Mistral — mistrzowski rzeźbiarz krajobrazu

OD NASZEGO KORESPONDENTA WE FRANCJI

REGULARNE, równoległe rzędy płotów, wioski skupione na zawietrznych zboczach wzgórz i drzewa, które wyglądają, jakby straciły z jednej strony wszystkie liście i gałęzie. Są to charakterystyczne cechy krajobrazu Prowansji, leżącej na południowym wschodzie Francji, a do ich powstania znacznie się przyczynił wiatr o nazwie mistral.

Nie ustępuje on sławą innym znanym wiatrom, takim jak fen wiejący w Alpach, pampero w Ameryce Południowej, chinook w Górach Skalistych, harmattan na północnym zachodzie Afryki, czy Eurakwilo wspomniany w Biblii (Dzieje 27:14).a Jego nazwa pochodzi od prowansalskiego słowa, które znaczy „władczy”. Stosownie do tego określenia może osiągać prędkość 200 kilometrów na godzinę.

Mistral zrodził się z nieustającego „konfliktu” między wyżem utrzymującym się nad środkową Francją a niżem znad Morza Śródziemnego. Swoją potęgę zawdzięcza pokonywanej trasie. Przeciska się między Alpami a płaskowyżem Masywu Centralnego i największą siłę uzyskuje, wydostając się z lejka wąwozu Donzère.

Latem mistral rozpędza chmury. Zimą sprawia, że chłód zdaje się nie do wytrzymania. Może też w tym regionie o skądinąd umiarkowanym klimacie powodować spóźnione przymrozki. O każdej porze roku obarcza się go winą za złe samopoczucie tamtejszych mieszkańców.

Jednakże mistral w pełni demonstruje, co potrafi, dopiero na zboczach gór Luberon, porośniętych okazałym lasem cedrowym, gdzie modeluje drzewa na kształt flag powiewających na wietrze. Ale owoce swej pracy często też niszczy, rozdmuchując w porze suchej pożary trawiące las.

„Trzy, sześć albo dziewięć dni” — to stare prowansalskie porzekadło odpowiada na pytanie, jak długo będzie wiał mistral. Ale ten władczy wiatr może hulać znacznie dłużej. Na przykład w roku 1965 dął bez przerwy 23 dni!

Ludzie umieją już sobie z nim radzić. Równolegle ustawione płoty chronią pola, a w starych wiejskich domach drzwi wejściowe z reguły nie wychodzą na północ. Mimo że zimne podmuchy mistrala bywają dokuczliwe, z całą pewnością można go jednak nazwać mistrzowskim rzeźbiarzem krajobrazu.

[Przypis]