LUZ

(„drzewo migdałowe”).

1. Pierwotna nazwa miasta Betel, zapewne nadana przez Kananejczyków. Jakub użył określenia Betel („dom Boży”) w odniesieniu do miejsca, gdzie otrzymał od Boga sen i objawienie, a gdzie wcześniej obozował Abraham (Rdz 28:16-19; 35:6). Luz utożsamia się z ruinami znajdującymi się niedaleko wioski Bajtin, ok. 17 km na pn. od Jerozolimy. Wydaje się, że z czasem nazwa Betel wyparła określenie Luz, najwyraźniej jeszcze przed izraelskim podbojem Kanaanu (Sdz 1:22). Ponieważ w Jozuego 16:2 w części przekładów (por. Bp, BT, Bw) powiedziano, że granica Efraima biegła „od Betel do Luz”, niektórzy uważają, iż były to dwa oddzielne miasta. Inne współczesne tłumaczenia Biblii oddają jednak ten fragment jako „Betel-Luz” (JB), „Betel (czyli Luz)” (AT) lub „Betel należące do Luz” (NŚ). Nazwa Luz występuje w Biblii po raz ostatni w 1 rozdz. Sędziów (zob. BETEL 1).

Hebrajskiego słowa luz, identycznego z nazwą tego miasta, użyto także w Rodzaju 30:37 w odniesieniu do prętów z drzewa migdałowego wykorzystanych przez Jakuba.

2. Nazwa miasta wybudowanego w „ziemi Hetytów” przez mężczyznę, który wcześniej mieszkał w Betel (Luz) i pomógł je zdobyć izraelskim wojownikom z domu Józefa. Ani jemu, ani jego krewnym nic się nie stało, podobnie jak to było w wypadku Rachab i jej rodziny. W przeciwieństwie jednak do Rachab człowiek ten nie chciał pozostać wśród Izraelitów, co wskazuje, że jego pomoc nie wynikała ze szczerej bojaźni i szacunku wobec Jehowy, Boga Izraela. Wolał raczej udać się do kraju Hetytów i tam zbudował miasto, które nazwał Luz, niewątpliwie na pamiątkę swego rodzinnego miasta. Biblia nie wyróżnia go przez podanie jego imienia, jak to czyni w wypadku Rachab (Sdz 1:23-26). Według niektórych nazwa tej miejscowości zachowała się w nazwie ruin Al-Luez, leżących ok. 20 km na wsch. pd. wsch. od Sydonu.