Maria w Kościele i w Biblii

NADAWANIE Marii wciąż nowych tytułów spotyka się z częstą krytyką nawet w kręgach katolickich. Po ogłoszeniu jednej z ostatnich encyklik obecnego papieża niektórzy obawiają się, że sformułuje on nowy dogmat o „Maryi, pośredniczce wszelkich łask”. Sporo teologów katolickich przyznaje, że w ubiegłych stuleciach w miarę rozwoju kultu maryjnego przybywało jej tytułów. (Zobacz środkową szpaltę).

Tymczasem w książce La Vergine Maria (Dziewica Maryja) francuski teolog René Laurentin, uważany za najwybitniejszego znawcę mariologii, twierdzi, że przez cały II wiek n.e. nie pojawiła się żadna wzmianka o Marii. Nic też nie wskazuje, by w okresie przed III stuleciem obchodzono jakieś święta ku jej czci lub kierowano do niej modlitwy. Większość dogmatów katolickich, dotyczących jej osoby, ogłoszono znacznie później i brak im jakichkolwiek podstaw biblijnych.

Przykłady:

Dopiero gdy minęło IV stulecie, Kościół nadał Marii tytuł Theotokos („Boża Rodzicielka” lub „Matka Boża”). Nie ma go jednak w Piśmie Świętym.

Według nauki Kościoła jest ona zawsze dziewicą. Chociaż Biblia wyraźnie oznajmia, że przed urodzeniem Jezusa Maria była „dziewicą”, to jednak „Nowy Testament nie wskazuje na jej dziewictwo po wydaniu na świat dziecka” — pisze teolog katolicki Laurentin. Z Biblii niedwuznacznie wynika, iż Maria miała dzieci z Józefem (Łukasza 1:27; Mateusza 13:53-56, BT).

Jeśli chodzi o dogmat o Niepokalanym Poczęciu, Laurentin zwraca uwagę, że w starożytności „wielu Ojców [Kościoła] bez skrępowania mówiło o (...) uchybieniach Matki Jezusa”. W XVII wieku doktryna ta była podejrzana nawet dla rzymskiej inkwizycji. „Dogmat o niepokalanym poczęciu Marii ogłoszono bez żadnych dowodów biblijnych” — oświadczył jezuita John McKenzie.

Co się tyczy dogmatu o Wniebowzięciu, Laurentin twierdzi, że również ta nauka ‛nie ma wyraźnych podstaw biblijnych’. Opiera się na „platońskim poglądzie o nieśmiertelności duszy rozumnej” — czytamy w czasopiśmie Concilium.

Co jednak mówi na ten temat Biblia? Czy Marię należy uważać za „niedościgniony wzór”? Apostoł Piotr napisał, że wzorem dla chrześcijan jest Chrystus (1 Piotra 2:21). Pismo Święte przedstawia Marię jako kobietę wierną, posłuszną Bogu i gotową stawiać sprawy duchowe na pierwszym miejscu. Ceniła ona czystość moralną i nad wyraz sumiennie uczyła swe dzieci Słowa Bożego (Łukasza 1:26-38; 2:41, 42, 46-49; Dzieje Apostolskie 1:14).

Nie można jej jednak nazwać „Matką Bożą” — po prostu dlatego, że Jezus nie był „Bogiem Synem”, lecz „Synem Bożym”. Starożytni Hebrajczycy nie wyznawali doktryny o Trójcy, nie występuje ona również w Biblii (1 Jana 4:15; Łukasza 1:35; Jana 14:28; 1 Koryntian 11:3; 15:27, 28).

Czy twierdzenia o wiecznym dziewictwie Marii są słuszne? W Biblii wspomniano o „braciach” i „siostrach” Jezusa (Mateusza 13:53-56). Kościół utrzymuje, iż chodzi tu o kuzynów i kuzynki. Jednakże pisarz katolicki Jean Gilles zaznaczył, że w Chrześcijańskich Pismach Greckich użyto tych samych słów w odniesieniu do Piotra i Andrzeja albo Łazarza, Marty i Marii, a więc osób „faktycznie będących siostrami i braćmi. Kościół nigdy nie określał ich inaczej”. Skoro więc Pismo Święte mówi o „braciach” i „siostrach” Jezusa, to dlaczego nazywa się ich „kuzynami”?

Czy Maria już w chwili poczęcia była niepokalana, czyli wolna od grzechu? Teolodzy wyjaśniają, że było to możliwe na mocy ‛uprzedzającego odkupienia’. Innymi słowy, dobrodziejstwa okupu Chrystusa zastosowano do Marii z wyprzedzeniem, jeszcze zanim Jezus został poczęty i zanim złożył ofiarę. Kłóci się to jednak z prawdą biblijną, że „bez przelania krwi nie ma przebaczenia” (Hebrajczyków 9:22). Dlatego nie powinno się mówić o ‛uprzedzającym odkupieniu’ (Rzymian 5:12; por. Łukasza 2:22-24 z Księgą Kapłańską 12:1-8). Dogmat ten „jest niebiblijny” — dochodzi do wniosku René Laurentin.

Czy Maria została z ciałem wzięta do nieba? „Pismo Święte nie potwierdza Wniebowzięcia Maryi”, czytamy w dziele Nuovo dizionario di teologia (Nowy słownik teologiczny). Nic w tym dziwnego, gdyż w Biblii oświadczono stanowczo: „Ciało i krew nie mogą posiąść królestwa Bożego” (1 Koryntian 15:50, BT).

[Ramka i ilustracja na stronie 11]

Niektóre tytuły Marii

Matka Boża

Królowa Nieba

Królowa Męczenników

Królowa Świata

Matka Miłosierdzia

Królowa Aniołów

Królowa Raju

Królowa Wszechświata

Niepokalana Królowa

Niepokalana Maryja

Wszechwładna Księżna

Błogosławiona Dziewica

Nasza Pani Błogosławiona

Błogosławiona Dziewica, Królowa

[Prawa własności]

Z książki Cathedral Stained Glass Coloring Book, Ed Sibbett jr. (Dover)

[Ilustracje na stronie 12]

Matka i bracia Jezusa przyszli, aby go odszukać