Dlaczego proklamowano „Rok Maryjny”?

Od naszego korespondenta we Włoszech

„ŚWIAT skupił się wokół Maryi”. „Z Maryją w rok 2000”. „Modlitwy świata przekazywane na żywo” — tak brzmiały nagłówki artykułów prasowych komentujących ogólnoświatową transmisję telewizyjną z odmawiania różańcaa — tradycyjnej praktyki w kulcie katolickim. Tysiące wiernych wtórowało modlitwie papieża. Ale skąd tak liczny udział w tej uroczystości? Dlaczego była ona czymś szczególnym? Dlaczego „świat skupił się wokół Maryi?”

Tą widowiskową ceremonią Jan Paweł II powierzył całą ludzkość opiece „Matki Bożej”. Zainaugurował w ten sposób Rok Maryjny — rok poświęcony Marii.

Zgodnie z oczekiwaniami wydarzenie to wywołało głosy zarówno aprobaty, jak i krytyki. Katoliccy tradycjonaliści z entuzjazmem uznali je za „sensacyjny przykład zastosowania współczesnej techniki jako cennego narzędzia, które przysłużyło się sprawie wiary”. Zdaniem innych — katolików i niekatolików — było to trwonienie pieniędzy na „kosmiczną rewię” w niezbyt dobrym guście. Wielu poruszył fakt, że ceremonię religijną finansował „zespół agencji reklamowych nie przebierających w środkach” i że łącznie wydano na nią około 2 milionów dolarów. Giancarlo Zizola, watykański korespondent dziennika Il Giorno, ubolewał nad tym, że „kosztem milionów dolarów urządzono widowisko telewizyjne, w którym Madonnie przypadła w udziale rola kogoś, kto reklamuje maszynki do golenia, długopisy i rajstopy oraz popiera niepowstrzymane bałwochwalstwo”.

Jan Paweł II — „papież maryjny”

Dlaczego zwierzchnik Kościoła katolickiego proklamował Rok Maryjny? Według znawców problematyki watykańskiej złożyło się na to szereg przyczyn.

Niektórzy wskazują, że Jan Paweł II pała „żarliwością dla Maryi”. W oczach wielu katolików jest „papieżem maryjnym”. Umieścił nawet w swym herbie wymowny inicjał — wyraźnie widoczną literę M. Wyrazem jego całkowitego ofiarowania się Marii jest dewiza Totus tuus (cały twój) — słowa, których autorem był XVII-wieczny mistyk katolicki, Louis-Marie Grignion de Montfort. O niewzruszonym oddaniu dla Marii świadczy okoliczność, że podczas podróży do Meksyku, Francji, RFN, Polski, Brazylii, Portugalii, Hiszpanii i innych krajów papież odwiedzał jej najsłynniejsze sanktuaria. Toteż zdaniem obserwatorów obwieszczenie Roku Maryjnego było jeszcze jedną oznaką jego płomiennej „duchowości maryjnej”.

Poza tym w konserwatywnych kołach katolickich już od dłuższego czasu z zaniepokojeniem zwracano uwagę na to, że kult Marii schodzi niejako na dalszy plan. W naszym stuleciu, tryumfalnie obwołanym przez Piusa XII „erą Maryi”, duchowni katoliccy są świadkami zjawiska, które sami określili mianem „głębokiego kryzysu maryjnego”. Liczą na to, iż Rok Maryjny pomoże „na nowo odkryć Marię” i w ten sposób ożywić jej kult.

W modlitwie ułożonej na otwarcie Roku Maryjnego Jan Paweł II powierzył Marii „całą ludzkość z jej nadziejami i obawami”. Przedtem czynił to już dwukrotnie i podobnie postępowali jego poprzednicy. Co gorliwsi czciciele Marii są przekonani, że jedną z przyczyn „obecnego zatrważającego kryzysu wiary” jest kryzys w kulcie maryjnym. Twierdzą, że gdy świat ponownie przybliży się do Marii, można będzie rozwiązać niektóre z najpoważniejszych problemów ludzkości. „Dzisiejszy materializm ustąpi miejsca życiu chrześcijańskiemu, nawrócą się narody ateistyczne, a wśród ludzi zapanuje pokój” — czytamy w katolickim piśmie Ecce Mater Tua.

Maria a nadzieja na nowy świat

Papież spodziewa się też, że przewodnictwo „Matki Bożej” umożliwi przygotowanie się na nadejście roku 2000, do której to daty przywódca katolicyzmu przywiązuje ogromną wagę. Kościół uważa, iż takie przygotowania są nieodzowne, ponieważ, jak czytamy w katolickim czasopiśmie Verona fedele, „schyłek naszego stulecia to jedna z najkrytyczniejszych, ale też i najbardziej obiecujących chwil w dziejach ludzkości. Stoimy na rozdrożu: Z jednej strony przerażająco realna możliwość samozagłady, a z drugiej — nadzieja na nową erę, na nowy świat. (...) Mówiąc językiem biblijnym, żyjemy w ‛dniach ostatnich’, to znaczy w czasach kończących pewien długi i bolesny etap historii, lecz zarazem takich, które mogą zapoczątkować nowy okres — spokojniejszy i szczęśliwszy”. Papież polecił zatem cały świat Marii, aby w momencie uchodzącym za przełomowy ułatwić ludziom powrót do Boga.

Ale czym właściwe był dla katolików Rok Maryjny, trwający od 7 czerwca 1987 do 15 sierpnia 1988 roku? Jak go obchodzono? Jak na tę inicjatywę Kościoła katolickiego zareagowały inne wyznania?

[Przypis]

[Prawa własności do ilustracji, strona 4]

Strona tytułowa: Za uprzejmą zgodą muzeum El Prado w Hiszpanii