie, żeby mógł stać twarzą do Syryjczyków. A o zachodzie słońca umarł+.
19 Jehoszafat, król Judy, wrócił bezpiecznie*+ do swojego domu* w Jerozolimie. 2 Przyszedł do niego Jehu+, syn wizjonera Chananiego+, i powiedział: „Czy powinieneś pomagać niegodziwcom+ i okazywać miłość tym, którzy nienawidzą Jehowy?+ Z tego powodu ściągnąłeś na siebie oburzenie Jehowy. 3 Bóg jednak znalazł u ciebie też dobre rzeczy+, bo usunąłeś z kraju święte pale* i przygotowałeś swoje serce*, żeby szukać prawdziwego Boga”+.
4 Jehoszafat dalej mieszkał w Jerozolimie. Znowu zaczął obchodzić kraj — od Beer-Szeby po górzysty region Efraima+ — i zachęcał ludzi, żeby powrócili do Jehowy, Boga swoich przodków+. 5 Ustanowił też sędziów w całym kraju, we wszystkich warownych miastach Judy+. 6 Powiedział do nich: „Zwracajcie uwagę na to, jak postępujecie, bo sądzicie nie w imieniu człowieka, lecz w imieniu Jehowy. On jest przy was, kiedy wydajecie wyroki+. 7 Bójcie się Jehowy+. Uważajcie, co robicie, bo Jehowa, nasz Bóg, nie toleruje niesprawiedliwości+, stronniczości+ ani brania łapówek”+.
8 Również w Jerozolimie Jehoszafat ustanowił sędziów spośród Lewitów, kapłanów i głów rodów Izraela. Mieli sądzić w imieniu Jehowy i rozstrzygać sprawy sądowe mieszkańców Jerozolimy+. 9 Nakazał im: „Spełniajcie swoje obowiązki, bojąc się Jehowy, róbcie to wiernie, sercem w pełni Mu oddanym*. 10 Kiedy wasi bracia przyjdą do was ze swoich miast ze sprawą dotyczącą przelewu krwi+ albo z pytaniem co do jakiegoś prawa lub przykazania, przepisów czy postanowień, macie ich pouczyć — żeby nie stali się winni wobec Jehowy i nie ściągnęli Jego oburzenia na siebie i na was. Stosujcie się do tego, a nie obciążycie się winą. 11 Amariasz, naczelny kapłan, będzie waszym przełożonym we wszystkich sprawach związanych ze służbą dla Jehowy+, a Zebadiasz, syn Ismaela, wódz z plemienia Judy — we wszystkich sprawach związanych z królem. Lewici będą waszymi urzędnikami. Bądźcie silni i działajcie. Niech Jehowa będzie z tymi, którzy postępują właściwie*”+.
20 Potem Moabici+, Ammonici+ i niektórzy Ammonimici* wyruszyli na wojnę z Jehoszafatem. 2 Powiadomiono go: „Nadciąga przeciwko tobie wielka armia z regionu nadmorskiego*, z Edomu+, i jest już w Chacacon-Tamar, czyli En-Gedi”+. 3 Jehoszafat się przestraszył i postanowił szukać pomocy* Jehowy+. Ogłosił więc post w całej Judzie. 4 Mieszkańcy Judy zebrali się, żeby zasięgnąć u Jehowy rady+. Przybyli ze wszystkich miast judzkich, by prosić Jehowę o kierownictwo.
5 Wtedy Jehoszafat stanął wśród mieszkańców Judy i Jerozolimy zebranych* przed nowym dziedzińcem domu Jehowy 6 i przemówił:
„Jehowo, Boże naszych przodków, czy to nie Ty jesteś Bogiem w niebie?+ Czy to nie Ty panujesz nad wszystkimi królestwami narodów?+ W Twojej ręce jest moc i potęga i nikt nie może Ci się przeciwstawić+. 7 Czy to nie Ty, nasz Boże, ze względu na swój lud, Izraela, wypędziłeś mieszkańców tej ziemi? Na zawsze dałeś ją na własność potomkom swojego przyjaciela Abrahama+, 8 którzy w niej zamieszkali i zbudowali tam sanktuarium dla Twojego imienia+. Powiedzieli: 9 ‚Jeśli spadnie na nas nieszczęście — miecz, niepomyślny wyrok, zaraza czy klęska głodu — to staniemy przed tym domem i przed Tobą (bo w tym domu jest Twoje imię)+ i będziemy wzywać Cię na pomoc w naszej udręce, a Ty zechciej nas wysłuchać i uratuj nas’+. 10 Teraz są tu Ammonici, Moabici i ludzie z górzystego regionu Seir+. Nie pozwoliłeś Izraelowi ich zaatakować, gdy wychodził z Egiptu. Ominął ich i nie zgładził+. 11 A oni tak nam odpłacają, że przychodzą i chcą nas wypędzić z Twojej ziemi, którą dałeś nam jako dziedzictwo+. 12 Boże nasz, czy nie wykonasz na nich wyroku?+ Jesteśmy bezsilni wobec tej wielkiej armii, która nadciąga przeciwko nam. Nie wiemy, co robić+, ale nasze oczy zwrócone są ku Tobie”+.
13 Przez cały ten czas wszyscy Judejczycy stali przed Jehową razem z żonami i dziećmi*, nawet z maleństwami.
14 Wtedy duch Jehowy zaczął oddziaływać na obecnego wśród zgromadzonych* Jachazjela, syna Zachariasza, syna Benajasza, syna Jejela, syna Mattaniasza, Lewity z synów Asafa. 15 Jachazjel oświadczył: „Słuchajcie uważnie, cała Judo, mieszkańcy Jerozolimy i ty, królu Jehoszafacie! Jehowa mówi: ‚Nie bójcie się ani się nie przerażajcie z powodu tej wielkiej armii, bo to nie wasza bitwa, lecz Boża+. 16 Jutro wyruszcie przeciwko nim. Będą podchodzili przełęczą Cic i spotkacie ich na końcu doliny*, niedaleko pustkowia Jeruel. 17 W tej bitwie nie będziecie musieli walczyć. Zajmijcie pozycje, stójcie+ i patrzcie, jak Jehowa zapewnia wam wybawienie+. Mieszkańcy Judy i Jerozolimy, nie bójcie się ani się nie przerażajcie+. Jutro wyjdźcie przeciwko nim, a Jehowa będzie z wami’”+.
18 Jehoszafat natychmiast pokłonił się do ziemi, a cała Juda i mieszkańcy Jerozolimy padli przed Jehową, żeby oddać Jehowie cześć. 19 Następnie Lewici będący potomkami Kehata+ i Koracha powstali i donośnym głosem wysławiali Jehowę, Boga Izraela+.
20 Na drugi dzień wstali wcześnie rano i wyszli na pustkowie Tekoa+. Kiedy wychodzili, Jehoszafat stanął przed nimi i powiedział: „Posłuchajcie mnie, Judo i mieszkańcy Jerozolimy! Uwierzcie Jehowie, swojemu Bogu, a będziecie bezpieczni*. Uwierzcie Jego prorokom+, a we wszystkim wam się powiedzie”.
21 Jehoszafat naradził się z ludem i wyznaczył mężczyzn, którzy mieli śpiewem wysławiać Jehowę+. Mieli w świętych szatach iść przed wojskiem i śpiewać: „Dziękujcie Jehowie, bo Jego lojalna miłość trwa wiecznie”+.
22 Gdy zaczęli wznosić radosne pieśni pochwalne, Jehowa urządził zasadzkę na Ammonitów, Moabitów i ludzi z górzystego regionu Seir, którzy zaatakowali Judę. W rezultacie ci nawzajem się powybijali+. 23 Ammonici i Moabici zwrócili się przeciwko ludziom z górzystego regionu Seir+, żeby ich całkowicie zgładzić. Po tym, jak rozprawili się z mieszkańcami Seiru, zaczęli zabijać siebie nawzajem+.
24 Kiedy Judejczycy doszli do strażnicy na pustkowiu+ i popatrzyli w kierunku tej armii, zobaczyli same trupy leżące na ziemi+. Nikt nie ocalał. 25 Jehoszafat razem ze swoimi ludźmi poszli więc zebrać z nich łup. Znaleźli mnóstwo rzeczy, ubrań i cennych przedmiotów. Zgarnęli ich tyle, ile dali radę unieść+. Łup był tak obfity, że zbierali go trzy dni. 26 Czwartego dnia zgromadzili się w dolinie* Beracha i tam wysławiali* Jehowę. Właśnie dlatego nazwali to miejsce doliną Beracha*+. I tak nazywa się ono po dziś dzień.
27 Potem wszyscy mężczyźni z Judy i Jerozolimy na czele z Jehoszafatem wrócili do Jerozolimy, ciesząc się, że Jehowa zapewnił im zwycięstwo nad wrogami+. 28 Przybyli do Jerozolimy z harfami*, lirami*+ oraz trąbami+ i udali się do domu Jehowy+. 29 Gdy wszystkie królestwa usłyszały, że Jehowa walczył przeciwko wrogom Izraela, padł na nie strach przed Bogiem+. 30 Dzięki temu w królestwie Jehoszafata panował spokój, a jego Bóg zapewniał mu wytchnienie ze wszystkich stron+.
31 Jehoszafat dalej panował nad Judą. Miał 35 lat, gdy objął władzę, i panował w Jerozolimie 25 lat. Jego matką była Azuba, córka Szilchiego+. 32 Jehoszafat naśladował swojego ojca, Asę+. Nie zboczył z drogi, którą szedł jego ojciec, i czynił to, co słuszne w oczach Jehowy+. 33 Jednak święte wzniesienia nie zostały usunięte+. Ludzie nie przygotowali jeszcze swoich serc, żeby szukać Boga swoich przodków+.
34 Pozostałe fakty z życia Jehoszafata, od początku do końca, zostały spisane przez Jehu+, syna Chananiego+, i włączone do Księgi Królów Izraela. 35 Po tym wszystkim Jehoszafat, król Judy, zawarł sojusz z Achazjaszem, królem Izraela, który postępował niegodziwie+. 36 Uczynił go swoim wspólnikiem i razem budowali okręty, które miały pływać do Tarszisz+. Budowali je w Ecjon-Geber+. 37 Jednak Eliezer, syn Dodawahu z Mareszy, ogłosił proroctwo przeciwko Jehoszafatowi: „Ponieważ zawarłeś sojusz z Achazjaszem, Jehowa zniszczy twoje dzieła”+. I rzeczywiście, okręty się rozbiły+ i nie mogły popłynąć do Tarszisz.
21 Potem Jehoszafat spoczął ze swoimi praojcami. Został pochowany przy swoich praojcach w Mieście Dawida. Władzę po nim objął jego syn Jehoram+. 2 Jego braćmi, synami Jehoszafata, byli: Azariasz, Jechiel, Zachariasz, Azariasz, Michael i Szefatiasz. Wszyscy oni byli synami Jehoszafata, króla Izraela. 3 Ich ojciec podarował im mnóstwo srebra, złota, kosztownych rzeczy, a także warowne miasta w Judzie+. Ale władzę królewską powierzył Jehoramowi+, bo był on jego pierworodnym.
4 Kiedy Jehoram przejął władzę w królestwie ojca, umocnił swoją pozycję, zabijając mieczem wszystkich swoich braci+ i niektórych książąt Izraela. 5 Miał 32 lata, gdy został królem, i panował w Jerozolimie osiem lat+. 6 Naśladował postępowanie królów Izraela+ tak jak ród Achaba, bo córka Achaba została jego żoną+. I robił to, co złe w oczach Jehowy. 7 Jehowa nie chciał jednak obrócić domu Dawida w ruinę ze względu na przymierze, które zawarł z Dawidem+, ponieważ obiecał jemu i jego synom, że ich lampa* nigdy nie zgaśnie+.
8 Za dni Jehorama przeciwko Judzie zbuntował się Edom+ i ustanowił sobie króla+. 9 Jehoram wziął więc swoich dowódców i przeprawił się tam ze wszystkimi swoimi rydwanami. W nocy zaatakował Edomitów, którzy otoczyli jego oraz dowódców rydwanów, i pokonał ich. 10 Ale Edom aż po dziś dzień nie podporządkował się Judzie. W tamtym czasie przeciwko Jehoramowi zbuntowała się też Libna+, ponieważ porzucił on Jehowę, Boga swoich przodków+. 11 Ponadto zbudował święte wzniesienia+ na górach judzkich, żeby nakłonić mieszkańców Jerozolimy do niewierności, do oddawania czci bożkom*, i sprowadził Judę na złą drogę.
12 Pewnego razu otrzymał od proroka Eliasza+ pismo następującej treści: „Tak mówi Jehowa, Bóg Dawida, twojego przodka: ‚Nie postępowałeś jak Jehoszafat+, twój ojciec, ani jak Asa+, król Judy. 13 Naśladowałeś królów Izraela+ i nakłoniłeś mieszkańców Judy i Jerozolimy do niewierności, do oddawania czci bożkom*+, czego dopuszczał się też ród Achaba+, a nawet pozabijałeś własnych braci+, rodzinę swojego ojca — ludzi, którzy byli lepsi od ciebie. 14 Dlatego Jehowa zada potężny cios twojemu ludowi, twoim synom i żonom, a także wszystkiemu, co do ciebie należy. 15 A ty będziesz cierpiał na wiele chorób, w tym chorobę jelit. Z dnia na dzień będzie ci się pogarszać, aż w końcu wyjdą ci jelita’”.
16 Jehowa podburzył+ przeciwko Jehoramowi Filistynów*+ i Arabów+, którzy mieszkali w pobliżu Etiopczyków. 17 Wtargnęli więc do Judy i zabrali cały majątek z domu* króla+. Uprowadzili też jego synów i żony. Pozostał mu tylko najmłodszy syn, Jehoachaz*+. 18 Po tym wszystkim Jehowa dotknął Jehorama nieuleczalną chorobą jelit+. 19 Kiedy minęły dwa pełne lata, z powodu tej choroby wyszły mu jelita i umarł w męczarniach. Lud nie zapalił dla niego ognia, jaki zapalano dla jego przodków+. 20 Jehoram objął władzę, gdy miał 32 lata, i panował w Jerozolimie osiem lat. Kiedy umarł, nikt go nie żałował. Pochowano go w Mieście Dawida+, ale nie w grobowcach królewskich+.
22 W miejsce Jehorama mieszkańcy Jerozolimy obwołali królem jego najmłodszego syna, Achazjasza, bo wszystkich starszych synów zabił oddział grabieżców, który razem z Arabami wtargnął do obozu+. Tak więc Achazjasz, syn Jehorama, zaczął panować nad Judą+. 2 Miał 22 lata, gdy został królem, i panował w Jerozolimie jeden rok. Jego matką była Atalia+, wnuczka* Omriego+.
3 Achazjasz również naśladował postępowanie Achaba+ i jego rodu, bo jego matka swoimi radami nakłaniała go do niegodziwych czynów. 4 Robił to, co złe w oczach Jehowy, tak jak ród Achaba. Po śmierci jego ojca członkowie tego rodu zostali jego doradcami, co doprowadziło go do zguby. 5 Zgodnie z ich radą wyruszył z Jehoramem, synem izraelskiego króla Achaba, pod Ramot-Gilead+ na wojnę przeciwko Chazaelowi+, królowi Syrii. Tam Jehoram został zraniony przez łuczników. 6 Wrócił więc do Jizreelu+, żeby wyleczyć się z ran, które zadano mu pod Ramą, kiedy walczył przeciwko Chazaelowi, królowi Syrii+.
A król Judy, Achazjasz*, syn Jehorama+, udał się do Jizreelu, żeby zobaczyć się z Jehoramem+, synem Achaba, bo ten był ranny*+. 7 Ale Bóg sprawił, że ta wizyta doprowadziła Achazjasza do upadku. Gdy przybył do Jehorama, razem wyruszyli na spotkanie z Jehu+, wnukiem* Nimsziego, którego Jehowa wyznaczył*, żeby zgładził* dom Achaba+. 8 Kiedy Jehu zaczął wykonywać wyrok na domu Achaba, napotkał książąt judzkich oraz synów braci Achazjasza, którzy mu usługiwali, i pozabijał ich+. 9 Potem zaczął szukać Achazjasza, który ukrywał się w Samarii. Schwytano go, przyprowadzono do Jehu i zabito. Został pochowany+, ponieważ mówiono o nim: „Jest wnukiem Jehoszafata, który służył* Jehowie całym sercem”+. W rodzie Achazjasza nie było nikogo, kto byłby w stanie sprawować władzę w królestwie.
10 Kiedy Atalia+, matka Achazjasza, dowiedziała się, że jej syn nie żyje, postanowiła zgładzić wszystkich potomków królewskich* Judy+. 11 Ale Jehoszabat, córka króla Jehorama+ (żona kapłana Jehojady+ i siostra Achazjasza), wykradła Jehoasza+, syna Achazjasza, spośród synów królewskich, którzy mieli zostać uśmierceni, i ukryła go razem z jego mamką w sypialni. Dzięki temu, że Jehoszabat go ukrywała, Atalia go nie znalazła i nie zabiła+. 12 Przez sześć lat pozostawał w ukryciu w domu prawdziwego Boga, podczas gdy władzę nad krajem sprawowała Atalia.
23 W siódmym roku Jehojada zdobył się na odwagę i zawarł porozumienie* z dowódcami setek+: Azariaszem, synem Jerochama, Ismaelem, synem Jehochanana, Azariaszem, synem Obeda, Maasejaszem, synem Adajasza, i Eliszafatem, synem Zikriego. 2 Potem obeszli oni całą Judę i ze wszystkich miast zebrali Lewitów+, a także mężczyzn będących głowami rodów izraelskich. Kiedy przybyli do Jerozolimy, 3 cały zbór zawarł z królem przymierze+ w domu prawdziwego Boga, po czym Jehojada powiedział:
„Teraz będzie panował syn królewski, zgodnie z obietnicą Jehowy dotyczącą synów Dawida+. 4 Macie zrobić tak: jedna trzecia kapłanów i Lewitów pełniących służbę+ w ten szabat będzie odźwiernymi+, 5 jedna trzecia stanie przy domu* królewskim+, a jedna trzecia przy Bramie Fundamentowej. Natomiast cały lud będzie na dziedzińcach domu Jehowy+. 6 Nie pozwólcie wejść do domu Jehowy nikomu oprócz kapłanów i Lewitów pełniących służbę+. Oni mogą wejść, ponieważ są święci. Niech cały lud wypełni swój obowiązek wobec Jehowy. 7 Lewici mają otoczyć króla ze wszystkich stron z bronią w ręku. Jeśli ktoś wejdzie do domu, ma zostać zabity. Nie odstępujcie króla ani na krok*”.
8 Lewici oraz cała Juda postąpili dokładnie tak, jak rozkazał kapłan Jehojada. Każdy z nich wziął swoich ludzi — tych, którzy pełnili służbę w ten szabat, jak i tych, którzy jej nie pełnili+, bo kapłan Jehojada nie zwolnił tych oddziałów+ ze służby. 9 Kapłan Jehojada dał dowódcom setek+ włócznie, puklerze* i okrągłe tarcze, które należały do króla Dawida+ i znajdowały się w domu prawdziwego Boga+. 10 Następnie ustawił wszystkich ludzi z bronią* w ręku, od prawej do lewej strony domu, koło ołtarza i koło domu. Otoczyli oni króla ze wszystkich stron. 11 Wtedy wyprowadzono syna królewskiego+, włożono mu na głowę koronę* oraz Świadectwo*+ i obwołano go królem, a Jehojada i jego synowie go namaścili. Ludzie zaczęli wołać: „Niech żyje król!”+.
12 Gdy Atalia usłyszała wrzawę panującą wśród ludzi wysławiających króla, natychmiast przyszła do ludu zebranego koło domu Jehowy+. 13 Zobaczyła tam króla, który stał przy swojej kolumnie obok wejścia. Z królem stali książęta+ i trębacze. Cały lud tej ziemi radował się+ i dął w trąby, a śpiewacy z instrumentami muzycznymi przewodzili w tej uroczystości*. Widząc to, Atalia rozdarła swoje szaty i zaczęła krzyczeć: „Spisek! Spisek!”. 14 Wówczas kapłan Jehojada wyprowadził dowódców setek, stojących na czele wojska, i polecił: „Zabierzcie ją poza szeregi! A jeśli ktoś za nią pójdzie, zabijcie go mieczem!”. Bo przedtem powiedział: „Nie zabijajcie jej w domu Jehowy”. 15 Pojmali ją więc, zabrali do Bramy Końskiej domu* królewskiego i tam od razu ją zabili.
16 Następnie Jehojada zawarł przymierze z całym ludem i z królem, że nadal będą ludem Jehowy+. 17 Później cały lud przyszedł do świątyni* Baala, zburzył ją+ i porozbijał jego ołtarze i posągi+. A Mattana, kapłana Baala, zabito+ przed ołtarzami. 18 Potem Jehojada powierzył nadzór nad domem Jehowy kapłanom i Lewitom, których Dawid podzielił na oddziały, żeby opiekowali się domem Jehowy i składali Jehowie ofiary całopalne+ zgodnie z tym, co jest napisane w Prawie Mojżeszowym+. Mieli to robić z radością, przy pieśniach, tak jak to zalecił Dawid. 19 Jehojada postawił też odźwiernych+ przy bramach domu Jehowy, żeby nie wszedł tam nikt nieczysty pod jakimkolwiek względem. 20 Wziął dowódców setek+, dostojników, władców ludu i cały lud tej ziemi i towarzyszyli królowi w drodze z domu Jehowy. Wprowadzili go do domu* królewskiego przez górną bramę, a on zasiadł na tronie+ królewskim+. 21 Cały lud tej ziemi się cieszył i w mieście zapanował spokój, bo Atalię zabito mieczem.
24 Gdy Jehoasz został królem, miał siedem lat+, i panował w Jerozolimie 40 lat. Jego matką była Cybia z Beer-Szeby+. 2 Przez cały czas, kiedy żył kapłan Jehojada, Jehoasz robił to, co słuszne w oczach Jehowy+. 3 Jehojada wybrał mu dwie żony, z którymi Jehoasz miał synów i córki.
4 Po jakimś czasie Jehoasz z całego serca zapragnął odnowić dom Jehowy+. 5 Dlatego zebrał kapłanów i Lewitów i polecił im: „Udajcie się do miast judzkich i zbierzcie pieniądze od wszystkich Izraelitów, żeby rok w rok naprawiać dom waszego Boga+. Działajcie w tej sprawie szybko”. Ale Lewici zwlekali+. 6 Król wezwał więc Jehojadę, naczelnego kapłana, i powiedział do niego+: „Dlaczego nie zażądałeś od Lewitów, żeby przynosili z Judy i Jerozolimy święty podatek nałożony przez Mojżesza+, sługę Jehowy — święty podatek od całego zboru Izraela na Namiot Świadectwa?+ 7 Wiecie przecież, że synowie Atalii+, tej niegodziwej kobiety, wdarli się do domu prawdziwego Boga+ i wszystkie święte przedmioty z domu Jehowy przeznaczyli dla Baalów”. 8 Wtedy na rozkaz króla zrobiono skrzynię+ i postawiono ją na zewnątrz koło bramy domu Jehowy+. 9 Potem w całej Judzie i Jerozolimie ogłoszono, żeby ludzie przynosili dla Jehowy święty podatek+, który Mojżesz, sługa prawdziwego Boga, nałożył na Izraelitów na pustkowiu. 10 Wszyscy książęta oraz cały lud z radością przynosili pieniądze+, które wrzucali do skrzyni, aż była pełna*.
11 Za każdym razem, gdy Lewici widzieli, że w skrzyni jest dużo pieniędzy, zabierali ją do króla. Wtedy przychodził sekretarz króla oraz pełnomocnik naczelnego kapłana i opróżniali skrzynię+, a potem zanosili ją z powrotem na miejsce. Robili tak dzień w dzień i zbierali olbrzymie sumy pieniędzy. 12 Król i Jehojada przekazywali je tym, którzy nadzorowali prace związane z domem Jehowy, a oni najmowali kamieniarzy i rzemieślników, żeby odnowili dom Jehowy+, a także ludzi obrabiających żelazo i miedź, żeby dokonali napraw przy domu Jehowy. 13 Nadzorcy rozpoczęli prace i pod ich kierownictwem remont posuwał się naprzód. Doprowadzili dom prawdziwego Boga do należytego stanu i go wzmocnili. 14 Gdy tylko skończyli prace, przynieśli królowi i Jehojadzie resztę pieniędzy, za które następnie wykonano sprzęty do domu Jehowy, przybory używane podczas służby i podczas składania ofiar, a także kielichy oraz przedmioty ze złota i srebra+. Za życia kapłana Jehojady regularnie składano ofiary całopalne+ w domu Jehowy.
15 Jehojada się zestarzał i w wieku 130 lat umarł, zadowolony z długiego życia*. 16 Pochowano go w Mieście Dawida razem z królami+, gdyż zrobił wiele dobrego dla Izraela+ w sprawach dotyczących prawdziwego Boga i Jego domu.
17 Po śmierci Jehojady przybyli do króla książęta judzcy i mu się pokłonili, a król zaczął ich słuchać. 18 Ludzie porzucili dom Jehowy, Boga swoich przodków, a zaczęli służyć świętym palom* i bożkom. Z powodu tych grzechów przeciwko Judzie i Jerozolimie rozpalił się gniew Boga*. 19 Jehowa posyłał do nich proroków, żeby wrócili do Niego. Prorocy ich ostrzegali*, ale oni nie chcieli słuchać+.
20 Duch Boży zaczął oddziaływać* na Zachariasza, syna kapłana Jehojady+. Zachariasz stanął więc przed ludem na podwyższeniu i rzekł: „Tak mówi prawdziwy Bóg: ‚Dlaczego łamiecie przykazania Jehowy? Przez to nie będzie się wam dobrze powodzić. Ponieważ wy porzuciliście Jehowę, On porzuci was’”+. 21 Ale uknuto przeciwko niemu spisek+ i na rozkaz króla ukamienowano go na dziedzińcu domu Jehowy+. 22 Tak więc król Jehoasz nie pamiętał o lojalnej miłości, którą mu okazał jego ojciec*, Jehojada, i zabił jego syna, który umierając, powiedział: „Niech Jehowa to zobaczy i ci odpłaci”+.
23 Na początku* roku przeciwko Jehoaszowi wyruszyło wojsko syryjskie. Syryjczycy najechali Judę i Jerozolimę+ i zabili wszystkich książąt+ ludu, a cały łup posłali do króla Damaszku. 24 Chociaż żołnierzy syryjskich było niewielu, Jehowa wydał w ich ręce wielką armię judzką+, bo Judejczycy porzucili Jehowę, Boga swoich przodków. W ten sposób Syryjczycy wykonali wyrok na Jehoaszu. 25 Gdy się wycofali, zostawiając go ciężko rannego*, jego słudzy uknuli przeciwko niemu spisek, żeby pomścić krew synów* kapłana Jehojady+. Zabili Jehoasza na jego własnym łóżku+. Potem pochowano go w Mieście Dawida+, ale nie w grobowcach królewskich+.
26 Tymi, którzy uknuli przeciwko niemu spisek, byli+: Zabad, syn Ammonitki Szimeat, i Jehozabad, syn Moabitki Szimrit. 27 Jeśli chodzi o synów Jehoasza i o liczne wypowiedzi przeciwko niemu+, jak również o remont domu prawdziwego Boga+, wszystko to spisano w sprawozdaniu* zamieszczonym w Księdze Królów. Władzę po nim objął jego syn Amacjasz.
25 Amacjasz objął władzę, gdy miał 25 lat, i panował w Jerozolimie 29 lat. Jego matką była Jehoaddan z Jerozolimy+. 2 Robił to, co słuszne w oczach Jehowy, jednak jego serce nie było Mu w pełni oddane*. 3 Kiedy tylko Amacjasz umocnił swą władzę, pozabijał swoich sług, którzy zamordowali króla, jego ojca+. 4 Ale ich synów nie zabił, bo postąpił zgodnie z nakazem Jehowy zapisanym w Prawie, w księdze Mojżesza: „Ojcowie nie będą umierać za swoich synów, a synowie za swoich ojców. Każdy umrze za swój własny grzech”+.
5 Amacjasz zebrał Judę i kazał wszystkim mężczyznom z plemienia Judy i Beniamina ustawić się według rodów, według dowódców tysięcy i dowódców setek+. Spisał mężczyzn w wieku od 20 lat wzwyż+ i okazało się, że było 300 000 wyszkolonych* wojowników, zdolnych do służby wojskowej, sprawnie posługujących się dzidą i wielką tarczą. 6 Ponadto za 100 talentów* srebra najął 100 000 dzielnych wojowników z Izraela. 7 Wtedy przyszedł do niego pewien sługa prawdziwego Boga i powiedział: „Królu, niech wojsko izraelskie nie idzie z tobą, bo Jehowa nie jest z Izraelem+, nie jest z żadnym Efraimitą. 8 Idź sam i walcz odważnie. Prawdziwy Bóg ma moc, żeby ci pomóc+. Ale może też sprawić, że wróg cię pokona”. 9 Amacjasz zapytał sługę prawdziwego Boga: „A co ze 100 talentami, które dałem wojskom izraelskim?”. Sługa prawdziwego Boga odparł: „Jehowa ma środki, żeby dać ci o wiele więcej”+. 10 Amacjasz odprawił więc oddziały, które do niego przyszły z Efraima, i odesłał żołnierzy do domu. Oni jednak bardzo się oburzyli na Judę i wrócili do siebie rozwścieczeni.
11 Amacjasz nabrał odwagi i poprowadził swoje wojsko do Doliny Soli+, gdzie zabił 10 000 żołnierzy z Seiru+. 12 Oprócz tego 10 000 żołnierzy Judejczycy pojmali żywcem. Zaprowadzili ich nad urwisko i zrzucili stamtąd. Wszyscy roztrzaskali się na kawałki. 13 A żołnierze, których Amacjasz nie wziął na wojnę i odesłał do domu+, napadali na miasta judzkie — od Samarii+ aż po Bet-Choron+. Zabili 3000 ludzi i zagarnęli wielki łup.
14 Po rozgromieniu Edomitów Amacjasz sprowadził bogów Seiru i uczynił ich swoimi bogami+. Zaczął się im kłaniać i składać ofiary*. 15 Wtedy Jehowa bardzo się rozgniewał na Amacjasza i posłał do niego proroka, który mu powiedział: „Dlaczego oddajesz cześć bogom, którzy nie byli w stanie uratować swojego ludu z twoich rąk?”+. 16 Gdy prorok do niego mówił, król rzekł: „Czy ustanowiliśmy cię doradcą królewskim?+ Zamilknij+, jeśli nie chcesz umrzeć!”. Prorok więc zamilkł, ale wcześniej dodał: „Wiem, że Bóg postanowił cię zgubić, bo postąpiłeś w ten sposób i nie posłuchałeś mojej rady”+.
17 Po skonsultowaniu się ze swoimi doradcami Amacjasz, król Judy, wysłał do izraelskiego króla Jehoasza, syna Jehoachaza, syna Jehu, taką wiadomość: „Przybądź, zmierzmy się w bitwie*”+. 18 Jehoasz, król Izraela, posłał Amacjaszowi, królowi Judy, następującą odpowiedź: „Ciernisty chwast rosnący na Libanie wysłał wiadomość do libańskiego cedru: ‚Daj swoją córkę za żonę mojemu synowi’. Ale przechodziło dzikie zwierzę żyjące na Libanie i zdeptało ten ciernisty chwast. 19 Powiedziałeś sobie: ‚Pokonałem* Edom’+. I twoje serce stało się zbyt pewne siebie, zapragnęło chwały. Ale teraz pozostań we własnym domu*. Po co miałbyś doprowadzić do nieszczęścia, upaść i pociągnąć za sobą Judę?”.
20 Jednak Amacjasz nie posłuchał+, ponieważ prawdziwy Bóg postanowił wydać go razem z ludem w ręce wrogów+ za to, że oddawali cześć bogom Edomu+. 21 Jehoasz, król Izraela, wyruszył więc i zmierzył się z Amacjaszem, królem Judy, w bitwie pod Bet-Szemesz+, które należy do Judy. 22 Izrael pokonał Judę i wszyscy judzcy żołnierze pouciekali do swoich domów*. 23 Izraelski król Jehoasz pojmał pod Bet-Szemesz Amacjasza, króla Judy, syna Jehoasza, syna Jehoachaza*. Przyprowadził go ze sobą pod Jerozolimę i zrobił w jej murze wyłom na 400 łokci*, od Bramy Efraima+ do Bramy Narożnej+. 24 Zabrał całe złoto i srebro oraz wszystkie przedmioty, które znajdowały się w domu prawdziwego Boga pod opieką Obed-Edoma* i w skarbcach domu* królewskiego+. Wziął też zakładników, po czym wrócił do Samarii.
25 Judzki król Amacjasz+, syn Jehoasza, żył jeszcze 15 lat po śmierci Jehoasza+, syna Jehoachaza, króla Izraela+. 26 Pozostałe fakty z życia Amacjasza, od początku do końca, spisano w Księdze Królów Judy i Izraela. 27 Gdy Amacjasz odwrócił się od Jehowy, uknuto przeciwko niemu spisek+ w Jerozolimie, dlatego uciekł do Lachisz. Ale wysłano tam za nim pościg i go zabito. 28 Potem przywieziono go końmi z powrotem i został pochowany przy swoich praojcach w mieście Judy.
26 Wtedy w miejsce Amacjasza cały lud Judy obwołał królem jego syna Uzzjasza+, który miał 16 lat+. 2 Uzzjasz odbudował Elot+ i przywrócił go Judzie po tym, jak król* spoczął ze swoimi praojcami+. 3 Uzzjasz+ miał 16 lat, gdy objął władzę, i panował w Jerozolimie 52 lata. Jego matką była Jecholia z Jerozolimy+. 4 Robił to, co słuszne w oczach Jehowy, tak jak jego ojciec, Amacjasz+. 5 Za dni Zachariasza, który uczył go bojaźni przed prawdziwym Bogiem, Uzzjasz wiernie służył* Bogu. A dopóki wiernie służył* Jehowie, prawdziwy Bóg sprawiał, że dobrze mu się wiodło+.
6 Uzzjasz wyruszył, żeby walczyć z Filistynami+, i zburzył mury Gat+, Jabne+ oraz Aszdodu+. Potem zbudował miasta w pobliżu Aszdodu i na terytorium Filistynów. 7 Prawdziwy Bóg pomagał mu w walce z Filistynami, z Arabami+ mieszkającymi w Gur-Baal, jak również z Meunitami. 8 Ammonici+ zaczęli składać Uzzjaszowi daninę. Z czasem jego sława dotarła aż do Egiptu, bo stał się bardzo potężny. 9 Poza tym Uzzjasz zbudował w Jerozolimie wieże+ przy Bramie Narożnej+, przy Bramie nad Doliną+ oraz przy Skarpie i je ufortyfikował. 10 Zbudował też wieże+ na pustkowiu i wykopał* wiele cystern, ponieważ posiadał liczne stada. To samo zrobił w Szefeli i na równinie*. Miał zamiłowanie do rolnictwa, dlatego w górach i w Karmelu pracowali dla niego rolnicy i hodowcy winorośli.
11 Ponadto Uzzjasz dysponował wyposażoną do walki armią, która wyruszała na wyprawy wojenne zorganizowana w oddziały. Żołnierze zostali policzeni i spisani+ przez sekretarza+ Jejela oraz urzędnika Maasejasza pod nadzorem Chananiasza, jednego z książąt królewskich. 12 Na czele tych dzielnych wojowników stało w sumie 2600 mężczyzn będących głowami rodów. 13 Dowodzili oni armią liczącą 307 500 ludzi gotowych do walki. Były to potężne siły wojskowe, które wspierały króla w wojnach z wrogami+. 14 Uzzjasz wyposażył całą armię w tarcze, dzidy+, hełmy, pancerze+, łuki i kamienie do proc+. 15 Zbudował też w Jerozolimie machiny wojenne, zaprojektowane przez konstruktorów. Ustawiono je na wieżach+ i narożnikach murów, żeby używać ich do miotania strzał i wielkich kamieni. Sława Uzzjasza rozeszła się bardzo daleko, ponieważ otrzymał ogromną pomoc i urósł w siłę.
16 Jednak gdy tylko urósł w siłę, jego serce stało się wyniosłe i to doprowadziło go do zguby. Postąpił niewiernie wobec Jehowy, swojego Boga — wszedł do świątyni Jehowy, żeby spalić kadzidło na ołtarzu kadzielnym+. 17 Zaraz za nim wszedł kapłan Azariasz i 80 innych odważnych kapłanów Jehowy. 18 Przeciwstawili się królowi Uzzjaszowi i powiedzieli: „Uzzjaszu, nie masz prawa palić kadzidła dla Jehowy!+ Tylko kapłani mogą je spalać, bo są potomkami Aarona+ i zostali uświęceni. Wyjdź z sanktuarium. Postąpiłeś niewiernie i nie zyskasz tym uznania Boga Jehowy”.
19 Ale Uzzjasz, trzymając w rękach kadzielnicę do palenia kadzidła, wybuchnął gniewem+ na kapłanów. Kiedy tak się złościł, na jego czole pojawił się trąd+. Stało się to w obecności kapłanów w domu Jehowy, przy ołtarzu kadzielnym. 20 Gdy naczelny kapłan Azariasz oraz pozostali kapłani spojrzeli na niego, zobaczyli trąd na jego czole. Zaczęli go więc ponaglać, żeby stamtąd wyszedł. On sam też chciał jak najszybciej wyjść, bo Jehowa go poraził.
21 Król Uzzjasz był trędowaty aż do śmierci. Mieszkał w osobnym domu+ i nie miał już wstępu do domu Jehowy. Jego syn Jotam zarządzał domem* królewskim i sądził lud+.
22 Pozostałe fakty z życia Uzzjasza, od początku do końca, zostały opisane przez proroka Izajasza+, syna Amoca. 23 Potem Uzzjasz spoczął ze swoimi praojcami. Pochowano go przy jego praojcach, ale na polu pogrzebowym obok grobowców królewskich, bo mówiono: „Jest trędowaty”. Władzę po nim objął jego syn Jotam+.
27 Jotam+ miał 25 lat, gdy objął władzę, i panował w Jerozolimie 16 lat. Jego matką była Jerusza, córka Cadoka+. 2 Jotam robił to, co słuszne w oczach Jehowy, podobnie jak jego ojciec, Uzzjasz+. W przeciwieństwie do niego nie wtargnął do świątyni Jehowy+. Jednak lud nadal postępował niegodziwie. 3 Jotam zbudował górną bramę domu Jehowy+ i przeprowadził wiele prac budowlanych przy murze Ofelu+. 4 Zbudował też miasta+ w górzystym regionie Judy+, a na obszarach zalesionych — warownie+ i wieże+. 5 Prowadził wojnę z królem Ammonitów+ i w końcu go pokonał. Tego roku Ammonici dali mu 100 talentów* srebra, 10 000 korów* pszenicy i 10 000 korów jęczmienia. Tyle samo zapłacili mu też w drugim i trzecim roku+. 6 Jotam rósł więc w siłę, bo był zdecydowany chodzić drogami* Jehowy, swojego Boga.
7 Pozostałe fakty z życia Jotama — wszystkie jego wojny i całe jego postępowanie — opisano w Księdze Królów Izraela i Judy+. 8 Jotam miał 25 lat, gdy objął władzę, i panował w Jerozolimie 16 lat+. 9 Potem spoczął ze swoimi praojcami i został pochowany w Mieście Dawida+. Władzę po nim objął jego syn Achaz+.
28 Achaz+ objął władzę, gdy miał 20 lat, i panował w Jerozolimie 16 lat. W przeciwieństwie do swojego przodka Dawida nie robił tego, co słuszne w oczach Jehowy+. 2 Postępował tak jak królowie Izraela+ i nawet wykonał metalowe posągi+ Baalów. 3 Ponadto składał ofiary* w Dolinie Syna Hinnoma* i spalił w ogniu swoich synów+, naśladując obrzydliwe zwyczaje narodów+, które Jehowa wypędził ze względu na Izraelitów. 4 Poza tym na wzniesieniach+, na wzgórzach i pod każdym bujnym drzewem+ składał ofiary, z których unosił się dym.
5 Dlatego Jehowa, jego Bóg, wydał go w ręce króla Syrii+. Syryjczycy pokonali go i uprowadzili mnóstwo jeńców do Damaszku+. Bóg wydał go również w ręce króla Izraela, który zadał mu dotkliwą klęskę. 6 W ciągu jednego dnia Pekach+, syn Remaliasza, zabił w Judzie 120 000 walecznych mężczyzn, ponieważ Judejczycy porzucili Jehowę, Boga swoich przodków+. 7 A wojownik efraimski Zikri zabił Maasejasza, syna królewskiego, a także Azrikama, zarządcę pałacu*, i Elkanę, który był drugi po królu. 8 Oprócz tego Izraelici wzięli do niewoli 200 000 jeńców spośród swoich braci — kobiety, synów i córki. Zagarnęli też wielki łup i zabrali go do Samarii+.
9 Był tam prorok Jehowy o imieniu Oded. Wyszedł on naprzeciw wojsku, które wracało do Samarii, i oświadczył: „Ponieważ Jehowa, Bóg waszych przodków, rozgniewał się na Judejczyków, wydał ich w wasze ręce+. Ale wy zabijaliście ich z taką zajadłością, że dotarło to aż do nieba. 10 A teraz chcecie zrobić z mieszkańców Judy i Jerozolimy swoich służących i służące+. Ale czy wy też nie jesteście winni wobec Jehowy, swojego Boga? 11 Posłuchajcie mnie i odeślijcie jeńców, których zabraliście spośród swoich braci, bo rozpalił się na was gniew Jehowy”.
12 Wtedy niektórzy naczelnicy Efraimitów — Azariasz, syn Jehochanana, Berechiasz, syn Meszillemota, Jechizkiasz, syn Szalluma, i Amasa, syn Chadlaja — wystąpili przeciwko wracającym z wyprawy wojennej 13 i powiedzieli do nich: „Nie przyprowadzajcie tu jeńców, bo przez to staniemy się winni wobec Jehowy. To, co zamierzacie zrobić, jeszcze powiększy nasze grzechy i winę. A nasza wina i tak jest wielka i Bóg płonie gniewem na Izraela”. 14 Żołnierze przekazali więc jeńców oraz łup+ książętom i całemu zborowi. 15 Wskazani imiennie mężczyźni zajęli się jeńcami. Wzięli z łupu ubrania i dali je tym, którzy ich nie mieli. Ubrali ich, dali im sandały, jedzenie, picie oraz oliwę do smarowania ciała. Co więcej, tych, którzy byli słabi, przetransportowali na osłach do Jerycha, miasta palm, do ich braci. Potem wrócili do Samarii.
16 W tym czasie król Achaz poprosił królów Asyrii o pomoc+. 17 Judę znowu najechali Edomici i uprowadzili jeńców. 18 Z kolei Filistyni+ zaatakowali judzkie miasta w Szefeli+ i Negebie. Zdobyli Bet-Szemesz+, Ajjalon+, Gederot, Socho i okoliczne* miejscowości, Timnę+ i okoliczne miejscowości oraz Gimzo i okoliczne miejscowości i tam się osiedlili. 19 Jehowa upokorzył Judę z powodu Achaza, króla izraelskiego, który pozwolił, żeby lud Judy się rozzuchwalił, co doprowadziło do rażącej niewierności wobec Jehowy.
20 W końcu nadciągnął Tiglat-Pileser*+, król Asyrii, ale zamiast wesprzeć Achaza, raczej mu zaszkodził+. 21 Achaz ogołocił dom Jehowy, dom* króla+ oraz domy książąt i złożył dar królowi Asyrii. Nic mu to jednak nie pomogło. 22 W tym trudnym czasie król Achaz dopuszczał się jeszcze większej niewierności wobec Jehowy. 23 Zaczął składać ofiary bogom mieszkańców Damaszku+, którzy go pokonali+. Mówił: „Skoro bogowie królów Syrii im pomagają, będę składał ofiary tym bogom, żeby i mnie pomagali”+. Doprowadziło to Achaza i całego Izraela do upadku. 24 Achaz zabrał sprzęty z domu prawdziwego Boga i porąbał je na kawałki+. Zamknął drzwi domu Jehowy+, a porobił sobie ołtarze na rogu każdej ulicy w Jerozolimie. 25 We wszystkich miastach Judy pobudował święte wzniesienia, żeby składać na nich ofiary innym bogom+, czym obrażał Jehowę, Boga swoich przodków.
26 Pozostałe fakty z jego życia — wszystko, co robił, od początku do końca — opisano w Księdze Królów Judy i Izraela+. 27 Potem Achaz spoczął ze swoimi praojcami i został pochowany w mieście, w Jerozolimie, ale nie w grobowcach królów Izraela+. Władzę po nim objął jego syn Ezechiasz.
29 Ezechiasz+ objął władzę, gdy miał 25 lat, i panował w Jerozolimie 29 lat. Jego matką była Abija, córka Zachariasza+. 2 Ezechiasz robił to, co słuszne w oczach Jehowy+, tak jak Dawid, jego przodek+. 3 W pierwszym roku swojego panowania, w miesiącu pierwszym, otworzył drzwi domu Jehowy i je naprawił+. 4 Potem sprowadził kapłanów i Lewitów i zebrał ich na placu po stronie wschodniej. 5 Przemówił do nich: „Posłuchajcie mnie, Lewici. Uświęćcie teraz siebie+ i dom Jehowy, Boga swoich przodków, i usuńcie ze świętego miejsca* wszystko, co nieczyste+. 6 Nasi ojcowie byli niewierni i robili to, co złe w oczach Jehowy, naszego Boga+. Porzucili Go, wzgardzili przybytkiem Jehowy i odwrócili się do Niego plecami+. 7 Zamknęli też drzwi portyku+ i pogasili lampy+. Przestali palić kadzidło+ i składać w świętym miejscu ofiary całopalne+ dla Boga Izraela. 8 Z tego powodu Jehowa oburzył się na Judę i Jerozolimę+ i jak widzicie to na własne oczy, sprawił, że budzą one grozę i zdziwienie, że stały się pośmiewiskiem*+. 9 Nasi przodkowie zginęli od miecza+, a nasi synowie, córki i żony dostali się do niewoli+. 10 Z całego serca pragnę więc zawrzeć przymierze z Jehową, Bogiem Izraela+, żeby przestał płonąć na nas gniewem. 11 Moi synowie, nie czas się teraz ociągać*, bo Jehowa wybrał was, żebyście pełnili przed Nim służbę+ i spalali dla Niego ofiary”+.
12 Wtedy wystąpili Lewici: z Kehatytów+ — Machat, syn Amasaja, i Joel, syn Azariasza; z Merarytów+ — Kisz, syn Abdiego, i Azariasz, syn Jehallelela; z Gerszonitów+ — Joach, syn Zimmy, i Eden, syn Joacha; 13 z rodu Elicafana — Szimri i Jeuel; z rodu Asafa+ — Zachariasz i Mattaniasz; 14 z rodu Hemana+ — Jechiel i Szimej; z rodu Jedutuna+ — Szemajasz i Uzziel. 15 Potem zebrali swoich braci, uświęcili się i poszli oczyszczać dom Jehowy, tak jak rozkazał król zgodnie ze słowami Jehowy+. 16 Kapłani weszli do domu Jehowy, żeby go oczyścić, i wynieśli na dziedziniec+ domu Jehowy wszystkie nieczyste przedmioty, które znaleźli w świątyni Jehowy. Lewici wzięli je i zanieśli do Doliny Kidronu+. 17 Zaczęli uświęcanie pierwszego dnia miesiąca pierwszego, a ósmego dnia tego miesiąca doszli do portyku domu Jehowy+. Uświęcali dom Jehowy osiem dni i skończyli 16 dnia miesiąca pierwszego.
18 Następnie przyszli do króla Ezechiasza i powiedzieli: „Oczyściliśmy cały dom Jehowy, ołtarz całopalny+ i wszystkie jego przybory+ oraz stół na chleby pokładne+ ze wszystkimi naczyniami. 19 Przygotowaliśmy też i uświęciliśmy wszystkie sprzęty+, które niewierny król Achaz powyrzucał podczas swojego panowania+. Teraz są one przed ołtarzem Jehowy”.
20 Król Ezechiasz wstał wcześnie rano i zebrał książąt miasta, z którymi udał się do domu Jehowy. 21 Przyprowadzili siedem byków, siedem baranów, siedem baranków i siedem kozłów na ofiarę za grzech za dom królewski, za sanktuarium oraz za Judę+. Ezechiasz polecił kapłanom, potomkom Aarona, złożyć je na ołtarzu Jehowy. 22 Zarżnęli więc byki+, po czym kapłani wzięli ich krew i pokropili nią ołtarz+. Następnie zarżnęli barany i pokropili ołtarz krwią, zarżnęli baranki i też pokropili ołtarz krwią. 23 Potem przyprowadzili przed króla oraz zbór kozły na ofiarę za grzech i położyli na nich ręce. 24 Kapłani zarżnęli je i z ich krwi złożyli na ołtarzu ofiarę za grzech, żeby dokonać przebłagania za całego Izraela, ponieważ — tak jak polecił król — całopalenie i ofiarę za grzech należało złożyć za całego Izraela.
25 Lewitom król polecił ustawić się w domu Jehowy z czynelami, harfami* i lirami*+ — zgodnie z nakazem Dawida+ oraz Gada+, wizjonera królewskiego, i proroka Natana+, gdyż nakaz ten dał Jehowa za pośrednictwem swoich proroków. 26 Lewici stali więc z instrumentami Dawida, a kapłani — z trąbami+.
27 Wtedy Ezechiasz rozkazał złożyć na ołtarzu ofiarę całopalną+. Kiedy ją składano, zaczęto śpiewać pieśń dla Jehowy przy akompaniamencie instrumentów Dawida, króla Izraela, którym wtórowały trąby. 28 Śpiewano pieśń i grano na trąbach, a cały zbór oddawał pokłony, dopóki nie zakończono składania ofiary całopalnej. 29 Gdy skończono ją składać, król oraz wszyscy towarzyszący mu ludzie padli na kolana i pokłonili się do ziemi. 30 Król Ezechiasz i książęta polecili Lewitom wysławiać Jehowę psalmami Dawida+ oraz wizjonera Asafa+. Zaczęli więc wysławiać Go z wielką radością, padli na kolana i pokłonili się do ziemi.
31 Ezechiasz powiedział: „Teraz, kiedy zostaliście oddzieleni* dla Jehowy, przyjdźcie i przynieście do domu Jehowy ofiary dziękczynne i inne ofiary”. I zbór zaczął je przynosić, a każdy, kogo pobudzało do tego serce, składał też ofiary całopalne+. 32 Zbór przyprowadził na ofiary całopalne dla Jehowy: 70 byków, 100 baranów i 200 baranków+, 33 a na inne święte ofiary: 600 byków i 3000 owiec. 34 Kapłanów było jednak za mało, żeby ściągnąć skórę ze wszystkich zwierząt na całopalenie. Dlatego pomagali im Lewici, ich bracia+, aż cała praca została zakończona i aż kapłani się uświęcili+. Lewici podeszli do uświęcenia się z większą sumiennością* niż kapłani. 35 Złożono wiele ofiar całopalnych+, a także tłuszcz ofiar współuczestnictwa*+ i ofiary płynne składane razem z całopaleniami+. W ten sposób wznowiono* służbę w domu Jehowy. 36 Ezechiasz i cały lud cieszyli się z tego, co przygotował dla nich prawdziwy Bóg+, bo wszystko to wydarzyło się tak nagle.
30 Ezechiasz posłał wiadomość do całego Izraela+ i Judy, a nawet napisał listy do Efraimitów i Manassesytów+, żeby przybyli do domu Jehowy w Jerozolimie na obchody Paschy ku czci Jehowy, Boga Izraela+. 2 Król i jego książęta oraz cały zbór w Jerozolimie postanowili obchodzić tę Paschę w miesiącu drugim+, 3 bo nie mogli obchodzić jej w wyznaczonym czasie+ — nie uświęciła się wystarczająca liczba kapłanów+, a poza tym lud nie zebrał się jeszcze w Jerozolimie. 4 Postanowienie to było słuszne w oczach króla i całego zboru. 5 Podjęto więc decyzję o ogłoszeniu w całym Izraelu, od Beer-Szeby po Dan+, że lud ma przybyć do Jerozolimy na obchody Paschy ku czci Jehowy, Boga Izraela, bo nie obchodzono jej wspólnie w taki sposób, w jaki wymagało tego Prawo+.
6 Zgodnie z królewskim nakazem gońcy z listami od króla i jego książąt obeszli cały Izrael i Judę, ogłaszając: „Izraelici, wróćcie do Jehowy, Boga Abrahama, Izaaka i Izraela, żeby On wrócił do tych, którzy uszli cało z rąk królów Asyrii+. 7 Nie bądźcie jak wasi przodkowie i bracia, którzy postępowali niewiernie wobec Jehowy, Boga swoich przodków, przez co On sprowadził na nich zniszczenie, co zresztą widzicie+. 8 Nie bądźcie uparci jak wasi przodkowie+. Podporządkujcie się Jehowie i przyjdźcie do Jego sanktuarium+, które On uświęcił na zawsze. Służcie Jehowie, swojemu Bogu, żeby przestał płonąć na was gniewem+. 9 Gdy wrócicie do Jehowy, to ci, którzy uprowadzili do niewoli waszych braci i synów, okażą im litość+ i pozwolą wrócić do tej ziemi+. Przecież Jehowa, wasz Bóg, jest współczujący* i miłosierny+. Jeśli powrócicie do Niego, nie odwróci się od was”+.
10 Gońcy obchodzili miasta w całej ziemi Efraima i Manassesa+, a nawet w ziemi Zebulona, ale ludzie ich wyśmiewali i szydzili z nich+. 11 Jednak niektórzy z plemienia Aszera, Manassesa i Zebulona okazali pokorę i przybyli do Jerozolimy+. 12 Prawdziwy Bóg błogosławił Judejczykom i pomógł im jednomyślnie* wykonać nakaz, który król i książęta wydali zgodnie ze słowem Jehowy.
13 W Jerozolimie zebrało się mnóstwo ludzi, bardzo wielki zbór, żeby w miesiącu drugim+ obchodzić Święto Przaśników+. 14 Usunęli oni z Jerozolimy ołtarze fałszywych bogów+ oraz wszystkie ołtarze kadzielne+ i wrzucili je do Doliny Kidronu. 15 A 14 dnia miesiąca drugiego zarżnęli zwierzęta na ofiarę paschalną. Kapłanom i Lewitom zrobiło się wstyd, dlatego uświęcili się i przynieśli całopalenia do domu Jehowy. 16 Zajęli swoje miejsca zgodnie z Prawem Mojżesza, sługi prawdziwego Boga. Następnie kapłani kropili ołtarz krwią ofiar+, którą podawali im Lewici. 17 Ponieważ w zborze było wiele osób, które się nie uświęciły, Lewici zarzynali zwierzęta na ofiarę paschalną dla wszystkich, którzy byli nieczyści+, żeby ich uświęcić dla Jehowy. 18 Mnóstwo ludzi, szczególnie z plemienia Efraima, Manassesa+, Issachara i Zebulona, nie oczyściło się, a mimo to wbrew wymogom Prawa spożywało posiłek paschalny. Lecz Ezechiasz modlił się za nich: „Jehowo, Ty jesteś dobry+, przebacz 19 każdemu, kto się nie oczyścił zgodnie z zasadami świętości, ale przygotował swoje serce, żeby szukać Ciebie, Jehowo, prawdziwego Boga+, Boga swoich przodków”+. 20 Jehowa wysłuchał Ezechiasza i przebaczył* ludowi.
21 Izraelici, którzy przebywali w Jerozolimie, z wielką radością obchodzili Święto Przaśników+ przez siedem dni+. Lewici i kapłani każdego dnia wysławiali Jehowę, głośno grając Jehowie na swoich instrumentach+. 22 Ponadto Ezechiasz udzielił zachęty* wszystkim Lewitom, którzy w służbie dla Jehowy wykazywali się mądrością. W ciągu tego siedmiodniowego święta ludzie jedli+, składali ofiary współuczestnictwa*+ i dziękowali Jehowie, Bogu swoich przodków.
23 Potem cały zbór postanowił świętować jeszcze przez siedem dni. Świętowali więc z radością kolejne siedem dni+. 24 Ezechiasz, król Judy, dał zborowi 1000 byków i 7000 owiec, a książęta dali 1000 byków i 10 000 owiec+. I bardzo dużo kapłanów się uświęcało+. 25 Cieszył się cały zbór Judy, kapłani i Lewici, cały zbór, który przybył z Izraela+, cudzoziemcy+ z ziemi izraelskiej oraz cudzoziemcy mieszkający w Judzie. 26 W Jerozolimie zapanowała wielka radość, ponieważ nic podobnego nie wydarzyło się tam od czasów izraelskiego króla Salomona, syna Dawida+. 27 Na koniec kapłani lewiccy powstali i pobłogosławili lud+. Bóg usłyszał ich głos i ich modlitwa dotarła do nieba, Jego świętego mieszkania.
31 Gdy święto dobiegło końca, wszyscy obecni na nim Izraelici wyruszyli do miast Judy. Na terytorium Judy i Beniamina, a także Efraima i Manassesa+ rozbijali święte słupy*+, ścinali święte pale*+ oraz burzyli święte wzniesienia+ i ołtarze+, dopóki wszystkiego nie zniszczyli. Potem wrócili do swoich miast, każdy do swojej posiadłości.
2 Ezechiasz wyznaczył oddziały kapłanów+ i Lewitów+ i każdemu kapłanowi i Lewicie przydzielił określone obowiązki+ związane ze składaniem całopaleń oraz ofiar współuczestnictwa*, a także z usługiwaniem, składaniem podziękowań Bogu i wysławianiem Go w bramach dziedzińców* domu Jehowy+. 3 Król przeznaczył część swojego majątku na całopalenia+, w tym na całopalenia poranne i wieczorne+, jak również na całopalenia w dni szabatu+, w dni nowiu+ i w święta+ — zgodnie z tym, co jest napisane w Prawie Jehowy.
4 Ponadto nakazał mieszkańcom Jerozolimy dawać kapłanom i Lewitom należną im część+, żeby mogli ściśle się trzymać* Prawa Jehowy. 5 Gdy tylko wydano ten nakaz, Izraelici zaczęli przynosić z pierwszych zbiorów ogromne ilości zboża, młodego wina, oliwy+, miodu oraz wszelkich plonów ziemi+. Przynosili obfitą dziesięcinę ze wszystkiego+. 6 A Izraelici i Judejczycy mieszkający w miastach judzkich składali dziesięcinę z bydła i owiec oraz dziesięcinę z rzeczy świętych+, które zostały ofiarowane* Jehowie, ich Bogu. Zebrali więc całe stosy darów. 7 Zaczęli je gromadzić w jednym miejscu w miesiącu trzecim+, a skończyli w miesiącu siódmym+. 8 Kiedy Ezechiasz i książęta przyszli i zobaczyli te stosy darów, wysławiali Jehowę i błogosławili Jego lud, Izraela.
9 Gdy Ezechiasz zapytał kapłanów i Lewitów o te nagromadzone dary, 10 Azariasz, naczelny kapłan z rodu Cadoka, odpowiedział: „Odkąd ludzie zaczęli przynosić dary do domu Jehowy+, jedzą do syta, a i tak ciągle jest nadmiar, bo Jehowa pobłogosławił swojemu ludowi. I tyle jeszcze tego zostało”+.
11 Wtedy Ezechiasz polecił przygotować magazyny*+ w domu Jehowy. Przygotowano je więc 12 i wiernie przynoszono tam dary, dziesięciny+ i rzeczy święte. Nadzór nad tym wszystkim powierzono Lewicie Konaniaszowi, a jego zastępcą był jego brat Szimej. 13 Zgodnie z poleceniem króla Ezechiasza na pomocników Konaniasza i Szimeja, jego brata, wyznaczono Jechiela, Azazjasza, Nachata, Asahela, Jerimota, Jozabada, Eliela, Jismachiasza, Machata i Benajasza. Nadzór nad domem prawdziwego Boga sprawował Azariasz. 14 Lewita Kore, syn Jimny, odźwierny po stronie wschodniej+, odpowiadał za dobrowolne ofiary+ dla prawdziwego Boga i zajmował się rozdzielaniem darów składanych Jehowie+ oraz rzeczy najświętszych+. 15 W miastach kapłanów+ podlegali mu Eden, Miniamin, Jeszua, Szemajasz, Amariasz i Szechaniasz, ludzie godni zaufania. Mieli wydawać swoim braciom w oddziałach+ należną im część — jednakową dla wszystkich, małych i wielkich. 16 Było to coś dodatkowego do należnej części, którą wydawano mężczyznom pełniącym codziennie służbę w domu Jehowy i wykonującym obowiązki w swoich oddziałach, jak również ich synom w wieku od trzech lat wzwyż — wszyscy oni byli spisani w rodowodzie.
17 Kapłani zostali spisani w rodowodzie według swoich rodów+, podobnie jak Lewici w wieku od 20 lat wzwyż+, których spisano według obowiązków, jakie pełnili w oddziałach+. 18 W rodowodzie spisano całe rodziny Lewitów — żony i wszystkie ich dzieci, synów i córki. Zawsze dbali oni o to, żeby być święci, ponieważ powierzono im świętą służbę. 19 W rodowodzie ujęto też potomków Aarona — kapłanów, którzy mieszkali na terenach wokół* swoich miast+. We wszystkich tych miastach wyznaczono imiennie ludzi, żeby wydawali przydziały każdemu mężczyźnie z rodziny kapłanów oraz wszystkim Lewitom ujętym w rodowodzie.
20 Ezechiasz wprowadził te zarządzenia w całej Judzie. Robił to, co dobre i słuszne w oczach Jehowy, swojego Boga, i był Mu wierny. 21 Wkładał całe serce w każdą pracę, której się podejmował w służbie dla* Boga — czy to w związku z domem prawdziwego Boga+, czy z Prawem i przykazaniami — i osiągał wspaniałe rezultaty.
32 Po tych wydarzeniach i działaniach Ezechiasza świadczących o jego wierności+ Judę najechał Sancheryb, król Asyrii. Zaczął oblegać warowne miasta, bo chciał je zdobyć+.
2 Gdy Ezechiasz zobaczył, że Sancheryb zamierza uderzyć na Jerozolimę, 3 postanowił zatkać źródła wody poza miastem+. Naradził się z książętami oraz wojownikami, a oni go poparli. 4 Zebrało się wielu ludzi i pozasypywali wszystkie źródła, jak również potok przepływający przez tę ziemię. Mówili: „Lepiej, żeby królowie Asyrii nie mieli dostępu do wody, kiedy tu przyjdą”.
5 Poza tym Ezechiasz, działając zdecydowanie, odbudował całą zniszczoną część murów i wzniósł na nich wieże. Zbudował też zewnętrzny mur, naprawił Nasyp*+ Miasta Dawida oraz wykonał bardzo dużo broni* i tarcz. 6 Wyznaczył nad ludem dowódców wojskowych, zgromadził ich na placu przy bramie miejskiej i zachęcił*: 7 „Bądźcie odważni i silni. Nie bójcie się ani się nie przerażajcie z powodu króla Asyrii+ i tego mnóstwa ludzi, którzy są z nim, bo więcej jest z nami niż z nim+. 8 On polega na sile ludzkiej*, a z nami jest Jehowa, nasz Bóg, żeby nam pomagać i toczyć nasze bitwy”+. Słowa Ezechiasza, króla Judy, dodały ludowi otuchy+.
9 Potem Sancheryb, król Asyrii, przybył pod Lachisz+ z potężną armią, w całym swoim splendorze* i posłał swoich sług do Jerozolimy, żeby przekazali Ezechiaszowi, królowi Judy, i wszystkim Judejczykom, którzy tam byli+, następującą wiadomość:
10 „Sancheryb, król Asyrii, mówi: ‚Na co liczycie, że tak spokojnie siedzicie w obleganej Jerozolimie?+ 11 Czy Ezechiasz was nie oszukuje i nie skazuje na śmierć z głodu i pragnienia, kiedy mówi: „Jehowa, nasz Bóg, ocali nas przed królem Asyrii”?+ 12 Czy to nie Ezechiasz usunął święte wzniesienia+ waszego Boga i Jego ołtarze+, a potem powiedział do Judy i Jerozolimy: „Macie się kłaniać tylko przed jednym ołtarzem i na nim spalać swoje ofiary”?+ 13 Czy nie wiecie, jak ja i moi przodkowie postąpiliśmy ze wszystkimi ludami tych ziem?+ Czy bogowie tych narodów zdołali ocalić przede mną swoją ziemię?+ 14 Który ze wszystkich bogów tych narodów, wytraconych* przez moich przodków, zdołał uratować swój lud? Czy w takim razie wasz Bóg zdoła was uratować przed moją potęgą?+ 15 Nie dajcie się zwodzić i oszukiwać Ezechiaszowi!+ Nie wierzcie mu, bo żaden bóg jakiegokolwiek narodu czy królestwa nie zdołał ocalić swojego ludu przede mną i przed moimi przodkami. Tak samo wasz Bóg nie ocali was przed moją potęgą!’”+.
16 Słudzy króla Asyrii dalej szydzili z Jehowy, prawdziwego Boga, i z Jego sługi Ezechiasza. 17 Król Asyrii napisał też listy+, w których znieważał Jehowę, Boga Izraela+, i wypowiadał się przeciwko Niemu takimi słowami: „Tak jak bogowie narodów tych ziem nie mogli uratować swojego ludu przed moją potęgą+, tak Bóg Ezechiasza nie uratuje swojego ludu”. 18 Głośno wołali w języku Żydów do mieszkańców Jerozolimy znajdujących się na murze, ponieważ chcieli ich zastraszyć i przerazić, i dzięki temu zdobyć miasto+. 19 Znieważali Boga Jerozolimy tak samo jak bogów, których czciły ludy ziemi — bogów wykonanych rękami ludzkimi. 20 Król Ezechiasz i prorok Izajasz+, syn Amoca, modlili się w tej sprawie i wołali o pomoc do Boga w niebie+.
21 Wtedy Jehowa posłał anioła i zgładził każdego dzielnego wojownika+, wodza i dowódcę w obozie króla Asyrii. Król Asyrii wrócił więc do swojej ziemi okryty hańbą. Później wszedł do świątyni* swojego boga i tam został zabity mieczem przez własnych synów+. 22 Tak Jehowa wybawił Ezechiasza i mieszkańców Jerozolimy z rąk Sancheryba, króla Asyrii, oraz z rąk wszystkich innych wrogów i zapewnił im wytchnienie z każdej strony. 23 Wielu ludzi przynosiło do Jerozolimy dary dla Jehowy, a także cenne rzeczy dla Ezechiasza, króla Judy+, który po tych wydarzeniach zyskał ogromny szacunek wśród wszystkich narodów.
24 W tamtym czasie Ezechiasz zachorował i był bliski śmierci. Zaczął się modlić do Jehowy+, a On mu odpowiedział i dał znak*+. 25 Ezechiasz nie okazał jednak wdzięczności za wyświadczone mu dobro, gdyż jego serce stało się wyniosłe. Z tego powodu Bóg oburzył się na niego, na Judę i Jerozolimę. 26 Ale Ezechiasz okazał skruchę za wyniosłość i się upokorzył+. Tak samo postąpili mieszkańcy Jerozolimy. Dlatego oburzenie Jehowy nie spadło na nich za dni Ezechiasza+.
27 Ezechiasz stał się bardzo bogaty i sławny+. Pobudował sobie skarbce na srebro, złoto, drogocenne kamienie, olejek balsamowy, na tarcze i na wszelkie cenne przedmioty+. 28 Pobudował także magazyny na zboże, młode wino i oliwę, jak również obory dla różnego rodzaju bydła i zagrody dla owiec. 29 Ponadto założył miasta i nabył mnóstwo zwierząt, bydła i owiec. Bóg obdarzył go wielkim majątkiem. 30 To właśnie Ezechiasz zamknął górny odpływ źródła+ Gichon+ i skierował wodę prosto na zachód do Miasta Dawida+. We wszystkich przedsięwzięciach osiągał sukces. 31 Kiedy jednak zostali do niego posłani rzecznicy książąt babilońskich, żeby go zapytać o znak*+, który się pojawił w tej ziemi+, prawdziwy Bóg odstąpił od niego, bo chciał poddać go próbie+ i sprawdzić, co było w jego sercu+.
32 Pozostałe fakty z życia Ezechiasza oraz to, jak okazywał lojalną miłość+, opisano w wizji proroka Izajasza+, syna Amoca, w Księdze Królów Judy i Izraela+. 33 Potem Ezechiasz spoczął ze swoimi praojcami i został pochowany na stoku prowadzącym do grobowców synów Dawida+. Gdy umarł, wszyscy mieszkańcy Judy i Jerozolimy oddali mu szacunek. Władzę po nim objął jego syn Manasses.
33 Manasses+ miał 12 lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie 55 lat+.
2 Robił to, co złe w oczach Jehowy, naśladując obrzydliwe zwyczaje narodów, które Jehowa wypędził ze względu na Izraelitów+. 3 Odbudował święte wzniesienia, które zburzył Ezechiasz, jego ojciec+, postawił ołtarze dla Baalów i wykonał święte pale*. Kłaniał się i służył całemu wojsku nieba*+. 4 Zbudował też ołtarze w domu Jehowy+, o którym Jehowa powiedział: „W Jerozolimie na zawsze będzie przebywało moje imię”+. 5 Na dwóch dziedzińcach domu Jehowy+ zbudował ołtarze dla całego wojska nieba. 6 Oprócz tego w Dolinie Syna Hinnoma spalił w ogniu* swoich własnych synów+. Uprawiał również magię+, wróżbiarstwo i czary oraz ustanowił media spirytystyczne i wróżbitów+. Na wielką skalę robił to, co złe w oczach Jehowy, i w ten sposób Go obrażał.
7 Wykonany przez siebie rzeźbiony wizerunek bożka postawił w domu prawdziwego Boga+, o którym Bóg powiedział do Dawida i do jego syna Salomona: „W tym domu i w Jerozolimie, którą wybrałem spośród wszystkich plemion Izraela, stale będzie przebywało moje imię+. 8 I już nigdy więcej nie wypędzę Izraelitów z ziemi, którą dałem ich przodkom — jeśli tylko będą ściśle trzymać się wszystkiego, co im nakazałem, całego Prawa, przepisów i rozporządzeń przekazanych za pośrednictwem Mojżesza”. 9 Manasses sprowadzał mieszkańców Judy i Jerozolimy na złą drogę, przez co postępowali gorzej niż narody, które Jehowa usunął ze względu na Izraelitów+.
10 Jehowa wciąż przemawiał do Manassesa i jego ludu, ale oni nie zwracali na to uwagi+. 11 Dlatego Jehowa sprowadził przeciwko nim dowódców wojska króla Asyrii, a ci pojmali Manassesa za pomocą haków*, po czym zakuli go w podwójne miedziane kajdany i zabrali do Babilonu. 12 W tej trudnej sytuacji Manasses błagał Jehowę, swojego Boga, o łaskę* i bardzo się upokorzył przed Bogiem swoich przodków. 13 Cały czas się do Niego modlił, a jego błagania poruszyły Boga. Wysłuchał On jego prośby o łaskę i przywrócił mu władzę królewską w Jerozolimie+. Wtedy Manasses przekonał się, że Jehowa jest prawdziwym Bogiem+.
14 Potem zbudował mur zewnętrzny Miasta Dawida+ na zachód od źródła Gichon+, które leżało w dolinie*. Mur był bardzo wysoki i ciągnął się do Bramy Rybnej+, a stamtąd biegł dookoła miasta aż do Ofelu+. Manasses wyznaczył też dowódców wojskowych we wszystkich warownych miastach Judy. 15 Usunął cudzoziemskich bogów, rzeźbiony wizerunek bożka, który był w domu Jehowy+, a także wszystkie ołtarze, które zbudował na górze domu Jehowy+ i w Jerozolimie. Kazał je wyrzucić poza miasto. 16 Ponadto naprawił ołtarz Jehowy+ i zaczął składać na nim ofiary współuczestnictwa*+ oraz ofiary dziękczynne+. A mieszkańcom Judy polecił służyć Jehowie, Bogu Izraela. 17 Lud jednak dalej składał ofiary na świętych wzniesieniach, tyle że robił to dla Jehowy, swojego Boga.
18 Pozostałe fakty z życia Manassesa, jego modlitwę do Boga oraz słowa wizjonerów, którzy przemawiali do niego w imieniu Jehowy, Boga Izraela, spisano w Dziejach Królów Izraela. 19 Ponadto modlitwa Manassesa+ i odpowiedź na jego błagania oraz wszystkie jego grzechy, niewierne postępowanie+, jak również miejsca, gdzie pobudował święte wzniesienia i postawił święte pale*+ oraz posągi bożków, zanim się upokorzył — wszystko to zostało opisane przez jego wizjonerów. 20 Potem Manasses spoczął ze swoimi praojcami i został pochowany przy swoim domu. Władzę po nim objął jego syn Amon+.
21 Amon+ miał 22 lata, gdy został królem, i panował w Jerozolimie dwa lata+. 22 Robił to, co złe w oczach Jehowy, tak jak jego ojciec, Manasses+. Składał ofiary wszystkim posągom, które wykonał Manasses+, jego ojciec, i im służył. 23 W przeciwieństwie do swojego ojca, Manassesa, Amon nie upokorzył się przed Jehową+, ale jeszcze powiększył swoją winę. 24 W końcu jego słudzy uknuli przeciwko niemu spisek+ i zabili go w jego własnym domu. 25 Lecz mieszkańcy tej ziemi pozabijali wszystkich, którzy spiskowali przeciwko królowi Amonowi+, i w jego miejsce obwołali królem jego syna Jozjasza+.
34 Jozjasz+ miał osiem lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie 31 lat+. 2 Robił to, co słuszne w oczach Jehowy. Poszedł w ślady swojego przodka Dawida — nie zboczył z tej drogi ani na prawo, ani na lewo.
3 W ósmym roku swojego panowania, gdy jeszcze był chłopcem, zaczął szukać Boga Dawida, swojego przodka+. A w 12 roku panowania zaczął oczyszczać Judę i Jerozolimę+ ze świętych wzniesień+, świętych pali*, rzeźbionych wizerunków+ i posągów z metalu. 4 Na jego oczach zburzono ołtarze Baalów. Jozjasz zniszczył ołtarze kadzielne, które się nad nimi znajdowały. Roztrzaskał też święte pale*, rzeźbione wizerunki i posągi z metalu. Starł je na proch i rozrzucił go na groby tych, którzy składali im ofiary+. 5 A na ich ołtarzach spalił kości kapłanów+. W taki sposób oczyścił Judę i Jerozolimę.
6 W miastach na terytorium Manassesa, Efraima+, Symeona aż po terytorium Naftalego i w okolicznych ruinach 7 zburzył ołtarze, roztrzaskał święte pale* oraz rzeźbione wizerunki+ i starł je na proch. Zniszczył również wszystkie ołtarze kadzielne w ziemi izraelskiej+, po czym wrócił do Jerozolimy.
8 Jozjasz w 18 roku swojego panowania — gdy już oczyścił kraj i świątynię* — wysłał Szafana+, syna Acaliasza, i Maasejasza, naczelnika miasta, oraz kronikarza Joacha, syna Joachaza, żeby naprawili dom Jehowy, jego Boga+. 9 Oni z kolei poszli do arcykapłana Chilkiasza i dali mu pieniądze przyniesione do domu Boga. Lewici usługujący jako odźwierni zebrali je od potomków Manassesa i Efraima oraz całej reszty Izraela+, a także od Judejczyków, Beniaminitów i mieszkańców Jerozolimy. 10 Następnie przekazano te pieniądze ludziom, którzy nadzorowali prace w domu Jehowy. A pracujący w domu Jehowy przeznaczyli je na usuwanie uszkodzeń i naprawę domu. 11 Dali je rzemieślnikom i budowniczym, żeby kupili ciosane kamienie oraz drewno do wzmocnienia konstrukcji i żeby z belek odbudowali domy, które królowie Judy zaniedbali i doprowadzili do ruiny+.
12 Ludzie ci wiernie wykonywali swoją pracę+. Ich nadzorcami byli Lewici: z Merarytów+ — Jachat i Abdiasz, z Kehatytów+ — Zachariasz i Meszullam. A Lewici, którzy byli zdolnymi muzykami+, 13 nadzorowali robotników* i wszystkich pozostałych ludzi wykonujących różnego rodzaju zadania. Niektórzy Lewici byli też sekretarzami, urzędnikami i odźwiernymi+.
14 Kiedy wybierano pieniądze przyniesione do domu Jehowy+, kapłan Chilkiasz znalazł księgę Prawa Jehowy+, przekazaną przez* Mojżesza+. 15 Powiedział do sekretarza Szafana: „Znalazłem w domu Jehowy księgę Prawa”. Następnie Chilkiasz dał tę księgę Szafanowi. 16 A Szafan przyniósł ją królowi i powiadomił go: „Twoi słudzy wykonują wszystko, co im zlecono. 17 Wybrali pieniądze, które były w domu Jehowy, i przekazali je nadzorcom i pracownikom”. 18 Sekretarz Szafan powiedział jeszcze do króla: „Kapłan Chilkiasz dał mi tę księgę”+. I Szafan zaczął ją czytać w obecności króla+.
19 Gdy tylko król usłyszał słowa Prawa, rozdarł swoje szaty+. 20 Rozkazał Chilkiaszowi, Achikamowi+, synowi Szafana, i Abdonowi, synowi Micheasza, oraz sekretarzowi Szafanowi i Asajaszowi, swojemu osobistemu słudze: 21 „Idźcie zapytać Jehowę o mnie i o lud, który pozostał w Izraelu i Judzie. Zapytajcie, co oznaczają dla nas słowa zapisane w odnalezionej księdze. Jehowa da upust swojej wielkiej złości na nas, bo nasi przodkowie nie postępowali zgodnie ze słowem Jehowy — nie przestrzegali wszystkiego, co jest napisane w tej księdze”+.
22 Wtedy Chilkiasz razem z ludźmi wysłanymi przez króla poszli porozmawiać z prorokinią Chuldą+, która była żoną Szalluma, opiekuna szat, syna Tikwy, syna Charchasa. Mieszkała w Jerozolimie, w nowej części miasta+. 23 Powiedziała im: „Tak mówi Jehowa, Bóg Izraela: ‚Przekażcie człowiekowi, który was do mnie przysłał: 24 „Jehowa mówi: ‚Sprowadzę nieszczęście na to miejsce i na jego mieszkańców+ — wszystkie przekleństwa zapisane w księdze+, którą czytano królowi Judy. 25 Ponieważ mnie porzucili+ i spalają ofiary dla innych bogów, obrażając mnie+ wszystkim, co robią, wyleję na to miejsce swój gniew i nikt nie będzie w stanie go powstrzymać’”+. 26 A królowi Judy, który was przysłał, żeby zapytać Jehowę, macie powiedzieć: „W związku ze słowami, które usłyszałeś+, Jehowa, Bóg Izraela, mówi: 27 ‚Ponieważ twoje serce okazało się wrażliwe* i upokorzyłeś się przed Bogiem, gdy usłyszałeś Jego słowa dotyczące tego miejsca i jego mieszkańców — okazałeś pokorę, rozdarłeś swoje szaty i zacząłeś przede mną płakać — usłyszałem cię+. Takie jest oświadczenie Jehowy. 28 Dlatego przyłączę cię do twoich przodków* i w pokoju spoczniesz w swoim grobie. Nie będziesz patrzeć na całe nieszczęście, które sprowadzę na to miejsce i jego mieszkańców’”’”+.
Taką właśnie odpowiedź zanieśli królowi. 29 Wtedy na polecenie króla zebrano wszystkich starszych Judy i Jerozolimy+. 30 Potem król razem ze wszystkimi mieszkańcami Judy i Jerozolimy, kapłanami oraz Lewitami — całym ludem, od małego do wielkiego — poszedł do domu Jehowy. Tam odczytał na głos wszystkie słowa zapisane w księdze przymierza, którą znaleziono w domu Jehowy+. 31 Król stanął na swoim miejscu i zawarł* przymierze+ przed Jehową, że będzie podążać za Jehową oraz z całego serca i całej duszy* przestrzegać Jego przykazań, przypomnień i przepisów+ — że będzie wprowadzać w czyn słowa przymierza zapisane w tej księdze+. 32 Ponadto kazał przystąpić do tego przymierza wszystkim, którzy się znajdowali w Jerozolimie i na terytorium Beniamina. I mieszkańcy Jerozolimy zaczęli postępować zgodnie z przymierzem Boga, Boga swoich przodków+. 33 Jozjasz pousuwał wszystkie obrzydliwe bożki* ze wszystkich ziem należących do Izraelitów+, a każdemu mieszkańcowi Izraela nakazał służyć Jehowie, swojemu Bogu. Przez całe życie* Jozjasza nie przestali oni służyć Jehowie, Bogu swoich przodków.
35 Jozjasz zorganizował w Jerozolimie obchody Paschy+ ku czci Jehowy i 14 dnia miesiąca pierwszego+ zarżnięto zwierzęta na ofiarę paschalną+. 2 Najpierw Jozjasz przydzielił kapłanom obowiązki i zachęcił ich do pełnienia służby w domu Jehowy+. 3 Następnie przemówił do Lewitów, nauczycieli całego Izraela+, którzy byli święci dla Jehowy: „Postawcie świętą Arkę w domu, który zbudował Salomon, syn Dawida, król Izraela+ — nie będziecie już nosić jej na ramionach+. Służcie Jehowie, swojemu Bogu, oraz Jego ludowi, Izraelowi. 4 Przygotujcie się do pełnienia służby według swoich rodów i swoich oddziałów, zgodnie ze wskazówkami, które napisał Dawid+, król Izraela, i jego syn Salomon+. 5 Ustawcie się w świętym miejscu* według rodów lewickich, pogrupowani odpowiednio do rodów waszych braci, reszty* ludu. 6 Zarżnijcie zwierzęta na ofiarę paschalną+, uświęćcie się i przygotujcie wszystko dla waszych braci, żeby został wypełniony nakaz Jehowy przekazany za pośrednictwem Mojżesza”.
7 Jozjasz dał ludowi, wszystkim obecnym, 30 000 baranków i koziołków na ofiary paschalne. Oprócz tego dał 3000 byków. Dary te pochodziły z majątku króla+. 8 Jego książęta również złożyli dobrowolny dar na ofiary dla ludu, kapłanów i Lewitów. Chilkiasz+, Zachariasz oraz Jechiel, zwierzchnicy domu prawdziwego Boga, dali kapłanom 2600 zwierząt na ofiary paschalne, a także 300 byków. 9 Konaniasz oraz jego bracia Szemajasz i Netanel, jak również naczelnicy Lewitów Chaszabiasz, Jejel i Jozabad dali Lewitom 5000 zwierząt na ofiary paschalne, a także 500 byków.
10 Przygotowania zostały zakończone. Kapłani stanęli na swoich miejscach, a Lewici ustawili się według swoich oddziałów+, tak jak nakazał król. 11 I zaczęto zarzynać zwierzęta na ofiarę paschalną+. Kapłani kropili ołtarz krwią, którą im podawano+, a Lewici ściągali ze zwierząt skóry+. 12 Następnie przygotowali ofiary całopalne i rozdzielili je między resztę ludzi, którzy byli pogrupowani według rodów, żeby mogli złożyć Jehowie ofiary zgodnie z tym, co jest napisane w księdze Mojżesza. Tak samo zrobili z bykami. 13 Zgodnie ze zwyczajem przygotowywali* ofiarę paschalną nad ogniem+, a święte ofiary — w garnkach, w kotłach i na patelniach, po czym szybko przynosili to reszcie ludu. 14 Potem przygotowali posiłek paschalny dla siebie i dla kapłanów. Ponieważ kapłani, potomkowie Aarona, do samej nocy składali całopalenia i tłuszcz, Lewici przygotowali posiłek dla siebie i dla nich.
15 Śpiewacy, potomkowie Asafa+, byli na swoich stanowiskach zgodnie z nakazem Dawida+, Asafa+, Hemana i Jedutuna+, wizjonera królewskiego, a odźwierni stali przy różnych bramach+. Nie musieli odrywać się od służby, bo Lewici, ich bracia, przygotowali dla nich posiłek. 16 Tego dnia przygotowano wszystko, czego Jehowa wymagał, aby można było obchodzić Paschę+ i składać całopalenia na ołtarzu Jehowy, tak jak rozkazał król Jozjasz+.
17 Tak więc wszyscy zgromadzeni Izraelici obchodzili w tym czasie Paschę oraz Święto Przaśników, które trwało siedem dni+. 18 Takiej Paschy jak ta nie obchodzono w Izraelu od czasów proroka Samuela. Żaden inny król Izraela nie obchodził Paschy tak jak Jozjasz+ wraz z kapłanami, Lewitami, mieszkańcami Jerozolimy oraz wszystkimi, którzy przybyli z Judy i Izraela. 19 Paschę tę obchodzono w 18 roku panowania Jozjasza.
20 Po tym wszystkim, gdy Jozjasz przygotował świątynię*, Necho+, król Egiptu, wyruszył na wojnę pod Karkemisz nad Eufratem. Wtedy Jozjasz wyruszył przeciwko niemu+. 21 Necho wysłał więc do niego posłańców, żeby mu przekazali: „Nie mam nic przeciwko tobie, królu Judy. Nie przyszedłem walczyć z tobą. Walczę z innym narodem i Bóg kazał mi działać szybko. Dla własnego dobra nie sprzeciwiaj się Bogu, który jest ze mną, albo On doprowadzi cię do zguby”. 22 Jozjasz jednak się nie wycofał i w przebraniu+ ruszył do walki. Nie posłuchał słów Necho, które pochodziły od Boga. Przybył stoczyć z nim bitwę na równinie Megiddo+.
23 Wtedy to króla Jozjasza postrzelili łucznicy. Król polecił swoim sługom: „Zabierzcie mnie stąd, bo jestem ciężko ranny”. 24 Słudzy zdjęli go z rydwanu i przewieźli do Jerozolimy na jego drugim rydwanie wojennym. Jozjasz umarł i został pochowany w grobowcu swoich praojców+. Cała Juda i Jerozolima pogrążyła się w żałobie po nim. 25 Jeremiasz+ opłakiwał Jozjasza w pieśni. Wszyscy śpiewacy oraz śpiewaczki+ po dziś dzień śpiewają o nim pieśni żałobne. Zdecydowano, że będzie się je śpiewać w Izraelu, i zostały zapisane w zbiorze pieśni żałobnych.
26 Pozostałe fakty z życia Jozjasza — lojalną miłość, którą przejawiał, przestrzegając tego, co jest napisane w Prawie Jehowy, 27 wszystko, co robił, od początku do końca — opisano w Księdze Królów Izraela i Judy+.
36 Potem Judejczycy wybrali Jehoachaza, syna Jozjasza+, i obwołali go królem w Jerozolimie w miejsce jego ojca+. 2 Jehoachaz miał 23 lata, gdy został królem, i panował w Jerozolimie trzy miesiące. 3 Król Egiptu pozbawił go władzy w Jerozolimie i nałożył na kraj daninę w wysokości 100 talentów* srebra i talentu złota+. 4 A królem Judy i Jerozolimy Necho+ ustanowił Eliakima, brata Jehoachaza, i zmienił mu imię na Jehojakim. Natomiast Jehoachaza zabrał do Egiptu+.
5 Jehojakim+ miał 25 lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie 11 lat. Robił to, co złe w oczach Jehowy, swojego Boga+. 6 Przeciwko niemu wyruszył babiloński król Nabuchodonozor*+, żeby zakuć go w podwójne miedziane kajdany i uprowadzić do Babilonu+. 7 Nabuchodonozor zabrał też do Babilonu niektóre sprzęty z domu Jehowy i umieścił je tam w swoim pałacu+. 8 Pozostałe fakty z życia Jehojakima — obrzydliwości, których się dopuścił, i wszystkie złe rzeczy na jego temat, które wyszły na jaw — opisano w Księdze Królów Izraela i Judy. Władzę po nim objął jego syn Jehojachin+.
9 Jehojachin+ miał 18 lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie trzy miesiące i dziesięć dni. Robił to, co złe w oczach Jehowy+. 10 Na początku roku* król Nabuchodonozor posłał swoich ludzi, żeby sprowadzili do Babilonu Jehojachina+ oraz cenne przedmioty z domu Jehowy+. A królem Judy i Jerozolimy ustanowił brata jego ojca — Sedekiasza+.
11 Sedekiasz+ miał 21 lat, gdy został królem, i panował w Jerozolimie 11 lat+. 12 Robił to, co złe w oczach Jehowy, swojego Boga. Nie upokorzył się przed prorokiem Jeremiaszem+, który przemawiał z rozkazu Jehowy. 13 Zbuntował się także przeciwko królowi Nabuchodonozorowi+, który wcześniej kazał mu złożyć przysięgę przed Bogiem. Sedekiasz zaciął się w uporze*, jego serce było nieczułe i nie chciał wrócić do Jehowy, Boga Izraela. 14 Wszyscy przełożeni kapłanów oraz lud na wielką skalę dopuszczali się niewierności — przejęli obrzydliwe zwyczaje narodów i skalali dom Jehowy+, który On uświęcił w Jerozolimie.
15 Jehowa, Bóg ich przodków, wielokrotnie ostrzegał ich za pośrednictwem swoich posłańców, bo było Mu żal swojego ludu i świątyni*. 16 Ale oni szydzili z posłańców prawdziwego Boga+, gardzili Jego słowami+ i drwili z Jego proroków+, aż Jehowa zapłonął na nich gniewem+ i aż nie było już żadnej nadziei, że zostaną uleczeni.
17 Posłał więc przeciwko nim króla Chaldejczyków+, który w sanktuarium pozabijał mieczem ich młodzieńców+. Nie okazał współczucia ani młodzieńcom, ani dziewczętom, ani starym, ani zniedołężniałym+. Bóg wszystko wydał w jego ręce+. 18 Wywiózł on do Babilonu wszystkie sprzęty z domu prawdziwego Boga, wielkie i małe, a także skarby domu Jehowy oraz skarby króla i jego książąt+. 19 Spalił dom prawdziwego Boga+, zburzył mury Jerozolimy+, spalił jej wieże obronne i zniszczył wszystko, co było cenne+. 20 Tych, którzy ocaleli od miecza, uprowadził do niewoli do Babilonu+. Byli oni sługami jego+ i jego synów, dopóki nie zaczęło panować królestwo perskie+. 21 Tak spełniło się słowo Jehowy wypowiedziane przez Jeremiasza+, a ziemia nadrobiła zaległe szabaty+. Przez cały czas spustoszenia obchodziła szabat, aż minęło 70 lat+.
22 W pierwszym roku Cyrusa+, króla Persji — żeby się spełniła zapowiedź Jehowy przekazana przez Jeremiasza+ — Jehowa skłonił* Cyrusa do ogłoszenia po całym królestwie słów, które ten utrwalił na piśmie+: 23 „Tak mówi Cyrus, król Persji: ‚Jehowa, Bóg niebios, dał mi wszystkie królestwa ziemi+ i polecił zbudować dla Niego dom w Jerozolimie, która jest w Judzie+. Ktokolwiek z was należy do Jego ludu, niech tam wyrusza i niech Jehowa, jego Bóg, będzie z nim’”+.
Lub „żeby tam się Go radzić”.
Dosł. „wychodzić przed ten lud i wchodzić”.
Lub „dusze”.
Dosł. „wiele dni”.
Lub „jeźdźców”.
Lub „jeźdźców”.
Możliwe też „sprowadzano z Egiptu i z Kue, a kupcy królewscy nabywali je w Kue”. Może chodzić o Cylicję.
Lub „pałac”.
Lub „tragarzy”.
Lub „pałac”.
Dosł. „niebo niebios”.
Hebr. ʼalmuggím.
Kor odpowiadał 220 l. Zob. Dodatek B14.
Bat odpowiadał 22 l. Zob. Dodatek B14.
Lub „tragarzy”.
Zwykły łokieć odpowiadał 44,5 cm. Według niektórych „dawna miara” odnosi się do długiego łokcia, który odpowiadał 51,8 cm. Zob. Dodatek B14.
Dosł. „długości”.
Niektóre starożytne manuskrypty podają tu liczbę „120”, ale inne manuskrypty i niektóre przekłady zawierają wyrażenie „20 łokci”.
Dosł. „wielki dom”. Może chodzić o Miejsce Święte.
Lub „dom Miejsca Najświętszego”.
Talent odpowiadał 34,2 kg. Zob. Dodatek B14.
Sykl odpowiadał 11,4 g. Zob. Dodatek B14.
Lub „w domu Miejsca Najświętszego”.
Czyli w kierunku Miejsca Świętego.
Lub „południowej”.
Lub „północnej”.
Nazwa ta znaczy „oby On umocnił”.
Nazwa ta może znaczyć „w sile”.
Lub „i potrzebny był sznur mierniczy o długości 30 łokci, żeby go opasać”.
Dosł. „morza”.
Szerokość dłoni odpowiadała 7,4 cm. Zob. Dodatek B14.
Lub „jego pojemność wynosiła”.
Bat odpowiadał 22 l. Zob. Dodatek B14.
Lub „ogrodzony teren”.
Lub „wózków na wodę”.
Chodzi o południową część Doliny Jordanu.
Lub „szczypce”.
Lub „domu świątyni”. Chodzi o Miejsce Święte.
Dosł. „uświęcił”.
Chodzi o Święto Szałasów.
Lub „kapłani lewiccy”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Hebr. néwel. Instrument strunowy przypominający harfę lub lirę.
Hebr. kinnòr. Instrument strunowy przypominający lirę lub harfę.
Dosł. „wyjdzie z twoich lędźwi”.
Lub „ogrodzonego terenu”.
Łokieć odpowiadał 44,5 cm. Zob. Dodatek B14.
Dosł. „chodzą przed Tobą”.
Dosł. „niebo niebios”.
Lub „i ten włoży na niego przekleństwo”.
Lub „i pod tą klątwą”.
Dosł. „prawego”.
Lub „bo ich uciskałeś”.
Lub „koniki polne”.
Dosł. „bram”.
Lub „reputację”.
Dosł. „wyciągnięte”.
Lub „dokonaj sądu na jego rzecz”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „modlitwy związane z tym miejscem”.
Dosł. „nie odwracaj twarzy”.
Lub „razem z nimi”. Może chodzić o Lewitów.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „wejścia do Chamatu”.
Lub „Wadi Egiptu”. Zob. Słowniczek pojęć, hasło „Wadi”.
Chodzi o następny dzień po święcie, czyli 15 dzień.
Lub „pałac”.
Lub „konikom polnym”.
Dosł. „szukać mojego oblicza”.
Dosł. „chodzić przede mną”.
Dosł. „przysłowiem”.
Lub „pałac”.
Dosł. „synów Izraela”.
Lub „odbudował”.
Lub „została wykonana”.
Talent odpowiadał 34,2 kg. Zob. Dodatek B14.
Lub „za pomocą zagadek”.
Lub „orszakiem”.
Dosł. „nic ukrytego”.
Dosł. „już nie było w niej ducha”.
Lub „słowach”.
Talent odpowiadał 34,2 kg. Zob. Dodatek B14.
Hebr. ʼalmuggím.
Lub „pałacu”.
Hebr. kinnòr. Instrument strunowy przypominający lirę lub harfę.
Hebr. néwel. Instrument strunowy przypominający harfę lub lirę.
Możliwe też „a dodatkowo podarował jej równowartość tego, co ona”.
Sykl odpowiadał 11,4 g. Zob. Dodatek B14.
Chodzi o małe tarcze, często noszone przez łuczników.
Mina w Pismach Hebrajskich odpowiadała 570 g. Zob. Dodatek B14.
Dosł. „szukali oblicza”.
Lub „jeźdźców”.
Dosł. „rzeki”.
Lub „starszych ludu”.
Lub „starszych ludu”.
Lub „starszych ludu”.
Dosł. „namiotów”.
Dosł. „wybranych”.
Dosł. „człowieka [prawdziwego] Boga”.
Lub „kozłokształtnym demonom”. Dosł. „kozłom”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „królestwom”.
Lub „pałacu”.
Dosł. „biegaczy”.
Dosł. „wybranych”.
Dosł. „wybranych”.
Czyli przymierza nieprzemijającego i niezmiennego.
Dosł. „przyszedł, żeby napełnić swoją rękę”.
Dosł. „wybranych”.
Dosł. „oparli się”.
Lub „zależne od niego”.
Lub „w objaśnieniu; w pismach”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „szukać”.
Dosł. „podwójnymi wrotami”.
Dosł. „szukaliśmy”.
Dosł. „szukaliśmy”.
Chodzi o małe tarcze, często noszone przez łuczników.
Dosł. „i napinających łuk”.
Dosł. „liczni”.
Dosł. „opieramy się”.
Dosł. „wiele dni”.
Dosł. „nie było pokoju dla wychodzącego ani dla wchodzącego”.
Lub „lud”.
Lub „ludowi”.
Dosł. „i niech nie opadają wasze ręce”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „tytułu pani”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „wszystkie jego dni”.
Lub „było niepodzielne”.
Dosł. „uświęcił”.
Lub „odbudowywać; rozbudowywać”.
Lub „pałacu”.
Lub „przymierze”.
Lub „przymierze”.
Lub „budowie; odbudowie”.
Lub „odbudowy; rozbudowy”.
Dosł. „oparłeś się”.
Lub „ukazać swoją siłę dla dobra”.
Lub „jest wobec Niego niepodzielne”.
Dosł. „domu dybów”.
Najwyraźniej nie chodzi o kremację ciała Asy, ale o spalanie wonności.
Dosł. „nie szukał”.
Dosł. „chodził według”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „przekonywał”.
Dosł. „jako żyje Jehowa”.
Lub „anioł”.
Dosł. „z obozu”.
Lub „w pokoju”.
Lub „pałacu”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „twoje serce jest zdecydowane”.
Lub „sercem niepodzielnym”.
Lub „z tym, co dobre”.
Możliwe też „Meunici”.
Najwyraźniej chodzi o Morze Słone (Martwe).
Dosł. „zwrócił swoje oblicze, żeby szukać”.
Lub „wśród zboru Judy i Jerozolimy”.
Dosł. „synami”.
Lub „zboru”.
Lub „wadi”. Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „będziecie stać niewzruszenie; przetrwacie”.
Lub „na nizinie”.
Dosł. „błogosławili”.
Nazwa ta znaczy „błogosławieństwo”.
Hebr. néwel. Instrument strunowy przypominający harfę lub lirę.
Hebr. kinnòr. Instrument strunowy przypominający lirę lub harfę.
Chodzi o potomka.
Lub „nakłonić mieszkańców Jerozolimy do duchowej prostytucji”.
Lub „nakłoniłeś mieszkańców Judy i Jerozolimy do duchowej prostytucji”.
Dosł. „ducha Filistynów”.
Lub „pałacu”.
Nazywany też Achazjaszem.
Dosł. „córka”.
W niektórych hebr. manuskryptach „Azariasz”.
Lub „chory”.
Dosł. „synem”.
Dosł. „namaścił”.
Dosł. „odciął”.
Dosł. „szukał”.
Lub „całą królewską linię rodową”.
Lub „przymierze”.
Lub „pałacu”.
Dosł. „gdy wychodzi i gdy wchodzi”.
Chodzi o małe tarcze, często noszone przez łuczników.
Lub „pociskiem”.
Lub „diadem”.
Może chodzić o zwój zawierający Prawo Boże.
Lub „dawali sygnał do wysławiania”.
Lub „pałacu”.
Dosł. „domu”.
Lub „pałacu”.
Możliwe też „aż wszyscy dali”.
Dosł. „syty dni”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „gniew”.
Lub „składali przeciwko nim świadectwo”.
Dosł. „ubrał”.
Czyli ojciec Zachariasza.
Dosł. „na przełomie”.
Lub „z wieloma dolegliwościami”.
Lub „syna”. Możliwe, że liczba mnoga wskazuje na majestat.
Lub „w objaśnieniu; w pismach”.
Lub „nie było niepodzielne”.
Dosł. „wybranych”.
Talent odpowiadał 34,2 kg. Zob. Dodatek B14.
Lub „i sprawiał, że wznosił się dla nich dym ofiarny”.
Lub „spotkajmy się twarzą w twarz”.
Dosł. „pokonałeś”.
Lub „pałacu”.
Dosł. „namiotów”.
Nazywanego też Achazjaszem.
Czyli 178 m. Zob. Dodatek B14.
Dosł. „u Obed-Edoma”.
Lub „pałacu”.
Czyli jego ojciec, Amacjasz.
Dosł. „szukał”.
Dosł. „szukał”.
Lub „wykuł”, prawdopodobnie w skale.
Lub „płaskowyżu”.
Lub „pałacem”.
Talent odpowiadał 34,2 kg. Zob. Dodatek B14.
Kor odpowiadał 220 l. Zob. Dodatek B14.
Lub „bo przygotowywał swoje drogi przed obliczem”.
Lub „sprawiał, że wznosił się dym ofiarny”.
Dosł. „domu”.
Lub „zależne od niego”.
Lub „Tilgat-Pilneser”.
Lub „pałac”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „powodem do gwizdania”.
Lub „odpoczywać”.
Hebr. néwel. Instrument strunowy przypominający harfę lub lirę.
Hebr. kinnòr. Instrument strunowy przypominający lirę lub harfę.
Dosł. „napełniliście swoją rękę”.
Dosł. „prostolinijnością serca”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Lub „przygotowano”.
Lub „łaskawy”.
Dosł. „dał im jedno serce”.
Dosł. „uzdrowił”.
Dosł. „przemówił do serca”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „obozów”.
Lub „w pełni się oddać”.
Dosł. „uświęcone”.
Lub „jadalnie”.
Dosł. „na polach pastwisk”.
Dosł. „żeby szukać”.
Lub „Millo”. Hebr. określenie pochodzące od rdzenia, który oznacza „napełniać”.
Lub „pocisków”.
Dosł. „przemówił do ich serca”.
Dosł. „ramieniu cielesnym”.
Lub „z monarszą potęgą”.
Lub „przeznaczonych na zagładę”. Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „domu”.
Lub „proroczy cud”.
Lub „proroczy cud”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Chodzi o ciała niebieskie.
Dosł. „przeprowadził przez ogień”.
Możliwe też „w rozpadlinach skalnych”.
Lub „ułagodził oblicze Jehowy, swojego Boga”.
Lub „wadi”. Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „dom”.
Lub „tragarzy”.
Dosł. „poprzez rękę”.
Dosł. „miękkie”.
Poetycki zwrot, którym opisywano śmierć.
Lub „odnowił”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „wszystkie obrzydliwości”.
Dosł. „wszystkie dni”.
Zob. Słowniczek pojęć.
Dosł. „synów”.
Lub „piekli”.
Dosł. „dom”.
Talent odpowiadał 34,2 kg. Zob. Dodatek B14.
Lub „Nebukadneccar”.
Czyli wiosną.
Dosł. „swój kark uczynił twardym”.
Dosł. „i swojego mieszkania”.
Dosł. „pobudził ducha”.