Jesienne liście — dlaczego tak urzekająco piękne?

JESIENIĄ na tle bezchmurnego, błękitnego nieba zbocza gór mienią się jaskrawymi kolorami — czerwonym, fioletowym, złotym, żółtym, pomarańczowym i brązowym. Ten widok jesiennego listowia, który co roku można podziwiać np. w północno-wschodnich rejonach USA i na wschodzie Kanady, jest wyjątkowo urzekający.

Co sprawia, że liście stają się tak kolorowe? Chociaż zasadnicze przyczyny tego zjawiska wciąż są okryte tajemnicą, to jednak naukowcy wiedzą już, że jest to wynikiem nie tyle zmian, ile procesu zanikania.

Chlorofil — substancja, która barwi liście na zielono — w normalnych warunkach wiąże się z białkami prostymi. Jednakże jesienią chłodne, suche powietrze wywołuje w drzewie szereg zmian, wskutek czego białko rozkłada się na aminokwasy. Tak jak skrzętny gospodarz przygotowuje się do zimy, tak też drzewo przed zrzuceniem liści wchłania aminokwasy i gromadzi je w pniu lub w korzeniach. Wobec braku białka chlorofil zaczyna się rozkładać. Liście tracą zielony kolor, a wtedy w ich tkankach stają się widoczne obecne tam przez cały czas naturalne barwniki — żółty, pomarańczowy i brązowy.

Ale skąd się bierze intensywna czerwień i purpura klonu cukrowego, sumaka oraz niektórych innych roślin? Zdaniem naukowców w grę wchodzi tu coś innego. Podczas zimnych nocy soki krążą w drzewie wolniej, co utrudnia transport cukru z liści. Pod działaniem jaskrawego jesiennego słońca pozostały w nich cukier przekształca się w barwnik zwany antocyjanem, który nadaje liściom taki jaskrawoczerwony kolor.

A zatem zachwycający widok, który powstaje pod wpływem jaśniejącego słońca i chłodnych nocy jesiennych, jest w gruncie rzeczy oznaką powtarzających się co roku przygotowań drzew do zakończenia kolejnego okresu wegetacyjnego. Cały ten przepych przysparza nam radości, a ponadto przypomina o wielkim Artyście i Projektancie, któremu wszystko to zawdzięczamy.