Cuda i objawienia dawniej i dziś
Od naszego korespondenta we Francji
GUADALUPE, Fatima i Lourdes — co te nazwy znaczą dla ciebie? Dla wielu ludzi są to po prostu miejscowości w Meksyku, Portugalii i Francji. Ale milionom pobożnych katolików przywodzą na myśl trzy najsłynniejsze na świecie sanktuaria maryjne. W XX wieku katolicy odnoszą się do takich miejsc z niesłabnącą czcią. Na przykład w roku 1982 przez Lourdes przewinęło się około 4 500 000 pielgrzymów, a jeszcze więcej odwiedziło Guadalupe.
Według Kościoła katolickiego w przybytkach tych dochodzi podobno do cudownych uzdrowień. Znane jest z nich zwłaszcza Lourdes, które papież Pius X nazwał „centrum kultu maryjnego i tronem tajemnicy Eucharystii, przerastającym chyba chwałą wszystkie podobne ośrodki w świecie katolickim”. Tysiące ludzi twierdzi, że podczas pielgrzymki do Lourdes lub krótko potem dostąpiło uleczenia. Ale Kościół uznał dotąd tylko 65 takich „cudów”.
Bez względu na to, czy wierzysz w Boga, czy nie, masz prawo stawiać pytania. Co sądzić o tych objawieniach, których bohaterką najczęściej jest Maria, ukazująca się w różnych częściach świata? Czy cudowne uzdrowienia i inne towarzyszące im zjawiska są dowodem poparcia Bożego? W 1986 roku na konferencji w Lourdes biskup Tours zachęcił słuchaczy, by „zastanowili się nad znaczeniem tych wizji” w celu „ustalenia istotnych różnic między objawieniami prawdziwymi a fałszywymi”. Jeżeli jesteś katolikiem, również powinieneś być zainteresowany bliższym zbadaniem tej sprawy.
Objawienia — prawdziwe czy fałszywe?
Kościół katolicki nie zajmuje oficjalnego stanowiska wobec tych objawień ani nie nakazuje swym wyznawcom w nie wierzyć. Co mają jednak myśleć szczerzy katolicy, gdy widzą, jak papież Jan Paweł II pije wodę z groty w Lourdes lub rozmawia z Łucją, jedynym żyjącym świadkiem objawienia w Fatimie? Czyż w ten sposób nie daje on (a więc i Kościół) do zrozumienia, że uważa owe wizje za prawdziwe? Ponadto podczas swych podróży papież nie zaniedbuje żadnej sposobności, by odwiedzać sanktuaria maryjne, takie jak na Jasnej Górze w Częstochowie.
Uznaniem Kościoła cieszą się też skromniejsze przybytki, na przykład w Beauraing i Banneux w Belgii. Niekiedy zezwala się tylko na kult o zasięgu lokalnym, jak w Tre Fontane we Włoszech i w Marienfried w RFN.
Niemniej od końca XIX wieku wiele osób twierdziło, że miało widzenia. W książce pt. Vraies et fausses apparitions dans l’Église (Prawdziwe i fałszywe objawienia w Kościele) podano, iż w latach 1930-1976 zdarzyło się ponad 200 różnych objawień. Dlaczego więc zaledwie nieliczne doczekały się oficjalnego potwierdzenia, skoro zdaniem autora „orędzia te, z małymi wyjątkami, nie były pozbawione sensu, a po ich zbadaniu okazało się, że są prawie identyczne”?
Próbę wyjaśnienia podjęło francuskie czasopismo L’Histoire w artykule poświęconym dziewiętnastowiecznym objawieniom Marii w departamencie Loire w środkowo-wschodniej Francji. Jak czytamy, Kościół nie sprawdził tych doniesień i nie nadawał im rozgłosu, aby uniknąć „współzawodnictwa” z sanktuariami o ugruntowanej sławie.
Niektórzy sądzą, że obecna powściągliwość Kościoła wynika z wykazywanej ostatnio troski o „naukową dokładność”. Francuz René Laurentin, katolicki autorytet w tej dziedzinie, przypuszcza nawet, iż objawienia podobne do tych z Lourdes miałyby dzisiaj nikłe szanse na oficjalne uznanie. Ale jeśli jakieś znaki rzeczywiście pochodzą od Boga, czy nie powinno się ich zawsze za takie uważać?
Współczesne objawienia
W dalszym ciągu słyszy się o różnych objawieniach. W San Damiano we Włoszech tłumy pielgrzymów cisną się do miejsca, gdzie Mamma Rosa (nieżyjąca od 1981 roku) podobno ujrzała kiedyś „Madonnę”. Kościół na razie odnosi się z rezerwą do tej sprawy, ale niektórzy wierni mają nadzieję, że zmieni swe stanowisko ze względu na nawrócenia, do jakich tam rzekomo dochodzi.
W jugosłowiańskiej wiosce Medjugorje dzieci oraz kilkunastolatki opowiedziały niedawno o ponad tysiącu objawień „Dziewicy”. Tutaj również pewne grupy zabiegają o oficjalne uznanie tych wizji, mimo że Kościół na razie milczy. Katolicy mogą się jednak zastanawiać, jak się zachowywać, zanim władze kościelne powezmą decyzję. Czy do tego czasu mają polegać na takich świadectwach?
Dla dopełnienia obrazu trzeba także wspomnieć o objawieniach odrzuconych przez Kościół, na przykład o wizjach z Palmar de Troya w Hiszpanii. Mówiąc o nich, biskup Sewilli ostrzegał współwyznawców przed „łatwowiernością, z jaką ogół odnosi się do zjawisk, których Kościół nie uznaje, a nawet je potępia”. Pomimo przestróg doszło tam do rozłamu, wskutek czego ekskomunikowano arcybiskupa i paru księży, którzy wbrew opinii Kościoła utrzymywali, że widzenia te były wiarogodne.
Ale jak można orzec, czy jakieś objawienie jest prawdziwe? Kwestię tę omówiono szczegółowo w następnym artykule.