Pytania czytelników

Czy Biblia popiera pogląd, że istnieją jednorożce, jakby na to wskazywały niektóre przekłady?

Biblia gdańska, przekład Wujka i inne tłumaczenia Pisma Świętego wspominają o jednorożcach. Nie czynią tego jednak przekłady współczesne, które poprawnie oddają tekst hebrajski (Psalm 22:22, Bg; 29:6, Bg; 92:11, Bg [21:22; 28:6; 91:11, Wujek]).

W ciągu stuleci powstało wiele mitów o zwierzęciu mającym łeb i korpus konia, nogi jelenia, a ogon lwa. Chyba najbardziej charakterystyczną cechą tego legendarnego stworzenia był pojedynczy, skręcony róg na czole.a

„Niegdyś wierzono, że róg jednorożca zawiera antidotum przeciw truciźnie, a w średniowieczu proszek zrobiony rzekomo z takiego rogu sprzedawano po słonych cenach. Większość uczonych uważa, iż wyobrażenie jednorożca wywodziło się z krążących po Europie opowieści o nosorożcach” (The World Book Encyclopedia). Zwierzęta o jednym rogu występują na niektórych pomnikach asyryjskich i babilońskich. Obecnie uważa się, że chodzi o jelenie, koziorożce, krowy i byki przedstawione z boku, wskutek czego nie widać obydwu rogów.

Jest to dość interesujące dla badaczy Biblii, gdyż dziewięciokrotnie wspomina ona o zwierzęciu nazywanym po hebrajsku reʼemʹ (Liczb [4 Mojżeszowa] 23:22; 24:8; Powtórzonego Prawa [5 Mojżeszowa] 33:17; Hioba 39:9, 10; Psalm 22:22, Bw; 29:6; 92:11, Bw; Izajasza 34:7). Tłumacze długo nie byli pewni, o jakie zwierzę tu chodzi. W greckiej Septuagincie słowo reʼemʹ oddano wyrazem, który znaczy „mający jeden róg”, czyli jednorożec. Łacińska Wulgata często tłumaczy je na „nosorożec”. Inne przekłady stosują nazwy: „dziki wół”, „dzikie zwierzę” lub „bawół”. Z kolei Robert Young po prostu transliteruje ten wyraz z hebrajskiego na angielski jako „Reem”, co w gruncie rzeczy nic nie mówi czytelnikom.

Współczesnym uczonym udało się jednak usunąć wiele niejasności co do reʼemʹ. Leksykografowie Ludwig Koehler i Walter Baumgartner wykazują, że wyraz ten odnosi się do „dzikiego bydła” o nazwie naukowej Bos primigenius. Należy ono do pewnej „podrodziny w rodzinie wielkorogich zwierząt kopytnych”. The New Encyclopædia Britannica wyjaśnia:

„Niektóre poetyckie partie Starego Testamentu wspominają o silnym i okazałym zwierzęciu z rogami zwanym reʼemʹ. Słowo to w licznych przekładach oddawane jest przez ‚jednorożec’ lub ‚nosorożec’, ale obecnie wielu tłumaczy woli termin ‚dziki byk’ (tur), będący poprawnym odpowiednikiem hebrajskiego reʼemʹ”.

New World Translation of the Holy Scriptures (Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata) konsekwentnie i poprawnie tłumaczy reʼemʹ na „dziki byk”. Tur (dziki byk) wymarł chyba w XVII wieku, ale z tego, co o nim wiadomo naukowcom wynika, że całkowicie różnił się od legendarnego jednorożca. Dawny tur miał jakieś 1,8 metra wysokości i około 3 metrów długości. Ważył mniej więcej 900 kilogramów, a każdy z jego dwóch rogów mógł osiągać długość ponad 75 centymetrów.

Opis ten niewątpliwie harmonizuje z biblijnymi wzmiankami o reʼemʹ, czyli dzikim byku. Był on znany ze swej siły i nieposkromionego usposobienia (Hioba 39:10, 11) oraz ze swej szybkości (Liczb 23:22; 24:8). W przeciwieństwie do legendarnego jednorożca miał oczywiście dwa rogi. Nawiązał do nich Mojżesz, gdy opisywał dwa potężne plemiona wywodzące się od dwóch synów Józefa (Powtórzonego Prawa 33:17).

A zatem Biblia nie popiera poglądu, jakoby istniały jednorożce, opisywane w legendach. Kreśli poprawny — aczkolwiek fragmentaryczny — obraz masywnego, napawającego lękiem tura, czyli dzikiego byka, który żył od czasów biblijnych aż po niezbyt odległą przeszłość.

[Przypis]

[Prawa własności do ilustracji, strona 31]

Richard Huber/Dover Publications, Inc., Treasury of Fantastic and Mythological Creatures: 1,087 Renderings from Historic Sources