Obserwujemy świat

Krew a AIDS

Według raportu opublikowanego niedawno w The Journal of the American Medical Association transfuzje krwi w krajach Afryki Środkowej zajmują drugie miejsce w przenoszeniu AIDS. Dr Thomas Quinn, naukowiec z U.S. National Institutes of Health (Amerykańskich Państwowych Instytutów Zdrowia), ocenia, że przez przetaczanie krwi zakaża się wirusem AIDS blisko 1000 dzieci rocznie. Szczególnie narażone są dzieci, które w ramach leczenia wymagającego nagłej pomocy otrzymują transfuzję krwi przeciwko anemii wywołanej przez malarię. W komentarzu na ten temat dr Quinn oświadczył: „Jeśli chodzi o najczęstszy sposób przenoszenia [wirusa AIDS] to drugie miejsce po heteroseksualnych stosunkach płciowych zajmują transfuzje krwi”.

Przełom we wszczepieniach kostnych

Jak informuje kanadyjskie czasopismo The Medical Post, na Uniwersytecie Stanu Teksas wynaleziono syntetyczny materiał kostny o wyjątkowych właściwościach. Materiał ten, sztuczny hydroksyapatyt w postaci porowatej, jest zdaniem naukowców „prawie identyczny z prawdziwą kością”. Żywa kość ludzka zawiera 65 procent hydroksyapatytu, składnika mineralnego, który decyduje o jej wytrzymałości i sztywności, i w którego gąbczastej strukturze znajdują się naczynia krwionośne, szpik kostny i komórki wytwarzające tkankę kostną. Naukowcy uważają, że ta nowa substancja syntetyczna może się okazać jedynym materiałem imitującym naturalny proces uzupełniania ubytków kostnych. Po wszczepieniu, czytamy w czasopiśmie Post, materiał ten „jest powoli rozkładany przez wyspecjalizowane komórki i zastępowany naturalną kością”.

Kogut rekordzista

Niemiecki kogut Theodor von Wolkenstein zwyciężył w konkursie piania. Zwycięzca był „bezkonkurencyjny”, bo — jak czytamy w niemieckim czasopiśmie Das Tier — zapiał 45 razy w ciągu 20 minut. Jego najgroźniejszy rywal zapiał tylko 28 razy.

Kłopoty ze sterczącymi włosami

W Chile trzymiesięczne dziecko napędziło rodzicom strachu, gdy się okazało, że włosy zaczynają mu sterczeć na wszystkie strony. Zdaniem Ivána Roa, patologa z Uniwersytetu de la Frontera, który zajął się tym przypadkiem, chłopiec cierpi na rzadkie zaburzenie zwane „zespołem włosów nie do uczesania”. Po raz pierwszy opisano to schorzenie w 1973 roku i do tej pory rozpoznano na całym świecie zaledwie kilka takich przypadków. Włosy dziecka dotkniętego tym zespołem wyglądają jak szczotka. „Choćby się je przyczesało, natychmiast się podnoszą i sterczą” — powiedział dermatolog i specjalista od włosów Robert Crounse. Przyczyną tego jest kształt włosów, które są klinowate, a nie płaskie lub cylindryczne. Crounse twierdzi, że u niektórych dzieci ten problem ustępuje w okresie pokwitania.

Delfiny ratownikami

Niedawno w wydawanej w Johannesburgu gazecie Star można było przeczytać: „Stado delfinów odprowadziło na bezpieczne miejsce trzech mężczyzn, których jacht wczoraj się wywrócił”. Kiedy drążek sterowy się złamał, dwóch mężczyzn wpadło do morza, a trzeci kurczowo uczepił się łodzi. Walczyli ze wzburzonym morzem mniej więcej kilometr od brzegu. Jeden z nich wspomina: „Delfiny otoczyły mnie i moich przyjaciół, gdy usiłowaliśmy odwrócić łódź i dopłynąć do brzegu. (...) Znikły, gdy wszyscy znaleźliśmy się bezpieczni na lądzie”.

„Opowiadania o delfinach i morświnach przychodzących z pomocą rozbitkom znane były już w starożytności” — czytamy w książce The Fascinating Secrets of Oceans and Islands (Fascynujące tajemnice oceanów i wysp). Co je do tego skłania? „Zdają się mieć instynktowny pociąg do popychania przedmiotów, które pływają w morzu”.

Zmieniający się system wartości

W Tokio poproszono młodzież w wieku 13 lat i nieco starszą, żeby napisała, co jest dla niej najważniejsze w życiu. W Asahi Evening News opublikowano listę typowych odpowiedzi: złoto, pieniądze i książeczka oszczędnościowa. Według danych Japońskiej Agencji do spraw Zarządzania i Koordynacji, gdzie opracowano tę ankietę, młodzi Japończycy wybierają styl życia, który „odpowiada ich osobistym zamiłowaniom (...), nie wymaga ciężkiej pracy” i uzewnętrznia pragnienie „zarabiania mnóstwa pieniędzy”.

Trudności finansowe Watykanu

„Watykanowi brakuje pieniędzy” — czytamy w magazynie ekonomicznym Fortune. Chociaż Watykan zdaje się opływać w bezmierne bogactwa, jego rosnąca biurokracja, splamiona skandalami finansowymi, przysporzyła papieżowi kłopotów pieniężnych. W ubiegłym roku wpływy Watykanu wyniosły 57,3 miliona dolarów, ale w tym czasie wydał 114 milionów dolarów. „To prawdziwy kryzys” — powiedział John kardynał Krol z USA. „Gdy bieżące dochody nie pokrywają wydatków, nieuchronnie popada się w trudności”.

Śmierć na drogach

Według oceny Federalnego Biura Statystycznego w Wiesbaden (RFN) co roku ginie na świecie w wypadkach drogowych 400 000 ludzi, czyli średnio 1100 dziennie. W Europie, poza Związkiem Radzieckim, każdego roku notuje się ponad 66 000 takich ofiar śmiertelnych, a w USA, Kanadzie i Japonii dalszych 57 000. Jak wynika z danych opublikowanych przez ten urząd statystyczny, na całym świecie co roku odnosi rany w wypadkach drogowych jakieś 12 milionów osób.

Czy sjesta jest wskazana?

Dzięki codziennej półgodzinnej sjeście, czyli drzemce, ryzyko zapadnięcia na chorobę wieńcową zmniejsza się o jedną trzecią — twierdzi zespół lekarzy z Aten. Już od dawna lekarze próbowali wyjaśnić, dlaczego tak mało przypadków choroby wieńcowej notuje się w rejonie Morza Śródziemnego. Z wcześniejszych badań wynikało, że zawdzięczać to należy pożywieniu ubogiemu w tłuszcze nasycone, a więc zawierającemu oleje roślinne i mleko zamiast tłuszczów zwierzęcych i tłustych przetworów mlecznych — informuje czasopismo medyczne The Lancet. Obecnie można dodać do tego jeszcze jedną przyczynę — regularną sjestę.

Uznanie działalności kaznodziejskiej

Po niedawnym zrewidowaniu prawa miejskiego w Newport Beach (Kalifornia) Świadkowie Jehowy zostali słusznie uznani za kaznodziejów. W myśl tego postanowienia dotyczącego handlu domokrążnego i akwizycji, pełniona od domu do domu służba kaznodziejska Świadków Jehowy nie wchodzi w zakres tych dwóch pojęć. Za podstawę do rewizji przepisów w Newport Beach posłużyło podobne zarządzenie wydane przez władze miasta Anaheim (Kalifornia). Władze w obu miastach doszły do wniosku, że słów „handel domokrążny” i „akwizycja” nie można odnieść do działalności Świadków Jehowy i dlatego nie wymaga się od nich uzyskania zezwoleń na głoszenie.

Biblia na płytce

Tekst Biblii zapisywany był już na przeróżnych materiałach: od używanego w starożytności pergaminu po mikrofilm w czasach obecnych. A co dalej? „Słowo Boże zapisano na płytce krzemowej” — poinformowało Australijskie Towarzystwo Biblijne. Jak wyjaśniono, cały tekst Pisma Świętego w przekładzie króla Jakuba, łącznie z konkordancją i słownikiem biblijnym, zarejestrowano na małej płytce krzemowej wielkości paznokcia u kciuka.

Zdezorientowane ptaki

Ptaki zdają się być wrażliwe na ziemskie pole magnetyczne i w związku z tym przypuszcza się, że zdolność ta pomaga im w nawigacji podczas sezonowych wędrówek. Chcąc sprawdzić tę teorię, szwedzki naukowiec Thomas Almerstam badał zachowanie się ptaków podczas lotu nad kopalnią rud żelaza w Norberg (Szwecja). Według francuskiego czasopisma L’Express na obszarze tej kopalni w obwodzie około 10 kilometrów natężenie pola magnetycznego na niższych wysokościach przekracza normalny poziom o 60 procent. Jak się spodziewano, to zmienione pole magnetyczne dezorientuje niektóre nisko przelatujące ptaki wędrowne. Ptaki „niespokojnie lądowały i biegały w kółko, zanim znowu wzbiły się w powietrze” — czytamy w L’Express.