Zrozumienie słowa duch
SPISANE Słowo Boże jest skarbnicą mądrości, ale jakże by można korzystać z jego bogactw, gdyby go nie studiować i nie starać się usilnie, aby je dokładnie zrozumieć? Dobrą radę co do tego dają Przypowieści 4:7: „Mądrość to rzecz wyborna. Nabywaj mądrości; a ze wszystkim, co nabywasz, nabywaj zrozumienia.” — NW.
Ważnym czynnikiem w pozyskaniu zrozumienia jest poznanie różnych znaczeń poszczególnych wyrażeń używanych w Biblii. Na przykład słowo „duch” bywa stosowane co najmniej w siedmiu odrębnych znaczeniach. Dopóki ktoś nie zna tych znaczeń, nie może dokładnie zrozumieć tekstów Pisma świętego, w których to słowo zostało użyte.
W językach hebrajskim i greckim, z których Biblia była tłumaczona, słowo „duch” zawiera w zasadzie myśl o czymś na kształt wiatru — czymś, co jest niewidzialne, lecz mimo to działa, podobnie jak powietrze będące w ruchu. Z tego powodu Jehowa Bóg, Jezus Chrystus i aniołowie są nazywani duchami. Nie są oni uchwytni dla wzroku ludzkiego, ale posiadają moc, która może być dostrzeżona przez ludzi dzięki skutkom swej działalności na ziemi. W Ewangelii Jana 4:24 (NT) powiedziano nam, że „Bóg jest duchem”, a w 1 liście do Koryntian 15:45 (Kow) zmartwychwstały Jezus Chrystus jest nazwany „duchem życiodajnym”. Co do aniołów list do Hebrajczyków 1:7 stwierdza: „Anioły swoje czyni duchami.”
Hebrajskie słowo na określenie ducha brzmi ruah, a greckie pneuma. Niektóre tłumaczenia Biblii oddają hebrajskie słowo neszamah’ jako duch w Ijoba 26:4 i w Przypowieściach 20:27, ale bardziej staranne przekłady stosują tu raczej wyraz „tchnienie” niż duch. To słowo neszamah’ zostało użyte w 1 księdze Mojżeszowej 2:7 na określenie ożywczego tchnienia, które otrzymał Adam przy stworzeniu. Użycie go w tym miejscu wskazuje, że tym, co Bóg tchnął w nozdrza Adama, był literalny oddech. Jednak aktywną siłą życiową, której mu Bóg udzielił i która mu umożliwiła świadome istnienie, był ruah, czyli jego duch. Ta aktywna siła życiowa nie jest bezpośrednio wymieniona w 1 Mojżeszowej 2:7, ale bywa wspominana gdzie indziej. — 1 Mojż. 6:17; 7:22; Kazn. 12:7.
Jednym ze znaczeń słowa duch jest więc siła życiowa lub pierwiastek życia tkwiący w stworzeniach ziemskich, który jest podtrzymywany przez oddychanie. W tym znaczeniu słowo to użyte jest w księdze Ijoba 27:3: „Póki staje tchu we mnie i ducha Bożego w nozdrzach moich.” Hebrajski wyraz neszamah’ zastosowano w tym wersecie do literalnego oddychania, podczas gdy ruah jest użyte w odniesieniu do ducha, czyli siły życiowej.
Nieraz słowo duch oznacza usposobienie czyjegoś umysłu. Jest to również coś, czego nie można widzieć, ale co się w widoczny sposób przejawia w wypowiedziach lub czynach. Usposobienie umysłu jest wyraźnie określone słowem duch w Psalmie 34:19: „Bliski jest Pan tym, którzy są skruszonego serca, a utrapionych w duchu zachowuje.” Jak skała skruszona młotem, tak skruszona się czuje osoba okazująca żal, gdy Słowo Boże uświadomi jej powagę popełnionych grzechów. Pokornie wówczas szuka przebaczenia, tak jak ludzie, którzy „przejęli się w sercu” poczuciem winy po tym, co im powiedział apostoł Piotr w dniu Pięćdziesiątnicy. (Dzieje 2:37, Dą) A więc ‚utrapienie w duchu’ wskazuje na usposobienie umysłu takiej osoby, która sobie uświadomiła swe grzechy i swój duchowy niedostatek.
Nawet złość jest usposobieniem umysłu, które bywa czasem określane słowem „duch”. Do tego usposobienia odnosi się wyrażenie ‚zły duch’ z księgi Sędziów 9:23. Zostało ono tam użyte w związku z wrogimi uczuciami, jakie powstały między Abimelechem a mieszkańcami Sychem. To samo usposobienie, a więc złość, jest w Kaznodziei 10:4 określone jako „duch panującego”, powstający przeciw komuś. W Przypowieściach 25:28 wyrażono je stwierdzeniem: „Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.” Taki jest człowiek, który nie potrafi zapanować nad swym gniewem.
Całkowicie odmienne znaczenie słowa „duch” znajdujemy w 1 liście do Tymoteusza 4:1. Tutaj nasuwa ono myśl o inspirowanym wyrażeniu lub wypowiedzi. To samo dotyczy też słów z 2 do Tesaloniczan 2:2, gdzie występuje greckie słowo pneuma, tłumaczone w niektórych przekładach Biblii na duch. Chrześcijan ostrzeżono tam, aby się „nie zaraz zachwiali w umyśle swoim i nie dali zatrwożyć ani przez ducha, ani przez mowę, ani przez list niby od nas”. (NT) Znaczenie użytego tu słowa „duch” poprawnie oddaje zwrot „inspirowane wyrażenie” i właśnie ten zwrot jest zastosowany w Przekładzie Nowego Świata.
O niewidzialnej, pobudzającej mocy, którą Jehowa Bóg posługuje się do spełniania swej woli, można mówić jako o Jego świętym duchu. Jest to ta czynna moc, użyta w dziele stwarzania, o której 1 Mojżeszowa 1:2 podają: „Duch Boży unaszał się nad wodami.” O tym samym jest też mowa w księdze Ijoba 33:4: „Duch Boży uczynił mię.” To właśnie Jego potężna moc pobudzana do czynu wykonała tę pracę. Powiedzenie, że duch wykonał dzieło stwarzania, chociaż Stwórcą jest Bóg, odpowiada powiedzeniu, że elektryczność podnosi windę, choć w rzeczywistości tę pracę wykonuje silnik.
Cuda, które Jezus Chrystus czynił w czasie pobytu na ziemi, dokonywane były za sprawą ducha Bożego, czyli Jego czynnej mocy. „Jeśli ja duchem Bożym wyganiam diabły, tedy przyszło do was królestwo Boże.” (Mat. 12:28, NT) Ta sama aktywna moc dodała Samsonowi sił do wykonania zadziwiających czynów, takich jak zabicie tysiąca ludzi oślą szczęką czy wyniesienie bram miejskich. (Sędz. 15:14, 15; 16:3) Za jej sprawą inni mężowie, jak na przykład ojciec Jana Chrzciciela, bywali pobudzani do prorokowania. (Łuk. 1:67) Owładnęła też 120 uczniami Jezusa Chrystusa w dniu Pięćdziesiątnicy, umożliwiając im mówienie różnymi językami, uzdrawianie chorych i wskrzeszanie zmarłych. Było to właśnie wylanie ducha Bożego, w którym Bóg ich w ten sposób pochrzcił. (Dzieje 2:17) Tak więc słowo „duch” często jest używane w odniesieniu do potężnej, niewidzialnej, czynnej mocy Bożej, działającej celem spełnienia Jego woli.
Jak widzimy, słowo „duch” ma najmniej siedem różnych znaczeń. Jest używane w odniesieniu do Jehowy Boga, Jezusa Chrystusa, aniołów, siły życiowej w ziemskich stworzeniach, usposobienia umysłu, inspirowanych wypowiedzi, jak również w odniesieniu do czynnej mocy Bożej. Pamiętanie tych znaczeń podczas czytania Biblii pomoże ci czytać ze zrozumieniem. Mądrość zdobywana przez staranne studiowanie Słowa Bożego otwiera przed tobą drogę, która wiedzie do wielu przywilejów w służbie Stwórcy, a w końcu doprowadzi do życia wiecznego. — Mat. 7:14.